Avustralya’daki Monash Üniversitesi’nde yapılan araştırmaya göre, Dünya’nın yaklaşık 466 milyon yıl önce Satürn’deki gibi bir halka sistemine sahip olmuş olabileceği keşfedildi. Araştırma, büyük bir asteroidin gelgit kuvveti nedeniyle parçalanarak gezegenin etrafında bir halka sistemi oluşturduğunu öne sürüyor. Bu halkanın güneş ışığını engelleyerek küresel soğumaya yol açmış olabileceği belirtiliyor. Çalışma, Dünya dışı olayların gezegenimizin iklimini nasıl etkileyebileceğine dair yeni bir anlayış sunuyor.
16 Eylül 2024

James Webb Uzay Teleskobu'ndan alınan veriler, süper kütleli kara deliklerin galaksilerde yıldız oluşumu için gerekli olan gazı yok ederek galaksileri 'öldürdüğünü' ortaya çıkardı. Cambridge Üniversitesi'nden uluslararası bir ekip, Webb Teleskobu ile 'büyük patlama'dan iki milyar yıl sonrasında oluşan bir galaksiyi inceledi ve bu galaksinin merkezindeki kara deliğin, galaksiden yüksek hızda gaz fırlatarak yeni yıldız oluşumunu durdurduğunu keşfetti. Bu bulgu, kara deliklerin galaksilerde yıldız oluşumunu nasıl durdurduğunu anlamada önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
17 Eylül 2024

İstanbul Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cenk Yaltırak, Marmara'da beklenen deprem için tarih verenlere tepki gösterdi. Yaltırak, bilimin astroloji olmadığını ve popülizm uğruna astrologluk yapılmaması gerektiğini belirtti. Ayrıca, beklenen bir durum için milyonların ruh sağlığıyla oynamanın iyi niyetli bir davranış olmadığını ifade etti. Yaltırak, deprem konusunun ciddi bir olay olduğunu ve bu şekilde sulandırılmaması gerektiğini vurguladı.
25 Eylül 2023

Sinirbilim ve görüntüleme tekniklerindeki ilerlemeler sayesinde, ölüm sürecinde beyin aktiviteleri üzerine yapılan bir araştırma PNAS dergisinde yayınlandı. Araştırmada, ölmek üzere olan dört hastanın beyin dalgaları ve kalp ritimleri incelendi ve özellikle 'gama' adı verilen beyin dalgalarında ani bir artış gözlemlendi. Gama dalgaları, yüksek düzeyde bilişsel işlevlerin gerçekleştirilmesinde önemli bir rol oynar. Araştırma, Michigan Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden nörobilimci Jimo Borjigin başkanlığında yürütüldü ve ölüm sürecini saniye saniye gösteren ilk çalışma olma özelliğini taşıyor.
3 Mayıs 2023

Yeni bir araştırma, Samanyolu galaksisindeki iki yıldızın nadir bir çarpışmasının Dünya'nın koruyucu ozon tabakasını ortadan kaldırabileceğini ve bu durumun gezegendeki tüm yaşam formlarının kitlesel olarak yok olmasına neden olabileceğini ortaya koydu. Bilim insanları, bu tür bir patlamanın Dünya'ya yakın bir yerde meydana gelmesi halinde yaşam için tehlike oluşturabileceğini belirtti. Bu tür yıldız çarpışmalarından kaynaklanan en büyük tehdit, gama ışınları ve ürettikleri X-ışını da dahil olmak üzere radyasyon patlamasıdır.
24 Ekim 2023

Oxford, Bristol, Exeter Üniversiteleri ve Doğu Finlandiya Üniversitesi'nden bilim insanlarının yaptığı ortak araştırma, çocukluk ve gençlik dönemlerindeki hareketsiz yaşam tarzının atardamar sertleşmesini artırdığını ortaya koydu. Araştırmada, 11 ila 24 yaşları arasındaki bin 339 kişi üzerinde 13 yıl boyunca yapılan incelemeler sonucunda, günde 6 saatten 9 saate çıkan hareketsizlik süresinin atardamar sertleşmesini yaklaşık yüzde 10 artırdığı bulundu. Ayrıca, yaşlanmanın atardamar sertliğini artırdığı ve bu durumun yetişkinlerde genç yaşta ölüm riskini yüzde 47 artırabileceği, günde en az 3 saatlik hafif fiziksel aktivitenin ise atardamar sertleşmesi riskini en aza indirebileceği belirtildi.
27 Mart 2024

