30 ülkeden 200 bilim insanının Londra'daki Kew Kraliyet Botanik Bahçeleri'nde yürüttüğü araştırmaya göre, çiçekli bitkilerin yüzde 45'i yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Araştırmacılar, iklim değişikliği ve biyoçeşitliliğin azalması nedeniyle orkideler, ananas çeşitleri ve pek çok tahıl türü dahil bilinen çiçekli bitkilerin yok olma tehdidiyle karşı karşıya olduğunu belirtti. Ayrıca, 2020'den bu yana keşfedilen 19 bin bitki ve mantar türünün yüzde 77'sinin neslinin tükenme tehlikesi altında olduğunu belirledi.
10 Ekim 2023

Google'ın yapay zeka program geliştirme şirketi DeepMind, AlphaMissense adlı yeni bir sistemle insan DNA'sındaki hastalıklara yol açan genlerin tespitini hızlandırıyor. Sistem, DNA ipliklerindeki bileşenlerin sırasını kontrol ederek çalışıyor ve sıralamadaki hataların hastalığa yol açabileceğini belirliyor. Bu gelişme, hastalıkların daha hızlı teşhis edilmesine ve daha etkili tedavi yöntemlerinin bulunmasına yardımcı olabilir.
19 Eylül 2023

Türkiye'de bazı ebeveynler, çocuklarının aşılanmasına karşı çıktıkları gibi şimdi de yenidoğan bebeklerinden topuk kanı alınmasını reddediyorlar. Topuk kanı taraması, fenilketonüri (PKU), konjenital hipotiroidi gibi ciddi sağlık sorunlarının erken teşhis edilmesini sağlayarak tedavi şansını artırıyor. Sağlık Bakanlığı verilerine göre, yenidoğan tarama programları her yıl 12 binden fazla çocuğun sağlıklı bir yaşama başlamasına yardımcı oluyor. Akraba evliliklerinin yaygın olduğu Türkiye'de genetik hastalıkların görülme sıklığı artıyor. Türk Tabipleri Birliği ve diğer sağlık profesyonelleri, aşı ve topuk kanı taramalarının önemini vurgulayarak, ebeveynlerin bu konudaki yanlış bilgilendirilmelerine ve dirençlerine dikkat çekiyorlar.
26 Ocak 2023

Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Erişkin Bağışıklama Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Esin Şenol, Türkiye'de erişkin aşılaması konusunda ciddi eksiklikler olduğunu belirtti. Şenol, 65 yaşın üzerindeki herkesin grip, zatürre ve hatta zona aşılarını yaptırmaları gerektiğini ifade etti. Türkiye'de aşılama trafiğinin 11 yaşından itibaren büyük bir kesintiye uğradığını ve bu durumun kabul edilemez olduğunu vurguladı. Ayrıca, Türkiye'nin erişkin aşılaması konusunda bir politikası olmadığını ve aşıyla önlenebilir hastalıklarla ilgili erişkinlerde henüz büyük bir başarı yakalanamadığını belirtti.
8 Eylül 2023

Japonya'da kolesterolü düşürmek için kullanılan ve Kobayashi Pharmaceutical Co tarafından üretilen gıda takviyeleri, 500 kişinin hastaneye kaldırılmasına neden oldu. Bu takviyelerin, mart ayında beş kişinin ölümüne yol açtığı iddia edilmiş ve soruşturma başlatılmıştı. Ürünlerde bulunan 'beni koji' adlı madde, böbrek rahatsızlıklarına ve ölümlere neden olabileceği belirtilmişti. Japonya dışında Tayvan ve Çin'de de benzer sağlık sorunları rapor edildi.
4 Temmuz 2024

Pestisitlerin etkisiyle son 10 yılda böcek popülasyonu yüzde 41 azaldı ve türlerin üçte biri yok oluş tehlikesiyle karşı karşıya. Bu durum, çiçeklerin tozlaşmasını sağlayan ve zararlılarla mücadele eden böceklerin azalması nedeniyle ekosistem için büyük bir tehdit oluşturuyor. Pestisitler, böceklerin yanı sıra bitkiler ve sucul canlılar üzerinde de olumsuz etkiler yaratıyor. Türkiye'de de yoğun bir şekilde kullanılan pestisitlerin kalıntıları, analiz edilen gıda örneklerinin yüzde 49'unda tespit edildi. Zararlı böceklerle mücadelede pestisit kullanımını azaltabilecek yararlı böceklerin üretimi ve satışı ise artıyor.
22 Ekim 2023

