Tema Vakfı, Türkiye'nin çevre ve iklim krizi konusunda geride olduğunu belirten bir ekosiyaset belgesi yayımladı

TEMA Vakfı, 17 Haziran Dünya Çölleşme ve Kuraklıkla Mücadele Günü'nde Türkiye'nin büyük bir bölümünün çölleşme riski altında olduğunu belirtti. Vakıf, çölleşmenin yıllık maliyetinin ülkelerin GSMH'sının yüzde 4-8'i arasında olduğunu ve bu oranın 2050 yılında yüzde 40'lara ulaşabileceğini tahmin ediyor. Türkiye'de erozyonun başlıca çölleşme nedeni olduğu ve tarım arazilerinin 1990-2022 arasında yaklaşık 4 milyon hektar azaldığı ifade edildi. Ayrıca, çölleşme ve kuraklık nedeniyle ortaya çıkan göç krizinden en çok kadınlar ve çocukların etkilendiği vurgulandı.

22 Mayıs Dünya Biyolojik Çeşitlilik Günü'nde TEMA Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Deniz Ataç, denizel ekosistemlerin ve mercan resiflerinin iklim krizi ve çevresel kirlilik nedeniyle tehdit altında olduğunu belirtti. Karasal ve deniz ekosistemlerinin büyük bir kısmının insan etkisi altında olduğunu ve biyolojik çeşitliliğin hızla yok olduğunu ifade etti. Türkiye'nin biyolojik çeşitlilik açısından zengin olmasına rağmen korunan alanların yetersiz olduğunu ve doğa koruma mevzuatında eksiklikler bulunduğunu vurguladı. Ayrıca, sürdürülebilir çevre yönetimi ve doğal habitatların korunması için atılması gereken adımları anlattı.

TEMA Vakfı, Milli Eğitim Bakanlığı ile iş birliği yaparak Türkiye'de bir ilk olan 'İklim değişikliği eğitimi' portalını hayata geçirdi. Portal, okul öncesi, ilkokul ve ortaokul öğretmenlerine yönelik müfredata uyumlu eğitim içerikleri ve materyaller sunuyor. Öğretmenler, portal üzerinden çeşitli etkinlikler, sunumlar, posterler, eğitici filmler ve e-kitaplar gibi kaynaklara erişebilecek ve bu etkinlikleri uyguladıklarında e-sertifika alabilecekler. TEMA Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Deniz Ataç, çocukların ekolojik krizlere karşı mücadele edebilmeleri için erken yaşlardan itibaren doğanın işleyişini ve insanın olumsuz etkilerini anlamalarının önemine dikkat çekti.

2023 yılında Türkiye, iklim krizinin etkilerini yaşamış ve aşırı sıcaklık ile sel felaketleri gibi doğal afetlerle karşılaşmıştır. Ancak ülke, kömür ve nükleer enerji kullanımında ısrar etmekte ve COP 28 İklim Zirvesi'nde kömürden çıkış taahhüdü verememiştir. Sivil toplum kuruluşları, Türkiye'nin iklim alanında attığı adımları değerlendirerek olumlu ve olumsuz yönleri belirtmişlerdir. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın 2023-2035 Ulusal Enerji Planı, yenilenebilir enerji hedefleri içermesine rağmen kömürden çıkış kararı içermemektedir. İklim Kanunu taslağı, sivil toplumun görüşleri alınmadan hazırlanmış ve yeterli hedefler koymamıştır. Türkiye'nin iklim hedefi, emisyonları 2030'a kadar yüzde 30'tan fazla artırma öngörüsünü korumaktadır ve adil geçiş planı net değildir.

TEMA Vakfı tarafından Kanal İstanbul projesindeki 2021 plan değişikliğine karşı açılan dava, İstanbul İdare Mahkemesi tarafından reddedildi. Mahkeme, bilirkişi raporunu ve uzman görüşlerini dikkate almadığı gerekçesiyle eleştirildi. Bilirkişi raporu, projenin şehircilik esaslarına aykırı olduğunu ve doğal alanlara zarar vereceğini belirtmişti. TEMA Vakfı, karara tepki göstererek karar vericileri bilimin ve hukukun üstünlüğünü gözetmeye çağırdı.