Zehirli ve istilacı nitelikteki balon balıkları, Akdeniz, Ege ve Karadeniz'den sonra Marmara Denizi'ne de yayılmaya başladı. Deniz biyoloğu Mert Gökalp, bu balıklarla mücadele için etkili kararlar alınması gerektiğini belirtiyor. Balon balıkları, 1989'da Süveyş Kanalı'nın açılmasıyla Kızıldeniz'den Akdeniz'e göç etti ve Türkiye'de ilk kez 2003'te görüldü. Yırtıcı bir tür olmadığı için hızla çoğalıyor ve yerel balık türlerini tehdit ediyor. Tarım ve Orman Bakanlığı, balon balığı avcılığı için ödeme yaparak mücadele etmeye çalışsa da bu çabalar yeterli olmuyor ve Gökalp, balon balıklarının kullanım alanlarına odaklanılması gerektiğini vurguluyor.
29 Ocak 2024

Son 20 yılda Marmara Denizi'nde 30'a yakın yeni denizanası türü tespit edilmiş ve bu türlerin balık stokları üzerinde olumsuz etkileri olduğu belirtilmiştir. İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Melek İşinibilir Okyar, denizanalarının ekosistemdeki rolüne değinmiş, ancak denizanalarıyla beslenen deniz canlılarının sayısında azalma olduğunu vurgulamıştır. Aşırı avcılık ve insan kaynaklı faktörlerin denizanası popülasyonunu artırdığı, bu durumun balıkların üremesini ve besin zincirindeki yerini olumsuz etkilediği ifade edilmiştir. Okyar, çözümün kolay olmadığını ve yerel yönetimlerle bakanlıkların iş birliği yapması gerektiğini belirtmiştir.
3 Nisan 2023

Japon bilim insanları, bitkilerin yaralanmalara ve otobur hayvanların saldırısına karşı bir dizi sinyal yaydığını ve bu sinyallerin otoburları uzaklaştırmak ve doğal düşmanlarını çekmek gibi birçok fayda sağladığını ortaya koydu. Bu sinyaller, bitkiler makinelerden zarar gördüğünde ya da böcek saldırısına uğradığında diğerlerini uyarmak için salınıyor. Araştırmacılar, tehlikeye dair ipuçlarının ilk olarak bitkinin içine girip çıkmasına izin veren 'stoma' adlı yapı tarafından tespit edildiğini gördü. Bu keşif, tarımda ve küresel gıda üretiminde daha etkili haşere kontrollerinin geliştirilmesinin önünü açabilir.
18 Ekim 2023

Bolivya'da, araştırmacı Heinz Arno Drawert tarafından, su dışında saatlerce yaşayabilen ve farklı bir nefes alma yöntemine sahip yeni bir balık türü keşfedildi. Bu balık, yaklaşık beş santimetre boyunda, yeşilimsi kurşuni renkte ve renkli desenlere sahip olup, ormanlardaki geçici su ekosistemlerinde yaşıyor. Yumurtaları kuraklığa dayanıklı olan bu tür, yaşam alanlarının büyük bir kısmının yok olduğu için koruma altına alınması gerektiğini vurgulayan Drawert, doğal yaşam alanlarının yüzde 60 ila 70'inin kaybedildiğini belirtiyor.
16 Temmuz 2023

Tokyo Üniversitesi'nden bir ekip, tavukların duygusal durumlarını anlayabilen bir yapay zeka sistemi geliştirdi. Sistem, 'derin duygusal analiz öğrenme' adı verilen ve değişen ses kalıplarına uyum sağlayabilen bir teknik üzerine kurulu. Araştırma, tavukların açlık, korku, öfke, memnuniyet, heyecan ve sıkıntı gibi duygusal durumlarını tercüme edebildiğini gösterdi. Araştırma henüz hakem değerlendirmesinden geçmedi.
22 Eylül 2023

Belçika'nın KU Leuven Üniversitesi'nden araştırmacılar, 'Afrika turkuaz killifish' türü balıklar üzerinde deney yaparak, beyinlerindeki yaşlanmayı durdurabildi. Araştırmacılar, kanser tedavisinde kullanılan 'Dasatinib' ve alerjiler için reçete edilen 'Quercetin' isimli ilaçları balıklara bir hafta boyunca uyguladı. Araştırmacı Jolien van Houcke, süreç sonunda yaşlı balıkların beyin hücrelerinde yenilenme tespit ettiklerini duyurdu.
9 Ağustos 2023