İspanyol araştırmacılar, BigScience, Meta ve OpenAI'nin yapay zeka dil modellerini matematik, fen ve coğrafya soruları ile test etti. Araştırma, yeni sürümlerin zorlu sorulara daha doğru yanıtlar verdiğini ancak basit sorularda bile güvenilirlik sorunları yaşadığını ortaya koydu. Yeni modellerin, önceki sürümlere göre daha az 'doğrucu' olduğu ve yanıt bulamadığında tahminde bulunma eğiliminde olduğu belirtildi. Araştırma, Nature dergisinde yayınlandı.
1 Ekim 2024

Kahramanmaraş merkezli büyük depremler ve Hatay'daki 6.4 büyüklüğündeki depremin ardından Prof. Dr. Naci Görür, Adana için deprem uyarısında bulundu. Ancak İstanbul Teknik Üniversitesi'nden Prof. Dr. Cenk Yaltırak, bu tür tahminlerin bilimsel olmadığını, Adana'da aktif faylar üzerinde anlamlı bir çalışma bulunmadığını ve bu tür iddiaların sadece halkı korkuttuğunu belirtti. Yaltırak, deprem tahminlerinin hangi fay hattı üzerinde olacağı gibi somut bilgilerle desteklenmesi gerektiğini vurguladı.
20 Şubat 2023

Küresel ısınma nedeniyle sıcaklıkların rekor kırmaya devam etmesi üzerine, bilim insanları Güneş ile Dünya arasına yerleştirilecek bir şemsiye fikrini gündeme getirdi. Bu fikir, güneş ışığını kısmen engelleyerek Dünya'nın ısınmasını yavaşlatmayı amaçlıyor. Farklı araştırma grupları, uzayın derinliklerine toz saçılmasından uzay baloncuklarından oluşan bir kalkan yaratmaya kadar çeşitli yöntemler üzerinde çalışıyor. Ancak, bu projelerin gerçekleştirilmesi için aşılması gereken önemli teknik zorluklar bulunuyor, örneğin projenin ağırlığı ve maliyeti.
11 Şubat 2024

Fransız deprem bilimci ve jeofizikçi Xavier Le Pichon, Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası enerjinin boşaldığını ve bu faylar üzerinde birkaç yüzyıl rahat olunabileceğini belirtti. Le Pichon, Marmara Bölgesi'nde beklenen büyük deprem için ise tek bir deprem olacağını ve 7,6'dan büyük olacağını öngördüğünü ifade etti. Ayrıca, İstanbul'da beklenen tsunaminin çok büyük olmayacağını ancak hasar yaratabileceğini söyledi.
19 Şubat 2023

Yapay zekanın 'babası' olarak bilinen Geoffrey Hinton, yapay zeka teknolojilerinin kontrol edilmediği takdirde siber saldırılar ve dolandırıcılık gibi güvenlik tehditlerine yol açabileceğini belirtti. Hinton, yapay zekanın gelecekte insanlardan daha zeki hale gelebileceği ve bu durumda kontrolü ele geçirme olasılığının göz önünde bulundurulması gerektiğini vurguladı. Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan Hinton, ödül parasını çeşitli hayır kurumlarına bağışlayacağını açıkladı.
9 Ekim 2024

Bilim insanları, 66 milyon yıl önce dinozorları yok eden devasa asteroitin yanı sıra, aynı dönemde daha küçük bir asteroidin de Dünya'ya çarptığını keşfetti. Bu ikinci asteroit, Batı Afrika kıyılarında denize çarparak Nadir Krateri'ni oluşturdu. Araştırmacılar, bu çarpmanın büyük bir tsunamiye ve depreme neden olduğunu düşünüyor. İki asteroitin neden birbirine yakın zamanlarda Dünya'ya çarptığı ise henüz bilinmiyor.
4 Ekim 2024

Argonne Ulusal Laboratuvarı ve Ohio ve Illinois-Chicago üniversitelerinden bilim insanları, dünyada ilk kez bir demir ve bir terbiyum atomunu X-ışınıyla gözlemleyerek kimyasal yapılarını tespit etti. Bu çalışma, Senkrotron X-ışını Taramalı Tünelleme Mikroskobu (SX-STM) kullanılarak gerçekleştirildi ve çevresel, tıbbi ve kuantum araştırmalarında yeni keşiflere yol açabilecek potansiyele sahip olduğu belirtiliyor. Araştırmanın sonuçları 'Nature' dergisinde yayımlandı.
6 Haziran 2023

