İklim krizi, sosyal ve ekonomik baskılarla psikolojik sorunlara yol açıyor

Çevre, İklim ve Sağlık için İşbirliği Projesi (ÇİSİP) kapsamında, Türkiye Psikiyatri Derneği'nin katkısıyla yayınlanan 'Ruhsal Sağlık ve İklim Değişikliği Bildirisi'nde, iklim değişikliğinin yol açtığı aşırı hava olaylarının depresyon ve travma sonrası stres bozukluğu gibi ruh sağlığı sorunlarına neden olduğu belirtiliyor. Aşırı sıcaklıklar, seller, kasırgalar ve orman yangınları gibi doğal afetlerin insanların ruh sağlığını olumsuz etkileyebileceği, ayrıca intihar oranlarında artışa yol açabileceği ifade ediliyor. İklim krizinin ekonomik kayıplar, yerinden edilme ve zorunlu göç gibi dolaylı etkilerinin de ruh sağlığı üzerinde olumsuz sonuçlar doğurabileceği vurgulanıyor.

Britanya merkezli tıp dergisi The Lancet'in yayımladığı raporda, iklim değişikliğinin insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri vurgulanıyor ve Avrupa'da bu etkilerin eşitsiz dağılımına işaret ediliyor. Raporda, sıcaklıkla ilişkili ölümlerin ve sıcak hava dalgalarının arttığı, gıda güvencesizliği ve ekonomik kayıpların yükseldiği belirtiliyor. Ayrıca, fosil yakıtların yanmasından kaynaklanan emisyonların ve hava kirliliğinin azaltılmasına yönelik yetersiz ilerleme kaydedildiği ifade ediliyor. Rapor, Avrupa'nın iklim krizindeki sorumluluğunu ve bu krizin sağlık üzerindeki eşitsiz etkilerini öne çıkarıyor.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı (COP28) öncesinde iklim değişikliği ve sağlık konularında acil eylem çağrısında bulundu. DSÖ, insan sağlığını küresel tartışmaların odağına almanın önemini vurgulayarak, aşırı hava olayları ve yüksek sıcaklıkların insanlar üzerindeki etkilerine dikkat çekti. Ayrıca, iklim değişikliğinin sağlık hizmetleri altyapısını zorlayacağı ve 2050'ye kadar 216 milyon insanın yerinden edilme riski olduğu belirtildi.

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, BM 78'inci Genel Kurulu'nda düzenlenen İklim Zirvesi'nde iklim krizine dair uyarılarda bulundu. Guterres, dünyadaki 'korkunç sıcakların' etkilerine dikkat çekti ve iklimin değişmemesi halinde dünyanın 'tehlikeli ve istikrarsız' bir durumla karşı karşıya olduğunu vurguladı. Küresel sıcaklıktaki artışın halen 1,5 dereceyle sınırlandırılabileceğini belirten Guterres, dünya liderlerine emisyonları azaltma çağrısında bulundu.

2019 Dünya Bilim İnsanları İklim Acil Durum Uyarısı'nı güncelleyen 15 binden fazla bilim insanı, Dünya'daki yaşamın 'kuşatma altında olduğunu' ve bu konuda 'keşfedilmemiş bir alan'a girildiğini belirtti. Raporda, son dönemde kırılan çok sayıda sıcaklık rekorunun gezegenin 'yaşamsal belirtilerine yönelik ciddi tehditler' oluşturduğu ifade edildi. Ayrıca, Covid-19 kapanmalarının kaldırılmasının ardından fosil yakıt kullanımının hızla arttığına dikkat çekildi. Bilim insanları, ekonomik büyüme fikri ile ekolojik hedefler arasındaki çatışmanın en büyük zorluklardan biri olduğunu belirtti.