Bilim insanları, okyanusların deniz yaşamını sürdüremeyecek ve iklimi dengelemekte yetersiz kalacak kadar asidik hale gelmek üzere olduğu konusunda uyardı. Potsdam İklim Etkileri Araştırma Enstitüsü'nün (PIK) raporuna göre, gezegenimizin yaşamı sürdürebilme kapasitesini belirleyen dokuz kritik faktörden altısı, insan faaliyetleri nedeniyle güvenli sınırlarını aşmış durumda. Okyanus asidifikasyonu, fosil yakıtların yakılmasıyla atmosfere salınan karbondioksit (CO2) emisyonlarının artması nedeniyle sürdürülebilir sınırını aşmak üzere. Bu durum, deniz yaşamını ve milyarlarca insanın gıda kaynaklarını tehdit ediyor.
24 Eylül 2024

Weizmann Bilim Enstitüsü ekibi, kök hücre kullanarak 14 günlük gerçek bir embriyo örneğine benzeyen bir 'embriyo modeli' geliştirdi. Bu model, laboratuvarda hamilelik testini pozitif gösteren hormonları bile salgıladı. Bu çalışmanın amacı, insan yaşamının erken dönemlerini anlamanın etik bir yolunu bulmak. Araştırma, Nature dergisinde yayınlandı ve İsrailli ekip tarafından erken embriyoda ortaya çıkan tüm önemli yapıları taklit eden ilk 'tam' embriyo modeli olarak tanımlandı.
6 Eylül 2023

ABD'li bilim insanı James Hansen ve ekibinin yaptığı araştırmaya göre, küresel ısınma şu anda tespit edilenden daha hızlı artıyor. Bu durum, önümüzdeki 10 yıl içinde önemli bir sıcaklık eşiğinin aşılmasına yol açacak. Araştırma, dünyanın Paris İklim Anlaşması'nda belirlenen 1.5 santigrat derece eşiğini beklenenden çok daha erken aşacağını öngörüyor. Hansen, fosil yakıtların yakılmaya devam edilmesi ve Dünya'nın bunun etkilerine karşı 'çok hassas' olması nedeniyle 'taahhütlü ısınma' ile büyük miktarda küresel ısınma biriktiğini belirtiyor.
2 Kasım 2023

Yerbilimci Prof. Dr. Naci Görür, 7 Kasım'da Marmara Denizi'nde meydana gelen ve AFAD tarafından 4,1, Kandilli Rasathanesi tarafından ise 4,5 büyüklüğünde ölçülen depremin, beklenen Kuzey Anadolu Fayı'nın (KAF) kuzey kolunda olmadığını açıkladı. Görür, depremin Erdek kuzeyinden geçen ve normal atım bileşeni olan güney kolunda gerçekleştiğini ve bu depremin bir öncü deprem olduğunu söylemenin spekülasyon olacağını Twitter hesabından duyurdu.
8 Kasım 2023

Amerikan Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi’ne (NOAA) bağlı Uzay Hava Tahmin Merkezi, son yedi yılın en büyük Güneş patlamasının dün meydana geldiğini bildirdi. Bu patlama, tüm zamanlarda kaydedilen en büyük 17’nci Güneş patlaması olarak kayıtlara geçti. Patlama, ABD yerel saatiyle öğlen 13.00’te gerçekleşti ve Dünya’yı kayda değer ölçüde etkilemedi. X8.7 seviyesinde olan bu patlama, bu sınıftaki en şiddetli patlamalardan biri olarak nitelendirildi.
15 Mayıs 2024

ABD merkezli Yapay Zeka Güvenlik Merkezi ve alanında önde gelen isimler, yapay zekanın insanlık için varoluşsal riskler taşıdığı konusunda bir bildiri yayımladı. Bildiride, yapay zekanın insanlığın yok oluş riskini azaltmanın küresel bir öncelik olması gerektiği belirtildi. Bildiriye OpenAI CEO'su Sam Altman ve Google DeepMind yöneticisi Demis Hassabis gibi önemli isimler imza attı. Ancak uzmanlar arasında bu konuda bir fikir birliği oluşmuş değil ve bazıları yapay zekanın tehlikeli olmadığını savunuyor.
30 Mayıs 2023

Bilim insanları, Mısır'ın Luksor yakınlarında 1935'te keşfedilen ve 'Çığlık Atan Kadın' olarak bilinen mumyanın olası ölüm nedenini açıkladı. Araştırmalara göre, mumyanın yüz ifadesi kadavra spazmı olarak okunabilir ve bu da kadının acı veya ızdıraptan çığlık atarak öldüğü anlamına gelir. Bilgisayarlı tomografi taramaları ve diğer tekniklerle yapılan analizler, mumyanın yaklaşık 48 yaşında öldüğünü ve omurga eklem iltihabından muzdarip olduğunu ortaya koydu. Ayrıca, mumyanın iç organlarının sağlam olması ve pahalı mumyalama maddeleriyle muamele edilmiş olması dikkat çekti.
3 Ağustos 2024

