Ukrayna'daki savaş ve diğer bölgelerdeki gerilimler nedeniyle dünya genelinde askeri harcamalar yüzde 7 artarak 2,4 trilyon dolara yükseldi. Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI) tarafından yapılan araştırmaya göre, bu artış son 15 yılda görülen en yüksek seviyedir. Rusya ve Ukrayna'daki artışlar dikkat çekici olup, ABD ise 916 milyar dolar ile en yüksek bütçeye sahip ülke konumunda. Küresel askeri harcamaların artışı, devletlerin artan güvenlik ihtiyaçlarına ve jeopolitik gerilimlere yanıt olarak değerlendiriliyor.
23 Nisan 2024

University College London'da yapılan bir araştırma, virüslerin insanlardan hayvanlara bulaşma oranının, hayvanlardan insanlara bulaşma oranından daha yüksek olduğunu gösterdi. Araştırmacılar, yaklaşık 12 milyon sekans içeren küresel bir veri tabanını kullanarak, virüslerin türler arası hareketini inceledi ve vakaların yüzde 64'ünde insanların hayvanları enfekte ettiğini buldu. Bu bulgular, özellikle Covid-19 salgını sırasında popüler olan hayvanlardan insanlara virüs bulaşma tezini tersine çeviriyor ve insanların hayvanlara virüs yayma kapasitesinin, hayvanların insanlara virüs bulaştırma kapasitesinden daha fazla olduğunu gösteriyor.
25 Mart 2024

University College London'da yapılan bir araştırma, virüslerin yayılımıyla ilgili genel kabul gören tezi tersine çevirdi. Araştırmacılar, 12 milyon sekans içeren küresel bir veri tabanını kullanarak, virüslerin türler arası geçişini inceledi. Bulgulara göre, insan ve hayvan arasında virüs bulaşma vakalarının %64'ünde virüslerin insanlardan hayvanlara geçtiği tespit edildi. Bu durum, özellikle nesli tükenmekte olan türler için büyük bir tehdit oluşturuyor.
25 Mart 2024

Birleşmiş Milletler (BM), dünya çapında yaklaşık 300 milyon insanın uyuşturucu kullandığını ve bu durumun 39 milyon kişide çeşitli sağlık sorunlarına yol açtığını belirtti. BM Uyuşturucu ve Suç Ofisi (UNODC) Başkanı Ghada Fathi Waly, sentetik uyuşturucuların pazardaki payının artmasıyla bu maddelere erişimin hem daha ucuz hem de daha öldürücü hale geldiğini vurguladı. Ayrıca, uyuşturucu üretimi ve ticaretinde internetin önemli bir rol oynadığına ve dünya genelinde tedaviye ihtiyaç duyan bağımlıların sadece beşte birinin tedavi görebildiğine dikkat çekti.
14 Mart 2024

30 Mart Uluslararası Sıfır Atık Günü dolayısıyla, Birleşmiş Milletler'in New York'taki genel merkezi başta olmak üzere dünya genelinde bir hafta boyunca çeşitli etkinlikler düzenlendi. Emine Erdoğan'ın video mesajıyla katıldığı ve BM'nin üst düzey isimlerinin konuşma yaptığı bu etkinliklerde, atık yönetimi sorunu global düzeyde ele alındı. BM ve Uluslararası Katı Atık Birliği tarafından hazırlanan Global Atık Yönetim Görünümü Raporu'na göre, atık miktarının 2050 yılına kadar önemli ölçüde artacağı ve bu durumun maliyetler üzerinde büyük bir yük oluşturacağı belirtiliyor. Ancak, alınacak önlemlerle bu maliyetlerin önemli ölçüde azaltılabileceği ve döngüsel ekonomi modeline geçişin maliyet tasarrufu sağlayabileceği vurgulanıyor.
30 Mart 2024

Saatte 93 bin kilometre hızla ilerleyen 2011 UL21 adlı asteroit, son 125 yılda Dünya’ya en fazla yaklaşan gök cismi olacak. Gökbilimciler, asteroitin dünyaya çarpmayacağını düşünüyor. Dağ büyüklüğündeki asteroitin geçişi internetten ya da iyi bir teleskopla takip edilebilecek ve Youtube’taki canlı yayın 27 Haziran 23.00’da başlayacak. Avrupa Uzay Ajansı, çarpışma olasılığının sıfır olduğunu fakat 2011 UL21’in Dünya’ya çarpması halinde kitlesel yıkıma yol açacağını belirtti.
26 Haziran 2024

