Northwestern Üniversitesi araştırmacıları, spina bifida, felç ve çeşitli mesane hastalıkları olan insanlar için mesanenin doluluk oranını haber verecek bir implant tasarladı. Bu implant, mesanenin dış çeperine takılarak, doluluk oranını Bluetooth aracılığıyla bir akıllı telefon uygulamasına aktaracak. İmplant, idrar kaçırma sorunlarını önlemekle kalmayıp, sürekli enfeksiyonlar ve böbrek hasarı gibi ek organ hasarlarının önüne geçmeyi amaçlıyor. Cihaz, küçük hayvanlar ve primatlarda yapılan testlerde başarılı sonuçlar gösterdi.
28 Mart 2024

Bilim insanları, demans riskini tahmin edebilecek bir araç geliştirmek amacıyla yapay zeka kullanarak bir milyondan fazla beyin taramasını inceleyecek. Edinburgh ve Dundee Üniversiteleri'ndeki araştırmacılar, NEURii adlı küresel bir araştırma projesi kapsamında İskoçya'daki hastalardan on yılı aşkın süredir elde edilen tomografi ve emar taramalarını analiz edecek. Bu çalışma, doktorların demans riskini daha iyi belirlemesine yardımcı olabilecek kalıpları tespit etmeyi hedefliyor. Ayrıca, toplanan veriler gelecekteki araştırmalar için kullanılacak ve demansın daha iyi anlaşılmasına katkı sağlayacak.
26 Ağustos 2024

Bir araştırmaya göre, yapay zeka, nadir görülen kanser türlerinden retroperitoneal sarkomun agresiflik derecesini belirlemekte, mevcut yöntemlere göre iki kat daha başarılı. Araştırma, yapay zekanın çıplak gözle görülemeyen detayları tanımlayarak yüzde 82 oranında doğru sonuçlar verdiğini, laboratuvar analizlerinde ise başarı oranının yüzde 44 olduğunu gösterdi. Araştırmacılar, bu teknoloji sayesinde tedavinin iyileştirilebileceğini ve her yıl binlerce kişinin yararlanabileceğini belirtti.
1 Kasım 2023

ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), Biogen ve Sage Therapeutics tarafından geliştirilen ve doğum sonrası depresyonu tedavi etmek için kullanılacak olan 'Zurzuvae' adlı ilacı onayladı. Şirketler, ilacın ABD'de bu yılın son çeyreğinde piyasaya sürülmesini bekliyor. 2021'de ABD'de doğum yapan her yedi kadından birinde postpartum depresyon görüldüğü belirtiliyor.
5 Ağustos 2023

Türk bilim insanı Özden Baltekin’in de yer aldığı ekip, Britanya’da 8 milyon sterlinlik prestijli Longitude Ödülü’nü kazandı. İsveç’te geliştirilen antimikrobiyal direnç testi, idrar yolu enfeksiyonlarında enfeksiyonun bakteri kaynaklı olup olmadığını tespit ediyor ve doğru antibiyotik tedavisini belirliyor. Bu test, geleneksel yöntemlere göre çok daha hızlı sonuç vererek gereksiz antibiyotik kullanımını önlüyor. Test, Avrupa’da piyasaya sürüldü ve Türkiye’ye getirilmesi için çalışmalar başlatıldı.
21 Haziran 2024

Türkiye'de yaklaşık 3 milyon kadın endometriozis (çikolata kisti) hastalığıyla mücadele ediyor ve bu hastalık nedeniyle şiddetli ağrılar ve çeşitli sağlık sorunları yaşanabiliyor. Hastalar, modern tıbbın sunduğu çözümlerden yeterince fayda göremedikleri veya yan etkilerden korktukları için sülük tedavisi, hacamat, acı kavun suyu gibi alternatif yöntemlere yöneliyor. Endometriozis Araştırma ve Dayanışma Derneği, hastalara bilimsel ve doğru tedavi yöntemleri hakkında bilgilendirme yapmak amacıyla kuruldu ve Endo WomanFest adında bir etkinlik düzenliyor. Ancak, sosyal medyada ve bazı sağlık influencer'ları tarafından yayılan yanıltıcı bilgiler hastaları tehlikeli ve bilimsel olmayan yöntemlere itebiliyor.
20 Şubat 2024

Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu verilerine göre Türkiye'deki deprem bölgesinde 214 bin 325 gebe kadın bulunmakta ve bunlardan 23 bin 814'ünün bir ay içinde doğum yapması bekleniyor. Türk Tabipleri Birliği, deprem bölgesindeki sağlık hizmetlerinde yaşanan sorunlara dikkat çekerek, güvenli doğum, anne ve bebek sağlığının korunması için gerekli önlemlerin acilen alınması gerektiğini belirtiyor. Ayrıca, bölgede tuvalet ve hijyen tesislerinin yetersizliği, kırılgan grupların korunması ve mültecilerin cinsel şiddet riskinin artması gibi konulara da vurgu yapılıyor.
16 Şubat 2023

