Oxford, Bristol, Exeter Üniversiteleri ve Doğu Finlandiya Üniversitesi'nden bilim insanlarının yaptığı ortak araştırma, çocukluk ve gençlik dönemlerindeki hareketsiz yaşam tarzının atardamar sertleşmesini artırdığını ortaya koydu. Araştırmada, 11 ila 24 yaşları arasındaki bin 339 kişi üzerinde 13 yıl boyunca yapılan incelemeler sonucunda, günde 6 saatten 9 saate çıkan hareketsizlik süresinin atardamar sertleşmesini yaklaşık yüzde 10 artırdığı bulundu. Ayrıca, yaşlanmanın atardamar sertliğini artırdığı ve bu durumun yetişkinlerde genç yaşta ölüm riskini yüzde 47 artırabileceği, günde en az 3 saatlik hafif fiziksel aktivitenin ise atardamar sertleşmesi riskini en aza indirebileceği belirtildi.
27 Mart 2024

Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Jüpiter'in buzlu uydularını incelemek amacıyla Ariane-5 uzay aracını Fransız Guyanası'ndaki Kourou'dan fırlattı. Sekiz yıl sürecek yolculuğun ardından roket, Callisto, Europa ve Ganymede uydularına ulaşacak. ESA'nın Jüpiter’in Buzlu Ayları Keşfi (Juice) misyonu, bu uydularda yaşam için gerekli koşulların olup olmadığını araştıracak. ESA Bilim Direktörü Prof. Carole Mundell, Dünya'daki ekstrem yaşam formlarına atıfta bulunarak, benzer koşulların başka yerlerde de mikroorganizmalar için yaşanabilir olabileceğini belirtiyor.
15 Nisan 2023

ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA) ve diğer gökbilimciler, Dünya'dan 3,8 milyar ışık yılı uzaklıkta bulunan SDSS J1531 galaksi kümesinde, kaydedilen en güçlü kara delik patlamalarından birini tespit etti. Patlama, bir galaksinin merkezindeki süper kütleli kara delikten kaynaklandı ve sonucunda devasa bir boşluk oluştu. Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi'nden Osase Omoruyi, daha fazla gözlemle durumu kesinleştireceklerini ve boşluğun kökenine dair daha fazla bilgi edinmeyi umduklarını belirtti. Araştırma bulguları, The Astrophysical Journal dergisinde yayınlandı.
22 Şubat 2024

Abdullah Karakuş, ABD, Çin, Hindistan, AB ülkeleri ve Rusya'nın dünyayı en çok kirleten ülkeler olduğunu belirtiyor. Uzmanlar, dünyanın ısısının 2 derece daha artması halinde krizlerin başlayacağını ve bunun gıda kıtlığı, kuraklık ve göçlere yol açacağını öngörüyor. Karakuş, orman yangınlarının artışına dikkat çekerek, insan hatası ve dikkatsizliğin bu yangınların başlıca nedenleri olduğunu vurguluyor. Orman yangınlarını önlemek için alınması gereken önlemler hakkında da önerilerde bulunuyor.
21 Haziran 2024

SpaceX tarafından Ay'a ve ötesine astronot göndermek amacıyla tasarlanan Starship roketi, test uçuşunda başarıyla havalandı ancak Dünya'ya dönüşünde kayboldu. Roket, içinde insan ya da uydu olmaksızın, alçak yörüngede uzun bir mesafe kat etti ve neredeyse tüm test uçuşunu tamamladı. Ancak, iniş sırasında roketle iletişim kesildi. NASA'nın Ay'a astronot indirme planlarında önemli bir rol oynayan Starship'in başarısı, gelecekteki Ay misyonları için kritik öneme sahip.
14 Mart 2024

Avrupa Birliği'nin Copernicus İklim Değişikliği Servisi'ne göre, Eylül ayı sıcaklıkları bir önceki en yüksek değeri büyük farkla aşarak kayıtlara geçen en sıcak ay oldu. Uzmanlar, El Niño hava olayına ek olarak küresel ısınmaya yol açan gazların salınımlarının devam etmesinin de sıcaklığa neden olduğuna inanıyor. Bazı bilim insanları sıcaklık artışının fazlalığı karşısında şok olduklarını belirtti. Eylül ayındaki sıcaklık artışı, kuzey yarımkürede kayıtlara geçen en sıcak yazın ardından geldi.
6 Ekim 2023

