Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, ihraç edilen ve pasaportlarına el konulan üç barış akademisyeniyle ilgili Türkiye aleyhine hak ihlali kararı verdi

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, ihraç edilen ve pasaportlarına el konulan üç barış akademisyeniyle ilgili Türkiye aleyhine hak ihlali kararı verdi ile benzer, 10 olumlu, 21 olumsuz, ve 31 önemli olmak üzere, toplam 46 olay izlendi.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Osman Kavala Anayasa Mahkemesi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Selahattin Demirtaş Ankara AİHM Yargıtay Avrupa Konseyi Gezi Parkı DW Türkçe İstanbul Anayasa Mahkemesi (AYM) İstanbul Barosu Can Atalay Figen Yüksekdağ HDP Yüksel Yalçınkaya Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Almanya Dışişleri Bakanlığı Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM) Euronews Türkçe Danıştay ABD Tayyip Erdoğan Reuters Yılmaz Tunç Lüksemburg
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Osman Kavala Anayasa Mahkemesi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Selahattin Demirtaş Ankara AİHM Yargıtay Avrupa Konseyi Gezi Parkı DW Türkçe İstanbul Anayasa Mahkemesi (AYM) İstanbul Barosu Can Atalay Figen Yüksekdağ HDP Yüksel Yalçınkaya Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Almanya Dışişleri Bakanlığı Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM)

Ankara 21'inci İdare Mahkemesi, OHAL İşlemleri İnceleme Komisyonu'nun ihraç kararlarını iptal ederek, 'Bu suça ortak olmayacağız' bildirisine imza attıkları için ihraç edilen dört akademisyenin görevlerine iade edilmesine ve özlük haklarının iadesine karar verdi. Mahkeme, bildiriye imza atmanın terör örgütleriyle irtibat veya iltisaklı olunduğunu göstermediğine hükmetti. Bu kararlar kesin olmayıp, tarafların bir ay içinde Ankara Bölge İdare Mahkemesi'ne başvurma hakkı bulunuyor. Daha önce de benzer bir kararla altı akademisyenin göreve iadesine karar verilmişti.
13 Mart 2023

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Gezi Parkı eylemleri sırasında polisin sıktığı gaz fişeğiyle başından vurulup hayatını kaybeden Berkin Elvan'ın ailesinin açtığı davada Türkiye'ye yönelik mahkumiyet kararına yapılan itirazı reddetti. AİHM, Berkin'nin ölümüyle ilgili Türkiye'de yetkililerin sorumlularla ilgili etkili bir soruşturma yapmamasının insan hakları ihlali teşkil ettiği görüşüne varmıştı. Türkiye'nin davayı Büyük Daire'ye götürme talebi de reddedildi.
27 Haziran 2023

HDP'nin tutuklu eski eş genel başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ, avukatlarıyla görüşmelerinin izlenmesi ve belgelere el konulması gibi gerekçelerle, tutukluluklarına itiraz etmek için etkili bir yardım alamadıklarını belirterek AİHM'ye başvurdu. AİHM, Türkiye'nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 'tutukluluğun hukuka uygunluğunun hızlı bir şekilde incelenmesi hakkı'nı içeren 5'inci maddesinin 4'üncü fıkrasını ihlal ettiğine karar verdi. Bu tedbirlerin 15 Temmuz 2016 darbe girişimi sonrası çıkarılan bir kararname kapsamında uygulandığı belirtildi.
6 Haziran 2023

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Türkiye'nin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarını yerine getirmeyen bir ülke gibi algılandığını ifade etti. Ayrıca, Yargıtay'ın Gezi davası kararını yorumlayan Tunç, Gezi'nin bir suç olduğunu ve seçilmiş hükümete yönelik bir kalkışma hareketi olduğunu belirtti. Tunç, AİHM'in Kavala ve Yalçınkaya kararlarına ilişkin olarak ise Türkiye'nin AİHM kararlarını uygulamayan bir ülke gibi gösterilmek istendiğini, ancak bunun gerçeği yansıtmadığını savundu.
6 Ekim 2023

Oyuncu Berrak Tüzünataç'ın evinin terasında öpüşürken gizlice çekilen görüntülerin yayınlanması üzerine açtığı davada, yerel mahkemeler ve Anayasa Mahkemesi özel hayatın gizliliği ihlali olmadığına karar vermişti. Tüzünataç'ın AİHM'ye yaptığı başvuru sonucunda, mahkeme Türkiye'nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 8'inci maddesini ihlal ettiğine ve Tüzünataç'ın özel hayatının ihlal edildiğine hükmetti. AİHM, haberin sorumlu gazetecilik standartlarına uymadığını ve yerel mahkemelerin daha fazla titizlik göstermesi gerektiğini belirtti.
8 Mart 2023

