Van'ın Çatak ilçesindeki Kaniya Bekan Nekropolü'nde yürütülen arkeolojik kazılarda, 3 bin 200 yıl öncesine ait olduğu değerlendirilen iskeletlerin kafataslarında beyin ameliyatı izleri tespit edildi. Yaklaşık 400 insan iskeletinden 30'unda görülen bu izler, antik çağlarda kullanılan dört farklı cerrahi tekniği gösteriyor. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi'nden Doç. Dr. Hakan Yılmaz'ın açıklamalarına göre, ameliyat edilen bireylerin yüzde 60'ı iyileşmiş, bu da dönemin cerrahi başarısını ortaya koyuyor.
27 Kasım 2023

Cardiff Üniversitesi ve UK Dementia Research Institute tarafından yürütülen bir araştırma, akıllı saatlerin ve yapay zekanın Parkinson hastalığını ilk belirtiler ortaya çıkmadan yedi yıl öncesinden tespit edebileceğini gösterdi. Araştırmada 103 bin 712 kişinin akıllı saat verileri analiz edilmiş ve 2013-2016 arasında bir haftalık hareket hızı verileri kullanılarak Parkinson hastalığına yakalanacak kişiler başarıyla tahmin edilmiştir. Araştırmanın sonuçları Nature dergisinde yayımlanmış ve daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğu belirtilmiştir.
4 Temmuz 2023

Google'ın yapay zeka program geliştirme şirketi DeepMind, AlphaMissense adlı yeni bir sistemle insan DNA'sındaki hastalıklara yol açan genlerin tespitini hızlandırıyor. Sistem, DNA ipliklerindeki bileşenlerin sırasını kontrol ederek çalışıyor ve sıralamadaki hataların hastalığa yol açabileceğini belirliyor. Bu gelişme, hastalıkların daha hızlı teşhis edilmesine ve daha etkili tedavi yöntemlerinin bulunmasına yardımcı olabilir.
19 Eylül 2023

Rusya'nın doğusunda yaşayan 80 yaşındaki bir kadının beyninde 3 cm uzunluğunda bir iğne olduğu ortaya çıktı. İğne, doktorların tomografi çekmesiyle fark edildi. Doktorlar, durumunun kötüleşmesinden korktukları için iğnenin çıkarılmamasına karar verdi. Kadının ebeveynleri tarafından gerçekleştirilen başarısız bir çocuk düşürme girişimi sonucu bu durumda olduğu düşünülüyor.
5 Ekim 2023

Tokyo Üniversitesi'ndeki bilim insanları, laboratuvar ortamında insan cildine benzeyen, kendi kendini onarabilen ve gülümseyebilen bir robot yüz üretti. Bu sentetik deri, kolajen bazında insan derisi hücresinden yapılarak robota yapışıyor ve insan bağlarını taklit ediyor. Araştırmacılar, ileride ter bezleri, gözenekler ve sinir gibi özellikler ekleyerek cildi gerçek cilde en yakın hale getirmeyi hedefliyor. Bu gelişme, insansı robotların geliştirilmesi ve kozmetik ürünlerin test edilmesinde yenilikçi uygulamalara fırsat verebilir.
1 Temmuz 2024

Bristol Üniversitesi'nden araştırmacılar dahil bir grup bilim insanının yaptığı çalışma, koşu gibi kardiyo egzersizlerinin iştah kontrolüne olan etkisini inceledi. Araştırma sonuçlarına göre, tek bir koşu seansı, beyindeki dikkat ve ödül beklentisiyle bağlantılı bölümlerde geçici değişikliklere neden olarak iştahı azaltıyor. Bu bulgular Human Brain Mapping dergisinde yayınlandı.
22 Mayıs 2023

Fransa, elektrikli araçların otobanda seyir halindeyken indüksiyon yoluyla ve asfalta yerleştirilen raylar üzerinden şarj edilmesini sağlayacak iki teknolojiyi test etmeye başladı. Paris yakınlarındaki A10 otoyolunda yürütülecek testlerde, asfaltın altına yerleştirilen manyetik bobinler ve asfaltla aynı hizada yerleştirilen raylar kullanılacak. Bu teknolojiler, elektrikli araçların şarj istasyonlarına uğramadan yolculuklarını sürdürmelerine ve daha küçük bataryalarla daha uzun mesafeler kat etmelerine olanak tanıyabilir. Göteborg Üniversitesi'nin araştırmasına göre, bu sistemler araçların menzil ihtiyacını ve batarya boyutunu önemli ölçüde azaltabilir.
15 Temmuz 2023

