İfade Özgürlüğü Derneği (İFÖD), 'EngelliWeb 2023 Türkiye’de Adaletsizliğin Sembolü: Sulh Ceza Hakimlikleri & İnternet Sansürleri' raporunu yayınladı. Raporda, 2023 yılı sonu itibarıyla 953 bin 415 web sitesinin erişime engellendiği belirtildi. Sulh ceza hakimliklerinin internet sansürlerindeki rolü ve adaletsizliğin sembolü haline gelen yapısal sorunlar vurgulandı. Ayrıca, 2014-2023 döneminde 582 farklı sulh ceza hakimliği tarafından verilen 7 bin 663 kararla 43 bin 769 haberin erişime engellendiği ve 38 bin 145 haberin kaldırıldığı tespit edildi.
13 Eylül 2024

Anayasa Mahkemesi, Türk Ceza Kanunu'nun 220. maddesinin 6. fıkrasında düzenlenen 'örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme' suçunu düzenleyen hükmü iptal etti. Patnos ve İstanbul Ağır Ceza Mahkemeleri, bu kuralın Anayasa'ya aykırı olduğunu belirterek iptalini talep etmişti. AYM, kuralın belirli ve öngörülebilir olmadığını, temel haklara keyfi müdahaleye yol açabileceğini ve kanunilik şartını taşımadığını ifade ederek iptal kararı verdi. Kararın 4 ay sonra yürürlüğe girmesi kararlaştırıldı.
8 Aralık 2023

Ankara 4'üncü Sulh Ceza Hakimliği, 22 Şubat 2023 tarihli kararıyla Rudaw, Avesta Kitap ve Evrensel gazetesinin YouTube kanallarının 'milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması' gerekçesiyle erişime engellenmesine karar verdi. İfade Özgürlüğü Derneği'nin EngelliWeb projesi bu bilgiyi paylaştı. YouTube, henüz bu kararı uygulamaya koymadı.
24 Şubat 2023

Anayasa Mahkemesi, Samandağ Vakıflı Köyü Ermeni Ortodoks Kilisesi Vakfı ve Yedikule Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Vakfı'nın taşınmazlarının iadesi talepleri üzerine mülkiyet haklarının ihlal edildiğine karar verdi. Hatay ve İstanbul'daki taşınmazların Hazine adına tescil edilmesi ve iade edilmemesi nedeniyle yapılan başvurular sonucunda, AYM ilgili davalarda Anayasa'nın 35'inci maddesinde güvence altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiğini belirtti. AYM, ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılması amacıyla kararları ilgili mahkemelere gönderilmesine hükmetti.
6 Ocak 2023

İstanbul Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Akdeniz ve uzman araştırmacı Ozan Güven tarafından hazırlanan ve Türkiye'de 2021 yılında engellenen web siteleri ve içeriklere dair bilgiler içeren 'EngelliWeb 2021 raporu', yoga eğitmeni Akif Manaf'ın 'kişilik hakları ihlali' iddiasıyla yaptığı başvuru sonucunda Şile Sulh Ceza Hakimliği tarafından erişime engellendi. Raporda, 2021 yılında 107 bin 706 alan adı ve web sitesine, toplamda ise 574 bin 798 web sitesi ve alan adına erişim engeli uygulandığı belirtiliyor. Ayrıca, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve diğer üst düzey kamu şahsiyetlerinin kişilik hakları ihlali iddialarıyla sıkça erişim engeli talebinde bulunduğu ifade ediliyor.
18 Mayıs 2023

Taha Akyol, iktidarın Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) bireysel başvurular üzerine insan hakları ihlallerini denetleme yetkisini daraltma hazırlığında olduğunu belirtiyor. Bu değişiklikle, adil yargılanma hakkı, etkin soruşturma eksikliği ve delillerin geçersizliği gibi gerekçelerle AYM'nin inceleme yapamayacağını ifade ediyor. Akyol, bu durumun Türkiye'nin hukuk devleti puanını düşüreceğini ve yalnızca yanlış kararı veren mahkemeyi değil, onaylayan Yargıtay'ı ve uygulayan Meclis'i de bağlayan AYM kararlarının önemini vurguluyor.
11 Şubat 2024

Yargıtay'ın Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) hükümlü milletvekili Can Atalay ile ilgili tahliye kararını tanımaması ve AYM üyeleri hakkında suç duyurusunda bulunması üzerine, HEDEP tarafından Meclis'e sunulan 'AİHM ve AYM kararlarına uyulmamasının engellenmesi' önergesi, AKP ve MHP milletvekillerinin oylarıyla reddedildi. HEDEP Diyarbakır Milletvekili Serhat Eren, Yargıtay'ın tutumunu Anayasa Mahkemesi ve Meclis iradesini ortadan kaldırmaya yönelik bir girişim olarak nitelendirdi. Muhalefetin desteklediği önergeye karşı çıkan AKP ve MHP, önergenin reddedilmesini sağladı.
9 Kasım 2023