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 'FETÖ' davasından tutuklu eski öğretmen Yüksel Yalçınkaya hakkında hak ihlali kararı verdi. Yalçınkaya, 'FETÖ/PDY üyesi olmak' suçundan tutuklanmıştı ve hak ihlaline uğradığı gerekçesiyle AİHM'ye başvurmuştu. AİHM, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 6, 7 ve 11'inci maddelerine ilişkin hak ihlali kararı verdi ve Türk hükümetinin Yalçınkaya'ya mahkeme masrafı olarak 15 bin euro ödemesine hükmetti.
26 Eylül 2023

Anayasa Mahkemesi (AYM) Başkanı Zühtü Arslan, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) 'FETÖ/PDY üyesi olmak' suçundan tutuklu eski öğretmen Yüksel Yalçınkaya'nın hak ihlaline uğradığı gerekçesiyle verdiği kararı kabul etmediğini belirtti. Arslan, AİHM'nin kararının kamuoyunda tartışıldığını, ancak nihai kararı Türkiye'deki mahkemelerin vereceğini ifade etti. AİHM, Yalçınkaya'nın başvurusu üzerine Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 6, 7 ve 11'inci maddelerine ilişkin hak ihlali kararı almıştı.
1 Ekim 2023

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) 'FETÖ' davasında verdiği kararı 'yetki aşımı' olarak nitelendirdi. AİHM, 'FETÖ/PDY üyesi olmak' suçundan tutuklu eski öğretmen Yüksel Yalçınkaya'nın hak ihlaline uğradığı gerekçesiyle yaptığı başvuruya ilişkin hükmü açıklamıştı. Tunç, AİHM'in bir temyiz mahkemesi olmadığını belirterek, delil incelemesi yaparak ihlal kararı vermesini kabul edilemez olarak nitelendirdi. Ayrıca, AİHM'in tarafsız bir yargılama yapmayacağını en baştan belli ederek hukuka ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne aykırı bir karar verdiğini ifade etti.
26 Eylül 2023

Avrupa Konseyi, Türkiye'yi iş insanı Osman Kavala ve HDP'nin tutuklu eski eş genel başkanı Selahattin Demirtaş'ın serbest bırakılması için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) hükümlerini yerine getirmeye çağırdı. Konsey, yaptırım tehdidi yerine diyalog yoluyla bu hükümlerin yerine getirilmesini istiyor. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Kavala'nın serbest bırakılmaması halinde diğer önlemleri incelemeye devam etme kararı aldı. Ayrıca, Demirtaş'ın serbest bırakılması çağrısını da yineledi.
22 Eylül 2023

Rusya'nın Avrupa Konseyi'nden çıkarılmasının ardından Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) en fazla başvuru yapılan ülke konumuna geldi. AİHM'in 2022 yıllık raporuna göre, Türkiye hakkındaki dava sayısı 20 bin 100'e ulaştı. Bu davaların yarısından fazlası, 15 Temmuz darbe girişimi sonrası yaşanan tutuklamalar, yargılamalar ve kamudan ihraçlarla ilgili. Türkiye'yi Rusya, Ukrayna, Romanya ve İtalya takip ediyor ve bu beş ülke AİHM'in iş yükünün %74'ünü oluşturuyor.
27 Ocak 2023

Barış İçin Akademisyenler bildirisinin imzacılarından Prof. Dr. Ahmet Özdemir Aktan, 2017 yılında Marmara Üniversitesi'nden ihraç edilmişti. İhraç kararına karşı Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu'na yaptığı başvuru 2021'de reddedilmişti. Ancak Ankara 21. İdare Mahkemesi, bildiriye imza atmanın örgütle irtibat veya iltisak göstermeyeceğine hükmetti. Bu karar, barış imzacıları için emsal teşkil edebilecek bir ilk olma özelliği taşıyor.
25 Ocak 2023

Gezi davasında ağırlaştırılmış müebbete mahkum edilen Osman Kavala, Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi tarafından Vaclav Havel İnsan Hakları Ödülü'ne layık görüldü. Bu karar, Türkiye Dışişleri Bakanlığı tarafından kabul edilemez olarak nitelendirildi ve AKPM'nin itibar ve inandırıcılığının ciddi şekilde zedelendiği belirtildi. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 2019'da Kavala'nın derhal salıverilmesi yönünde karar vermişti. Ancak Yargıtay, 28 Eylül 2023'te Kavala'nın ağırlaştırılmış müebbet cezasını onamıştı.
10 Ekim 2023

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), şifreli mesajlaşma uygulaması ByLock kullanımı nedeniyle 'terör örgütü üyeliği' suçlamasıyla çeşitli cezalara çarptırılan bin kişinin başvurusunu işleme alarak Türkiye'ye bildirdi. Bu başvurular, AİHM tarafından daha önce alınan ve eski öğretmen Yüksel Yalçınkaya'nın hak ihlali kararıyla ilgili emsal teşkil eden kararın ardından geldi. Başvurular, 2019-2023 yılları arasında yapılan şikayetlerden oluşmakta ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin adil yargılanma ve kanunsuz ceza olamayacağına dair maddelerinin ihlal edildiği iddia edilmektedir. AİHM'deki toplam ByLock ile ilgili başvuru sayısı 8 binin üzerinde olup, potansiyel başvuru sayısının 100 bin olduğu tahmin ediliyor.
18 Aralık 2023