Üroloji uzmanı Prof. Dr. Can Öbek, prostat kanseri riskine karşı erkeklerin 40 yaşında ilk PSA testini yaptırması gerektiğini ifade etti. Prostat kanserinin erkeklerde en sık rastlanan ikinci kanser olduğunu ve her yıl yaklaşık 1.5 milyon erkeğin prostat kanseri olduğunu öğrendiğini belirtti. Öbek, PSA testinin kullanıma girdiği yıllardan günümüze prostat kanserine bağlı ölümlerde yüzde 53 oranında azalma görüldüğünü ve bu azalmada en büyük katkının PSA testine bağlı erken tanıya ait olduğunu düşündüğünü ifade etti.
11 Eylül 2023

Türkiye'de son yıllarda akciğer nakil merkezlerinin sayısı 11'den ikiye düştü. Bu durum, 210'dan fazla hastanın organ bulma ve ameliyat olma kaygısını artırdı. Akciğer nakli yapabilen merkezlerin kapanmasının nedeni olarak, bu alandaki uzmanların emeklilik veya özel sektöre geçiş yapması gösteriliyor. Şu anda akciğer nakilleri sadece Kartal Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma ile Ankara Bilkent Şehir hastanelerinde gerçekleştirilebiliyor. Bu durum, hastalar ve yakınları için büyük bir mağduriyet yaratıyor ve nakil bekleyen hastaların hayatını tehlikeye atıyor.
8 Nisan 2024

Heinrich Böll Stiftung Derneği tarafından hazırlanan Pestisit Atlası, çocuklar ve kadınların pestisitlerden daha fazla etkilendiğini belirtiyor. Türkiye'de yılda 60 bin ton pestisit kullanılıyor ve bu durum çocukların nörolojik gelişimlerini olumsuz etkiliyor. Atlas, toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin pestisitlere maruziyette de kendini gösterdiğini ortaya koydu. Tarımda çalışan kadınlar genellikle daha düşük gelir düzeyine sahipler ve karar verme gücünden yoksunlar. Pestisitlerin kadınlar ve kız çocukları üzerindeki etkisi, erkekler ve oğlan çocukları üzerindeki etkisinden farklı.
13 Ekim 2023

Britanya İlaç ve Sağlık Ürünleri Düzenleme Kurumu (MHRA), orak hücre hastalığı ve beta talasemi tedavisi için 'Casgevy' adlı gen terapi ilacını onayladı. Bu tedavi, hastaların kemik iliği kök hücrelerinin laboratuvarda Crispr teknolojisi kullanılarak düzenlenmesini ve sağlıklı hemoglobin üretimini geri kazanmalarını sağlıyor. Denemelerde, orak hücre hastalarının çoğu şiddetli ağrıdan kurtulurken, beta talasemi hastalarının büyük bir kısmı en az bir yıl boyunca kan transfüzyonuna ihtiyaç duymamıştır. Tedavi, 2020 Nobel Ödülü kazanan Crispr teknolojisi ile gerçekleştiriliyor.
16 Kasım 2023

Türk Radyoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Can Çevikol, kamu ve üniversite hastanelerinde radyolojik tetkiklerin uygunsuz ve denetlenmeyen hizmet alımları sonucu toplum sağlığının tehlikeye atıldığını ifade etti. Hastane yönetimlerinin ve şirketlerin baskısıyla tetkiklerin standart dışı ve fazla sayıda yapıldığını, bu durumun tanısal değeri düşürdüğünü ve maliyetleri artırdığını belirtti. Ayrıca, radyoloji uzmanlarının yoğun iş yükü altında çalıştığını ve tükenmişlik yaşadıklarını, gereksiz ve hatalı tetkiklerin hasta sağlığını olumsuz etkilediğini dile getirdi. Sağlık Bakanlığı'nın 2021 istatistiklerine göre Türkiye, MR ve BT cihazı başına düşen görüntüleme sayısında OECD ülkelerini geride bırakarak birinci sırada yer alıyor.
27 Kasım 2023

Euro NCAP, yeni otomobillerde yaygınlaşan dokunmatik ekranların sürücüler için tehlike oluşturduğunu ve bazı temel kontrollerin fiziksel düğmelerle yapılması gerektiğini savunuyor. 2026'da yapılacak yeni testlerle, üreticilerin temel işlevler için fiziksel kontroller kullanmaya teşvik edileceği belirtiliyor. Euro NCAP'in bu tavsiyesi, otomobil üreticilerinin dokunmatik ekran kontrollerine olan güvenini yeniden değerlendirmesine neden olabilir.
12 Mart 2024