Dünya Günü, ilk olarak 1970 yılında ABD'de çevresel bozulmaya dikkat çekmek amacıyla başlatıldı ve bugün 190 ülkede kutlanmaktadır. 2024 yılının teması, plastik üretiminin 2040'a kadar %60 oranında azaltılması ve tek kullanımlık plastiklerin 2020'lerin sonuna kadar tamamen ortadan kaldırılmasıdır. İlk Dünya Günü'ne 20 milyon insan katılmış, 1990'da küreselleşmiş ve bu yıl Malezya'da büyük bir temizlik etkinliği planlanmaktadır. Ayrıca, Earthday.org tarafından başlatılan Canopy Projesi ile dünya çapında milyonlarca ağaç dikilmiştir.
22 Nisan 2024

İsveç'te Lund Üniversitesi tarafından 4,1 milyon kişi üzerinde 40 yıl süren bir araştırma, kanser vakalarının yüzde 40'ının aşırı kiloyla ilişkili olduğunu gösterdi. Araştırmada 32 kanser türü obeziteyle ilişkilendirildi, bu sayı daha önce 13 olarak biliniyordu. Vücut kitle endeksindeki her beş puanlık artış, kansere yakalanma riskini erkeklerde %24, kadınlarda %12 artırıyor. Araştırma sonuçları, obezitenin kanser üzerindeki etkisinin daha önce düşünülenden daha büyük olabileceğini gösteriyor.
12 Mayıs 2024

Apple Kadın Sağlığı Araştırması'na göre, menarş olarak bilinen ilk adet dönemine giriş yaşı giderek düşüyor ve adet döngüsünün düzenli hale gelmesi için gereken süre artıyor. Bu eğilim, özellikle ırksal azınlıklar ve düşük sosyoekonomik kökenden gelenler arasında belirgin. Çocukluk çağı obezitesi, beslenme kalıpları, psikolojik stres ve çevresel faktörler bu değişimlerin ardındaki başlıca nedenler olarak öne çıkıyor. Bu durum, sağlık eşitsizliklerini artırarak daha iyi halk sağlığı politikaları ve araştırmalarının önemini vurguluyor.
6 Haziran 2024

Uluslararası Af Örgütü'nün 'Dünyada İnsan Haklarının Durumu' başlıklı raporunda, dünya genelinde LGBTİ+ haklarında hem ilerlemeler hem de gerilemeler yaşandığı belirtiliyor. Rapora göre, Letonya ve Tayvan gibi ülkelerde bazı pozitif gelişmeler yaşanırken, Rusya ve Uganda gibi ülkelerde LGBTİ+ haklarına yönelik kısıtlamalar artmış durumda. Ayrıca, dünya genelinde 62 ülke hala onaya dayalı eşcinsel ilişkileri suç olarak kabul ediyor. Raporda ayrıca silahlı çatışmalar, toplumsal cinsiyet adaleti, ekonomik krizler ve teknolojik tehditler gibi konuların insan hakları üzerindeki etkilerine de değiniliyor.
29 Nisan 2024

Uluslararası bir araştırma, Amazon Yağmur Ormanları'nın neredeyse yarısının 2050'ye kadar kuraklık, ormansızlaşma ve yangınlar nedeniyle yok olabileceğini ortaya koydu. Bilim insanları, Amazonlar'ın %38'inin zaten bozulduğunu ve yağmur ormanlarının %10 ila %47'sinin tahrip olabileceğini belirtiyor. Araştırma sonuçları, ekosistemin büyük ölçüde yağışa bağlı olduğu ve 'Dünyanın akciğeri' olarak adlandırılan Amazon Ormanları'nın, nem seviyeleri düşmeye devam ederse kurak bir alana dönüşebileceğini gösteriyor.
14 Şubat 2024

New York şehrinde yapılan son sayımlara göre evsiz insan sayısı son 20 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Evsiz sayısı geçen yıla göre yüzde 2,4 artarak 4 bin 140 kişiye çıktı. Bu artış, şehrin her gece 70 bin kadar göçmene barınak sağlamakta zorlandığı bir dönemde gerçekleşti. Geçen ay, tek başına yaşayan yetişkin göçmenlerin barınaklarda kalma süresine 30 günlük bir sınırlama getirilmişti.
17 Haziran 2024

