Weizmann Bilim Enstitüsü ekibi, kök hücre kullanarak 14 günlük gerçek bir embriyo örneğine benzeyen bir 'embriyo modeli' geliştirdi. Bu model, laboratuvarda hamilelik testini pozitif gösteren hormonları bile salgıladı. Bu çalışmanın amacı, insan yaşamının erken dönemlerini anlamanın etik bir yolunu bulmak. Araştırma, Nature dergisinde yayınlandı ve İsrailli ekip tarafından erken embriyoda ortaya çıkan tüm önemli yapıları taklit eden ilk 'tam' embriyo modeli olarak tanımlandı.
6 Eylül 2023

İsviçre'nin Cenevre kentinde 'AI for Good' konferansı düzenlendi. Konferansta insansı robotlar, yapay zekanın dünyanın büyük sorunlarını çözmeye yardımcı olabileceğini ve insanların işlerini almayacaklarını belirttiler. Robotlar, daha sıkı düzenlemelere ilişkin sorulara belirsiz yanıtlar verdiler. Tıbbi robot Grace ve ifade yeteneğine sahip Ameca gibi robotlar, insanlarla işbirliği içinde olacaklarını ve dünyayı daha iyi bir yer yapma niyetlerini ifade ettiler.
8 Temmuz 2023

Bilim insanları, demans riskini tahmin edebilecek bir araç geliştirmek amacıyla yapay zeka kullanarak bir milyondan fazla beyin taramasını inceleyecek. Edinburgh ve Dundee Üniversiteleri'ndeki araştırmacılar, NEURii adlı küresel bir araştırma projesi kapsamında İskoçya'daki hastalardan on yılı aşkın süredir elde edilen tomografi ve emar taramalarını analiz edecek. Bu çalışma, doktorların demans riskini daha iyi belirlemesine yardımcı olabilecek kalıpları tespit etmeyi hedefliyor. Ayrıca, toplanan veriler gelecekteki araştırmalar için kullanılacak ve demansın daha iyi anlaşılmasına katkı sağlayacak.
26 Ağustos 2024

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, küresel aşılamaların son 50 yılda yaklaşık 154 milyon hayat kurtardığını belirtti. Ghebreyesus, çiçek hastalığının ortadan kaldırılması ve kızamık, zatürre gibi hastalıkların önlenmesinde aşıların büyük rol oynadığını vurguladı. Ayrıca, DSÖ'nün Genişletilmiş Aşılama Programı (EPI) sayesinde dünya genelinde çocukların yüzde 84'üne difteri, tetanos ve boğmacaya karşı aşı yapıldığını ifade etti. DSÖ, aşılamaları desteklemek için 'İnsanca Mümkün' adlı bir kampanya başlattı.
25 Nisan 2024

Havva Erdem, Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde Prof. Dr. Ömer Özkan tarafından yapılan rahim nakli sonrası tüp bebek tedavisiyle anne oldu. Dünyada ve Türkiye'de ilk rahim nakli 2011'de gerçekleştirilmişti. Erdem, doğuştan rahmi olmadığını 14 yaşında öğrenmiş ve 2021'de kadavradan rahim nakli yapılmıştı. Tedavi sürecinde, gebeliğe engel olabilecek risk faktörleri değerlendirildi ve özel bir yol haritası izlendi. Bebeğin adı, Akdeniz Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Özlenen Özkan'dan alındı.
27 Ocak 2023

Dünya Sağlık Örgütü'nün belirlediği 'Bir Hayat! Bir Karaciğer!' temasıyla kutlanan Dünya Hepatit Günü'nde, hepatit B ve C hastalıklarına dikkat çekiliyor. Türk Karaciğer Vakfı Başkanı Prof. Dr. Yılmaz Çakaloğlu, hepatit B ve C hastalıklarının tanısının kolay olduğunu ve tedavisinin mümkün olduğunu belirtti. Hepatit B için koruyucu, etkili ve güvenilir aşılar bulunurken, hepatit C tedavisi de ağızdan alınan ilaçlarla virüsü yok eden kalıcı tedavi (kür) ile mümkün. Çakaloğlu, erişkinlerin mutlaka hepatit B ve C testlerini yaptırmaları gerektiğini vurguladı.
30 Temmuz 2023