2024 yılı Mayıs ayında, ilk iki gün hariç 29 gün boyunca sıcaklık rekorları kırıldı. Avrupa Birliği'nin Copernicus uydu izleme sistemi verilerine göre, Mayıs ayı ortalama yüzey hava sıcaklığı 15,91 derece olarak tespit edildi. Bu sıcaklık, 1991-2020 Mayıs ortalamasının 0,65 derece, 1850-1900 ortalamasının 1,52 derece ve 2020'de kaydedilen en sıcak Mayıs'ın 0,19 derece üzerine çıktı. Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz, iklim değişikliği nedeniyle her geçen mevsimin daha sıcak olacağını belirtti.
10 Haziran 2024

Bursa'da sabah saatlerinde mercek bulutu görüldü. Meteoroloji Genel Müdürlüğü, mercek bulutlarının engebelerden kaynaklanan rüzgar dalgalanmaları sonucu oluştuğunu ve genellikle engebenin kuytu tarafında aşağı doğru hareketli türbülansın bir göstergesi olduğunu belirtiyor. Bu tür bulutlar, UFO'ya benzer şekilleriyle dikkat çekiyor ve fön rüzgarlarının etkili olduğu coğrafi alanlarda sıkça rastlanabiliyor.
19 Ocak 2023

Avustralyalı astronomlar, Dünya'ya ulaşması sekiz milyar yıl süren radyo dalgalarından kaynaklanan gizemli bir patlama saptadı. Hızlı Radyo Patlamaları (FRB) adı verilen bu dalgaların biri, sekiz milyar yıllık yolculuğunun ardından Dünya'ya ulaştı. Araştırmacılar, bu dalganın birleşmekte olan birkaç galaksinin yol açtığı patlama sonucu oluştuğunu belirtti. FRB'lerin, evrenin kütlesinin hesaplanmasında ve galaksiler arası iyonize olmuş materyalleri algılamada kullanılabileceği ifade edildi.
20 Ekim 2023

Dünya Meteoroloji Örgütü Genel Sekreteri Petteri Taalas, Türkiye'nin iklim değişikliğinden en çok etkilenecek ülkelerden biri olduğunu ve Akdeniz'de çölleşmenin hızlanabileceğini ifade etti. Kuraklığın gıda fiyatları üzerindeki etkisi artacak ve tarım, hayvancılık, turizm gibi sektörler olumsuz etkilenecek. Taalas, fosil yakıt kullanımını azaltma ve sulama teknolojilerine odaklanma gerekliliğine vurgu yaparak, Türkiye'nin güneş ve rüzgar enerjisine yatırım yapması gerektiğini belirtti.
20 Ocak 2023

Britanya merkezli JET laboratuvarında yapılan bir deneyde, nükleer füzyon kullanılarak rekor seviyede enerji üretildi. Bu süreç, atomların birleşmesiyle oluşuyor ve Güneş ile diğer yıldızların enerji üretiminde de kullanılıyor. Bilim insanları, bu süreci yeryüzünde tekrar ederek temiz ve atmosferi ısıtmayan, yüksek miktarda nükleer enerji üretmeyi hedefliyor. JET deneyinde 5 saniye boyunca 69 megajul enerji üretildi, bu miktar yalnızca 4-5 banyoyu ısıtmaya yeterli olacak kadar az.
8 Şubat 2024

NASA'nın Mars keşif aracı Perseverance, Mars yüzeyinde karbon ve hidrojenden oluşan organik moleküller keşfetti. Bu moleküller, Mars'ta daha önce yaşam olabileceğine dair ipuçları sunuyor ve gezegende karmaşık bir jeokimyasal döngünün var olabileceğini düşündürüyor. Araştırmacılar, moleküllerin biyolojik olmayan süreçlerle de oluşmuş olabileceğini değerlendiriyorlar ve daha önce de Mars'ın Gale Krateri'nde benzer moleküller tespit edilmişti.
13 Temmuz 2023

Bilim insanları, 'Dune' serisinden esinlenerek idrarı içme suyuna dönüştürebilen bir uzay giysisi geliştirmektedir. Bu giysi, astronotların uzay yürüyüşü sürelerini artırmayı hedefliyor ve NASA'nın 2026'da Ay'ın güney kutbuna mürettebat indirecek Artemis III programında kullanılacak. Yeni giysi, mevcut yöntemlerden daha hijyenik ve verimli olup, idrarı beş dakikada içme suyuna dönüştürebiliyor.
12 Temmuz 2024

