Columbia Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen ve JAMA Network Open dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, 1948'den bu yana üç nesil üzerinden toplanan 14,106 katılımcının verilerini analiz ederek, daha yüksek eğitim seviyesine sahip bireylerin daha yavaş yaşlandığını ortaya koydu. Araştırmacılar, katılımcıların her iki yıllık ek eğitim görmeleri durumunda yaşlanma hızlarının yüzde 2 ila 3 oranında yavaşlayabileceğini ve bu durumun ölüm riskini yaklaşık yüzde 7 oranında azaltabileceğini tespit etti. Araştırma, eğitim seviyesi ile yaşlanma ve ölüm riski arasındaki ilişkiyi detaylı bir şekilde inceliyor.
4 Mart 2024

Covid-19 öncesinde başlayan ve pandemi döneminde artan uyuz vakaları, dünya çapında bir epidemi haline gelmiş durumda. Uzmanlar, uyuz parazitinin tedaviye direnç göstermesi ve bu direncin nedenlerini tartışıyor. Göçler ve yanlış ilaç kullanımı gibi faktörlerin etkisi sorgulanıyor. Uyuz, gençlerde daha yaygın görülüyor ve tedavi için kullanılan İnvermektin adlı ilacın karaborsada satıldığı ve yüksek maliyetlere ulaştığı belirtiliyor. Uyuzun teşhisi genellikle muayene ile yapılıyor ve kaşıntının karakteri önemli bir teşhis unsuru olarak öne çıkıyor. Tedavi sonrası kaşıntının devam etmesi bazen psikolojik sebeplere bağlanıyor.
5 Şubat 2023

Dünya genelinde Covid-19 ile mücadele devam ederken, Vietnam'daki Phenikaa Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırma, hafif Covid-19 enfeksiyonu geçiren kişilerin büyük bir kısmının uykusuzluk çektiğini gösterdi. Araştırma, hafif enfeksiyon geçiren her dört kişiden üçünün uykusuzluk yaşadığını ve bu durumun özellikle anksiyete veya depresyon hastalarında daha sık görüldüğünü belirtti. Araştırmacılar, Covid-19'dan iyileşen hastaların stresli ve fiziksel sağlıklarındaki değişikliklere karşı daha hassas olabileceğini ifade etti.
6 Şubat 2024

Stanford Üniversitesi'ndeki bir araştırma ekibi, binlerce orta yaş ve üstü kişide yaptıkları kan testleriyle, sağlıklı görünen 50 yaş ve üstü beş yetişkinden birinde en az bir organın diğerlerine göre daha hızlı yaşlandığını tespit etti. Araştırma, 11 ana organ ve doku üzerinde yoğunlaşarak, bu organlardan kaynaklanabilecek hastalıkları öngörmeye yardımcı olabilir. Araştırmacılar, bulguların daha geniş bir örnekleme ile teyit edilmesi durumunda, hızlı yaşlanan organlar için önleyici tedavilerin başlatılabileceğini belirtiyor.
7 Aralık 2023

Birleşik Krallık Sağlık Güvenliği Ajansı (UKHSA), 2023 yılı başından bu yana Türkiye'den dönen 241 kişide salmonella enfeksiyonu tespit ettiğini açıkladı. Ajans, bulguların yaygın bir enfeksiyon kaynağını işaret ettiğini belirtti. Ayrıca, Antalya'dan dönen tatilcilerdeki ishalin salmonelladan kaynaklandığı doğrulandı. Bu durum, besinlerin sağlıksız koşullarda hazırlandığı ve saklandığına işaret ediyor. Salmonella, genellikle dört-yedi gün süren ve çoğu kişinin tedavi olmadan iyileştiği bir hastalıktır. Ancak yaşlılar, bebekler ve bağışıklık sistemi yetersiz olan kişilerde hastalık daha ciddi seyredebilir.
27 Temmuz 2023

Sydney Üniversitesi araştırmacıları, günlük 4,5 dakikalık yoğun fiziksel aktivitenin bazı kanser türlerine yakalanma riskini yüzde 32’ye varan oranda azaltabileceğini ortaya koyan bir araştırma yaptı. Araştırmada, 22 binden fazla kişi yedi yıl boyunca gözlemlendi ve fiziksel aktiviteyle ilintili 13 kanser türü incelendi. Araştırmada, yoğun ev işi, hızlı yürüyüş ve merdiven çıkma gibi kısa süreli aktivitelerin kanser riskini azalttığı belirlendi.
31 Temmuz 2023