20 araştırmacı, 12 yıl süren bir çalışma sonucunda meyve sineğinin 3 bin 16 nöron ve 548 bin sinaps içeren beyninin detaylı bir şemasını oluşturdu. Bu çalışmanın sonuçları Science dergisinde yayınlandı. Gelişen görüntüleme teknikleri ve biyolojik bilgiler sayesinde sinirbilimi alanında önemli ilerlemeler kaydediliyor. Meyve sineğinin beyninin bu detaylı haritası, 'Zihin nedir?' ve 'Beyin nasıl düşünce üretir?' gibi sorulara bilimsel yanıtlar bulma yolunda atılmış önemli bir adımdır.
13 Mart 2023

Northeastern ve Glasgow üniversiteleri ile MIT iş birliğiyle yapılan bir araştırma, evde yalnız yaşayan papağanların dokunmatik ekranlar aracılığıyla diğer papağanlarla görüntülü arama yaparak daha mutlu bir yaşam sürdüğünü gösterdi. Araştırmada, 18 papağan sahibine ve papağanlarına tablet kullanımı eğitimi verildi ve kuşların seçtikleri 'arkadaşlarıyla' görüşmeleri sağlandı. 1000 saatlik video analizi sonucunda, papağanların daha fazla ötüş, konuşma ve oyun oynama gibi mutluluk belirtileri gösterdiği belirlendi. Araştırma, evcil papağanların izolasyon ve can sıkıntısının azaltılmasında teknolojinin potansiyel bir rol oynayabileceğini ortaya koydu.
26 Nisan 2023

California Üniversitesi ve NASA'nın ortaklaşa yürüttüğü bir çalışma, Grönland'daki Petermann Buzulu'nun gelgit hareketleri nedeniyle beklenenden daha hızlı eridiğini ve deniz seviyesindeki yükselme oranını hızlandırdığını gösterdi. Uydu radar verileriyle yapılan analizler, buzulun kara ile bağlantısının koparak okyanusta yüzmeye başladığını ve gelgit döngüleri sırasında önemli ölçüde yer değiştirdiğini ortaya çıkardı. Çalışmanın baş yazarı Enrico Ciraci, bu durumun deniz seviyesinin yükselmesini hızlandırabilecek yeni bir erime etkisini gösterdiğini belirtti. Çalışmanın ortak yazarı Eric Rignot, bu bulguların deniz seviyesindeki yükselme projeksiyonlarını yüzde 200'e kadar artırabileceğini ifade etti.
10 Mayıs 2023

Japonya Savunma Bakanlığı, Kuzey Kore'nin Japon Denizi yönüne orta ya da uzun menzilli bir balistik füze fırlattığını açıkladı. Bölgede erken uyarı sistemleri devreye girerek halkı sığınaklara yönlendirdi ve caddelerde sirenler çaldı. Ancak, yerel saatle 07:50'deki uyarının yanlışlıkla yapıldığı belirtildi. Japonya, Kuzey Kore'ye protesto notası çekti ve Kabine Baş Sekreteri Matsuno Hirokazu, yanlışlıkla yapılan uyarı ve tahliye çağrısının doğru olduğunu savundu.
13 Nisan 2023

Mersin'in Akdeniz ilçesinde, halk arasında 'boz camgöz' olarak bilinen altı solungaçlı bir köpek balığı kıyıya vurdu. Mersin Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi'nden Prof. Dr. Deniz Ayas olay yerinde incelemelerde bulundu. 4,1 metre boyunda ve 400 kilogram ağırlığında olan dişi köpek balığının, balıkçılık faaliyetleri sonucu yanlışlıkla yakalanmış olabileceği düşünülüyor. Büyükşehir Belediyesi tarafından denizden çıkarılan köpek balığı gömülecek.
1 Ocak 2024

Güney Kore ve Japonya, Kuzey Kore'nin Japon Denizi yönüne iki balistik füze denemesi gerçekleştirdiğini duyurdu. Füzeler, Jangyon bölgesinden fırlatıldı ve 600 kilometreden fazla uçarak Japon Denizi'ne düştü. Japonya Savunma Bakanı, füzelerin Japon ulusal münhasır ekonomik bölgesi dışına düştüğünü belirtti. Bu denemeler, Güney Kore ve ABD ordularının başlattığı 'Özgürlük Kalkanı' tatbikatından hemen sonra gerçekleşti.
14 Mart 2023

