Türk Toraks Derneği, Dünya Çevre Günü'nde mikroplastiklerin insan sağlığına etkilerine dikkat çekti

Her hafta bir kredi kartı büyüklüğünde plastik tükettiğimiz belirtiliyor. İçtiğimiz sudan, yediğimiz balığa ve hatta yemeklerimize koyduğumuz tuza kadar pek çok yiyecek ciddi anlamda mikro plastik içeriyor. Plastiğin insan sağlığı üzerindeki etkileri henüz net bilinmiyor. Ancak erken çalışmalar, plastiğin metabolik rahatsızlıklar ve sinir sistemi üzerinde toksik ve kanserojen etkiler için potansiyel risk taşıdığını gösteriyor. Tek kullanımlık plastik ürünlerin hayatımızdan çıkarılması öneriliyor.

5 Haziran Dünya Çevre Günü'nde TEMA Vakfı, plastik kirliliğinin dünya genelinde ve Türkiye'de ulaştığı boyutları vurguladı. Vakıf, üretilen plastiklerin sadece yüzde 9'unun geri dönüştürülebildiğini ve mikroplastiklerin canlı organizmaların hatta insan vücudunun içine kadar girdiğini belirtti. Pasifik Okyanusu'nda insan etkisiyle oluşmuş 1,6 milyon kilometrekarelik plastik yığınına ve plastik atıkların çevre ve sağlık üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekildi. TEMA, plastik kullanımını azaltacak ve çevresel kirliliği önleyecek önlemler alınması gerektiğini savundu.

Gökçeada'da bulunan Türkiye'nin tek su altı deniz parkı Yıldızkoy'da yapılan bir araştırmada mikroplastik partikülleri tespit edildi. İstanbul Üniversitesi öğretim üyeleri Prof. Dr. Murat Belivermiş ve Prof. Dr. Önder Kılıç'ın yürüttüğü çalışmada, 1 litre deniz suyunda yaklaşık üç-dört adet, kıyı kumunda ise kilogram başına yaklaşık 500 mikroplastik bulunduğu belirlendi. Araştırma sonuçları, Yıldızkoy'un yüzey suyundaki mikroplastik konsantrasyonunun dünya genelindeki bazı deniz koruma alanlarına kıyasla daha yüksek olduğunu gösteriyor. Mikroplastiklerin deniz canlıları üzerinde olumsuz etkileri olduğu ve insan sağlığına zarar verebileceği vurgulanıyor.

Eurostat verilerine göre, Türkiye 2022'de Avrupa Birliği'nden 319 bin ton ile en fazla geri dönüştürülebilir plastik atık ithal eden ülke oldu. AB'nin toplam geri dönüştürülebilir atık ihracatı 2021'e göre %8,4 artış gösterdi. İnsan Hakları İzleme Örgütü, Türkiye'deki plastik geri dönüşüm tesislerinde çalışanların sağlık hizmetlerine erişimde sorunlar yaşadığını belirtti. Avrupa Parlamentosu, atık sevkiyatına yönelik daha sıkı prosedürler ve kontrol önlemleri içeren yeni bir yasa teklifini kabul etti.

Avrupa Birliği Komisyonu, mikroplastik içerikli ürünlerin satışını yasaklama kararını yürürlüğe soktu. Yasak, diş macunu, makyaj malzemesi, saç spreyi, yumuşatıcılar ve oyuncaklar gibi birçok ürünü kapsıyor. Ancak, geçiş süreci nedeniyle bazı ürünler bir süre daha raflarda kalacak. AB Komisyonu, 'Sıfır Kirlilik Eylem Planı' uyarınca, 2030 yılına kadar mikroplastik kirliliğini yüzde 30 oranında azaltmayı hedefliyor.