Bilim insanları, 10 dakikalık bir beyin taraması ile demansı, gözle görülür semptomlar ortaya çıkmadan yıllar önce tespit edebilecek bir yöntem geliştirdi. Londra Queen Mary Üniversitesi'nden Prof. Charles Marshall liderliğindeki araştırma, fonksiyonel MRI (fMRI) taramaları kullanarak beynin varsayılan mod ağındaki (DMN) değişiklikleri inceledi. Yapay zeka algoritmaları ile riskli kişileri teşhisten dokuz yıl öncesine kadar yüzde 80 doğrulukla tespit edebilen model geliştirildi. Araştırma sonuçları Nature Mental Health dergisinde yayınlandı ve daha fazla araştırma yapılması gerektiği belirtildi.
8 Haziran 2024

Furniture at Work araştırmacıları tarafından yapılan bir çalışma, evden çalışmanın 70 yıl sonra insanların fiziksel görünümünde kalıcı değişikliklere neden olabileceğini öne sürüyor. Araştırmada, evden çalışan bir karakter olan 'Anna'nın, uygun olmayan çalışma koşulları nedeniyle sırtında kamburluk, gözlerinde şişlik ve ellerinde pençe şeklinde deformasyonlar oluşabileceği belirtiliyor. Ayrıca, hareketsiz yaşam tarzı ve yeterli temiz hava alamama durumları bağışıklık sistemi zayıflığı ve ruh sağlığı sorunlarına yol açabilir. Sağlık uzmanları, evden çalışanlara düzenli aralar vererek hareket etmelerini ve özel çalışma alanları oluşturmalarını öneriyor.
18 Haziran 2023

Danimarka Sanayi, İş ve Finans Bakanı Morten Bodskov, büyük teknoloji şirketlerinin kişisel veri toplama konusunda daha fazla sorumluluk alması gerektiğini ve çocukların verilerinin korunması için yaş sınırını 13'ten 15 veya 16'ya çıkarmayı planladıklarını açıkladı. Bu düzenlemeyle, teknoloji şirketlerinin çocukların verilerine erişebilmesi için ebeveyn izni gerekecek. Ayrıca, reşit olmayan kullanıcıların pornografik içerik ve savaş videolarına erişimini sınırlamak için yaş doğrulama önlemleri getirilmesi planlanıyor. Almanya'nın 16 yaş sınırı belirlediği ve diğer Avrupa ülkelerinin de benzer düzenlemeler üzerinde çalıştığı belirtiliyor.
13 Haziran 2023

Psikolog John Gruda'nın Psychology Today'de yayınlanan yazısına göre, olgunluk yaş veya deneyim zenginliğiyle değil, deneyimler üzerinde derinlemesine düşünme ve içgörüler çıkarma becerisiyle gelişiyor. Araştırmalar, kişisel gelişime odaklanan ve deneyimlerinden dersler çıkaran bireylerin daha olgun olduğunu gösteriyor. İşe alım süreçlerinde de deneyimlerin ötesinde adayların düşünce yapısının ve duygusal zekasının derinliğinin önem kazandığı belirtiliyor. Bu bulgular, kişisel ve mesleki gelişim için iç gözlem ve derin düşünmenin önemini vurguluyor.
26 Kasım 2023

Lancet Komisyonu tarafından hazırlanan yeni bir rapor, demans riskini artıran 14 değiştirilebilir faktörü belirledi. Bu faktörler arasında işitme kaybı, yüksek tansiyon, sigara içmek, obezite, depresyon, fiziksel hareketsizlik, diyabet, aşırı alkol tüketimi, travmatik beyin hasarı, hava kirliliği, sosyal izolasyon, görme kaybı ve yüksek kolesterol bulunuyor. Raporda, bu risk faktörlerinin ele alınmasıyla demans vakalarının neredeyse yarısının geciktirilebileceği veya önlenebileceği belirtiliyor. Ayrıca, demans riskini azaltmak için sağlıklı yaşam alışkanlıklarının benimsenmesi gerektiği vurgulanıyor.
4 Ağustos 2024

The Lancet'de yayınlanan bir meta analiz, kumarın küresel bir sorun haline geldiğini gösterdi. 68 ülke ve bölgeden toplanan veriler, yetişkinlerin yüzde 46,2'sinin ve ergenlerin yüzde 17,9'unun son 12 ayda kumar oynadığını ortaya koydu. Çevrimiçi kumarın yaygınlaşması, kumar bağımlılığını artıran önemli bir faktör olarak öne çıkıyor. Araştırma, kumarın halk sağlığı sorunu olarak kabul edilmesi gerektiğini ve hükümetlerin bu konuda daha sıkı düzenlemeler yapması gerektiğini vurguluyor.
10 Ağustos 2024