Avustralya'daki araştırmacılar, Parkinson hastalığını fiziksel belirtiler görülmeden yıllar önce teşhis etme yöntemi geliştirdi. Melbourne'daki Florey Enstitüsü ve Austin Health'deki araştırmacılar, hastalara beyindeki bir proteine (VMAT2) bağlanmak üzere tasarlanmış sentetik bir bileşik (18F-AV-133) enjekte ederek Parkinson hastalığının belirtilerini tespit etmenin mümkün olduğunu gösterdi. Araştırmacılar, Parkinson hastalığı olan 26 hasta, 12 kişilik bir kontrol grubu ve Parkinson hastalığının önemli göstergelerinden REM uykusu davranış bozukluğu bulunan 11 kişi üzerinde çalıştı.
11 Ekim 2023

Helmholtz Münih Araştırma Merkezi'nden Profesör Ali Ertürk ve ekibi, ölü bir fareyi şeffaf hale getirerek kanser tümörlerinin daha ilk aşamalarında tespit edilmesini sağlayacak bir yöntem geliştirdi. Bu teknik, şu anda sadece ölü fareler üzerinde uygulanabiliyor ve küçük tümörlerin tespitinde devrim niteliğinde bir ilerleme olarak değerlendiriliyor. Fareyi şeffaf hale getirmek için ölü hayvanın yağ ve pigmentleri kimyasal bir yöntemle ayrılıyor ve bu sayede organlar ve sinirler neredeyse görünmez hale geliyor. Araştırma Nature dergisinde yayınlandı ve Cancer Research tarafından büyük potansiyel taşıdığı yorumu yapıldı.
11 Temmuz 2023

Apple, Mac bilgisayarları için A13 çip ile güçlendirilmiş ve kapalıyken bile akıllı ekran olarak işlev görebilen yeni bir monitör geliştiriyor. The Verge tarafından aktarılan Bloomberg haberine göre, bu yeni ekran iOS 17'nin 'StandBy' özelliğine benzer işlevselliklere sahip olacak. StandBy özelliği, iPhone'un kapalıyken bile saat, takvim ve müzik gibi uygulamalara erişim sağlamasına olanak tanıyor. Apple'ın bu özelliği daha büyük ekranda daha fazla veri ve özellikle sunacak şekilde monitöre uyarlamayı planladığı belirtiliyor, ancak detaylar sınırlı.
3 Temmuz 2023

ABD merkezli yapay zeka şirketi Anthropic, Claude 3.5 Sonnet adlı en hızlı yapay zeka modelini tanıttı. Bu model, karmaşık talimatları kavrama, mizahı anlama ve yüksek kaliteli içerik yazma konularında önemli gelişmeler gösteriyor. Ayrıca, Claude 3.5 Sonnet, bağımsız olarak kod yazma ve düzenleme yeteneğine sahip. Anthropic, Amazon ve Google tarafından destekleniyor ve eski OpenAI çalışanları tarafından kuruldu.
20 Haziran 2024

Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü, TÜBİTAK destekli bir araştırma ile İzmir dış körfezinde Foça-Karaburun bölgesinde birçok yeni fay hattı tespit etti. Prof. Dr. Derman Dondurur liderliğindeki 12 kişilik ekip, Piri Reis gemisiyle bir hafta süren sismik araştırmalar yaparak yaklaşık bin kilometrelik alanda veri topladı. Araştırma sonucunda, bölgedeki aktif fay miktarı ve yoğunluğunun beklenenden fazla olduğu görüldü. Toplanan veriler işlenerek fayların haritalanması planlanıyor ve bu çalışmanın İzmir'in afet riski açısından önemli olduğu vurgulanıyor.
2 Mart 2023

Klick Labs'tan araştırmacılar, akıllı telefonlardaki ses teknolojisini yapay zekayla birleştiren yeni bir yöntemle, 10 saniyede diyabet tanısı konulabileceğini belirtti. Bu yöntemle, 6 ila 10 saniyelik ses kaydıyla diyabet tanısı konulabildiği tespit edildi. Araştırmada, 267 kişiden iki hafta boyunca günde altı kez 6 ila 10 saniyelik sesli mesaj kaydetmeleri istendi ve bu verilerle tip 2 diyabet olup olmadığını tespit edebilen bir yapay zeka modeli geliştirildi. Bu modelin doğru teşhis oranı kadınlarda yüzde 89, erkeklerde yüzde 86 olarak ölçüldü.
19 Ekim 2023

Tesla ve SpaceX'in CEO'su Elon Musk, yeni yapay zeka şirketi xAI'nın ilk teknolojisini seçilmiş bir grup için piyasaya süreceğini açıkladı. Musk, teknolojinin bazı önemli açılardan mevcut olanların en iyisi olduğunu belirtti. xAI'nın amacının 'evrenin gerçek doğasını anlamak' olduğu belirtilirken, ekibin yapay zeka alanında en yaygın kullanılan yöntemlere katkıda bulunduğu ve alandaki en büyük buluşlardan bazılarının geliştirilmesine öncülük ettiği ifade edildi.
3 Kasım 2023