Araştırmacılar, 23 insan ve 47 köpek testisini inceledi ve tüm örneklerde mikroplastik buldu. İnsan testislerinde sperm sayıları ölçülemezken, köpek testislerinde daha fazla mikroplastik ile daha düşük sperm sayısı arasında bir bağlantı gözlendi. Mikroplastiklerin insan sağlığı üzerindeki etkileri henüz belirsiz olsa da, laboratuvar çalışmaları insan hücrelerine zarar verebileceğini öne sürüyor. New Mexico Üniversitesi’nden Prof. Şiaozjong Yu, bulgulara şaşırdığını belirtti.
23 Mayıs 2024

İngiltere'deki Great Ormond Street Hastanesi'nde uygulanan yeni bir tedavi yöntemi sayesinde, sekiz yaşındaki Aditi Shankar'ın vücudu, nakil böbreği reddetmedi. Aditi'nin bağışıklık sistemi, annesinden alınan kök hücrelerle yeniden inşa edildi ve böbrek nakli sonrasında vücudu, nakledilen organı kendi organı gibi kabul etti. Bu sayede Aditi, organ reddini önlemek için genellikle günlük olarak alınması gereken ilaçların uzun vadeli yan etkilerinden korundu.
24 Eylül 2023

Attila İlhan Bilim, Sanat ve Kültür Vakfı tarafından düzenlenen Attila İlhan Edebiyat Ödülleri'nin sahipleri belirlendi. Roman dalında 'Ölümden Uzak Bir Yer' adlı kitabıyla Kerem Eksen, şiir dalında ise 'Yavaş Yavaş Bilemiyorum' kitabıyla Süreyya Berfe ödüle değer bulundu. İlk Roman Vakıf Özel Teşvik Ödülü 'Nergis Hanım Hakkında Bazı Şeyler' kitabıyla Devrim Koçak’a, İlk Şiir Kitabı Vakıf Özel Teşvik Ödülü'ne 'Şiir Mayasıdır Uzakların' kitabıyla Zeynep Tiryaki değer görüldü. Ödül töreni 2 Kasım’da TÜYAP İstanbul Kitap Fuarı’nda gerçekleştirilecek.
23 Ekim 2023

Omicron varyantının alt dallarından biri olan XBB.1.5, ABD'de Covid-19 vakalarının yüzde 40'ından fazlasında görülerek baskın hale geldi. Bu varyant, bağışıklık sistemini atlatırken hücrelere tutunma yeteneğini artıran F486P mutasyonuna sahip. DSÖ, XBB.1.5'in daha bulaşıcı olduğunu ancak önceki Omicron varyantlarından daha ciddi veya zararlı olduğuna dair bir gösterge olmadığını belirtiyor. Bilim insanları, aşılanmış nüfus için endişeli olmadıklarını, ancak savunmasız kişiler üzerindeki etkisi konusunda endişelerini dile getiriyorlar.
5 Ocak 2023

ABD merkezli haftalık yayın yapan Time dergisi, her yıl geleneksel olarak verdiği 'Yılın Kişisi' ödülü için 2023 yılı finalistlerini duyurdu. Finalistler arasında Hollywood grevcileri, şarkıcı Taylor Swift, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, OpenAI CEO'su Sam Altman, Barbie filmi, İngiltere Kralı 3. Charles, ABD Merkez Bankası Başkanı Jerome Powell ve Trump davasındaki sorumlu savcılar yer alıyor. Önceki yılın kazananı Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski idi.
5 Aralık 2023

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, SMA Bilim Kurulu toplantısının ardından SMA hastaları için solüsyon şeklindeki yeni bir ilacın ruhsatlandırma sürecinin son aşamasına geldiğini duyurdu. Evlilik öncesi ve yenidoğan taramalarının önemine değinen Koca, bu taramalar sayesinde erken tedavi ile yükleme dozunu alan hastaların altı aylık sağ kalım oranının %100 olduğunu belirtti. Ayrıca, Nusinersen ve Risdiplam etken maddeli ilaçların tedavi rehberine eklendiğini, Zolgensma tedavisinin ise bilimsel veriler ve uygulamalar konusunda ciddi çekinceler nedeniyle değerlendirme sürecinin devam ettiğini ifade etti.
31 Ocak 2023