Kadınlar, kendi seçtikleri soyadını kullanmak ve çocuklarına da kendi soyadını verebilmek için uzun yıllardır mücadele ediyor. Anayasa Mahkemesi (AYM), Anayasa’nın 10. ve 41. maddelerine aykırı olan evli kadına kocasının soyadını kullanma zorunluluğu getiren maddeyi iptal etti. Bu iptal kararına rağmen, aynı hükmün tekrar Meclis’e getirilmesi kadın hakları savunucuları tarafından eleştiriliyor. Selin Nakıpoğlu, soyadının kişiliğin bir parçası olduğunu ve bunun temel bir hak olduğunu vurguluyor.
6 Temmuz 2024

Türkiye'de X platformuna reklam verilmesi yasaklanmış olmasına rağmen, seçim sürecinde bazı adaylar bu yasağı ihlal ederek reklam verdi. İfade Özgürlüğü Derneği (İFÖD), bu durumun adalet ve eşitlik ilkesine zarar verdiğini ve ifade özgürlüğü ihlallerine yol açabileceğini belirtti. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından temsilci belirleme yükümlülüğünü yerine getirmeyen X platformuna reklam verilmesi yasaklanmıştı. Yasağa uymayanlara 10 bin liradan 100 bin liraya kadar idari para cezası uygulanabiliyor.
28 Mart 2024

Anayasa Mahkemesi (AYM), CHP'nin 7421 sayılı Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un bazı hükümlerinin iptali istemiyle açtığı davayı reddetti. CHP, dava dilekçesinde Fiyat İstikrarı Komitesi'nin Merkez Bankası'nın bağımsızlığını zedelediğini ve yetki karmaşasına yol açtığını savundu. AYM, gerekçeli kararında komitenin fiyat istikrarını sağlamak amacıyla kurulduğunu belirtti.
6 Haziran 2024

Anayasa Mahkemesi, Temel Hak ve Özgürlüklerin İhlaline Dair Emsal Kararlar sayfasını hizmete açtı. Bu sayfada, adil yargılanma, din ve vicdan özgürlüğü, eğitim, ifade özgürlüğü, kişi hürriyeti ve güvenliği, mülkiyet, toplantı ve gösteri yürüyüşü, özel hayatın korunması, örgütlenme özgürlüğü, seçme, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma, maddi ve manevi varlığın korunması, kötü muamele yasağıyla yaşam haklarına ilişkin konu başlıkları yer alıyor. Daha önce AYM tarafından verilmiş emsal ihlal kararlarına bu sayfadan ulaşılabiliyor.
28 Temmuz 2023

Ceza hukukçusu Prof. Dr. Adem Sözüer, Anayasa Mahkemesi (AYM) ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarının uygulanmasının hukuki bir zorunluluk olduğunu ve bu kararlara aykırı davrananların 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası alabileceğini ifade etti. AYM'nin hükümlü milletvekili Can Atalay'ın tahliye edilmesi yönündeki kararının Yargıtay tarafından tanınmaması ve AYM üyeleri hakkında suç duyurusunda bulunulması kararı üzerine Sözüer, Türk Ceza Kanunu'nun ilgili maddesini hatırlattı. AYM, Atalay'ın haklarının ihlal edildiğine ve tahliye edilmesi gerektiğine karar vermişti.
9 Kasım 2023

Cumartesi Anneleri'nin 700. hafta eyleminde polis müdahalesi sonucu yaralanan Aydın Aydoğan için Anayasa Mahkemesi hak ihlali kararı verdi ve 60 bin TL manevi tazminat ödenmesine karar verildi. 2018'de Beyoğlu kaymakamlığı tarafından yasaklanan eylemde polis müdahalesi olmuş, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu müdahaleyi savunmuştu. Aydoğan'ın şikayeti üzerine savcılık takipsizlik kararı vermiş, ancak AYM, savcılığın ve sulh ceza hakimliğinin etkili bir soruşturma yürütmediğine hükmetti. Aydoğan'ın Soylu hakkındaki suç duyurusu ise hala Ankara başsavcılığında açık durumda.
23 Nisan 2023