Florida Üniversitesi Onkoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Dr. İlyas Şahin, kolorektal kanser vakalarının gençlerde yılda yüzde 1-2 oranında arttığını açıkladı. Türkiye'de 50-70 yaş arası bireyler için gaitada gizli kan testi ve 50 yaş üstü için her 10 yılda bir kolonoskopi öneriliyor. Kolorektal kanser Türkiye'de en sık görülen üçüncü kanser türüdür. Amerikan Kanser Derneği raporuna göre, genç hastalarda kolorektal kanser oranı artıyor ve bu durum çevresel ve beslenme faktörlerine bağlanıyor. Dr. Şahin, erken teşhisin önemini vurgulayarak, aile öyküsü olan bireylerin daha erken yaşta tarama yaptırması gerektiğini belirtti. Ayrıca, sağlıklı beslenme ve yaşam tarzının kanser riskini azaltabileceğini ifade etti.
22 Mart 2023

Bilim insanları, beyin kanamasını durdurabilecek virüs boyutlarında nanorobotlar geliştirdi. Bu nanorobotlar, vücudun ulaşılması zor bölgelerine nokta atışı doğrulukta ilaç gönderebiliyor. Henüz insanlarda denenmemiş olsa da, yapılan deneylerde kobaylarda başarılı sonuçlar elde edildi. Bu teknoloji, cerrahi müdahalelerden daha az riskli bir tedavi yöntemi sunmayı hedefliyor.
23 Eylül 2024

Fransa Atom Enerjisi ve Alternatif Enerjiler Kurumu (CEA), dünyanın en güçlü manyetik rezonans görüntüleme (MRI) cihazı olan Iseult ile insan beyninin en net görüntüsünü yayınladı. Bu cihaz, 11,7 Tesla manyetik gücüne sahip olup, hastanelerde kullanılan cihazlara kıyasla çok daha hızlı ve detaylı görüntüler elde edebiliyor. 20 gönüllü üzerinde test edilen cihaz, neredeyse 4 dakikada en net beyin görüntüsünü elde etti. Iseult Projesi, nörodejeneratif hastalıklar ve psikiyatrik bozukluklar üzerine araştırmalar yapmayı hedefliyor ve bu ultra detaylı görüntülerin, Alzaymır ve Parkinson gibi hastalıkların teşhisinde önemli bir rol oynaması bekleniyor.
4 Nisan 2024

Hekimlerin tıpta uzmanlık sınavındaki (TUS) tercihleri, pediatri, acil tıp ve cerrahi branşlardan kaçışın sürdüğünü ve bu alanlarda açılan kadroların boş kaldığını gösteriyor. Dermatoloji, plastik cerrahi ve çocuk psikiyatrisi en çok tercih edilen uzmanlık branşları oldu. Ankara Tabip Odası'nın raporuna göre, tıp fakültelerinin kontenjanlarının artırılması ve TUS'un seçiciliğinin azalması, uzmanlık eğitiminin niteliğini düşürüyor. Bu durum, toplum sağlığı için ciddi kaygılara yol açıyor ve temel klinik branşların tercih edilmemesi, sağlık hizmetlerinde önemli sorunlara neden olabilir.
14 Haziran 2024

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın HPV aşısını ulusal aşı programına dahil etme sözü hala yerine getirilmiş değil. Türkiye'de rahim ağzı kanseri sıklığı 100 bin kadında 4,8 ve ölüm oranı 100 bin kadında 2,2. HPV aşıları 132 ülkede onaylı ve 87 ülkenin ulusal bağışıklama programında yer alıyor. Ancak Türkiye'de HPV aşısına hala ücretsiz ulaşılamıyor. Bakan Koca, 25 Kasım 2022'de yerli üretim HPV kitinin kullanıma alınacağını ve HPV aşısının uygulanmasında bir çekinceleri olmadığını belirtmişti. Ancak o günden bu yana somut bir ilerleme sağlanamadı.
18 Ekim 2023

Osman Müftüoğlu, nanoplastiklerin insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekiyor. Yazısında, bu mikroskobik plastik parçacıkların kalp krizi ve felç riskini arttırdığını belirtiyor. Ayrıca, insanların çevreyi kirletmesinin sonuçlarına değinerek, atık maddelerin doğal şartlar altında temizlenemeyecek kadar fazla olduğunu ve bu durumun insan sağlığını tehdit ettiğini vurguluyor.
16 Mart 2024

Türkiye'de tahmini 5 milyon birey nadir hastalıklardan etkilenmektedir ve bu hastalıklar için geliştirilen 416 ilacın yalnızca 76'sı Türkiye'de ruhsatlıdır. Diğer 75 ilaç yurtdışı ilaç listesi aracılığıyla temin edilebilirken, 265 ilaca erişim mümkün değildir. Nadir hastalıkların tanı ve tedavisi zor olduğu için 'yetim hastalık' olarak adlandırılır ve bu hastalıkların sadece %5'i için tedavi geliştirilebilmiştir. Türkiye'de nadir hastalıklar için ulusal bir politika bulunmamakta, ancak 2023-2027 Nadir Hastalıklar Sağlık Strateji Belgesi ve Eylem Planı yayınlanmıştır. Ayrıca, Türkiye'de nadir hastalıkların tanı ve tedavisinde yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği'nin raporunda detaylandırılmıştır.
7 Aralık 2023
İşaretlediklerim