Çevre, İklim ve Sağlık için İş Birliği Projesi'nin tamamlandığı ve Türkiye'nin iklim değişikliğinden etkilenen ülkeler arasında olduğu belirtildi

Çevre, İklim ve Sağlık için İşbirliği Projesi (ÇİSİP) kapsamında, Türkiye Psikiyatri Derneği'nin katkısıyla yayınlanan 'Ruhsal Sağlık ve İklim Değişikliği Bildirisi'nde, iklim değişikliğinin yol açtığı aşırı hava olaylarının depresyon ve travma sonrası stres bozukluğu gibi ruh sağlığı sorunlarına neden olduğu belirtiliyor. Aşırı sıcaklıklar, seller, kasırgalar ve orman yangınları gibi doğal afetlerin insanların ruh sağlığını olumsuz etkileyebileceği, ayrıca intihar oranlarında artışa yol açabileceği ifade ediliyor. İklim krizinin ekonomik kayıplar, yerinden edilme ve zorunlu göç gibi dolaylı etkilerinin de ruh sağlığı üzerinde olumsuz sonuçlar doğurabileceği vurgulanıyor.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı (COP28) öncesinde iklim değişikliği ve sağlık konularında acil eylem çağrısında bulundu. DSÖ, insan sağlığını küresel tartışmaların odağına almanın önemini vurgulayarak, aşırı hava olayları ve yüksek sıcaklıkların insanlar üzerindeki etkilerine dikkat çekti. Ayrıca, iklim değişikliğinin sağlık hizmetleri altyapısını zorlayacağı ve 2050'ye kadar 216 milyon insanın yerinden edilme riski olduğu belirtildi.

Çevre, İklim ve Sağlık için İşbirliği Projesi (ÇİSİP) kapsamında bir araya gelen sivil toplum kuruluşları ve kurumlar, gıdalarda birden fazla pestisit kalıntısının bulunduğunu ve bu durumun 'pestisit kokteyli' olarak adlandırıldığını belirten bir rapor yayınladı. Raporda, pestisitlerin sadece tarım alanlarında değil, şehirlerde de kullanıldığı ve insan sağlığı için ciddi riskler taşıdığı vurgulanıyor. Ayrıca Türkiye'de pestisit satış ve kullanımının arttığı, bu durumun sağlık ve çevre için endişe verici olduğu ifade ediliyor. Raporda, pestisitlerin içme suyuna ve hatta anne sütüne kadar ulaşabildiği ve çeşitli sağlık sorunlarına yol açabileceği belirtiliyor.

2023 yılında Türkiye, iklim krizinin etkilerini yaşamış ve aşırı sıcaklık ile sel felaketleri gibi doğal afetlerle karşılaşmıştır. Ancak ülke, kömür ve nükleer enerji kullanımında ısrar etmekte ve COP 28 İklim Zirvesi'nde kömürden çıkış taahhüdü verememiştir. Sivil toplum kuruluşları, Türkiye'nin iklim alanında attığı adımları değerlendirerek olumlu ve olumsuz yönleri belirtmişlerdir. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın 2023-2035 Ulusal Enerji Planı, yenilenebilir enerji hedefleri içermesine rağmen kömürden çıkış kararı içermemektedir. İklim Kanunu taslağı, sivil toplumun görüşleri alınmadan hazırlanmış ve yeterli hedefler koymamıştır. Türkiye'nin iklim hedefi, emisyonları 2030'a kadar yüzde 30'tan fazla artırma öngörüsünü korumaktadır ve adil geçiş planı net değildir.

Türkiye'de yaklaşık 10 milyon insanın solunum yolu hastalıklarıyla mücadele ettiği ve bu hastalıkların toplumsal ve ekonomik yükünün büyük oranda önlenebileceği düşüncesiyle 17 uzmanlık ve altı hasta derneği Türkiye Solunum Koalisyonu'nu kurdu. Koalisyon, 2030 yılı sonuna kadar akciğer hastalıklarından ölümleri üçte bir oranında azaltmayı hedefliyor. Ayrıca, Türkiye'de tütün ve tütün ürünlerinin kontrolünün zayıfladığına ve sigara kullanım oranının arttığına dikkat çekiyor. Koalisyon, solunum sistemi hastalıklarının altında yatan temel risk faktörlerine karşı etkili bir kontrol programının uygulanamadığını belirtiyor.