Türkiye'de yapılan bir araştırma, ülkedeki kalp yetersizliği hastalığının durumunu ortaya koydu. 2016-2022 yılları arasında 2 milyon 722 bin 151 kişi üzerinde yapılan çalışma, Türkiye'de her yüz kişiden ikisinin kalp yetmezliği hastası olduğunu ve hastalığın Avrupa ülkelerine kıyasla 8-10 yıl daha genç yaşta başladığını gösterdi. Araştırma, kalp yetersizliği sıklığının kadınlarda erkeklere göre daha yüksek olduğunu ve genç hastaların prevalansının endişe verici olduğunu belirtti. Ayrıca, düşük sosyoekonomik koşullarda yaşayan hastaların hayatta kalma oranının yüksek olduğu ve sağlık sigortası sisteminin (SGK) bu durumda kritik bir rol oynadığı tespit edildi.
9 Şubat 2024

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2022'de güvenlik birimlerine gelen veya getirilen çocuklara ilişkin istatistikleri yayınladı. Buna göre, çocukların karıştığı olay sayısı bir önceki yıla göre yüzde 20,5 artarak 601 bin 754'e çıktı. Bu olaylarda çocukların 259 bin 106'sı mağdur olarak, 206 bin 853'ü 'suça sürüklenme' sebebiyle, 100 bin 490'ı bilgisine başvurma amacıyla, 16 bin 499'u kayıp olması sebebiyle, 12 bin 684'ü 'kabahat işlediği' iddiasıyla, 6 bin 122'si diğer nedenlerden dolayı güvenlik birimlerine geldi veya getirildi.
2 Ağustos 2023

Osman Müftüoğlu, fiziksel hareketliliğin ve düzenli egzersizin, mükemmel yaşlanma için önemli belirleyicilerden biri olduğunu vurguluyor. Nörologların, insan beyninin temel işlevinin hareket ve eylemi düzenlemek olduğuna dair görüşlerine atıfta bulunarak, fiziksel hareketliliğin hem fiziksel hem de zihinsel sağlık için vazgeçilmez olduğunu belirtiyor. Yeni bir çalışmaya göre, haftanın her günü yapılan sadece 4 dakikalık egzersizlerin bile beynin nöroplastisite yeteneğini korumaya yardımcı olduğu ve yaşlanma sürecini geciktirebileceği ifade ediliyor.
24 Şubat 2024

Roblox, dünya çapında yaklaşık 90 milyon kullanıcısı olan platformuna ebeveyn kontrol paneli güncellemesi ekledi. Bu güncellemeyle, 13 yaşından küçük kullanıcılar ebeveyn izniyle mesajlaşmaya devam edebilecek, ancak oyun dışı sohbet özelliklerine erişemeyecek. Dokuz yaş altındaki kullanıcılar sadece 'hafif' dereceli oyunları oynayabilecek ve 'orta' dereceli oyunlara yalnızca ebeveyn onayıyla erişebilecek. Türkiye'de ise Roblox'a Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından ağustosta erişim engeli getirilmişti.
18 Kasım 2024

Fransa Ulusal Meclisi, 15 yaş altı çocukların sosyal medya platformlarına kaydolması ve kullanması için veli izni gerektiren bir tasarıyı kabul etti. Tasarıya göre, sosyal medya platformlarının kullanıcıların yaşını ve küçüklerin veli iznini doğrulaması gerekecek. Kurallara uymayan platformlara, dünya genelindeki cirosunun yüzde 1'ine kadar para cezası verilebilecek. Ayrıca, tasarı sosyal medya ve çevrim içi platformların, adli soruşturmalar kapsamında 10 günde elektronik içeriklerle ilgili yasal taleplere yanıt verme zorunluluğunu da içeriyor.
29 Haziran 2023

Gençlik ve Spor Bakanlığı, yükseköğretim öğrencilerine cep telefonu, bilgisayar ve ücretsiz internet desteği sağlayacak 'Genç Teknoloji Destek' programını başlattı. Programın usul ve esasları Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Destekten yararlanmak isteyen öğrenciler, Bakanlığın web sitesi üzerinden veya 'GSBBiz' mobil uygulaması aracılığıyla başvuru yapabilecekler.
15 Kasım 2023

Uzmanlar, Z kuşağının para dismorfisi adı verilen finansal güvensizlik eğiliminden muzdarip olduğunu belirtiyor. Finansal terapist Amanda Clayman, bu durumu kişinin kendi finansal refahı veya durumu hakkında olumsuz ve gerçekçi olmayan bir algı olarak tanımlıyor. Gençlerin maddi kaygılarla boğuştuğu ve ebeveynlerinden maddi yardım aldıkları belirtiliyor. Ayrıca, sosyal medya baskılarının ve siber ödemelerin bu durumu daha da kötüleştirdiği ifade ediliyor.
27 Temmuz 2024