Yargıtay 3. Ceza Dairesi'nin, AYM'nin TİP Hatay Milletvekili Can Atalay hakkındaki ihlal kararına uyulmaması ve AYM üyelerine suç duyurusunda bulunulması yönündeki kararı, avukatlara tebliğ edilmeden ve karar numarası olmadan iktidara yakın bir gazete aracılığıyla kamuoyuna sızdırıldı. Atalay'ın avukatları, kararın gerçek olup olmadığını veya bir taslak olup olmadığını bilemediklerini belirtiyorlar. AYM'nin Atalay'ın haklarının ihlal edildiğine dair kararı, uygulanması beklenirken Yargıtay'a gönderilmiş ve Yargıtay da Atalay'ın milletvekilliğinin düşürülmesi ve AYM üyelerine suç duyurusunda bulunulması yönünde karar vermişti.
9 Kasım 2023

İfade Özgürlüğü Derneği (İFÖD) verilerine göre 2024 yılında toplam 1 milyon 43 bin erişim engeli kararı alındı. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) bu yıl içinde 769 bin platform ve sayfaya erişimi engelledi. Özellikle Instagram, Roblox, Read the Docs ve Wattpad gibi popüler platformlara getirilen erişim yasakları dikkat çekti. Erişim yasakları, Türkiye'de internet özgürlüğü ve sansür konularında tartışmalara yol açtı.
9 Ağustos 2024

Anayasa Mahkemesi (AYM), Can Atalay'ın milletvekilliğinin düşürülmesinin yok hükmünde olduğunun tespiti ve TBMM iç tüzük değişikliğinin iptali talepleriyle ilgili olarak CHP ve Atalay'ın avukatlarının yaptığı başvuruları 'karar verilmesine yer olmadığı' gerekçesiyle reddetti. AYM'nin kararının gerekçesi daha sonra açıklanacak. Bu kararlar, AYM'nin daha önce Atalay hakkında verdiği hak ihlali kararlarının İstanbul 13'üncü Ağır Ceza Mahkemesi ve Yargıtay tarafından tanınmamasının ardından geldi.
22 Şubat 2024

Danıştay, Emniyet Genel Müdürlüğü'nün Nisan 2021'de yayınladığı ve halkın eylemler sırasında cep telefonuyla ses ve görüntü kaydetmesini engelleyen genelgesini iptal etti. Bu genelge, polislerin orantısız şiddet görüntülerinin artması üzerine çıkmış ve gazetecilik örgütleri tarafından eleştirilmişti. Diyarbakır Barosu tarafından paylaşılan kararda, iptalin haberleşme ve basın hürriyeti haklarının kanunla sınırlanması gerektiği gerekçesiyle yapıldığı belirtildi. Danıştay daha önce de bu genelgenin yürütmesini durdurma kararı almıştı.
8 Mayıs 2024

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), Türkiye'nin Instagram'a erişimi engellemesini eleştirerek, bu kararın milyonlarca kullanıcının ifade özgürlüğü ve bilgi edinme hakkını ihlal ettiğini belirtti. HRW ve İfade Özgürlüğü Derneği (İFÖD), bu yasağın küçük işletme sahiplerini de olumsuz etkilediğini vurguladı. Erişim engelinin, İletişim Başkanı Fahrettin Altun'un Meta'ya yönelik eleştirilerinin ardından geldiği belirtildi. Türkiye daha önce de çeşitli sosyal medya platformlarına erişimi engellemişti.
9 Ağustos 2024

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), Türk yetkililerin Instagram'a erişimi engellemesinin milyonlarca kullanıcının ifade özgürlüğü ve bilgi edinme hakkını ihlal ettiğini belirtti. HRW ve İfade Özgürlüğü Derneği (İFÖD), bu kararın küçük işletme sahiplerini de olumsuz etkilediğini vurguladı. Erişim engelinin, İletişim Başkanı Fahrettin Altun'un Meta'ya yönelik eleştirilerinden sonra getirildiği iddia edildi. Türkiye'de daha önce de çeşitli sosyal medya platformlarına erişim engelleri uygulanmıştı.
9 Ağustos 2024

Anayasa Mahkemesi, Halkların Demokratik Partisi'nin (HDP) kapatılması talebiyle açılan davada, partinin sözlü savunmasını yapacağı tarihi 14 Mart'tan 11 Nisan'a erteledi. Yargıtay Başsavcısı Bekir Şahin tarafından 7 Haziran 2021'de açılan dava, AYM Genel Kurulu tarafından kabul edilmişti. AYM, daha önce HDP'nin Hazine yardım hesabına geçici bloke koymuş ve partinin seçimler sonrasına kadar muhakeme işlemlerinin durdurulması talebini reddetmişti. Savunmanın ardından AYM raportörü esas hakkındaki raporunu hazırlayacak ve mahkeme üyeleri kapatma istemini esastan görüşmeye başlayacak.
9 Mart 2023
İşaretlediklerim