Türkiye'de tahmini 5 milyon birey nadir hastalıklardan etkilenmektedir ve bu hastalıklar için geliştirilen 416 ilacın yalnızca 76'sı Türkiye'de ruhsatlıdır. Diğer 75 ilaç yurtdışı ilaç listesi aracılığıyla temin edilebilirken, 265 ilaca erişim mümkün değildir. Nadir hastalıkların tanı ve tedavisi zor olduğu için 'yetim hastalık' olarak adlandırılır ve bu hastalıkların sadece %5'i için tedavi geliştirilebilmiştir. Türkiye'de nadir hastalıklar için ulusal bir politika bulunmamakta, ancak 2023-2027 Nadir Hastalıklar Sağlık Strateji Belgesi ve Eylem Planı yayınlanmıştır. Ayrıca, Türkiye'de nadir hastalıkların tanı ve tedavisinde yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği'nin raporunda detaylandırılmıştır.
7 Aralık 2023

İskoçya, Danimarka ve ABD'den bilim insanları tarafından yürütülen bir araştırmada, şişe burunlu yunus dişilerinin yavrularıyla iletişim kurarken ıslıklarının tonunu ve aralığını artırarak 'bebek dili' kullandıkları belirlendi. Florida'daki Sarasota Koyu'nda 19 yunus üzerinde yapılan çalışmada, anne yunusların yavrularına özgü tonlarda ıslık çaldıkları gözlemlendi. Araştırmanın sonuçları Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayımlandı.
7 Temmuz 2023

Harvard Tıp Fakültesi'nden Profesör David Sinclair, biyolojik yaşından genç kalmak için günlük rutinlerini ve beslenme alışkanlıklarını açıklıyor. Sinclair, resveratrol zengini gıdalar tüketmeyi, kahvaltıyı atlayarak aralıklı oruç uygulamayı ve şeker ile etten kaçınarak bitki bazlı bir diyeti benimsemeyi öneriyor. Bu alışkanlıkların bağırsak sağlığını güçlendirmek, doku hasarı riskini azaltmak, ruh halini iyileştirmek ve kalp sağlığını artırmak gibi faydaları olduğunu belirtiyor.
8 Temmuz 2023

Bilim insanları, 10 dakikalık bir beyin taraması ile demansı, gözle görülür semptomlar ortaya çıkmadan yıllar önce tespit edebilecek bir yöntem geliştirdi. Londra Queen Mary Üniversitesi'nden Prof. Charles Marshall liderliğindeki araştırma, fonksiyonel MRI (fMRI) taramaları kullanarak beynin varsayılan mod ağındaki (DMN) değişiklikleri inceledi. Yapay zeka algoritmaları ile riskli kişileri teşhisten dokuz yıl öncesine kadar yüzde 80 doğrulukla tespit edebilen model geliştirildi. Araştırma sonuçları Nature Mental Health dergisinde yayınlandı ve daha fazla araştırma yapılması gerektiği belirtildi.
8 Haziran 2024

İngiltere'de yapılan bir araştırma, uzun süreli Covid-19 geçiren kişilerin ana organlarında hasar görülme olasılığının daha yüksek olduğunu ortaya koydu. Araştırmada, hastaneye kaldırılan 259 Covid-19 hastasının ana organları MRI yöntemiyle incelendi ve sonuçlar, Covid-19 geçirmemiş bir grupla karşılaştırıldı. Uzun süreli Covid-19 geçiren hastaların akciğer, beyin ve böbrek gibi organlarında anormalliklere sahip olma olasılığının üç kat daha fazla olduğu bulundu. Araştırmanın, uzun süreli Covid-19 için etkili tedavilerin geliştirilmesine yardımcı olacağı düşünülüyor.
23 Eylül 2023

Avrupa İlaç Ajansı (EMA), Alzheimer hastalarında bilişsel zayıflamayı yavaşlatan lecanemab adlı ilaca ruhsat vermedi. Deneylerde ilacın erken dönem Alzheimer hastalarında bilişsel zayıflamayı yüzde 25 oranında yavaşlattığı tespit edilmişti. Ancak EMA, ilacın beyinde ödem ve kanamaya neden olabileceği gerekçesiyle faydalarının, yan etki risklerini bertaraf etmediğine karar verdi. Bu karar, Alzheimer üzerine çalışan uzmanlar tarafından hayal kırıklığı olarak değerlendirildi.
30 Temmuz 2024

Tokyo Üniversitesi'ndeki bilim insanları, laboratuvar ortamında insan cildine benzeyen, kendi kendini onarabilen ve gülümseyebilen bir robot yüz üretti. Bu sentetik deri, kolajen bazında insan derisi hücresinden yapılarak robota yapışıyor ve insan bağlarını taklit ediyor. Araştırmacılar, ileride ter bezleri, gözenekler ve sinir gibi özellikler ekleyerek cildi gerçek cilde en yakın hale getirmeyi hedefliyor. Bu gelişme, insansı robotların geliştirilmesi ve kozmetik ürünlerin test edilmesinde yenilikçi uygulamalara fırsat verebilir.
1 Temmuz 2024

