İstanbul ve İzmir'deki deniz seviyesi yükselmesi nedeniyle milyonlarca kişi ve önemli yapılar risk altında

Jeolog Prof. Dr. Okan Tüysüz, İstanbul'da Büyükçekmece ve Küçükçekmece göllerinin çevresi, Ayamama Vadisi, Veli Efendi, Zeytinburnu, Haliç çevresi ve Kadıköy Kurbağalıdere gibi bölgelerde sıvılaşma riskinin yüksek olduğunu belirtti. İstanbul'un yüzde 5'inden azında sıvılaşma riski bulunurken, şehrin yüzde 20'si çok zayıf zemin üzerinde yer alıyor. Sağlam zeminler ise Bebek, İstinye, Maslak, Şişli, Beşiktaş, Üsküdar ve kuzey bölgelerinde bulunuyor. Tüysüz, 6,5 ve üzeri büyüklükteki depremlerde sıvılaşma riskinin arttığını, ancak İstanbul'da Hatay gibi yoğun sıvılaşma beklentisi olmadığını ifade etti.

İstanbul'daki barajlardaki doluluk oranı yüzde 37,77'ye geriledi ve Büyükçekmece Gölü'nde kurumanın başladığı gözlendi. Kış aylarında yeterli yağış alamayan İstanbul'da, kentin su ihtiyacını büyük oranda karşılayan Büyükçekmece Gölü'ndeki su seviyesi, son dokuz yılın en düşük seviyesine inerek yüzde 18,78 olarak ölçüldü. Bölgede yaşayanlar, son yıllarda gölde kuraklık oluştuğunu ve kirlilikten şikayetçi olduklarını belirtti.

İstanbul'da yaşanan kuraklık ve su kaynaklarındaki azalma nedeniyle İSKİ Genel Müdür Yardımcısı Begüm Çelikdelen, su kesintisi planlanmadığını ancak su tasarrufuna şiddetle davet ettiklerini belirtti. İstanbul'un su ihtiyacı çeşitli barajlar ve nehirlerden karşılanıyor ve Melen Barajı'nın tamamlanamaması nedeniyle su stresi yaşanıyor. İSKİ, su havzalarında kaçak yapılaşmayla mücadele ediyor ve depreme dayanıklı altyapı çalışmaları yürütüyor. Ayrıca, yağmur bombası gibi çevreyi kirletebilecek yöntemler yerine, yağmur suyunu barajlarda biriktirme ve yeşil alan sulamaları için arıtılmış atık sular kullanma gibi çevre dostu yöntemler öneriliyor.

Son 20 yılda Marmara Denizi'nde 30'a yakın yeni denizanası türü tespit edilmiş ve bu türlerin balık stokları üzerinde olumsuz etkileri olduğu belirtilmiştir. İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Melek İşinibilir Okyar, denizanalarının ekosistemdeki rolüne değinmiş, ancak denizanalarıyla beslenen deniz canlılarının sayısında azalma olduğunu vurgulamıştır. Aşırı avcılık ve insan kaynaklı faktörlerin denizanası popülasyonunu artırdığı, bu durumun balıkların üremesini ve besin zincirindeki yerini olumsuz etkilediği ifade edilmiştir. Okyar, çözümün kolay olmadığını ve yerel yönetimlerle bakanlıkların iş birliği yapması gerektiğini belirtmiştir.

İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ) verilerine göre, İstanbul'a su sağlayan barajlardaki doluluk oranı yüzde 21,01'e geriledi. Baraj ve göletlerdeki su miktarı 182 milyon 5 bin metreküp seviyesinde kaldı. İSKİ istatistiklerine göre, 21 Ekim tarihli baraj doluluk oranları 2015'te yüzde 66,22 iken, bu oran 2023'te yüzde 21,01'e düştü.