Bilim insanları, Grönland köpekbalıklarının metabolik adaptasyonlarının olağanüstü uzun ömürlerinin sırrı olabileceğini keşfettiler. Manchester Üniversitesi'nden Ewan Camplisson ve ekibi, bu köpekbalıklarının yaşla birlikte enzimatik aktivitede beklenen değişikliklere uyum sağlamadığını buldu. Bu bulgular, köpekbalıklarının kardiyovasküler hastalıklardan etkilenmeden uzun yaşamalarını sağlayan adaptasyonların insanlara uygulanabileceği umudunu doğurdu. Ancak, ısınan okyanusların bu tür için büyük tehdit oluşturduğu belirtildi.
5 Temmuz 2024

Yerbilimci Prof. Dr. Naci Görür, FOX TV'de katıldığı bir programda Yedisu fay hattında 7.4 büyüklüğünde bir deprem olabileceği konusunda uyarıda bulundu. Görür, bu fay hattının en son 1784 yılında kırıldığını ve bölgede uzun bir süre geçtiğini belirterek, Erzincan depreminin bu fay hattına enerji transfer etmiş olabileceğini ve Doğu Anadolu fayındaki hareketlerin de Yedisu fayını etkileyebileceğini ifade etti. Daha önce de benzer uyarılarda bulunan Görür, özellikle Tunceli-Pülümür bölgesi için endişe duyduğunu dile getirdi.
3 Mart 2023

Microsoft'un kurucusu Bill Gates, yapay zekanın beş yıl içinde günlük hayatımızda nasıl bir rol oynayacağına dair öngörülerini anlattı. Gates'e göre, yapay zeka destekli asistanlar işletim sistemleri ve uygulamaların yerini alacak, kişisel tercihlere göre yanıt verecek ve günlük dilde verilen komutları yerine getirecek. Ayrıca, yapay zeka kişisel ilişkilerimizde de aktif bir rol alacak, doğum günleri gibi özel günleri hatırlatıp hediye önerilerinde bulunabilecek ve hatta arkadaşlarımızla buluşmaları organize edebilecek. Gates, yapay zekanın terapi seanslarına alternatif olarak kişisel sorunlara çözüm sunabileceğini de belirtiyor.
25 Kasım 2023

University College London öncülüğünde hazırlanan ve 114 uluslararası uzmanın katkıda bulunduğu Lancet Sağlık ve İklim Değişikliği Geri Sayım Raporu'na göre, küresel sıcaklık artışının devam etmesi halinde yüzyılın ortasına kadar sıcaklığa bağlı ölümlerin yüzde 370 oranında artabileceği belirtiliyor. Rapor, fosil yakıtlara yapılan yatırımların arttığını ve hükümetlerin fosil yakıtları teşvik etmeye devam ettiğini gösteriyor. Uzmanlar, eylemsizliğin insan hayatı üzerinde büyük maliyetlere yol açacağı konusunda uyarıyor ve politikacıların kararlarının insan ve diğer canlı türleri için hayati önem taşıdığını vurguluyor.
15 Kasım 2023

ABD merkezli e-ticaret ve teknoloji şirketi Amazon, yapay zeka girişim şirketi Anthropic'e 4 milyar dolara kadar yatırım yapmayı planlıyor. San Francisco merkezli Anthropic, Amazon'un bulut hizmetlerini kullanacak ve gelecekteki yapay zeka modellerini Amazon'dan satın alacağı büyük miktardaki özel mikro çiplerde deneyecek. Amazon, Anthropic'te yönetim kurulu koltuğu elde etmeyeceğini, sadece azınlık hisselerine sahip olacağını duyurdu.
25 Eylül 2023

Britanya merkezli JET laboratuvarında yapılan bir deneyde, nükleer füzyon kullanılarak rekor seviyede enerji üretildi. Bu süreç, atomların birleşmesiyle oluşuyor ve Güneş ile diğer yıldızların enerji üretiminde de kullanılıyor. Bilim insanları, bu süreci yeryüzünde tekrar ederek temiz ve atmosferi ısıtmayan, yüksek miktarda nükleer enerji üretmeyi hedefliyor. JET deneyinde 5 saniye boyunca 69 megajul enerji üretildi, bu miktar yalnızca 4-5 banyoyu ısıtmaya yeterli olacak kadar az.
8 Şubat 2024

