NASA'ya ait James Webb Uzay Teleskobu, Plüton’un en büyük uydusu Charon’un yüzeyinde karbondioksit izleri tespit etti. Araştırmacılar ayrıca yüzeyi su buzuyla kaplı uyduda hidrojen peroksit bileşiği izine de rastladı. Bu keşif, Charon'un yüzey bileşimi hakkında yeni bilgiler sunuyor ve daha önce bu gök cisminde rastlanmamış bileşiklerin varlığını ortaya koyuyor. Araştırma, Nature Communications dergisinde yayımlandı.
2 Ekim 2024

Dünya Meteoroloji Örgütü İklim İzleme Başkanı Omar Baddour, iklim değişikliğinin insanları göçe zorladığını belirtti. Baddour, aşırı doğa olaylarının artışına ve bu olayların insan yaşamına etkilerine dikkat çekti. Akdeniz bölgesi ve Türkiye'deki aşırı sıcaklar ve kuraklığa işaret eden Baddour, 21'inci yüzyılda iklim değişikliğinin Akdeniz bölgesinde yoğunlaşmasının beklendiğini kaydetti. Ayrıca, Akdeniz'deki su seviyesinin gelecek yıllarda daha da yükseleceği ve bu durumun kıyı şeridinde taşkın risklerini artıracağı uyarısında bulundu.
5 Ağustos 2023

NASA ve SpaceX'in 2030'larda Mars'a astronot gönderme planları kapsamında yapılan bir araştırma, ilk mürettebatın tamamen kadınlardan oluşmasının avantajlı olabileceğini ortaya koydu. Mekansal Fizyoloji Tıp Enstitüsü'nden Jonathan P. R. Scott liderliğindeki ekip, erkek ve kadın astronotların uzay görevlerindeki oksijen tüketimi, enerji harcaması, karbondioksit ve ısı üretimi ile su gereksinimlerini inceledi. Erkek astronotların bu ölçümleri artırdığı, kadınların ise daha az beslenme gereksinimi ve oksijen tüketimi olduğu bulgulandı. Ayrıca, kadınlar için Mars'ta daha küçük yaşam alanı modülleri kurulabileceği belirtildi. Bu tür araştırmalar daha önce de yapılmış ve kadın astronotların avantajları vurgulanmıştı.
4 Mayıs 2023

Avrupa Birliği’nin Copernicus uydu izleme sistemi, geçen ayın şimdiye kadar kaydedilen en sıcak mayıs olduğunu belirtti. Ortalama yüzey hava sıcaklığı, 1991-2020 dönemindeki mayıs ortalamasının 0,75 derece üzerinde ölçüldü. Son 12 aydır üst üste tarihin en sıcak ayları yaşanıyor. Copernicus İklim Değişimi Servisi Direktörü Carlo Buontempo, bu durumun iklim değişikliğinin genel izlerini yansıttığını ve gidişatta bir değişiklik olmadığını ifade etti.
5 Haziran 2024

Japon araştırmacılar, dünyanın ilk ahşap uydusu LignoSat'ı uzaya fırlattı. Bu uydu, Ay ve Mars keşiflerinde kereste kullanımının erken bir denemesi olarak tasarlandı. Ahşap malzemenin uzayda dayanıklılığını test etmek amacıyla geliştirilen uydu, altı ay boyunca yörüngede kalacak. Araştırmacılar, ahşap uyduların çevresel etkileri en aza indirebileceğini ve gelecekte metal uyduların yerini alabileceğini öne sürüyor.
6 Kasım 2024

ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA), güneş yüzeyinde hafta sonu ve pazartesi günü oluşan iki güçlü patlamanın jeomanyetik fırtına oluşturduğunu bildirdi. Bu patlamaların güneşten iki büyük kütlenin atılmasına yol açtığı ve Dünya'da da etkisi hissedildiği belirtildi. Patlamaların radyo frekansları, elektrik şebekeleri ve navigasyon sinyalleri üzerinde olumsuz etkileri olduğu ve uzay araçları ve astronotlar için tehlikeli enerji dalgaları oluşturduğu ifade edildi.
9 Ağustos 2023

İstanbul'da ağustosun ilk haftasında hava sıcaklığının 34-35 dereceye ulaşması ve hissedilen sıcaklığın 40 dereceyi bulması bekleniyor. İstanbul Teknik Üniversitesi'nden Prof. Dr. Hüseyin Toros, bu sıcaklıkların iklim krizi nedeniyle daha erken başladığını ve uzun sürdüğünü belirtti. İstanbul Aydın Üniversitesi'nden Dr. Güven Özdemir ise bu sıcaklıkların afet düzeyinde olmadığını, ancak orman yangınları ve sağlık sorunlarına yol açabileceğini vurguladı. Uzmanlar, sıcak havalarda dışarı çıkmama ve orman yangınlarına karşı dikkatli olma konusunda uyarılarda bulundu.
29 Temmuz 2024