Antibiyotiklere karşı gelişen direnç, her yıl 700 bin insanın ölümüne yol açıyor ve 2050 yılında bu sayının 10 milyona ulaşması bekleniyor. Türkiye, antibiyotik direnci ve kullanımında OECD ülkeleri arasında yüksek oranlara sahip. Uzmanlar, antibiyotik direncini sessiz ve sinsi bir pandemi olarak nitelendiriyor ve bu durumun sağlık sistemlerine yıllık 29 milyar dolar maliyeti olduğunu belirtiyor. Antibiyotiklerin yanlış veya gereksiz kullanımı, dozaj talimatlarına uyulmaması, tarım ve hayvancılıkta kullanımı ve kötü hijyen uygulamaları direncin artmasına neden oluyor. Yeni antibiyotik geliştirme süreci maliyetli ve zor olduğu için, mevcut antibiyotiklerin etkin kullanımı ve dirençle mücadelede uluslararası işbirliği gerekiyor.
18 Kasım 2023

Dünya Sağlık Örgütü'nün yıl sonunda Covid-19 pandemisini sonlandırabileceği belirtilirken, enfeksiyon hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Esin Şenol, önümüzdeki yıllarda yeni pandemilerin olabileceği konusunda uyarıda bulunuyor. Şenol, grip virüslerinden kaynaklanabilecek yeni bir pandemi ihtimaline işaret ediyor ve insanların hazırlıklı olması gerektiğini vurguluyor. Ayrıca, pandemi sürecinde yaşananları ve duygularını 'Salgının Seyir Defteri' adlı kitabında anlatan Şenol, pandemi yönetiminin eleştirilerini de dile getiriyor ve Türkiye'nin pandemi sürecini kötü yönettiğini iddia ediyor.
22 Mayıs 2023

Rhode Island Üniversitesi'nden bir araştırma ekibi, mikroplastiklerin memelilerin beyinlerinde iltihaplanmaya neden olduğunu ve davranış değişikliklerine yol açabileceğini belirledi. Araştırmada, farklı yaşlardaki farelere üç hafta boyunca mikroplastikle kirlenmiş su içirildi ve farelerin beyinlerinde ve karaciğerlerinde iltihaplanma belirtileri, hayvanların davranışlarında da değişiklikler gözlendi. Bu değişiklikler, özellikle yaşlı hayvanlarda belirgindi ve insanlarda demans hastalarında görülen semptomlara benziyordu.
1 Eylül 2023

Çin'deki bilim insanları, yaklaşık 930 bin yıl önce başlayan ve 120 bin yıl süren bir popülasyon krizinin, küresel nüfusu 1280 üreyebilen bireye düşürdüğünü belirtti. Bu dönemde, buzul döngülerinin daha uzun ve yoğun hale geldiği, Afrika'da uzun süreli kuraklık yaşandığı belirtildi. Araştırma, günümüz insanlarından elde edilen genetik örneklere dayanarak eski nüfus dinamiklerini yeniden inşa etmeye olanak sağlıyor. Araştırmacılar, popülasyon krizinin başında insanın ilk atalarının yaklaşık yüzde 98,7'sinin yok olduğunu ve daha sonra modern insanın ortak atasının ortaya çıktığını savunuyor.
6 Eylül 2023

Birleşmiş Milletler'in yayımladığı 2023 Dünya Gıda Güvenliği Raporuna göre, 2022 yılında dünya genelinde ortalama 735 milyon insan açlıkla mücadele etti. Covid-19, Ukrayna'daki savaş ve iklim değişikliklerinin etkisiyle 2019'dan bu yana açlıkla karşı karşıya kalan insan sayısında 122 milyonluk bir artış yaşandı. Rapor, mevcut eğilimlerin sürmesi durumunda 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri kapsamındaki 'açlığın sona erdirilmesi' hedefine ulaşılamayacağını belirtiyor.
12 Temmuz 2023

Colorado Boulder Üniversitesi'nde yapılan bir araştırma, yüksek yağlı diyetlerin bağırsak bakterilerini bozarak kaygıyı artırabileceğini ortaya koydu. Araştırma, ergen fareler üzerinde yapıldı ve yüksek yağlı diyetle beslenen farelerin bağırsak bakterilerinde çeşitlilik kaybı ve kaygı ile ilişkili beyin bölgelerinde gen ekspresyonu artışı gözlemlendi. Bu bulgular, diyet, bağırsak sağlığı ve zihinsel refah arasındaki karmaşık ilişkiyi vurguluyor.
21 Haziran 2024

İsveç'te Lund Üniversitesi tarafından 4,1 milyon kişi üzerinde 40 yıl süren bir araştırma, kanser vakalarının yüzde 40'ının aşırı kiloyla ilişkili olduğunu gösterdi. Araştırmada 32 kanser türü obeziteyle ilişkilendirildi, bu sayı daha önce 13 olarak biliniyordu. Vücut kitle endeksindeki her beş puanlık artış, kansere yakalanma riskini erkeklerde %24, kadınlarda %12 artırıyor. Araştırma sonuçları, obezitenin kanser üzerindeki etkisinin daha önce düşünülenden daha büyük olabileceğini gösteriyor.
12 Mayıs 2024

