Plastik tüketimi ve insan sağlığı üzerindeki etkileri

Türk Toraks Derneği, 5 Haziran Dünya Çevre Günü'nde mikroplastiklerin besin zincirimize girdiğini ve insan sağlığına olası zararlarına dikkat çekti. Plastik atıkların son 20 yılda iki kat arttığı ve 2019'da 353 milyon ton olduğu belirtilirken, UNEP plastik atıkların 2040'a kadar %80 azaltılmasını hedefliyor. Mikro ve nanoplastiklerin besin zincirine girişi ve sağlık üzerindeki potansiyel etkileri araştırılıyor. Türk Toraks Derneği yetkilileri, plastik atıkların çevre ve insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerine ve deprem sonrası enkaz kaldırma çalışmalarının tehlikelerine işaret etti.

5 Haziran Dünya Çevre Günü'nde TEMA Vakfı, plastik kirliliğinin dünya genelinde ve Türkiye'de ulaştığı boyutları vurguladı. Vakıf, üretilen plastiklerin sadece yüzde 9'unun geri dönüştürülebildiğini ve mikroplastiklerin canlı organizmaların hatta insan vücudunun içine kadar girdiğini belirtti. Pasifik Okyanusu'nda insan etkisiyle oluşmuş 1,6 milyon kilometrekarelik plastik yığınına ve plastik atıkların çevre ve sağlık üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekildi. TEMA, plastik kullanımını azaltacak ve çevresel kirliliği önleyecek önlemler alınması gerektiğini savundu.

Zincir kahve firmaları tarafından kullanılan tek kullanımlık kağıt bardakların iç yüzeyindeki plastik film nedeniyle sıcak suyla temas ettiğinde mikroplastik ve ağır metallerin suya karıştığı tespit edildi. Bu durum düzenli kullanımda sağlık için tehdit oluşturuyor. Ayrıca, bu bardaklar geri dönüşüme uygun olmadığı için çevre kirliliğine de yol açıyor. Çevre ve sağlığı korumak için evden getirilen termos kupaların kullanılması öneriliyor.

Rhode Island Üniversitesi'nden bir araştırma ekibi, mikroplastiklerin memelilerin beyinlerinde iltihaplanmaya neden olduğunu ve davranış değişikliklerine yol açabileceğini belirledi. Araştırmada, farklı yaşlardaki farelere üç hafta boyunca mikroplastikle kirlenmiş su içirildi ve farelerin beyinlerinde ve karaciğerlerinde iltihaplanma belirtileri, hayvanların davranışlarında da değişiklikler gözlendi. Bu değişiklikler, özellikle yaşlı hayvanlarda belirgindi ve insanlarda demans hastalarında görülen semptomlara benziyordu.

Britanya, plastik kirliliğiyle mücadele amacıyla ekim ayından itibaren çatal, bıçak, tabak gibi bazı tek kullanımlık plastik ürünleri yasaklamayı planlıyor. Çevre Bakanlığı tarafından yapılan çalışmada, kamuoyunun büyük çoğunluğunun bu uygulamaya destek verdiği belirtiliyor. Çevre Bakanı Thérèse Coffey, yasakların çevreyi koruma çabaları için hayati önem taşıdığını ifade etti. Ayrıca, yasak kapsamına plastik tepsiler, balon çubukları ve bazı polistiren bardaklar ile yemek kapları da dahil olacak.