Yeni bir araştırma, iklim değişikliğinin doğal afetleri nasıl tetiklediğini ve artırdığını inceliyor. Araştırmaya göre, ortalama sıcaklıklardaki artışlar daha şiddetli yağmurlar, daha yüksek sıcaklıklar, daha uzun süreli kuraklıklar ve daha fazla yangın riski gibi sonuçlar doğuruyor. Özellikle Dubai'de artan yağışlar, Sahel bölgesindeki aşırı sıcak hava dalgaları ve Doğu Afrika'daki kuraklıklar iklim değişikliğinin etkileri arasında yer alıyor. Ayrıca, Kanada'da 2023 yılında yaşanan orman yangınları da iklim değişikliğinin etkilerine örnek olarak gösteriliyor.
4 Mayıs 2024

Avrupa Birliği iklim ajansı Copernicus'a göre, Mart 2024, Dünya'nın hava ve okyanus sıcaklıklarının tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştığı art arda 10'uncu ay oldu. Mart ayının ortalama sıcaklığı 14,14 santigrat derece olarak kaydedilerek, 2016'daki önceki rekoru geçti ve 1800'lerin sonlarına göre 1,68 derece C daha sıcak olduğu belirtildi. Bilim insanları, bu rekor sıcaklıkların güçlü El Nino etkisi ve insan kaynaklı karbondioksit ve metan emisyonlarından kaynaklanan iklim değişikliği ile ilişkili olduğunu ifade ediyor.
11 Nisan 2024

Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa'da G3 sınıfı bir jeomanyetik fırtına oluşması bekleniyor. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi'nin Uzay Hava Tahmin Merkezi, bu fırtınanın uydu sistemlerinde sorunlara ve enerji şebekelerinde kesintilere yol açabileceği konusunda uyarıda bulundu. Fırtınanın ardından Kuzey ışıklarının da gözlemlenebileceği tahmin ediliyor. NOAA, fırtınanın 1 Ağustos'a kadar devam edebileceğini belirtti.
30 Temmuz 2024

Greenpeace Akdeniz, Hatay'ın Samandağ ve Defne ilçelerinde gerçekleştirdiği partikül madde ölçümlerinde, Dünya Sağlık Örgütü'nün belirlediği limitlerin 5.2 kat üstünde hava kirliliği saptadı. Deprem sonrası enkaz kaldırma işlemleri sırasında oluşan toz bulutları, sağlık için ciddi riskler oluşturuyor. Ölçümler, özellikle akşam saatlerinde ve çadır bölgelerinde hava kirliliğinin arttığını gösteriyor. Hava kirliliği, çocuklar, yaşlılar ve hamileler için daha büyük risk taşıyor ve kronik hastalıkların alevlenmesine yol açabiliyor.
15 Mart 2023

Bilim insanları, Batı Afrika'da yaşanan ve Mali'de 48 dereceyi aşan sıcaklıkların insan kaynaklı iklim değişikliği olmadan mümkün olamayacağını belirtiyor. Mali'nin başkenti Bamako'da bir hastane, aşırı sıcaklar nedeniyle yüzlerce ölümün gerçekleştiğini açıkladı. Araştırmalar, fosil yakıtların yakılması gibi insan faaliyetlerinin bölgedeki sıcaklıkları ortalama 1.4 derece artırdığını gösteriyor. Bilim insanları, küresel sıcaklıkların artmasıyla bu tür sıcak hava dalgalarının daha sık yaşanacağını öngörüyor.
21 Nisan 2024

Çin'deki bilim insanları, yaklaşık 930 bin yıl önce başlayan ve 120 bin yıl süren bir popülasyon krizinin, küresel nüfusu 1280 üreyebilen bireye düşürdüğünü belirtti. Bu dönemde, buzul döngülerinin daha uzun ve yoğun hale geldiği, Afrika'da uzun süreli kuraklık yaşandığı belirtildi. Araştırma, günümüz insanlarından elde edilen genetik örneklere dayanarak eski nüfus dinamiklerini yeniden inşa etmeye olanak sağlıyor. Araştırmacılar, popülasyon krizinin başında insanın ilk atalarının yaklaşık yüzde 98,7'sinin yok olduğunu ve daha sonra modern insanın ortak atasının ortaya çıktığını savunuyor.
6 Eylül 2023

Saatte 93 bin kilometre hızla ilerleyen 2011 UL21 adlı asteroit, son 125 yılda Dünya’ya en fazla yaklaşan gök cismi olacak. Gökbilimciler, asteroitin dünyaya çarpmayacağını düşünüyor. Dağ büyüklüğündeki asteroitin geçişi internetten ya da iyi bir teleskopla takip edilebilecek ve Youtube’taki canlı yayın 27 Haziran 23.00’da başlayacak. Avrupa Uzay Ajansı, çarpışma olasılığının sıfır olduğunu fakat 2011 UL21’in Dünya’ya çarpması halinde kitlesel yıkıma yol açacağını belirtti.
26 Haziran 2024
İşaretlediklerim