30 ülkeden 200 bilim insanının Londra'daki Kew Kraliyet Botanik Bahçeleri'nde yürüttüğü araştırmaya göre, çiçekli bitkilerin yüzde 45'i yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Araştırmacılar, iklim değişikliği ve biyoçeşitliliğin azalması nedeniyle orkideler, ananas çeşitleri ve pek çok tahıl türü dahil bilinen çiçekli bitkilerin yok olma tehdidiyle karşı karşıya olduğunu belirtti. Ayrıca, 2020'den bu yana keşfedilen 19 bin bitki ve mantar türünün yüzde 77'sinin neslinin tükenme tehlikesi altında olduğunu belirledi.
10 Ekim 2023

Japon bilim insanları, bitkilerin yaralanmalara ve otobur hayvanların saldırısına karşı bir dizi sinyal yaydığını ve bu sinyallerin otoburları uzaklaştırmak ve doğal düşmanlarını çekmek gibi birçok fayda sağladığını ortaya koydu. Bu sinyaller, bitkiler makinelerden zarar gördüğünde ya da böcek saldırısına uğradığında diğerlerini uyarmak için salınıyor. Araştırmacılar, tehlikeye dair ipuçlarının ilk olarak bitkinin içine girip çıkmasına izin veren 'stoma' adlı yapı tarafından tespit edildiğini gördü. Bu keşif, tarımda ve küresel gıda üretiminde daha etkili haşere kontrollerinin geliştirilmesinin önünü açabilir.
18 Ekim 2023

Japonya'nın Nagazaki şehrindeki Kujukuşima Hayvanat Bahçesi'nde yalnız yaşayan 12 yaşındaki dişi gibon Momo'nun doğum yapması görevlileri şaşırttı. Erkek gibon olmadığı için gizemli bulunan bu doğum, yapılan DNA testi sonucunda, Momo'nun bitişik kafeste yaşayan 34 yaşındaki Ito isimli erkek gibonla çelik levhadaki küçük bir delikten çiftleşmiş olabileceği anlaşıldı. Bebek gibon, annesinin bakımıyla sağlıklı bir şekilde büyüyor.
22 Şubat 2023

Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock'un Avustralya'ya gitmek üzere yola çıktığı uçak, yakıt ikmali yaptığı Abu Dabi'den havalanmasının ardından bir arıza sebebiyle zorunlu iniş yaptı. Uçak, arıza nedeniyle aldığı yakıtın büyük kısmını havada boşalttı. Alman hükümetinin uçakları son zamanlarda sık sık arıza yapmasıyla gündeme gelmişti. Bu durumun Baerbock'un Avustralya, Yeni Zelanda ve Fiji Adaları'na yapmayı planladığı ziyaretlere nasıl etki edeceği henüz belirsiz.
14 Ağustos 2023

Kanadalı ve ABD'li araştırmacılar, Kuzey Buz Denizi'ndeki buzul erimeleri nedeniyle kutup ayılarının avlanma yöntemlerini adapte etmekte zorlandığını ve bu durumun açlıkla sonuçlandığını belirledi. Üç yıl boyunca 20 kutup ayısının takip edildiği araştırmada, deniz buzullarının erimesiyle avlanma dönemlerinde kutup ayılarının yüzde 11'e varan oranlarda vücut kütlesini kaybettiği gözlemlendi. Araştırma, kutup ayılarının farklı avlanma stratejileri benimsemesine rağmen, bu stratejilerin verimli olmadığını ve hayatta kalma şanslarının azaldığını ortaya koydu.
14 Şubat 2024

Bilim insanları, çürüyen ağaç kabuklarında yetişen ve ateş yakmak için kullanılan kav mantarı (Fomes fomentarius) üzerinde yaptıkları araştırmada, mantarın moleküler yapısında plastiğe alternatif olabilecek özellikler buldular. Science Advances dergisinde yayımlanan makalede, mantarın bazı kısımlarının kontrplak veya deri gibi malzemelere göre daha dayanıklı ve hafif olduğu, laboratuvar ortamında yetiştirilerek alternatif bir malzeme olarak kullanılabileceği belirtildi. Dr. Pezhman Mohammadi, mantarın yapısının spor ekipmanlarında ve ısı ile ses yalıtımında kullanılabileceğini ifade etti. Ancak mantarın doğada değil, laboratuvar ortamında yetiştirilmesi gerektiği, doğal ortamda yetişmesinin uzun yıllar aldığı ve ekosistem için önemli olduğu vurgulandı.
23 Şubat 2023