King George Adası'ndaki çember sakallı penguenler üzerine yapılan bir araştırma, bu penguenlerin günde binlerce kez, her biri birkaç saniye süren kısa uykulara daldığını ortaya koydu. Araştırmacılar, penguenlerin aktivitelerini kaydeden elektrotlar ve sensörlerle 11 güne kadar izledi. Penguenlerin okyanusta neredeyse hiç uyumadığı, ancak yuvalarına döndüklerinde beyin dalgalarının uyku için tipik bir düzene göre yavaşladığı ve bir saat içinde 600 kez kısa uykulara daldıkları gözlemlendi. Araştırmacılar ve diğer sinirbilimciler, bu bulguların uyku hakkındaki anlayışımızı sorgulamamıza neden olabileceğini belirtiyor.
10 Aralık 2023

Güney Kore ve Japonya, Kuzey Kore'nin Japon Denizi'ne doğru iki balistik füze fırlattığını duyurdu. Füzeler, North Hwanghae bölgesinden sabah saatlerinde fırlatıldı ve 370 kilometre yol alarak Japon ulusal münhasır bölgesi dışına düştü. Herhangi bir hasarın oluşmadığı belirtildi. Bu denemeler, Güney Kore ve ABD ordularının ortak askeri tatbikatı sırasında gerçekleşti.
27 Mart 2023

Zonguldak'ın Karadeniz Ereğli ilçesinde balıkçıların ağlarına takılan bir cisim, Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından yapılan inceleme sonucu deniz mayını olarak tespit edildi. Bölgedeki tekneler güvenli bir alana yönlendirildi ve Ereğli Limanı araç trafiğine kapatıldı. Mayının imhası için İstanbul'dan bir ekip bölgeye gönderildi.
6 Ocak 2024

Avustralyalı ve Japon bilim insanları, Japonya yakınlarındaki Izu-Ogasawara çukurunda 8.336 metre derinlikte bilinmeyen bir salyangoz türünü görüntüledi. Bu keşif, daha önce Mariana Çukuru'nda 8.178 metrede görüntülenen salyangozun rekorunu geçerek dünyanın en derin noktasında görüntülenen canlı olarak kayıtlara geçti. Keşif, Batı Avustralya Derin Deniz Araştırma Merkezi ve Tokyo Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Üniversitesi'nin 10 yıllık derin deniz araştırmalarının bir sonucudur.
3 Nisan 2023

Güney Kore ve Japonya, Kuzey Kore'nin 2024 yılında ilk kez bir balistik füze denemesi gerçekleştirdiğini duyurdu. Füze, Japon Denizi yönüne fırlatıldı ve Japon ulusal münhasır bölgesi dışına düştü. Japonya hükümeti, bölgede olası hasar tespiti için çalışmalar yürütüyor ve Başbakan Kişida Fumio, bölgedeki hava ve deniz unsurlarının güvenliğinin sağlanması için talimat verdi. Kuzey Kore'nin son balistik füze denemeleri 2023 yılının Aralık ayında gerçekleşmişti.
14 Ocak 2024

İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri, İran'ın ses hızından sekiz kat daha hızlı hareket edebilen ve 1500 kilometre menzile sahip bir hipersonik balistik füze ürettiğini duyurdu. Füzenin testlerinin başarıyla tamamlandığı ve seri üretime geçildiği belirtildi. Bu gelişme, İran'ın denizlerde geniş bir güvenlik alanı oluşturmasına olanak tanıyacak. Füzenin test edildiği zaman ve yer hakkında ise bilgi verilmedi.
7 Mart 2023

Woods Hole Oşinografi Enstitüsü uzmanları, okyanusun derinliklerine dalmanın uzay keşiflerine göre daha zor ve maliyetli olduğunu ifade etti. İnsanlık, okyanus yüzeyini binlerce yıldır keşfetmesine rağmen deniz tabanının sadece yüzde 20'sini haritalayabildi. Derin deniz keşiflerinin sınırlı olmasının nedenleri arasında yüksek basınç, karanlık ve soğuk koşullar yer alıyor. Derin okyanus çukurları 11 bin metre derinliğe kadar ulaşabiliyor ve bu bölgelerdeki yaşam, güneş ışığı yerine hidrotermal sızıntılardan elde edilen kimyasal enerjiyle sürdürülüyor.
22 Haziran 2023

İskoçya'nın Dış Hebridler takımadalarında 56 pilot balina kıyıya vurdu ve bunlardan 55'i öldü. Bu olay, Britanya tarihinin en büyük toplu balina ölümü olarak kaydedildi. Kurtarma ekipleri, hayatta kalan iki balinadan birini kurtarırken diğeri tekrar kıyıya vurarak öldü. Kurtarma çalışmaları sırasında bazı balinalara ötenazi uygulandı. Olayın nedeni araştırılıyor ve kıyıya vuran balinalar otopsi edilecek.
18 Temmuz 2023
İşaretlediklerim