Türkiye, ABD'nin yayınladığı 2023 İnsan Hakları Raporu'nu eleştirdi

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), 2023 raporunda Türkiye'de ifade özgürlüğü, kadın hakları, muhalefete baskı ve LGBTİ+ hakları gibi konularda durum değerlendirmesi yaptı. Raporda, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın hükümetinin otoriter eğilimler gösterdiği, medya ve yargı üzerinde denetim uyguladığı ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'na verilen hapis cezası ve siyasi yasak kararı gibi örneklerle bu durumun altı çizildi. Ayrıca, Türkiye'de bağımsız medyanın baskı altında olduğu ve en az 65 gazetecinin gözaltında veya hapis cezasına çarptırıldığı belirtildi. Türkiye'nin İstanbul Sözleşmesi'nden çekilmesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarının uygulanmaması gibi konular da eleştirildi.

Avrupa Komisyonu'nun Türkiye ile ilgili raporunda, Türkiye'nin demokratik kurumlarının işleyişinde ciddi eksiklikler ve yargı bağımsızlığında gerileme olduğu belirtilmişti. Dışişleri Bakanlığı, raporu 'mesnetsiz' olarak nitelendirerek bu iddiaları ve eleştirileri reddetti. Bakanlık, AB politikalarının sadece Avrupa için değil, tüm dünyada, Ortadoğu dahil olmak üzere evrensel değerlere ve uluslararası hukuka dayanması gerektiğini vurguladı.

Avrupa Komisyonu, Türkiye'nin demokratikleşme sürecinde gerileme yaşadığını ve başkanlık sisteminde yapısal sorunların devam ettiğini belirtti. Raporda, yürütme organının denetim mekanizmalarının etkisiz olduğu ve siyasi çoğulculuğun baltalandığı ifade edildi. Yargı bağımsızlığında ciddi gerilemeler olduğu ve yolsuzlukla mücadelede etkili önlemlerin alınmadığı vurgulandı. Ayrıca insan hakları durumunun iyileşmediği, ifade özgürlüğünde gerileme yaşandığı ve azınlıklar ile LGBTİ+ bireylere yönelik ayrımcılığın devam ettiği kaydedildi.

Avrupa Parlamentosu'nun (AP) Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne (AB) üyelik sürecinin 'demokratikleşme' olmadan başlatılmayacağına yönelik raporu Ankara'nın tepkisini çekti. Rapor, Türkiye'nin Rus sermaye ve yatırımları için bir sığınak haline geldiğini ve demokratikleşme, insan hakları ve hukuk devleti konularında eksiklikler olduğunu belirtti. Türkiye Dışişleri Bakanlığı ve Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, raporun haksız ve önyargılı olduğunu savundu.

ABD merkezli insan hakları kuruluşu Freedom House'un 2023 raporunda, Türkiye internetin özgür olmadığı ülkeler arasında yer aldı. Rapor, Türkiye'de internet özgürlüğünün son on yılda istikrarlı bir şekilde azaldığını belirtti. Sansürün yaygın olduğu ve yüzlerce web sitesi, çevrimiçi makale ve sosyal medya gönderisinin engellendiği veya kaldırıldığı belirtildi. Ayrıca, hükümetin çevrimiçi ifadeyi suç sayan ve sansürü artıran yasalar çıkardığı, dezenformasyonu körükleyen trol ağları oluşturduğu ve gazetecileri, aktivistleri ve sosyal medya kullanıcılarını yasal suçlamalarla karşı karşıya bıraktığı ifade edildi.