Malezya, palmiye yağı satın alan ülkelere, Çin'in 'panda diplomasisi'ne benzer bir yöntem olarak orangutan göndermeyi planlıyor. Bu adım, Malezya'nın biyoçeşitliliğini koruma konusundaki kararlılığını vurgulamak amacıyla Emtia Bakanı Datuk Seri Johari Andul Ghani tarafından duyuruldu. Ancak, Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF) orangutanların neslinin tehlike altında olduğunu ve bu tür diplomatik hareketlerin hayvanların yaşamını daha da riske atabileceğini belirtiyor. Özellikle palmiye yağı plantasyonları nedeniyle yaşam alanlarının yok olması büyük bir tehdit oluşturuyor.
9 Mayıs 2024

Weizmann Bilim Enstitüsü ekibi, kök hücre kullanarak 14 günlük gerçek bir embriyo örneğine benzeyen bir 'embriyo modeli' geliştirdi. Bu model, laboratuvarda hamilelik testini pozitif gösteren hormonları bile salgıladı. Bu çalışmanın amacı, insan yaşamının erken dönemlerini anlamanın etik bir yolunu bulmak. Araştırma, Nature dergisinde yayınlandı ve İsrailli ekip tarafından erken embriyoda ortaya çıkan tüm önemli yapıları taklit eden ilk 'tam' embriyo modeli olarak tanımlandı.
6 Eylül 2023

NASA'nın Modis-Aqua uydusu, son 20 yılda dünya okyanuslarının yüzde 56'sında maviden yeşile doğru bir renk değişimi tespit etti. Bu değişim, özellikle ekvatora yakın tropikal bölgelerde gözlemlendi ve İngiltere'deki Ulusal Oşinografi Merkezi'nden araştırmacılar, bu yeşillenmenin iklim değişikliği nedeniyle değişen ekosistemlerin bir göstergesi olduğuna inanıyor. Renk değişikliğinin nedeni tam olarak belirlenemese de, fitoplanktonlarla bağlantılı olabileceği ve bu organizmaların atmosfer dengesi ve oksijen üretimi için hayati öneme sahip olduğu belirtiliyor.
15 Temmuz 2023

Güney Afrika'da Johannesburg yakınlarındaki 'Yükselen Yıldız' mağarasında Homo naledilere ait olduğu düşünülen ve yaklaşık 200 bin yıllık olduğu tahmin edilen bir mezar alanı bulundu. Prof. Lee Berger liderliğindeki araştırma ekibi, bu keşfin insan evrimi hakkındaki düşünceleri değiştirebileceğini ve ölülerin gömülme pratiğinin sadece Homo sapiens ve Neandertallerle sınırlı olmadığını gösterdiğini belirtti. Daha önce en eski mezarların 100 bin yıllık olduğu düşünülürken, bu mezarlıkta bulunan kemiklerin 236 bin ila 335 bin yıllık olduğu anlaşıldı.
7 Haziran 2023

Kakao fiyatları, Afrika'daki olumsuz hava koşulları ve arz açığı nedeniyle artış göstermeye devam ediyor. Ton başına fiyatı 10 bin doları aşarak, bakırın ton fiyatını geride bıraktı. Avrupa Birliği'nin orman tahribatına neden olan ürünlerin ithalatına sınırlama getirmesi de fiyat artışını etkiliyor. Bu durumun çikolata fiyatlarına yansıması bekleniyor.
26 Mart 2024

Britanya'daki bilim insanları, embriyo yetiştirme süresinin 14 günden 28 güne çıkarılmasını talep ediyor. Bu talep, insan gelişiminin ilk aşamalarına dair sırların keşfedilmesi ve üreme sağlığı, düşük ve doğum kusurları alanında bilimsel ilerlemeler kaydedilmesi için önemli görülüyor. İnsan Gelişimi Biyolojisi İnisiyatifi (HDBI), 14 gün sınırının 1990'lı yıllardan kalma keyfi bir kısıtlama olduğunu belirtiyor. Uzmanlar, embriyo araştırma süresinin 28 güne çıkarılmasıyla, başlıca doku yapı taşlarının oluştuğu 'gastrulasyon' adlı gelişim sürecini yakından izleyebileceklerini ifade ediyor.
25 Ekim 2023

New York Üniversitesi Grossman Tıp Okulu'ndan araştırmacılar, fareler üzerinde yaptıkları çalışmada, kök hücrelerin kıl köklerinde hareket edebildiğini keşfettiler. İnsanlarda da bulunan melanosit kök hücrelerine odaklanan ekip, sıkışmış kök hücrelerin hareketini sağlayarak saç beyazlamasını tersine çevirebilecek veya önleyebilecek potansiyel bir yol bulabileceklerini belirttiler. Araştırma ekibi, kök hücrelere hareketliliği geri kazandırma veya onları hareket ettirme yollarını araştırmayı planlıyor.
20 Nisan 2023