Goldman Sachs'ın Mart 2023 tarihli raporuna göre, yapay zeka teknolojisi insanların yaptığı işlerin dörtte birini üstlenebilir. Ancak, her meslek dalı yapay zekanın etkisine açık değil. Meslekler, yapay zekanın etkisine açıklığına göre üç gruba ayrılıyor: yaratıcı meslekler, insanları derinlemesine anlamanız gereken meslekler ve çok fazla hareket kabiliyeti, el becerisi ve öngörülemeyen ortamlarda problem çözme yeteneği gerektiren işler. Bu durum, hem iş dünyasını hem de ekonomik sistemleri etkileyebilir.
25 Eylül 2023

Nevzat Evrim Önal, yapay zekanın işçi sınıfını ortadan kaldırmayacağını, aksine işçi sınıfının istihdam edilen kesiminin nüfusa oranını azaltacağını savunuyor. Önal, kapitalizmin temel sorununun üretim değil, pazar bulma olduğunu belirtiyor ve üretimin tamamen insansız hale gelmesi durumunda üretilen malların kime satılacağı sorusunu gündeme getiriyor. Yapay zekanın işçi sınıfını ortadan kaldırmayacağını, ancak işsizliği artırarak ekonomik çelişkileri derinleştireceğini öne sürüyor.
23 Mayıs 2024

Furniture at Work araştırmacıları tarafından yapılan bir çalışma, evden çalışmanın 70 yıl sonra insanların fiziksel görünümünde kalıcı değişikliklere neden olabileceğini öne sürüyor. Araştırmada, evden çalışan bir karakter olan 'Anna'nın, uygun olmayan çalışma koşulları nedeniyle sırtında kamburluk, gözlerinde şişlik ve ellerinde pençe şeklinde deformasyonlar oluşabileceği belirtiliyor. Ayrıca, hareketsiz yaşam tarzı ve yeterli temiz hava alamama durumları bağışıklık sistemi zayıflığı ve ruh sağlığı sorunlarına yol açabilir. Sağlık uzmanları, evden çalışanlara düzenli aralar vererek hareket etmelerini ve özel çalışma alanları oluşturmalarını öneriyor.
18 Haziran 2023

Deprem bilimci Prof. Dr. Hasan Sözbilir, İzmir'de yakın gelecekte bir deprem olma olasılığının yüksek olduğunu belirtti. Sözbilir ve ekibi, 2020'deki depremden etkilenen Tuzla fayını inceledi ve bu fayın Sisam fayıyla bağlantılı olduğunu tespit etti. Tuzla fayının yaklaşık iki bin yılda bir deprem ürettiğini ve son depreminin MS 178'de gerçekleştiğini ifade eden Sözbilir, fayın yakın gelecekte kırılabileceğini söyledi. Ayrıca, İzmir'deki diğer fayların da 6,5'in üzerinde deprem üretme potansiyeline sahip olduğunu vurguladı.
24 Ekim 2024

Çin, Ay'da bir araştırma üssü inşa etmeyi test etmek amacıyla simüle edilmiş Ay toprağından yapılmış tuğlaları uzaya gönderecek. Bu tuğlaların aşırı koşullara dayanıklılıkları incelenecek. Wuhan'daki Huazhong Bilim ve Teknoloji Üniversitesi'nden Ding Lieyun, tuğlaların önümüzdeki ay Tianzhou-8 kargo uzay aracıyla Tiangong istasyonundan uzaya gönderileceğini belirtti. Çin, 2035'e kadar Ay'ın güney kutbu yakınlarında Uluslararası Ay Araştırma İstasyonu kurmayı hedefliyor.
9 Eylül 2024

Bilim insanları, Avustralya'nın Yeni Güney Galler bölgesinde 'ekidnapus' adı verilen antik bir yaratığın fosilleşmiş çene kemiği parçalarını keşfettiler. Bu yeni tür, ornitorenk ve dikenli karıncayiyenlere benzerliği nedeniyle 'Opalios splendens' olarak adlandırıldı. Yaklaşık 100 milyon yıllık olduğu tahmin edilen fosiller, paleontolog Elizabeth Smith ve kızı Clytie tarafından bulundu ve Avustralya Müzesi'ne bağışlandı. Araştırma ekibi, bu keşfin bölgede daha fazla kazı yapılması için fon sağlanmasını teşvik edeceğini umuyor.
16 Haziran 2024

Yükseköğretim Kurulu'nun (YÖK) tüm üniversiteler için aldığı uzaktan eğitim kararına Bilim Akademisi'nden itiraz geldi. Akademi, kararın yanlış olduğunu, depremzedeler için alternatif barınma yolları bulunabileceğini ve uzaktan eğitimin eğitim kalitesini düşürdüğünü belirtti. Ayrıca, YÖK'ün kararının eğitimde fırsat eşitliğini zedeleyeceğini ve ülkeye donanımsız mezunlar bırakacağını ifade etti. Bilim Akademisi, üniversitelerin açık kalması gerektiğini ve YÖK'ün yanlıştan dönmesi gerektiğini vurguladı.
12 Şubat 2023
İşaretlediklerim