Anayasa Mahkemesi (AYM), Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) Selahattin Demirtaş hakkında verdiği ihlal kararını görüşmek üzere gündemine aldı. Ancak bir üyenin dosyaya hazırlanamadığını belirtmesi üzerine görüşme ileri bir tarihe ertelendi. AYM, Demirtaş'ın 'tutuklama tedbirinin hukuki olmaması, soruşturma dosyasına erişimin kısıtlanması ve tutukluluğa ilişkin kararların etkili itiraz güvencesi içermeyen, bağımsız ve tarafsız hâkim ilkelerine aykırı olan sulh ceza hâkimliklerince verilmesi nedenleriyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiği' iddiasını ele alacaktı.
26 Temmuz 2023

Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Yaman Akdeniz, Anayasa Mahkemesi'nin internet sansürü aracı olarak kullanılan 8/A maddesiyle ilgili 'hak ihlali' kararının yeterli olmadığını, maddenin iptali için Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin (TBMM) harekete geçmesi gerektiğini belirtti. AYM'nin 62 başvurucu için verdiği kararın, 8/A maddesi dayanak gösterilerek uygulanan erişim engellerinin kaldırılmasını içerdiği, ancak bu kararların uygulanmasında aksaklıklar yaşandığı ve 8/A maddesinin hala yürürlükte olduğu ifade edildi. Akdeniz, 8/A maddesinin yerel seçimler döneminde de sansür için kullanılacağına dikkat çekti.
12 Ocak 2024

Sivil toplum ve insan hakları aktivisti Osman Kavala, altı yıl önce gözaltına alındı ve ağırlaştırılmış müebbet cezasına çarptırıldı. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ve Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM), Kavala'nın serbest bırakılması yönünde kararlar vermiş ancak Türkiye bu kararlara uymamıştır. Kavala, 'hükümeti ortadan kaldırmaya teşebbüs' ve 'anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs' suçlamalarıyla yargılanmıştır. AİHM ve AKPM'nin kararlarına rağmen Kavala'nın tutukluluk hali devam etmektedir.
18 Ekim 2023

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) yayımladığı 2023 istatistikleri raporuna göre, mahkemeye yapılan başvuruların en yüksek sayısı Türkiye'den geldi. Toplam 68 bin 450 dava içinde 23 bin 397'si Türkiye ile ilgili olup, bekleyen davaların yüzde 34,2'sini oluşturuyor. Türkiye'nin çoğu başvurusu 2016 darbe girişimi sonrası yapılmış ve en çok 'adil yargılanma hakkının ihlali' ve 'güvenlik ve özgürlük hakkının ihlali' konularında mahkumiyetler söz konusu. Ayrıca, Rusya ve İtalya ile ilgili başvuruların azaldığı belirtilmiş.
25 Ocak 2024

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) bireysel başvurunun sınırlandırılması için çalıştıklarını ifade etti. Tunç, Türkiye'nin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarını yerine getirmeyen bir ülke gibi algılandığını, ancak bunun doğru olmadığını belirtti. AYM'ye bireysel başvurunun sınırlarının çizilmesi gerektiğini vurguladı. Bireysel başvuru hakkı, 12 Eylül 2010'daki referandumda kabul edilmişti.
6 Ekim 2023

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), 2023 raporunda Türkiye'de ifade özgürlüğü, kadın hakları, muhalefete baskı ve LGBTİ+ hakları gibi konularda durum değerlendirmesi yaptı. Raporda, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın hükümetinin otoriter eğilimler gösterdiği, medya ve yargı üzerinde denetim uyguladığı ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'na verilen hapis cezası ve siyasi yasak kararı gibi örneklerle bu durumun altı çizildi. Ayrıca, Türkiye'de bağımsız medyanın baskı altında olduğu ve en az 65 gazetecinin gözaltında veya hapis cezasına çarptırıldığı belirtildi. Türkiye'nin İstanbul Sözleşmesi'nden çekilmesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarının uygulanmaması gibi konular da eleştirildi.
12 Ocak 2023

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 2013 yılında Şırnak-Uludere'de askerlik görevini yaparken intihar ettiği iddia edilen Muharrem Ali Al'ın annesi Ejder Al tarafından yapılan başvuruyu değerlendirdi ve Türkiye'yi AİHS'nin 2'nci maddesini ihlal etmekle mahkum etti. Mahkeme, başvuran kadına 27 bin avro maddi tazminat ödenmesine karar verdi. Türkiye'deki askeri mahkeme ve Anayasa Mahkemesi, daha önce kadının başvurularını sonuçsuz bırakmıştı.
4 Temmuz 2023
İşaretlediklerim