Türkiye, uzay çöplerine karşı milli çözümler geliştirmeyi hedefliyor. Türksat Uydu Programları Direktörü Fatih Ayhan, uzay çöplerinin ciddi kazalara ve uydu kayıplarına yol açabileceğini belirtti. Ayhan, bu çözümlerin Türkiye'ye bilimsel, ekonomik, güvenlik ve çevresel alanlarda önemli avantajlar sağlayacağını ve uzay endüstrisinde yeni iş kolları oluşturacağını ifade etti. Ayrıca, Türkiye'nin uzayda aktif varlık göstermesi ve uzay çöplerini takip etmesi için radar ve teleskop sistemlerinin genişletilmesi gerektiğini vurguladı.
30 Mayıs 2024

Rusya'nın 1976'dan bu yana gerçekleştirdiği ilk Ay görevi, Luna-25 uzay aracının Ay'ın yüzeyine çarpması sonucu başarısız oldu. Rusya Federal Uzay Ajansı (Roscosmos), Luna-25'in Ay'ın yüzeyine çarptığını ve parçalandığını bildirdi. Luna-25, 11 Ağustos'ta Moskova'nın 5 bin 500 kilometre doğusundaki Vostoçniy Uzay Üssü'nden Soyuz 2.1b roketiyle fırlatılmıştı. Luna-25'in Ay'ın yüzeyine yumuşak iniş yaparak bilimsel araştırmalar yapması planlanıyordu.
20 Ağustos 2023

Hindistan'ın Ay'ın güney kutup bölgesini incelemek için 14 Temmuz'da uzaya gönderdiği Chandrayaan-3 uzay keşif aracı hedefine başarılı bir şekilde ulaştı. Hindistan, bu başarıyla Ay'a yumuşak iniş yapabilen dördüncü ve Ay'ın güney kutbuna iniş yapan ilk ülke oldu. Chandrayaan-3, Ay'ın güney kutbuna inişinin ardından 14 gün boyunca görev yapacak ve donmuş su ve değerli elementlerin önemli rezervlerini barındırabileceğine inanılan bu keşfedilmemiş bölgeyi inceleyecek.
23 Ağustos 2023

Sanayi devriminden bu yana artan karbondioksit seviyeleri, küresel ısınmayı hızlandırıyor ve Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) tarafından belirlenen kritik eşiklere yaklaşıyoruz. Bu eşikler arasında Grönland Buz Levhası, Permafrost, Okyanus sirkülasyonu ve sıcaklığı, Musonlar, Amazon Yağmur Ormanları, Antarktika Buz Levhaları ve mercan resifleri bulunuyor. Bilim insanları, bu eşiklerin aşılmasının geri dönüşü olmayan çevresel değişikliklere yol açabileceği konusunda uyarıyor ve küresel ısınmayı 1,5 derece altında tutmanın önemine dikkat çekiyor.
31 Mayıs 2024

NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu, 120 ışık yılı uzaklıktaki bir gezegende dimetil sülfit (DMS) adı verilen bir molekül tespit etmiş olabileceğini belirtti. DMS molekülü, Dünya'da yalnızca canlılar tarafından üretiliyor. Ancak tespitin yeterince güçlü olmadığı ve molekülün varlığını doğrulamak için daha fazla veriye ihtiyaç duyulduğu vurgulanıyor. Ayrıca, gezegenin atmosferinde metan gazı ve karbondioksit tespit edildi, bu da gezegenin su okyanusuna sahip olabileceği anlamına gelebilir.
12 Eylül 2023

19 Ağustos 2024'te Türkiye saatiyle 04:36'da Süper Mavi Ay en yüksek noktasına ulaştı. Süper Ay, Ay'ın Dünya'ya normalden daha yakın olduğu zamanlarda meydana gelir ve Ay'ı normalden daha büyük gösterir. Mavi Ay ise bir mevsimde dört dolunay olduğunda veya aynı ay içinde iki dolunay olduğunda gerçekleşir. Bu nadir doğa olayı üç gece boyunca gözlemlenebilecek ve bir sonraki Süper Mavi Ay Ocak 2037'de görülecek.
19 Ağustos 2024

Şanlıurfa'nın kuzeydoğusundaki Göbeklitepe'de, 12 bin yıllık bir güneş takvimi keşfedildi. Edinburg Üniversitesi'nden araştırmacılar tarafından bulunan bu takvim, dünyanın en eski takvimi olarak kabul ediliyor ve her biri bir günü temsil eden 365 'V' sembolü içeriyor. Takvim, bir kuyruklu yıldız çarpmasının medeniyetin doğuşunu tetiklediğini belgeleyebilir. Araştırmacılar ayrıca 27 gün süren bir meteor yağmurunu tasvir eden bir sütun da keşfettiler.
8 Ağustos 2024