Netflix, 'What Jennifer Did' adlı belgeselde, Kanadalı cinayet hükümlüsü Jennifer Pan'le ilgili yapay zeka tarafından üretilmiş ve manipüle edilmiş görüntüler kullandı. Görüntüler, Pan'i lise arkadaşı Nam Nguyen'in tanımladığı gibi pozitif niteliklerle göstermek amacıyla kullanıldı. Ancak, gerçek bir kişinin yaşam öyküsünü anlatan bir belgeselde yapay zeka ile üretilmiş görüntülerin kullanılması etik açıdan tartışmalı bulunuyor. Netflix'in bu eleştirilere nasıl yanıt vereceği merak konusu.
15 Nisan 2024

NASA ve ABD İç Güvenlik Bakanlığı tarafından geliştirilen FINDER (Finding Individuals for Disaster Emergency Response) teknolojisi, Türkiye'deki deprem bölgesinde enkaz altında kalan insanları bulmak için kullanıldı. Bu teknoloji, vücut hareketlerini algılayarak enkaz altındaki insanların yerini tespit edebiliyor. Cihazlar, Florida merkezli SpecOps şirketi tarafından Türkiye'deki kurtarma ekiplerine gönderildi. FINDER, ilk kez 2015'teki Nepal depreminde kullanılmıştı.
15 Şubat 2023

İngiltere'de yapılan bir araştırma, uzun süreli Covid-19 geçiren kişilerin ana organlarında hasar görülme olasılığının daha yüksek olduğunu ortaya koydu. Araştırmada, hastaneye kaldırılan 259 Covid-19 hastasının ana organları MRI yöntemiyle incelendi ve sonuçlar, Covid-19 geçirmemiş bir grupla karşılaştırıldı. Uzun süreli Covid-19 geçiren hastaların akciğer, beyin ve böbrek gibi organlarında anormalliklere sahip olma olasılığının üç kat daha fazla olduğu bulundu. Araştırmanın, uzun süreli Covid-19 için etkili tedavilerin geliştirilmesine yardımcı olacağı düşünülüyor.
23 Eylül 2023

Türkiye'nin gelişmiş özelliklere sahip yeni yer gözlem uydusu İMECE, ABD'nin Kaliforniya eyaletinde bulunan Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü'nden uzaya başarıyla fırlatıldı. Daha önce üç kez iptal edilen fırlatma sonrası Cumhurbaşkanı Erdoğan, uydunun milli savunma, afet yönetimi ve diğer birçok alanda kullanılacağını belirtti. İMECE'nin yörüngedeki testlerinin tamamlanmasının ardından Hava Kuvvetleri Komutanlığı envanterine dahil edileceği ve tasarım görev ömrünün beş yıl olduğu açıklandı. Ayrıca, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın daha önce Ay'a sert iniş yapma hedefinden bahsedilerek, bu hedefin henüz gerçekleştirilemediği ifade edildi.
15 Nisan 2023

INSEAD işletme okulu tarafından hazırlanan 2023 Küresel Yetenek Rekabet Gücü Endeksi'ne göre, İsviçre dünyanın en yetenekli insanlarını çeken ülke olarak ilk sırada yer aldı. Singapur ikinci, ABD ise bir sıra yükselerek üçüncü sırada bulunuyor. Endeks, 134 ülkenin yetenekleri nasıl çektiğini, büyüttüğünü ve elinde tuttuğunu ölçüyor. Japonya'nın yerini Güney Kore'ye bırakması ve Çin'in 40'ıncı sıraya yükselmesi dikkat çekici değişiklikler arasında. Hindistan ise 103'üncü sırada yer alıyor ve bu durum, yetenek çekme kabiliyetindeki düşüşe bağlanıyor.
13 Kasım 2023

Google'ın yapay öğrenme konusunda uzmanlaşmış şirketi DeepMind, tıp alanında soruları yanıtlamak üzere bir yapay zeka tabanlı sohbet robotu olan Med-PaLM'ı geliştirdi. Doktorlar tarafından sorulan sorulara verilen yanıtların %92,6'sı doğru bulundu. Bu oran, doktorların kendi aralarında verdiği yanıtların doğruluk oranı olan %92,9 ile hemen hemen aynı. Ayrıca, robotun verdiği potansiyel zararlı tavsiyelerin oranı da gerçek doktorlarınkine eşit çıktı. Yapay zekanın yanılma payı da doktorlarla benzerlik gösteriyor.
4 Ocak 2023
İşaretlediklerim