ABD Yüksek Mahkemesi, üniversite başvurularında çeşitlilik sağlamak adına ırk unsurunun değerlendirilmesini yasakladı. Karar, üçe karşı altı yargıcın oyuyla alındı ve başvuruların öğrencinin kişisel deneyimlerine göre değerlendirilmesi gerektiği belirtildi. Bu kararla, üniversitelerin ırk temelli pozitif ayrımcılık yapması engellendi. Önde gelen üniversitelerden bazıları, çeşitlilik sağlamak için başvurularda öğrencinin ırkını da değerlendirmeye alıyordu.
29 Haziran 2023

Göteborg Üniversitesi ve Friedrich Alexander Üniversitesi tarafından hazırlanan Akademik Özgürlük Endeksi 2023 raporuna göre Türkiye, 179 ülke arasında 166. sırada yer alıyor. Türkiye, Kuzey Kore, Belarus ve Türkmenistan gibi ağır insan hakları ihlalleri ve özgürlük kısıtlamalarıyla suçlanan ülkelerle aynı grupta bulunuyor. Endeks, ülkeleri 'en iyi yüzde 10' ile 'en kötü yüzde 10' arasında on gruba ayırıyor ve Türkiye 'en kötü yüzde 10' grubunda sınıflandırılıyor.
26 Aralık 2023

Harvard Üniversitesi Rektörü Claudine Gay, kampüste düzenlenen İsrail'e tepki gösterilerini 'düşünce özgürlüğü' kapsamında değerlendirdiği için üzerinde baskı oluştu ve bu baskılar sonucunda istifa ettiğini açıkladı. Gay, istifasını yazılı bir açıklama ile duyurdu ve üniversitenin tartışmalardan bağımsız hedeflerine devam edebilmesi için bu kararı aldığını ifade etti. ABD Kongresinde antisemitizmin tartışıldığı bir oturuma katıldığı ve İsrail'e tepki gösterilerine verdiği destek nedeniyle özellikle İsrail yanlısı kesimlerden gelen tepkilerin arttığı belirtildi.
3 Ocak 2024

İfade Özgürlüğü Derneği'nin (İFÖD) raporu, Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) kendi kararlarını uygulamayarak sansüre kapı araladığını belirtiyor. Rapor, AYM'nin ifade ve basın özgürlüğü ihlalleri karşısında etkisiz bir iç hukuk yolu mekanizmasına dönüştüğünü ve kontrolü tamamen sulh ceza hakimliklerine bıraktığını ifade ediyor. Rapor ayrıca, 2022 sonu itibariyle 712 bin 558 web sitesi, 150 bin URL adresi, 9 bin 800 Twitter hesabı, 55 bin 500 tweet, 16 bin 585 YouTube videosu, 12 bin 000 Facebook içeriği ve 11 bin 150 Instagram içeriğine erişim engeli getirildiğini belirtiyor.
24 Temmuz 2023

ABD merkezli insan hakları kuruluşu Freedom House'un 2023 raporunda, Türkiye internetin özgür olmadığı ülkeler arasında yer aldı. Rapor, Türkiye'de internet özgürlüğünün son on yılda istikrarlı bir şekilde azaldığını belirtti. Sansürün yaygın olduğu ve yüzlerce web sitesi, çevrimiçi makale ve sosyal medya gönderisinin engellendiği veya kaldırıldığı belirtildi. Ayrıca, hükümetin çevrimiçi ifadeyi suç sayan ve sansürü artıran yasalar çıkardığı, dezenformasyonu körükleyen trol ağları oluşturduğu ve gazetecileri, aktivistleri ve sosyal medya kullanıcılarını yasal suçlamalarla karşı karşıya bıraktığı ifade edildi.
4 Ekim 2023

Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyeleri Prof. Dr. Biray Kolluoğlu ve Prof. Dr. Lale Akarun, Nature Dergisi'nde, üniversitenin akademik özgürlük ve özerklik mücadelesini anlatan bir makale yazdı. Makalede, 2021'de Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın atadığı rektörler ve üniversiteye yapılan siyasi müdahaleler ele alınıyor. Üniversitenin demokratik yapılarının devre dışı bırakıldığı, bağımsız araştırma ve kültür merkezlerinin kapatıldığı ve siyasi sadakat gösteren öğretim üyelerinin işe alındığı belirtiliyor. Öğretim üyeleri ve öğrencilerin direnişi, hukuki mücadeleler ve uluslararası destek arayışları anlatılıyor. Ayrıca, Türkiye'deki eğitim sistemi ve kültürel hegemonya mücadelesi üzerine geniş bir perspektif sunuluyor.
11 Nisan 2023

Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nden 'Barış İçin Akademisyenler' bildirisine imza attığı için ihraç edilen Dinçer Demirkent hakkında göreve iade kararı çıktı. Anayasa Mahkemesi, 2019'da bildiriye imza atan akademisyenlerin ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmetmişti. Demirkent, OHAL Komisyonu'nun ret kararının ardından Ankara 21'inci İdare Mahkemesi'nde dava açmış ve mahkeme oybirliğiyle iadesine karar verdi. Ankara Üniversitesi'nin kararı istinafa götürmemesi durumunda karar kesinleşecek.
30 Ocak 2023

İstanbul Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Akdeniz ve uzman araştırmacı Ozan Güven tarafından hazırlanan ve Türkiye'de 2021 yılında engellenen web siteleri ve içeriklere dair bilgiler içeren 'EngelliWeb 2021 raporu', yoga eğitmeni Akif Manaf'ın 'kişilik hakları ihlali' iddiasıyla yaptığı başvuru sonucunda Şile Sulh Ceza Hakimliği tarafından erişime engellendi. Raporda, 2021 yılında 107 bin 706 alan adı ve web sitesine, toplamda ise 574 bin 798 web sitesi ve alan adına erişim engeli uygulandığı belirtiliyor. Ayrıca, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve diğer üst düzey kamu şahsiyetlerinin kişilik hakları ihlali iddialarıyla sıkça erişim engeli talebinde bulunduğu ifade ediliyor.
18 Mayıs 2023

Boğaziçi Üniversitesi'nde fakültelerin kapatılması ve bölünmesi planlarına tepki gösteren öğrenciler, protesto gösterileri düzenledi. Bu süreçte en az 10 öğrencinin öğrenci kartları iptal edilerek okula girişleri engellendi. Girişi engellenen öğrenciler, eğitim ve barınma haklarının ihlal edildiği gerekçesiyle Çağlayan Adliyesi'nde suç duyurusunda bulundu. Öğrenciler, 'demokratik üniversite' nöbetlerine de devam etmekte.
26 Aralık 2023

Barış İçin Akademisyenler bildirisinin imzacılarından Prof. Dr. Ahmet Özdemir Aktan, 2017 yılında Marmara Üniversitesi'nden ihraç edilmişti. İhraç kararına karşı Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu'na yaptığı başvuru 2021'de reddedilmişti. Ancak Ankara 21. İdare Mahkemesi, bildiriye imza atmanın örgütle irtibat veya iltisak göstermeyeceğine hükmetti. Bu karar, barış imzacıları için emsal teşkil edebilecek bir ilk olma özelliği taşıyor.
25 Ocak 2023

Boğaziçi Üniversitesi'nde, fakülte yapılanması planlarına tepki gösteren öğrencilerin protestoları devam ederken, en az iki öğrencinin okula girişi engellendi. Öğrencilerin öğrenci kartları çalışmadı ve güvenlik tarafından herhangi bir yazılı belge veya gerekçe sunulmadı. Öğrencilere sadece bir günlük yasak olduğu ve öğrenci işleri dekanlığı ile iletişime geçmeleri önerildi. Bu yasakların, son dönemde düzenlenen protestolarla ilgili olduğu belirtiliyor.
25 Aralık 2023

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), 2023 raporunda Türkiye'de ifade özgürlüğü, kadın hakları, muhalefete baskı ve LGBTİ+ hakları gibi konularda durum değerlendirmesi yaptı. Raporda, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın hükümetinin otoriter eğilimler gösterdiği, medya ve yargı üzerinde denetim uyguladığı ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'na verilen hapis cezası ve siyasi yasak kararı gibi örneklerle bu durumun altı çizildi. Ayrıca, Türkiye'de bağımsız medyanın baskı altında olduğu ve en az 65 gazetecinin gözaltında veya hapis cezasına çarptırıldığı belirtildi. Türkiye'nin İstanbul Sözleşmesi'nden çekilmesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarının uygulanmaması gibi konular da eleştirildi.
12 Ocak 2023

Oscar ödüllü aktör Tom Hanks, Harvard Üniversitesi'nden fahri sanat doktorası alarak mezuniyet töreninde bir konuşma gerçekleştirdi. Konuşmasında, gerçeğin kutsallığına ve Amerika'daki hakikat, adalet ve seçim kavramlarının önemine değindi. Hanks, gerçeğin artık veri veya sağduyuya dayanmadığını ve fikirlere göre şekillendirildiğini belirtti. Ayrıca, Amerika'da yaşayan herkesin sorumlulukları olduğunu ve gerçeğin değiştirilemez olduğunu vurguladı.
27 Mayıs 2023

