Avrupa'da yenilenebilir enerjinin artışı nükleer enerjiyi geride bıraktı

Avrupa Birliği'nde mayıs ayında rüzgar ve güneş enerjisi kaynaklarından üretilen elektrik, fosil yakıtlarla üretilen elektriği geçti. Enerji alanında çalışan düşünce kuruluşu Ember'a göre, AB'de üretilen elektriğin üçte biri yenilenebilir kaynaklardan sağlandı ve fosil yakıtların payı yüzde 27'ye düştü. Kömürle enerji üretimi tarihin en düşük seviyesine indi ve bazı AB ülkeleri kömür kullanımını azaltma eğiliminde. İtalya, doğal gaz fiyatları düşük kalırsa 2024'te kömürle çalışan termik santralleri erken kapatacağını duyurdu.

Almanya'da Isar 2, Neckarwestheim 2 ve Emsland nükleer santrallerinin reaktörleri devre dışı bırakılarak, ülkede nükleer enerji kullanımı sona erdi. Bu santraller, Almanya'nın enerji ihtiyacının yaklaşık %6'sını karşılıyordu. Nükleer santrallerin sökülme süreci ve radyoaktif atıkların depolanması konusunda henüz kesin çözümler bulunamamış durumda. Almanya'nın bu adımı, Fukuşima faciasının ardından nükleer enerjiye karşı artan eylemler ve Angela Merkel döneminde alınan kararlar sonucunda geldi. Türkiye ise nükleer enerji santrali inşa etmeye devam ediyor ve yenilenebilir enerji maliyetleri nükleer enerjiye göre daha düşük seviyelerde.

Elektrikli araçlar ve ısı pompalarındaki artış, yeşil fabrikalara yatırımları çekiyor ve net sıfıra giden küresel sanayi yarışında Çin ve ABD arasındaki rekabeti artırıyor. Avrupa Birliği, enerji güvenliğini sağlamak için ithal yakıtlara bağımlılığı azaltma ve yenilenebilir enerjiye geçiş stratejilerini uyguluyor. 2019-2023 yılları arasında AB'de yenilenebilir enerjinin payı artarken, gaz tüketimi azaldı ve temiz endüstrilere yapılan yatırımlar önemli ölçüde arttı. Bu gelişmeler, istihdam yaratmaya devam ederken, AB'nin enerji arz güvenliğini de artırdı.

Belçika, daha önce kapatılması planlanan 'Tihange 3' ve 'Doel 4' adlı iki nükleer reaktörün faaliyet süresini 10 yıl daha uzatmak için enerji şirketi Engie ile anlaşmaya vardı. Belçika Başbakanı Alexander De Croo, bu kararın ülkenin enerji güvenliği için önemli olduğunu belirtti. Anlaşma kapsamında, reaktörlerin yönetimi Belçika devleti ve Engie'nin ortak olduğu bir yapı tarafından yürütülecek ve nükleer atıkların maliyeti için bir çerçeve oluşturulacak. Belçika, Rusya-Ukrayna savaşı ve Avrupa'daki enerji krizi nedeniyle daha önce 2025'te sonlandırılması planlanan nükleer santrallerin faaliyet süresini uzatma kararı almıştı.

Avrupa'da doğal gaz fiyatları, İran ile İsrail arasındaki gerilimin artması sonucu yüzde 7,5 oranında yükseldi. Rusya-Ukrayna Savaşı'nın ardından Rusya'dan Avrupa'ya gaz akışının neredeyse tamamen kesilmesi, Avrupa'yı küresel piyasalardaki gelişmelere karşı daha kırılgan bir konuma getirdi. İsrail ile İran arasındaki son dönemdeki gerilimler, Avrupa'da gaz arzıyla ilgili endişeleri artırarak fiyatlarda yükselişe neden oldu. Bu durum, megavatsaat başına gaz fiyatının 33,5 avroya çıkmasına yol açtı.