Sağlık Bakanlığı'nın Kasım 2022 ile Mart 2023 arasındaki verilerine göre Türkiye'de 252 bin 945 yeni Covid-19 vakası tespit edildi ve bu süre zarfında 844 kişi hayatını kaybetti. Aralık ayında vaka ve ölüm sayılarında bir yükseliş gözlemlendi. Toplamda Türkiye'de Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 102 bin 174'e ulaştı.
6 Nisan 2023

KLİMİK Derneği, Türkiye'de Kraken olarak bilinen XBB.1.5 varyantının dalgasının başladığını tahmin ediyor, ancak Sağlık Bakanlığı'ndan resmi bir açıklama yapılmadı. Dernek, SARS-CoV-2 virüsünün mutasyonlarla yeni varyantlar oluşturmaya devam ettiğini ve mevcut varyantların klinik bulgularının öncekilerden farklı olmadığını belirtiyor. Ayrıca, mRNA aşılarının Omicron alt varyantlarına karşı en etkili olduğu ve aşı şemalarının güncellenmesi gerektiği vurgulanıyor. Dünya genelinde yapılan 13 milyar doz aşının güvenli olduğu ve ciddi yan etkilerinin olmadığı ifade ediliyor.
30 Ocak 2023

Psychology Today'de yayımlanan bir araştırma, köpeklerin insanlar tarafından sarıldığında strese girdiğini ortaya koydu. İrlanda'nın Cork kentindeki Cork Pet Behaviour Centre'dan Elizabeth Ann Walsh başkanlığındaki ekip, 250 fotoğrafı inceledi ve köpeklerin %81.6'sının sarılma sırasında rahatsızlık, stres veya endişe belirtileri gösterdiğini tespit etti. Sadece %7.6'sı sarılmaktan rahatsız olmayan köpekleri gösterirken, %10.8'i nötr veya belirsiz tepkiler verdi.
18 Mayıs 2024

Sussex Üniversitesi'nden biyologlar, şehirleşen martıların davranışlarını anlamak için Brighton sahilinde bir deney yaptı. Yeşil ve mavi cips poşetleri kullanarak martıların insanların yeme eylemlerini taklit edip etmediğini gözlemlediler. Araştırmacılar cips yerken, martıların yarısı cips paketlerine yaklaştı ve neredeyse tamamı insanın yediği renkteki pakete yöneldi. Bu sonuçlar, martıların insanların dokunduğu yiyecekleri tercih ettiğini ve yiyecek ararken insan gözlemlerinin etkili olduğunu gösterdi.
25 Mayıs 2023

Türkiye'de tüberküloz tedavisi ücretsiz olup, yabancı ülke doğumlu hastaların sayısı artmaktadır. 2005'te yüzde 6.8 olan yabancı hasta oranı, 2021'de yüzde 15.7'ye yükselmiştir. İstanbul'da her üç hastadan biri yabancı ülke doğumlu ve oran yaklaşık yüzde 25'tir. Göçmenlerin kötü yaşam koşulları hastalığın yayılmasını kolaylaştırırken, Türkiye'deki tüberküloz kontrol programı sayesinde tüm hastaların tedavileri ücretsiz yapılmaktadır. İstanbul Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde yatarak tedavi gören yabancı hastaların oranı bazen yatakların üçte birine ulaşabilmektedir.
8 Ocak 2023

Daha önce insan kanında, plasentada ve anne sütünde mikroplastikler keşfedilmişti. Son yapılan bir çalışmada, Çin'de evlilik öncesi sağlık değerlendirmeleri kapsamında test edilen tüm meni örneklerinde mikroplastik kirliliği bulundu. Araştırmacılar, mikroplastiklerin üreme sağlığı üzerindeki olası zararları konusunda daha fazla araştırma yapılması gerektiğini belirtiyor. Mikroplastiklerin insan vücudunda yaygın şekilde bulunması, çevresel kirliliğin insan sağlığı üzerindeki potansiyel etkilerini gündeme getiriyor.
12 Haziran 2024

Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi (ECDC), 6 Şubat'taki Kahramanmaraş merkezli depremler sonrasında bulaşıcı hastalıkların yayılma riskine işaret etti. Halk sağlığı uzmanları, tuvalet, temiz su ve hijyen sorunları nedeniyle salgın hastalık riskinin arttığını belirtiyor. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, su çiçeği vakası ve akut bağırsak enfeksiyonlarında artış olduğunu açıkladı. ECDC, özellikle gıda ve su yoluyla bulaşan hastalıklar, solunum yolu enfeksiyonları ve aşıyla önlenebilecek hastalıklar konusunda uyarıda bulundu ve Suriye'nin kuzeybatısında görülen kolera vakalarının deprem bölgesinde de artabileceğini ifade etti.
20 Şubat 2023
İşaretlediklerim