Geçen yıl Türkiye’de 41 bin kişiye akciğer kanseri tanısı konuldu

Türkiye’de geçtiğimiz yıl 41 bin kişiye akciğer kanseri tanısı konuldu. Bu vakaların büyük çoğunluğunu erkekler oluşturuyor. Akciğer kanserinin en büyük nedeni sigara ve tütün ürünleri olarak belirtiliyor. Ayrıca, hava kirliliği ve zararlı kimyasallara maruziyet de önemli risk faktörleri arasında yer alıyor. Erken teşhis ve düzenli sağlık kontrolleri, tedavi başarısını artırmada kritik öneme sahip.

Türkiye'de 2012-2022 arasında kadınlar arasında sigara içme oranı yüzde 38.3 artarak erkeklerin oranını geçti. Sigara içen kadınlar, KOAH ve akciğer kanseri gibi hastalıklar açısından daha fazla risk altında. Türk Toraks Derneği, kadınların tütün endüstrisinin pazarlama taktiklerinden korunması için acil önlemler talep ediyor. Kadınlar arasında sigara kullanımının artması, gebelik ve cinsiyete özel kanser risklerini de beraberinde getiriyor. Tütün endüstrisi, dijital kanallar ve aromalı ürünlerle kadınları hedef alarak sigara içme oranlarını artırmaya çalışıyor.

1990'lı yıllardan bu yana kanser ölüm oranları, çeşitli önleme programları ve tedavi yöntemleri sayesinde düşüş göstermiş ve son 30 yılda %33'lük bir azalma yaşanmıştır. Ancak pandemi döneminde sağlık sistemine erişimde yaşanan zorluklar nedeniyle ileri evre kanser tanılarında artış beklenmektedir. Türkiye'de her yıl yaklaşık 200 bin kişi kanser teşhisi almaktadır ve en sık görülen kanser türleri arasında meme, tiroid, rahim ve akciğer kanserleri bulunmaktadır. Ayrıca, HPV aşısının rahim ağzı kanserini azalttığı ve Türkiye'de DSÖ'nün önerdiği kolorektal, meme ve rahim ağzı kanserleri için ücretsiz tarama programları bulunduğu belirtilmiştir.

Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı'na göre, obezite 13'ten fazla kanser türünün oluşumunda etkili bir faktör. Batı tarzı diyetlerin yüksek yağ ve hayvansal protein içeriği, düşük lif içeriği ile obeziteye zemin hazırladığı ve kanser riskini artırdığı belirtiliyor. Prof. Dr. Mustafa Özdoğan, obezitenin sigaradan sonra kansere neden olan en büyük çevresel faktör olduğunu ve gelecekte birincil kanser etkeni olabileceğini ifade ediyor. Ayrıca, sağlıklı beslenme ve egzersizle kilo vermenin kanser riskini azalttığı, Akdeniz diyetinin kanserden korunmada etkili olduğu ve vitamin/mineral takviyelerinin kontrolsüz kullanımının önerilmediği vurgulanıyor.

Türkiye'de son yıllarda akciğer nakil merkezlerinin sayısı 11'den ikiye düştü. Bu durum, 210'dan fazla hastanın organ bulma ve ameliyat olma kaygısını artırdı. Akciğer nakli yapabilen merkezlerin kapanmasının nedeni olarak, bu alandaki uzmanların emeklilik veya özel sektöre geçiş yapması gösteriliyor. Şu anda akciğer nakilleri sadece Kartal Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma ile Ankara Bilkent Şehir hastanelerinde gerçekleştirilebiliyor. Bu durum, hastalar ve yakınları için büyük bir mağduriyet yaratıyor ve nakil bekleyen hastaların hayatını tehlikeye atıyor.