Türkiye, COP 28 İklim Zirvesi'nde iklim kriziyle mücadele için taahhütlerde bulunmadı ve fon talebinde bulundu

2023 yılında Türkiye, iklim krizinin etkilerini yaşamış ve aşırı sıcaklık ile sel felaketleri gibi doğal afetlerle karşılaşmıştır. Ancak ülke, kömür ve nükleer enerji kullanımında ısrar etmekte ve COP 28 İklim Zirvesi'nde kömürden çıkış taahhüdü verememiştir. Sivil toplum kuruluşları, Türkiye'nin iklim alanında attığı adımları değerlendirerek olumlu ve olumsuz yönleri belirtmişlerdir. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın 2023-2035 Ulusal Enerji Planı, yenilenebilir enerji hedefleri içermesine rağmen kömürden çıkış kararı içermemektedir. İklim Kanunu taslağı, sivil toplumun görüşleri alınmadan hazırlanmış ve yeterli hedefler koymamıştır. Türkiye'nin iklim hedefi, emisyonları 2030'a kadar yüzde 30'tan fazla artırma öngörüsünü korumaktadır ve adil geçiş planı net değildir.

Birleşmiş Milletler İklim Konferansı'nda (COP28) ilk kez fosil yakıtlardan uzaklaşma çağrısı yapıldı ve bu çağrıyı içeren anlaşma taslağı onaylandı. Metin, küresel sıcaklık artışlarını 1.5 dereceyle sınırlandırmak için derin, hızlı ve sürekli azaltmalara ihtiyaç olduğunu kabul ediyor. Yeni taslak, ülkeleri enerji sistemlerinde fosil yakıtlardan kademeli geçiş yapmaya çağırıyor ve sera gazı salımlarının 2025'e kadar tepe noktasına ulaşması gerektiğini belirtiyor. Gelişmekte olan ülkelerin farklı ekonomik koşulları göz önünde bulundurularak, tüm ülkelerin salımlarını aynı anda düşürmeye başlamalarının beklenmemesi gerektiği vurgulanıyor.

Birleşik Arap Emirlikleri'nin Dubai şehri, BM İklim Değişikliği Konferansı'na ev sahipliği yapıyor. Zirvede iklim krizi, artan etkileri ve alınması gereken önlemler tartışılacak. Ancak BAE'nin fosil yakıt üretiminde önde gelen bir ülke olması ve zirvenin başkanının bir petrol şirketinin başında olması eleştirilere neden oluyor. Zirve, 12 Aralık'a kadar devam edecek ve 200 hükümetin temsilcilerini ağırlayacak. Ayrıca, 2015 Paris Anlaşması hedeflerinin gerçekleştirilmesi ve 2030'a kadar temiz enerjiye geçişin hızlandırılması gibi konular da gündemde olacak.

Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC), sera gazı emisyonlarının azaltılması konusunda mevcut planların yetersiz olduğunu ve bu durumun dünyayı tehlikeli bir geleceğe sürüklediğini açıkladı. Raporda, küresel ısınmanın 1.5 santigrat derece sınırını aşmaması için emisyon azaltım hedefleri güncellendi. 2030 yılına kadar %48, 2050 yılına kadar ise %99 karbondioksit azaltımı hedefleniyor. Yenilenebilir enerji yatırımlarının maliyetlerinin düşmesi ve kamu tarafından desteklenmesi olumlu gelişmeler arasında yer alıyor. Ancak rapor, iklim değişikliğinin etkilerine karşı uyum sağlama ve finansman konularında ciddi boşluklar olduğunu vurguluyor.

Türkiye, Germanwatch, Yeni İklim Enstitüsü ve İklim Eylem Ağı tarafından hazırlanan İklim Değişikliği Performans Endeksi'nde bir önceki yıla göre dokuz sıra gerileyerek 63 ülke arasında 56. sırada yer aldı. Endeks, sera gazı emisyonları, enerji tüketimi, yenilenebilir enerjinin kullanımı ve iklim politikası kategorilerinde ülkelerin iklim performansını değerlendiriyor. Türkiye, yenilenebilir enerji kategorisinde 'orta', diğer kategorilerde ise 'düşük' ve 'çok düşük' performans gösterdi. Uzmanlar, Türkiye'nin iklim hedeflerinin küresel ısınmayı 1,5 derece ile sınırlama hedefiyle uyuşmadığını belirtiyor.