Yeni bir araştırma, iklim değişikliğinin doğal afetleri nasıl tetiklediğini ve artırdığını inceliyor. Araştırmaya göre, ortalama sıcaklıklardaki artışlar daha şiddetli yağmurlar, daha yüksek sıcaklıklar, daha uzun süreli kuraklıklar ve daha fazla yangın riski gibi sonuçlar doğuruyor. Özellikle Dubai'de artan yağışlar, Sahel bölgesindeki aşırı sıcak hava dalgaları ve Doğu Afrika'daki kuraklıklar iklim değişikliğinin etkileri arasında yer alıyor. Ayrıca, Kanada'da 2023 yılında yaşanan orman yangınları da iklim değişikliğinin etkilerine örnek olarak gösteriliyor.
4 Mayıs 2024

Yeni bir araştırma, gününün çoğunu soğutulmuş ortamlarda geçirenlerin, aşırı sıcaklara maruz kaldıklarında ölüm oranının daha yüksek olduğunu ortaya koydu. Araştırmada, Avustralya'nın kuzey bölgesinde yaşayan yerli halkın ve sonradan yerleşenlerin aşırı sıcaklara bağlı ölüm oranları karşılaştırıldı. Yerli halkın, klimalı ortamlara erişimlerinin sınırlı olmasına rağmen sıcağa bağlı ölüm oranlarının daha düşük olduğu belirlendi. Buna karşın, klimalı ortamlarda çok vakit geçiren sonradan yerleşenlerin aşırı sıcaklara maruz kaldıklarında ölüm oranlarının daha yüksek olduğu tespit edildi.
8 Ağustos 2023

Avustralya'nın Queensland bölgesinde balık tutarken kaybolan 65 yaşındaki Kevin Darmody adlı kişinin cesedinin parçaları, bölgede yapılan arama çalışmaları sırasında öldürülen iki timsahın birinin midesinden çıktı. Darmody'nin yanında olan arkadaşı, olay anında sadece bir bağırış ve suya düşme sesi duyduğunu belirtti. Yaban hayatı uzmanları, Darmody'nin iki timsah tarafından öldürülmüş olabileceğini tahmin ediyor. Bu olay, 1985'ten bu yana kayıtlara geçen 13'üncü timsah saldırısı vakasıdır.
3 Mayıs 2023

ABD'nin Hawaii eyaletinde devam eden orman yangınlarında yaşamını yitirenlerin sayısı 89'a ulaştı. Bu, ülkede son 100 yılda en çok can kaybının yaşandığı orman yangını olarak kaydedildi. Hawaii Valisi Josh Green, 2 bin 200 civarında yapının yok olduğunu ve hasarların miktarının 6 milyar doları bulduğunu belirtti. ABD Başkanı Joe Biden, Maui Adası'nı 'felaket bölgesi' ilan etmişti.
13 Ağustos 2023

TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü tarafından yapılan ölçümler ve araştırmalar sonucunda, Antarktika'da son üç yıl içinde Türkiye büyüklüğünde bir buz kaybı olduğu tespit edildi. Bilim insanları, bu erimenin küresel iklim değişikliğiyle bağlantılı olduğunu ve atmosfere daha fazla su buharı salınmasıyla sera gazı konsantrasyonlarının artacağını belirtiyor. Bu durum, küresel iklim değişiminin hızlanmasına yol açacak. Araştırma, İHA ve uydu tabanlı ölçme yöntemleri kullanılarak yapıldı ve önemli miktarda erime gözlemlendi.
26 Şubat 2024

Birleşmiş Milletler'in değerlendirmesine göre, 1987'de imzalanan Montreal Protokolü sayesinde ozon tabakasına zarar veren gazların kullanımı neredeyse yüzde 99 oranında azaltıldı. Ozon tabakasındaki delik, 2000 yılına kadar büyümeye devam etti ve ardından iyileşmeye başladı. Mevcut politikaların sürdürülmesi halinde ozon tabakasının 1980'lerdeki durumuna geri döneceği öngörülüyor. Ozon tabakasını koruma çabalarının aynı zamanda küresel ısınmayla mücadeleye de dolaylı katkı sağladığı belirtiliyor.
10 Ocak 2023

California Üniversitesi ve NASA'nın ortaklaşa yürüttüğü bir çalışma, Grönland'daki Petermann Buzulu'nun gelgit hareketleri nedeniyle beklenenden daha hızlı eridiğini ve deniz seviyesindeki yükselme oranını hızlandırdığını gösterdi. Uydu radar verileriyle yapılan analizler, buzulun kara ile bağlantısının koparak okyanusta yüzmeye başladığını ve gelgit döngüleri sırasında önemli ölçüde yer değiştirdiğini ortaya çıkardı. Çalışmanın baş yazarı Enrico Ciraci, bu durumun deniz seviyesinin yükselmesini hızlandırabilecek yeni bir erime etkisini gösterdiğini belirtti. Çalışmanın ortak yazarı Eric Rignot, bu bulguların deniz seviyesindeki yükselme projeksiyonlarını yüzde 200'e kadar artırabileceğini ifade etti.
10 Mayıs 2023
İşaretlediklerim