İran'da Bilim, Araştırma ve Teknoloji Bakanlığı ile Milli Eğitim Bakanlığı, zorunlu başörtüsü kuralına uymayan öğrencilerin eğitim kurumlarına alınmayacağını duyurdu. Bu karar, Mehsa Emini'nin 'ahlak polisi' tarafından gözaltına alındıktan sonra ölümüyle başlayan ve zorunlu başörtüsü yasasının esnetilmesini talep eden protesto dalgasının ardından geldi. Sosyal medyada bazı kadınların başörtüsüz dolaştıkları görülürken, rejim yanlısı muhafazakarlar kuralların uygulanması için yetkililere çağrıda bulunuyor.
3 Nisan 2023

Harvard Tıp Fakültesi morgunun eski müdürü Cedrick Lodge ve eşi, bağışlanan kadavralardan alınan parçaları internet üzerinden satmakla suçlanıyor. Bu durumdan etkilenen aileler, Harvard Üniversitesi rektörü ve diğer yetkililere karşı toplu dava açtı. Lodge'un potansiyel alıcıları morga sokarak kadavraları incelemelerine izin verdiği ve vücut parçalarının satışı için PayPal üzerinden ödemeler alındığı iddia ediliyor. Harvard Üniversitesi, konuyla ilgili sorulara yanıt vermedi.
20 Haziran 2023

Boğaziçi Üniversitesi'nde protestolara destek verdikleri için kampüse girişleri yasaklanan emekli akademisyenler, İstanbul idare mahkemesinde toplu dava açarak BUCard kimlik kartlarının iptal edilmesi kararının yürütmesinin durdurulmasını talep etti. Yönetim, 10 emekli öğretim üyesinin kartlarını iptal etmiş, bu durum akademisyenlerin kampüse girişlerini, kütüphaneye erişimlerini ve öğretim üyeleriyle fikir alışverişini engellemişti. Davacı yedi akademisyenden beşinin 'emeritus' unvanına sahip olduğu ve bu unvanın haklarının da iptal edildiği belirtildi.
17 Temmuz 2023

Boğaziçi Üniversitesi'nde fen ve edebiyat fakültesinin ikiye bölünmesi planına, fakülte bölümleri ve akademisyenler tepki gösterdi. İktisadi idari bilimler fakültesinin kapatılması ve fen ve edebiyat fakültesinin 'fen fakültesi' ve 'beşeri ve sosyal bilimler fakültesi' olarak ayrılması değerlendirilirken, akademisyenler bu karardan haberdar edilmeden alındığını ve akademik teamüllere aykırı olduğunu belirtti. Fakülte bölümleri, yapılan değişikliğin Boğaziçi Üniversitesi'nin akademik sistemine ve demokratik yönetim anlayışına zarar vereceğini ifade ederek, kararın geri alınmasını talep etti.
31 Aralık 2023

Türkiye'de 2018-2022 yılları arasında 1 milyon 957 bin üniversite öğrencisi eğitimini terk etti. Bu sayı, 2015 yılında 98 bin iken, 2019'da 538 bine yükseldi. Toplamda 2015-2022 arasında 2,3 milyon öğrenci üniversiteden ayrıldı. Ayrılan öğrenciler arasında Anadolu Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi ve Gazi Üniversitesi gibi köklü kurumlar da bulunuyor.
16 Ocak 2024

Anayasa hukuku alanında saygın bir isim olan Prof. Dr. Ergun Özbudun, 86 yaşında hayatını kaybetti. Özbudun, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde lisans ve doktora yaptıktan sonra Bilkent Üniversitesi ve İstanbul Şehir Üniversitesi'nde öğretim üyesi olarak görev yaptı. Ayrıca Harvard, Chicago, Princeton, Columbia, Georgetown ve Paris Sorbonne üniversitelerinde misafir profesör olarak ders verdi. Özbudun, siyasi partilerle ilgili birçok makale ve kitap yazdı ve Avrupa Konseyi Hukuk Yoluyla Demokrasi Komisyonu'nun üyeliğini yaptı.
1 Kasım 2023

Harvard Üniversitesi'nde başlatılan ve 85 yıl süren bir araştırma, mutluluk ve sağlık üzerine yapılmış en uzun soluklu çalışmalardan biri olarak kabul ediliyor. Araştırma, 724 katılımcının sağlık kayıtlarını ve yaşam detaylarını inceleyerek, sağlık ve mutluluk için en önemli unsurun sosyal ilişkiler ve dayanışma olduğunu ortaya koyuyor. Araştırmacılar, insanların sosyal açıdan 'zinde' olmasının, yani iyi ilişkiler kurmasının, sadece mutluluk sağlamakla kalmayıp fiziksel sağlığı da olumlu yönde etkilediğini belirtiyorlar. Ayrıca, insanların sosyal zindeliklerini ölçebilmeleri için bir dizi soru ve bir tablo sunuluyor.
21 Şubat 2023
İşaretlediklerim