Avustralya'da yerel ve federal hükümetler, vatandaşların yaşam kalitesini olumsuz etkileyen kırmızı ateş karıncalarıyla mücadele için ayrılan bütçeyi 500 milyon dolarlık ek yatırımla toplam 1 milyar dolara yükseltti. Queensland eyaletindeki karınca istilasını 2032'ye kadar sonlandırmayı hedefleyen yetkililer, ülkede yılda ortalama 8,6 milyon kişinin bu karıncalar tarafından ısırıldığını ve 43 ila 174 bin kişinin ısırılma sonrası alerjik reaksiyon göstererek tıbbi müdahaleye ihtiyaç duyduğunu belirtti. Kırmızı ateş karıncalarının 23 yıl önce Avustralya'ya giriş yaptığı ve hızla yayıldığı tahmin ediliyor.
13 Şubat 2024

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) tarafından yayımlanan rapora göre, son sekiz yılda kadın sünneti oranları yüzde 15 artış gösterdi. Şu anda hayatta olan 230 milyondan fazla kız çocuğu ve kadın sünnet edilmiş durumda. Kadın sünneti en çok Afrika, Asya ve Ortadoğu'daki ülkelerde uygulanıyor. UNICEF, 2030'a kadar kadın sünnetinin tamamen durdurulması hedefine ulaşılmasının zor olduğunu ve bu konuda hükümetlerin de üzerlerine düşeni yapması gerektiğini belirtti.
8 Mart 2024

Nijerya'nın Yobe eyaletinde yılbaşından bu yana devam eden menenjit salgınında ölü sayısı 85'e çıktı. Yobe Eyaleti Sağlık Komiseri Muhammad Lawan Gana, salgının ocaktan bu yana eyaletin farklı bölgelerinde yayılmaya devam ettiğini belirtti. Ayrıca, 2 bin 510 kişinin tedavi edilerek hastaneden taburcu edildiği bilgisi verildi. Nijerya hükümeti, menenjit hastalığını 2030 yılına kadar yenmek için yeni tedbirler aldığını duyurdu.
29 Nisan 2024

Maya uygarlığı, MS 250 civarında zirveye ulaşmış ancak MS 900 civarında büyük şehirlerinin neredeyse tamamı terk edilmişti. Illinois Üniversitesi'nden Profesör Lisa Lucero, Mayaların tamamen yok olmadığını, sadece siyasi sistemlerinin çöktüğünü belirtiyor. NASA'nın araştırmaları ve Jared Diamond'ın çalışmaları, kuraklığın ve ormansızlaşmanın Maya uygarlığının çöküşünde önemli rol oynadığını gösteriyor. Ormansızlaşma sonucu artan sıcaklıklar ve azalan yağışlar, mahsüllerin kalitesizleşmesine ve sosyal karışıklıklara yol açarak uygarlığın sonunu getirdi.
19 Nisan 2024

Carnegie Mellon Üniversitesi'nin araştırmasına göre, ABD'de günlük marihuana kullanımı, içki tüketimini geçti. 1992'den bu yana marihuana kullanımı 15 kat arttı ve 2022'de yaklaşık 17,7 milyon kişi her gün veya neredeyse her gün marihuana kullandı. Aynı dönemde günlük içki tüketenlerin sayısı 14,7 milyon olarak belirlendi. Araştırma, Addiction dergisinde yayınlandı.
22 Mayıs 2024

Güney Afrika Cumhuriyeti, nesli tükenme tehdidi altındaki gergedan türlerinin korunması konusunda öncü ülkelerden biri olmasına rağmen, 2023 yılında 499 gergedanın kaçak avcılar tarafından öldürüldüğü bildirildi. Ülkede kaçak avcılıkla mücadele amacıyla ciddi tedbirler alınmış ve avcılar ağır hapis cezalarına çarptırılmış olmasına rağmen, kaçak avcılıkta bir artış gözlemlendi. Güney Afrika, Afrika kıtasındaki gergedan nüfusunun yaklaşık üçte ikisine ev sahipliği yapmakta ve bu nüfus, 15 binden fazla gergedanı içermektedir.
28 Şubat 2024

Dünya genelinde yaklaşık 7 bin 150 dil konuşulmaktadır ve bu dillerin yüzde 40'ı yok olma tehlikesi altındadır. En çok dilin konuşulduğu ülke 839 dille Papua Yeni Gine olarak belirlenmiştir. Listede ayrıca Endonezya 704 dil, Nijerya 520 dil, Hindistan 424 dil ve diğer ülkeler yer almaktadır. Bu çeşitlilik, dilin kültürel zenginliğin bir göstergesi olarak kabul edilmektedir.
21 Şubat 2024
İşaretlediklerim