A Milli Kadın Voleybol Takımı ve Fenerbahçe Opet'in kaptanı Eda Erdem Dündar, ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından verilen 'Uluslararası Cesur Kadınlar' ödülüne aday gösterildi. ABD İstanbul Başkonsolosluğu Konukevi'nde düzenlenen resepsiyonda, Dündar'a adaylığı için bir plaket verildi ve kadınların güçlendirilmesi konusundaki önemli katkılarından dolayı övgü aldı. Dündar, adaylığının kendisi için büyük bir onur olduğunu ve takım arkadaşlarının da bu başarıda büyük payı olduğunu belirtti.
26 Mart 2024

Meta, yaklaşık 100 dilde metinden konuşmaya, konuşmadan metne, konuşmadan konuşmaya ve metinden metne olmak üzere farklı türlerde çeviri yapabilen yapay zeka modeli 'SeamlessM4T'yi tanıttı. Bu model, farklı dilleri konuşan insanların birbirleriyle daha etkili iletişim kurmalarına yardımcı olacak. Meta, bu 'hepsi bir arada sisteminin', hataları ve gecikmeleri azalttığını, çevirinin kalitesini artırdığını belirtti.
23 Ağustos 2023

Biyolog David Sinclair ve ekibi, yaşlanma sürecinin ileri ve geri götürülebilen bir süreç olduğunu deneylerle kanıtladı. Yapılan deneylerde yaşlı ve kör farelere görme yetisi geri kazandırıldı, beyin gençleştirilerek bilişsel beceriler artırıldı ve daha sağlıklı kas ve böbrek dokusu oluşturuldu. Ayrıca genç fareler üzerinde yapılan müdahalelerle yaşlanma süreci hızlandırıldı. Bu bulgular, yaşlanmanın DNA hasarından kaynaklandığına dair bilimsel inanca meydan okuyor ve yaşlanmanın bir bilgi kaybı olduğu teorisini öne sürüyor.
13 Ocak 2023

AIDS, 1981'den bu yana dünya genelinde yayılan ve herkesi etkileyebilen bir pandemi olarak kalmaya devam ediyor. Antiretroviral tedavi ile 21 milyon hayat kurtarıldı ve tedavi HIV yayılımını önlemeye yardımcı oluyor. UNAIDS'in raporuna göre, dünya genelinde ve Türkiye'de HIV/AIDS vakaları ve bununla ilişkili ölümler devam ediyor. Türkiye'de HIV ile mücadelede tanı ve tedaviye erişimde ilerleme kaydedilmiş olsa da, damgalama ve ayrımcılık sorunları artıyor. Dezavantajlı topluluklar arasında HIV yayılımı sürüyor. Kırmızı Kurdele İstanbul ve Pozitif Yaşam Derneği, HIV testlerine erişimin kolaylaştırılması ve damgalamanın önlenmesi için çeşitli önerilerde bulunuyor.
1 Aralık 2023

Yeni bir araştırmaya göre, Alzheimer hastalığını teşhis etmek için geliştirilen basit bir kan testi yaklaşık yüzde 90 doğruluk oranına sahip. Bu test, Alzheimer hastalarının kanındaki 'p-tau217' ve 'amiloid beta' proteinlerini ölçerek hızlı ve ucuz bir teşhis sağlıyor. Araştırmacılar, bu testin klinik kontrollerden daha doğru sonuç verdiğini belirtiyor. Ancak, sinirbilimci Cliff Abraham, bu gelişmenin büyük bir devrim olmadığını ifade ediyor.
29 Temmuz 2024

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülleri'ne bu yıl layık görülen isimleri sosyal medya hesabından duyurdu. Ödül kategorileri ve kazananları arasında Bilim dalında Süleyman Uludağ, Kültür dalında Ali Birinci, Müzik dalında Emel Sayın, Resim dalında İlhami Atalay, Karikatür dalında Hasan Aycın, Sinema dalında Sami Şekeroğlu, Dijital Sanat dalında Refik Anadol, Mimari dalında Sinan Genim ve Edebiyat dalında Nazan Bekiroğlu bulunuyor. Vefa Ödülleri'ne ise Attila İlhan, Barış Manço, İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Muhsin Ertuğrul ve Samiha Ayverdi değer görüldü.
30 Ekim 2023
İşaretlediklerim