Opinium araştırma firmasının yaptığı bir ankete göre, artan yaşam maliyetleri nedeniyle insanlar flört ederken daha maliyet bilinçli ve seçici davranıyor. Araştırma, özellikle gençler arasında bu eğilimin daha belirgin olduğunu gösteriyor. İnsanlar, emin olmadıkları ilişkilerde para ve zaman harcamaktan kaçınıyorlar. Flört uygulamaları kullanıcıları da benzer bir eğilim gösteriyor ve daha pragmatik bir yaklaşım sergiliyorlar.
11 Mayıs 2024

Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Talip Asil, yalnız yaşayan yaşlı bireylerde bunama riskinin üç kat arttığını belirtti. Asil, yalnızlık hissinin sosyal izolasyonun yanı sıra bilişsel fonksiyonları da olumsuz etkilediğini ve bunun alzheimer gibi demans türlerine zemin hazırladığını ifade etti. Sosyal bağlantıların güçlendirilmesinin, yaşlı bireylerin bilişsel sağlıklarını korumak açısından kritik olduğunu vurguladı. Yalnızlıkla mücadele için toplumsal destek ve sosyal aktivitelerin teşvik edilmesi gerektiğini söyledi.
30 Ekim 2024

Sinirbilim ve görüntüleme tekniklerindeki ilerlemeler sayesinde, ölüm sürecinde beyin aktiviteleri üzerine yapılan bir araştırma PNAS dergisinde yayınlandı. Araştırmada, ölmek üzere olan dört hastanın beyin dalgaları ve kalp ritimleri incelendi ve özellikle 'gama' adı verilen beyin dalgalarında ani bir artış gözlemlendi. Gama dalgaları, yüksek düzeyde bilişsel işlevlerin gerçekleştirilmesinde önemli bir rol oynar. Araştırma, Michigan Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden nörobilimci Jimo Borjigin başkanlığında yürütüldü ve ölüm sürecini saniye saniye gösteren ilk çalışma olma özelliğini taşıyor.
3 Mayıs 2023

Danimarka'daki Aarhus Üniversitesi'nden bilim insanları, Birleşik Krallık merkezli Biobank'teki genetik verileri inceleyerek sigara içmenin zihinsel hastalıklara neden olduğunu ve hastaneye yatma riskini yüzde 250 artırdığını belirtti. Araştırmada, sigara içenlerin genellikle 30'larından sonra zihinsel rahatsızlıklar nedeniyle hastanede tedavi gördükleri ve sigaranın özellikle depresyon ve bipolar bozukluğa yol açtığı tespit edildi. Ayrıca, sigarayla ilişkilendirilen genleri taşıyan ancak sigara içmeyen kişilerin, bu genleri taşıyan ve sigara içen kişilere kıyasla ruhsal bozuklukların ortaya çıkma olasılığının daha düşük olduğu gözlemlendi.
2 Eylül 2023

Bilim insanları, demans riskini tahmin edebilecek bir araç geliştirmek amacıyla yapay zeka kullanarak bir milyondan fazla beyin taramasını inceleyecek. Edinburgh ve Dundee Üniversiteleri'ndeki araştırmacılar, NEURii adlı küresel bir araştırma projesi kapsamında İskoçya'daki hastalardan on yılı aşkın süredir elde edilen tomografi ve emar taramalarını analiz edecek. Bu çalışma, doktorların demans riskini daha iyi belirlemesine yardımcı olabilecek kalıpları tespit etmeyi hedefliyor. Ayrıca, toplanan veriler gelecekteki araştırmalar için kullanılacak ve demansın daha iyi anlaşılmasına katkı sağlayacak.
26 Ağustos 2024

İsveç'teki Karolinska Enstitüsü tarafından yapılan bir araştırma, düzenli olarak yeterli uyku alan kişilerin kendilerini olduklarından yaklaşık 6 yaş genç hissettiklerini gösterdi. Araştırma, 18-70 yaş arası 429 kişi üzerinde yapıldı ve uykusuzluğun hissedilen yaş üzerindeki etkileri incelendi. Ayrıca, 'sabah kuşları' ile 'gece kuşları' arasında uykusuzluğa verilen tepkilerin farklı olduğu gözlemlendi. Araştırmanın sonuçları, uykunun insanların kendilerini kaç yaşında hissettiklerine dair önemli bir etkiye sahip olduğunu ve daha genç hissetmenin sosyal ve fiziksel aktiviteye katılımı artırabileceğini ortaya koydu.
27 Mart 2024

Çin'in Pekin kentindeki Xuanwu Hastanesi'nde nörologlar, 19 yaşındaki bir erkek hastada Alzheimer hastalığına ait bulgular tespit etti. Hafıza kaybı ve beynin hipokampüs bölgesinde küçülme gibi belirtiler gösteren hasta, literatüre 'en genç Alzheimer vakası' olarak kaydedildi. Bu durum, Alzheimer hastalığının genellikle yaşlılıkla ilişkilendirilmesine karşı yeni bir bakış açısı sunuyor ve genç Alzheimer vakaları hakkında daha fazla veri toplanması gerektiğini ortaya koyuyor.
19 Şubat 2023
İşaretlediklerim