TEMA Vakfı, Dünya Çevre Günü'nde plastik kirliliğine dikkat çekti

Türk Toraks Derneği, 5 Haziran Dünya Çevre Günü'nde mikroplastiklerin besin zincirimize girdiğini ve insan sağlığına olası zararlarına dikkat çekti. Plastik atıkların son 20 yılda iki kat arttığı ve 2019'da 353 milyon ton olduğu belirtilirken, UNEP plastik atıkların 2040'a kadar %80 azaltılmasını hedefliyor. Mikro ve nanoplastiklerin besin zincirine girişi ve sağlık üzerindeki potansiyel etkileri araştırılıyor. Türk Toraks Derneği yetkilileri, plastik atıkların çevre ve insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerine ve deprem sonrası enkaz kaldırma çalışmalarının tehlikelerine işaret etti.

22 Mayıs Dünya Biyolojik Çeşitlilik Günü'nde TEMA Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Deniz Ataç, denizel ekosistemlerin ve mercan resiflerinin iklim krizi ve çevresel kirlilik nedeniyle tehdit altında olduğunu belirtti. Karasal ve deniz ekosistemlerinin büyük bir kısmının insan etkisi altında olduğunu ve biyolojik çeşitliliğin hızla yok olduğunu ifade etti. Türkiye'nin biyolojik çeşitlilik açısından zengin olmasına rağmen korunan alanların yetersiz olduğunu ve doğa koruma mevzuatında eksiklikler bulunduğunu vurguladı. Ayrıca, sürdürülebilir çevre yönetimi ve doğal habitatların korunması için atılması gereken adımları anlattı.

Her hafta bir kredi kartı büyüklüğünde plastik tükettiğimiz belirtiliyor. İçtiğimiz sudan, yediğimiz balığa ve hatta yemeklerimize koyduğumuz tuza kadar pek çok yiyecek ciddi anlamda mikro plastik içeriyor. Plastiğin insan sağlığı üzerindeki etkileri henüz net bilinmiyor. Ancak erken çalışmalar, plastiğin metabolik rahatsızlıklar ve sinir sistemi üzerinde toksik ve kanserojen etkiler için potansiyel risk taşıdığını gösteriyor. Tek kullanımlık plastik ürünlerin hayatımızdan çıkarılması öneriliyor.

TEMA Vakfı, 17 Haziran Dünya Çölleşme ve Kuraklıkla Mücadele Günü'nde Türkiye'nin büyük bir bölümünün çölleşme riski altında olduğunu belirtti. Vakıf, çölleşmenin yıllık maliyetinin ülkelerin GSMH'sının yüzde 4-8'i arasında olduğunu ve bu oranın 2050 yılında yüzde 40'lara ulaşabileceğini tahmin ediyor. Türkiye'de erozyonun başlıca çölleşme nedeni olduğu ve tarım arazilerinin 1990-2022 arasında yaklaşık 4 milyon hektar azaldığı ifade edildi. Ayrıca, çölleşme ve kuraklık nedeniyle ortaya çıkan göç krizinden en çok kadınlar ve çocukların etkilendiği vurgulandı.

Eurostat verilerine göre, Türkiye 2022'de Avrupa Birliği'nden 319 bin ton ile en fazla geri dönüştürülebilir plastik atık ithal eden ülke oldu. AB'nin toplam geri dönüştürülebilir atık ihracatı 2021'e göre %8,4 artış gösterdi. İnsan Hakları İzleme Örgütü, Türkiye'deki plastik geri dönüşüm tesislerinde çalışanların sağlık hizmetlerine erişimde sorunlar yaşadığını belirtti. Avrupa Parlamentosu, atık sevkiyatına yönelik daha sıkı prosedürler ve kontrol önlemleri içeren yeni bir yasa teklifini kabul etti.