Aşırı sıcak hava ruh sağlığını olumsuz etkiliyor

Çevre, İklim ve Sağlık için İşbirliği Projesi (ÇİSİP) kapsamında, Türkiye Psikiyatri Derneği'nin katkısıyla yayınlanan 'Ruhsal Sağlık ve İklim Değişikliği Bildirisi'nde, iklim değişikliğinin yol açtığı aşırı hava olaylarının depresyon ve travma sonrası stres bozukluğu gibi ruh sağlığı sorunlarına neden olduğu belirtiliyor. Aşırı sıcaklıklar, seller, kasırgalar ve orman yangınları gibi doğal afetlerin insanların ruh sağlığını olumsuz etkileyebileceği, ayrıca intihar oranlarında artışa yol açabileceği ifade ediliyor. İklim krizinin ekonomik kayıplar, yerinden edilme ve zorunlu göç gibi dolaylı etkilerinin de ruh sağlığı üzerinde olumsuz sonuçlar doğurabileceği vurgulanıyor.

Acil Tıp Uzmanı Prof. Dr. Özgür Karcıoğlu, aşırı sıcakların özellikle bebekler, küçük çocuklar, yaşlılar ve kronik hastalığı olanlar için daha riskli olduğunu belirtti. Yeterli su içilmemesi durumunda su kaybı, kanın koyulaşmasına ve kalp krizi gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Özellikle yaşlılar ve bebeklerin su tüketimi yakından takip edilmelidir. Aşırı sıcaklardan korunmak için bol su içmek, uygun giysiler giymek ve güneşin en yoğun olduğu saatlerde dışarı çıkmamak gibi önlemler alınmalıdır.

Aşırı sıcaklar, günlük aktiviteleri bile ölümcül hale getirebiliyor. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, sıcaklar her yıl yaklaşık 489 bin ölüme neden oluyor, ancak gerçek sayı daha yüksek olabilir. Aşırı sıcaklar, vücudun savunma mekanizmalarını bozarak kalp krizi, felç ve diğer sağlık sorunlarına yol açabiliyor. İklim değişikliği nedeniyle bu tür aşırı hava olaylarının sıklığı ve şiddeti artıyor, özellikle Batı Afrika ve Güney Asya gibi bölgelerde yaşayan insanlar daha savunmasız durumda.

Türkiye'de yaşanan sıcak hava dalgası nedeniyle Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi İklim Değişikliği Kıdemli Uzmanı Dr. Ümit Şahin, sıcaklıkların afet olarak kabul edilmesi gerektiğini belirtti. Şahin, sıcak hava dalgasının birkaç gün daha sürmesi durumunda sadece İstanbul'da ölüm sayısının birkaç yüze ulaşabileceğini ifade etti. Dünya Sağlık Örgütü'nün sıcak hava dalgalarına karşı ülkelerin Sıcak Sağlık Eylem Planı hazırlamasını önerdiğini belirten Şahin, Türkiye'nin bu konuda adım atmadığını vurguladı. Ayrıca, sıcak hava dalgalarının özellikle yaşlılar, kronik hastalığı olanlar ve çocuklar gibi risk gruplarını daha fazla etkilediğini belirtti.

Sağlık Bakanlığı, astım ve KOAH hastalarını artan sıcaklık ve nem oranlarına karşı uyardı. Yüksek sıcaklıkta ağızdan nefes alındığında solunum yolu hücrelerinin aşırı su kaybettiği ve bu durumun solunum yolu tahrişine karşı hassasiyeti artırdığı belirtildi. Hastaların nem ve ısı oranını dengede tutmaları, polen alerjisi olanların sıcak ve rüzgarlı havalarda dışarı çıkmamaları, güneş ışınlarının en güçlü olduğu saatlerde açık havada bulunmamaları gibi tavsiyelerde bulunuldu. Ayrıca, sağlıklı beslenme, yeterli su tüketimi ve düzenli sağlık kontrollerinin önemi vurgulandı.