Sağlıkta Uygulama Tebliği'ndeki (SUT) değişiklikle SMA hastalarının ilaçlarına ulaşımı kolaylaştı. İlaç, SGK'nın Yurtdışı İlaç Listesi 4/C'den çıkarılarak, Bedeli Ödenecek İlaçlar Listesi 4/A kapsamına girdi. Bu düzenlemeyle, hastaların ilaca başlama ve ilaca devamla ilgili olarak TİTCK'in onay vermesini gerektiren 'puanlama' ya da 'değerlendirme' işleyişi kaldırıldı. Ancak, bu düzenleme SMA hastalığının Zolgensma adlı gen tedavisi, risdiplam etken maddeli ve Evrysdi isimli şurup formundaki SMA ilacına dair bir düzenlemeyi içermiyor.
26 Haziran 2023

Britanya'da, mitokondriyal hastalıkları önlemek amacıyla geliştirilen Mitokondriyal Donasyon Tedavisi (MDT) kullanılarak üç kişinin DNA'sını taşıyan bir bebek dünyaya getirildi. Bu teknik, Newcastle'da geliştirildi ve 2015'te yasal düzenlemelerle uygulanmasının önü açıldı. İlk uygulama 2016'da ABD'de gerçekleşti ve Britanya'da 20 Nisan 2023 itibarıyla beşten az doğum bu teknikle yapıldı. Tekniğin başarılı olması durumunda Britanya'da her yıl yaklaşık 150 doğumda kullanılması mümkün olabilir.
11 Mayıs 2023

Tüm Eczacı İşverenler Sendikası (TEİS) Genel Başkanı Eczacı Nurten Saydan, ilaç fiyatlarının belirlenmesinde kullanılan avro kurunun 14 lira 387 kuruş olarak güncellenmesine rağmen, bu durumun piyasada bulunmayan ilaçlar sorununu çözmeyeceğini belirtti. Saydan, ilaç avro kurunun, normal kura yetişemediğini ve bu durumun ilaçları bulunabilir olmaktan çıkardığını ifade etti. Saydan, son 3 yılda ilaç sektöründe yaşanan sorunların kökeninin, Euro kurunun ilaç sektöründe, gerçek kurdan farklı bir şekilde belirlenmeye başlaması olduğunu belirtti.
23 Temmuz 2023

Britanya Sağlık Güvenliği Ajansı, A(H1N2)v türü influenza virüsünün Britanya'da ilk kez bir insanda görüldüğünü açıkladı. Rutin ulusal grip taraması sırasında solunum semptomları gösteren bir kişide virüs tespit edildi ve hasta iyileşti. Enfeksiyonun kaynağını bulmak için çalışmalar sürerken, temaslı kişiler kontrol altında tutuluyor. Bu varyant, dünya genelinde son 20 yılda 50 vakada görülmüş ve Ağustos ayında ABD'de de bir vaka rapor edilmişti.
27 Kasım 2023

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, raporlu ilaç kullanan yaklaşık 2 milyon vatandaşı ilgilendiren yeni bir düzenlemeyi duyurdu. Bu düzenlemeyle, kronik Hepatit B ve D, diyabet ve kardiyoloji ilaçları artık aile hekimlerince yazılabilecek. Ayrıca, hekimler tarafından en fazla üç aylık ilaç reçete edilebiliyorken, yeni düzenlemeyle bu süre bir yıla kadar uzatılabilecek. Bu değişiklik, hastanelerdeki yoğunluğu azaltmayı ve raporlu hastaların işini kolaylaştırmayı amaçlıyor.
17 Mayıs 2024

Dalmaçyalı köpeklerdeki genetik farklılıklar, memelilerin bazı hastalıklara neden yatkın olduğunu anlamamıza yardımcı olabilir. Bath Üniversitesi'nden Dr. Kit Yates, Dalmaçyalıların kürk pigment hücrelerinin embriyo gelişimi sırasında nasıl oluştuğunu ve değiştiğini inceleyen bir araştırma yürütüyor. Bu köpeklerin yüksek oranda sağır olmasının melanosit eksikliğiyle bağlantılı olduğu düşünülüyor. Bu araştırma, insanlardaki benzer genetik rahatsızlıkların anlaşılmasına da katkı sağlayabilir.
15 Haziran 2024

Murat Muratoğlu, Türkiye'de yaşanan ilaç sıkıntısını ele alıyor ve bu durumun uzun süredir devam ettiğini, ancak son zamanlarda daha da kötüleştiğini belirtiyor. İlaç fiyatlarının Euro cinsinden sabitlenmesi ve bu değerin uzun süredir güncellenmemesi nedeniyle, ilaç firmalarının bazı ürünleri üretmeyi veya ithal etmeyi durdurduğunu ifade ediyor. Muratoğlu, firmaların ticari kuruluşlar olduğunu ve kar amacı güttüklerini, bu nedenle mevcut durumda ilaç temininde yaşanan sıkıntıların ekonomik temellere dayandığını vurguluyor.
13 Nisan 2024
İşaretlediklerim