İklim krizi, sosyal ve ekonomik baskılarla psikolojik sorunlara yol açıyor

Çevre, İklim ve Sağlık için İşbirliği Projesi (ÇİSİP) kapsamında, Türkiye Psikiyatri Derneği'nin katkısıyla yayınlanan 'Ruhsal Sağlık ve İklim Değişikliği Bildirisi'nde, iklim değişikliğinin yol açtığı aşırı hava olaylarının depresyon ve travma sonrası stres bozukluğu gibi ruh sağlığı sorunlarına neden olduğu belirtiliyor. Aşırı sıcaklıklar, seller, kasırgalar ve orman yangınları gibi doğal afetlerin insanların ruh sağlığını olumsuz etkileyebileceği, ayrıca intihar oranlarında artışa yol açabileceği ifade ediliyor. İklim krizinin ekonomik kayıplar, yerinden edilme ve zorunlu göç gibi dolaylı etkilerinin de ruh sağlığı üzerinde olumsuz sonuçlar doğurabileceği vurgulanıyor.

Britanya merkezli tıp dergisi The Lancet'in yayımladığı raporda, iklim değişikliğinin insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri vurgulanıyor ve Avrupa'da bu etkilerin eşitsiz dağılımına işaret ediliyor. Raporda, sıcaklıkla ilişkili ölümlerin ve sıcak hava dalgalarının arttığı, gıda güvencesizliği ve ekonomik kayıpların yükseldiği belirtiliyor. Ayrıca, fosil yakıtların yanmasından kaynaklanan emisyonların ve hava kirliliğinin azaltılmasına yönelik yetersiz ilerleme kaydedildiği ifade ediliyor. Rapor, Avrupa'nın iklim krizindeki sorumluluğunu ve bu krizin sağlık üzerindeki eşitsiz etkilerini öne çıkarıyor.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı (COP28) öncesinde iklim değişikliği ve sağlık konularında acil eylem çağrısında bulundu. DSÖ, insan sağlığını küresel tartışmaların odağına almanın önemini vurgulayarak, aşırı hava olayları ve yüksek sıcaklıkların insanlar üzerindeki etkilerine dikkat çekti. Ayrıca, iklim değişikliğinin sağlık hizmetleri altyapısını zorlayacağı ve 2050'ye kadar 216 milyon insanın yerinden edilme riski olduğu belirtildi.

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, BM 78'inci Genel Kurulu'nda düzenlenen İklim Zirvesi'nde iklim krizine dair uyarılarda bulundu. Guterres, dünyadaki 'korkunç sıcakların' etkilerine dikkat çekti ve iklimin değişmemesi halinde dünyanın 'tehlikeli ve istikrarsız' bir durumla karşı karşıya olduğunu vurguladı. Küresel sıcaklıktaki artışın halen 1,5 dereceyle sınırlandırılabileceğini belirten Guterres, dünya liderlerine emisyonları azaltma çağrısında bulundu.

Dünya Bankası'nın yayımladığı rapora göre, dünya genelinde 1,2 milyar insan sıcak hava dalgası, sel, kasırga ve kuraklık gibi kritik iklim felaketleri riskiyle karşı karşıya. Yüksek gelirli ülkeler de bu risklerden etkilenebilirken, en yüksek risk altındaki nüfuslar Güney Asya ve Sahra Altı Afrika'da bulunuyor. Bu durum, bu bölgelerdeki altyapı ve sosyal hizmetlere erişim eksikliğiyle ilişkilendiriliyor. Raporda, ekonomik büyümenin ve iklim değişikliğiyle mücadelenin paralel ilerlemesi gerektiği, afetlerin etkilerinin azaltılması için daha hızlı ve dirençli kalkınma ile hedefe yönelik müdahalelerin önemine vurgu yapılıyor.