Alman Yerbilimleri Araştırma Merkezi ve Kiel Geomar Helmholtz Okyanus Araştırmaları Merkezi uzmanları, İstanbul'da önümüzdeki yıllarda büyük bir deprem olasılığının yüksek olduğunu belirtti. Bölgedeki son büyük depremin 1766'da meydana geldiğini ve Kuzey Anadolu fay hattında şu anda dört metreye varan bir hareket açığı olduğunu ifade eden uzmanlar, birikmiş gerginliğin boşalmasının ağır sonuçları olabileceğini vurguladı. Ayrıca, İstanbul'un doğrudan bir fay hattının üstünde bulunduğu ve zeminin birçok bölgede sağlam olmadığına dikkat çekildi.
10 Şubat 2023

Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa'da G3 sınıfı bir jeomanyetik fırtına oluşması bekleniyor. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi'nin Uzay Hava Tahmin Merkezi, bu fırtınanın uydu sistemlerinde sorunlara ve enerji şebekelerinde kesintilere yol açabileceği konusunda uyarıda bulundu. Fırtınanın ardından Kuzey ışıklarının da gözlemlenebileceği tahmin ediliyor. NOAA, fırtınanın 1 Ağustos'a kadar devam edebileceğini belirtti.
30 Temmuz 2024

Austin, Texas Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, MRI taramalarını analiz ederek insan düşüncelerini metne dönüştürebilen bir yapay zeka geliştirdiler. Nature dergisinde yayınlanan makaleye göre, bu yapay zeka hayal edilen konuşmayı metne çevirebiliyor. Araştırma, beyin aktiviteleri MRI ile taranarak ve büyük bir dil modeli kullanılarak gerçekleştirildi. Araştırmanın lideri sinirbilimci Alexander Huth, bu çalışmanın düşüncenin kendisini yakaladığını ve bu olasılığın heyecan verici olduğunu belirtti.
2 Mayıs 2023

Cardiff Üniversitesi ve UK Dementia Research Institute tarafından yürütülen bir araştırma, akıllı saatlerin ve yapay zekanın Parkinson hastalığını ilk belirtiler ortaya çıkmadan yedi yıl öncesinden tespit edebileceğini gösterdi. Araştırmada 103 bin 712 kişinin akıllı saat verileri analiz edilmiş ve 2013-2016 arasında bir haftalık hareket hızı verileri kullanılarak Parkinson hastalığına yakalanacak kişiler başarıyla tahmin edilmiştir. Araştırmanın sonuçları Nature dergisinde yayımlanmış ve daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğu belirtilmiştir.
4 Temmuz 2023

Anadolu Ajansı, Kahramanmaraş depremleri sonrası dünyanın farklı ülkelerinden 11 deprem uzmanının görüşlerini içeren bir infografik yayınladı. Indiana Üniversitesi'nden Tuğrulcan Elmas, Türk medyasının uzmanlarla röportajlarını depremin büyüklüğünü vurgulamak için kullandığını ve yönetmelik ihlallerini göz ardı ettiğini belirtti. Cornell Üniversitesi'nden Dr. Judith Hubbard, AA'nın kendi sözlerini yanıltıcı bir anlatı için çarpıttığını ifade etti. Ayrıca, İspanyol sismolog Jordi Diaz'ın sözlerinin de AA tarafından yanlış aktarıldığı ortaya çıktı.
13 Şubat 2023

ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA), güneş yüzeyinde hafta sonu ve pazartesi günü oluşan iki güçlü patlamanın jeomanyetik fırtına oluşturduğunu bildirdi. Bu patlamaların güneşten iki büyük kütlenin atılmasına yol açtığı ve Dünya'da da etkisi hissedildiği belirtildi. Patlamaların radyo frekansları, elektrik şebekeleri ve navigasyon sinyalleri üzerinde olumsuz etkileri olduğu ve uzay araçları ve astronotlar için tehlikeli enerji dalgaları oluşturduğu ifade edildi.
9 Ağustos 2023

IMF Başkanı Kristalina Georgieva, Zürih Üniversitesinde düzenlenen bir etkinlikte yaptığı konuşmada, enflasyonun hemen hemen her yerde düşüş eğiliminde olduğunu belirtti. Georgieva, dünya ekonomisinin dirençli olduğunu ve bu yıl ve gelecek için yüzde 3,2'lik bir büyüme öngördüklerini ifade etti. Ayrıca, yapay zekanın iş gücünü tsunami gibi etkileyebileceğini ve gelişmiş ekonomilerdeki işlerin yüzde 60'ını, dünya çapındaki işlerinse yüzde 40'ını etkileyebileceğini söyledi. Yapay zekanın iyi yönetilmesi halinde üretkenlikte artışa neden olabileceğini, ancak aynı zamanda daha fazla yanlış bilgiye ve eşitsizliğe yol açabileceğini vurguladı.
14 Mayıs 2024
İşaretlediklerim