Türkiye’de geçen yıl 41 bin kişi akciğer kanseri tanısı aldı

Türkiye’de geçen yıl 41 bin kişiye akciğer kanseri tanısı konuldu ve bu hastaların büyük çoğunluğunu erkekler oluşturdu. Akciğer kanserinin en büyük nedenleri arasında sigara kullanımı ve hava kirliliği yer alıyor. Türk Toraks Derneği, sigara kullanımının akciğer kanseri vakalarının yüzde 85’inden fazlasından sorumlu olduğunu belirtti. Erken teşhisin tedavi başarısını artırdığı vurgulanırken, düzenli sağlık kontrolleri ve tarama testlerinin önemi de vurgulandı.

Türkiye'de 2012-2022 arasında kadınlar arasında sigara içme oranı yüzde 38.3 artarak erkeklerin oranını geçti. Sigara içen kadınlar, KOAH ve akciğer kanseri gibi hastalıklar açısından daha fazla risk altında. Türk Toraks Derneği, kadınların tütün endüstrisinin pazarlama taktiklerinden korunması için acil önlemler talep ediyor. Kadınlar arasında sigara kullanımının artması, gebelik ve cinsiyete özel kanser risklerini de beraberinde getiriyor. Tütün endüstrisi, dijital kanallar ve aromalı ürünlerle kadınları hedef alarak sigara içme oranlarını artırmaya çalışıyor.

1990'lı yıllardan bu yana kanser ölüm oranları, çeşitli önleme programları ve tedavi yöntemleri sayesinde düşüş göstermiş ve son 30 yılda %33'lük bir azalma yaşanmıştır. Ancak pandemi döneminde sağlık sistemine erişimde yaşanan zorluklar nedeniyle ileri evre kanser tanılarında artış beklenmektedir. Türkiye'de her yıl yaklaşık 200 bin kişi kanser teşhisi almaktadır ve en sık görülen kanser türleri arasında meme, tiroid, rahim ve akciğer kanserleri bulunmaktadır. Ayrıca, HPV aşısının rahim ağzı kanserini azalttığı ve Türkiye'de DSÖ'nün önerdiği kolorektal, meme ve rahim ağzı kanserleri için ücretsiz tarama programları bulunduğu belirtilmiştir.

Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı'na göre, obezite 13'ten fazla kanser türünün oluşumunda etkili bir faktör. Batı tarzı diyetlerin yüksek yağ ve hayvansal protein içeriği, düşük lif içeriği ile obeziteye zemin hazırladığı ve kanser riskini artırdığı belirtiliyor. Prof. Dr. Mustafa Özdoğan, obezitenin sigaradan sonra kansere neden olan en büyük çevresel faktör olduğunu ve gelecekte birincil kanser etkeni olabileceğini ifade ediyor. Ayrıca, sağlıklı beslenme ve egzersizle kilo vermenin kanser riskini azalttığı, Akdeniz diyetinin kanserden korunmada etkili olduğu ve vitamin/mineral takviyelerinin kontrolsüz kullanımının önerilmediği vurgulanıyor.

Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Tıp Fakültesi göğüs hastalıkları uzmanı Doç. Dr. Yakup Arslan, tütün kullanımının adı konulmamış bir pandemi olduğunu belirtti. Dünya genelinde her yıl 8.2 milyon, Türkiye'de ise 80 bin-100 bin insan tütün ve tütün ürünlerine bağlı olarak hayatını kaybediyor. Sigara bağımlılığı, hem biyolojik hem de psikososyal bağımlılık yaparak insanların hayatını olumsuz etkiliyor. Sigara bırakma tedavileri, kısa hekim müdahalesi ve yoğunlaştırılmış tedavi olarak iki aşamada uygulanıyor ve devlet bazı ilaçları ücretsiz karşılıyor.