Çin, Ay'da bir araştırma üssü inşa etmeyi test etmek amacıyla simüle edilmiş Ay toprağından yapılmış tuğlaları uzaya gönderecek. Bu tuğlaların aşırı koşullara dayanıklılıkları incelenecek. Wuhan'daki Huazhong Bilim ve Teknoloji Üniversitesi'nden Ding Lieyun, tuğlaların önümüzdeki ay Tianzhou-8 kargo uzay aracıyla Tiangong istasyonundan uzaya gönderileceğini belirtti. Çin, 2035'e kadar Ay'ın güney kutbu yakınlarında Uluslararası Ay Araştırma İstasyonu kurmayı hedefliyor.
9 Eylül 2024

Oxford, Bristol, Exeter Üniversiteleri ve Doğu Finlandiya Üniversitesi'nden bilim insanlarının yaptığı ortak araştırma, çocukluk ve gençlik dönemlerindeki hareketsiz yaşam tarzının atardamar sertleşmesini artırdığını ortaya koydu. Araştırmada, 11 ila 24 yaşları arasındaki bin 339 kişi üzerinde 13 yıl boyunca yapılan incelemeler sonucunda, günde 6 saatten 9 saate çıkan hareketsizlik süresinin atardamar sertleşmesini yaklaşık yüzde 10 artırdığı bulundu. Ayrıca, yaşlanmanın atardamar sertliğini artırdığı ve bu durumun yetişkinlerde genç yaşta ölüm riskini yüzde 47 artırabileceği, günde en az 3 saatlik hafif fiziksel aktivitenin ise atardamar sertleşmesi riskini en aza indirebileceği belirtildi.
27 Mart 2024

Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Jüpiter'in buzlu uydularını incelemek amacıyla Ariane-5 uzay aracını Fransız Guyanası'ndaki Kourou'dan fırlattı. Sekiz yıl sürecek yolculuğun ardından roket, Callisto, Europa ve Ganymede uydularına ulaşacak. ESA'nın Jüpiter’in Buzlu Ayları Keşfi (Juice) misyonu, bu uydularda yaşam için gerekli koşulların olup olmadığını araştıracak. ESA Bilim Direktörü Prof. Carole Mundell, Dünya'daki ekstrem yaşam formlarına atıfta bulunarak, benzer koşulların başka yerlerde de mikroorganizmalar için yaşanabilir olabileceğini belirtiyor.
15 Nisan 2023

ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA) ve diğer gökbilimciler, Dünya'dan 3,8 milyar ışık yılı uzaklıkta bulunan SDSS J1531 galaksi kümesinde, kaydedilen en güçlü kara delik patlamalarından birini tespit etti. Patlama, bir galaksinin merkezindeki süper kütleli kara delikten kaynaklandı ve sonucunda devasa bir boşluk oluştu. Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi'nden Osase Omoruyi, daha fazla gözlemle durumu kesinleştireceklerini ve boşluğun kökenine dair daha fazla bilgi edinmeyi umduklarını belirtti. Araştırma bulguları, The Astrophysical Journal dergisinde yayınlandı.
22 Şubat 2024

Abdullah Karakuş, ABD, Çin, Hindistan, AB ülkeleri ve Rusya'nın dünyayı en çok kirleten ülkeler olduğunu belirtiyor. Uzmanlar, dünyanın ısısının 2 derece daha artması halinde krizlerin başlayacağını ve bunun gıda kıtlığı, kuraklık ve göçlere yol açacağını öngörüyor. Karakuş, orman yangınlarının artışına dikkat çekerek, insan hatası ve dikkatsizliğin bu yangınların başlıca nedenleri olduğunu vurguluyor. Orman yangınlarını önlemek için alınması gereken önlemler hakkında da önerilerde bulunuyor.
21 Haziran 2024

SpaceX tarafından Ay'a ve ötesine astronot göndermek amacıyla tasarlanan Starship roketi, test uçuşunda başarıyla havalandı ancak Dünya'ya dönüşünde kayboldu. Roket, içinde insan ya da uydu olmaksızın, alçak yörüngede uzun bir mesafe kat etti ve neredeyse tüm test uçuşunu tamamladı. Ancak, iniş sırasında roketle iletişim kesildi. NASA'nın Ay'a astronot indirme planlarında önemli bir rol oynayan Starship'in başarısı, gelecekteki Ay misyonları için kritik öneme sahip.
14 Mart 2024
İşaretlediklerim