Bilim insanları, Ay’ın ince atmosferinin nasıl oluştuğunu açıkladı

Bilim insanları, Ay’ın ince atmosferinin nasıl oluştuğunu açıkladı ile benzer, 39 olumlu, 34 olumsuz, ve 63 önemli olmak üzere, toplam 100 olay izlendi.

NASA Dünya Ay Bilim İnsanları Çin Güneş Mars ABD BBC Türkçe James Webb Uzay Teleskobu SpaceX Afrika Avrupa Birliği Nature Kanada İklim Değişikliği Hindistan İstanbul Science Advances Twitter The Guardian Copernicus İngiltere Satürn Mali Güneş Sistemi El Nino
NASA Dünya Ay Bilim İnsanları Çin Güneş Mars ABD BBC Türkçe James Webb Uzay Teleskobu SpaceX Afrika Avrupa Birliği Nature Kanada İklim Değişikliği Hindistan İstanbul Science Advances Twitter The Guardian Copernicus

Avrupa Birliği'nin Copernicus İklim Değişikliği Servisi'ne göre, Eylül ayı sıcaklıkları bir önceki en yüksek değeri büyük farkla aşarak kayıtlara geçen en sıcak ay oldu. Uzmanlar, El Niño hava olayına ek olarak küresel ısınmaya yol açan gazların salınımlarının devam etmesinin de sıcaklığa neden olduğuna inanıyor. Bazı bilim insanları sıcaklık artışının fazlalığı karşısında şok olduklarını belirtti. Eylül ayındaki sıcaklık artışı, kuzey yarımkürede kayıtlara geçen en sıcak yazın ardından geldi.
6 Ekim 2023

Bilim insanları, kısa ve uzun yürüyüşler sırasında oksijen ve enerji ihtiyacını ölçmek için gönüllülerle testler yaptı. Araştırma, kısa süreli yürüyüşlerin daha fazla oksijen tükettiğini ve dolayısıyla daha fazla enerji harcadığını ortaya koydu. Bu bulgular, özellikle hareketsiz bireyler için kısa yürüyüşlerin ve merdiven çıkmanın yararlarını vurguluyor. Araştırma, fiziksel aktiviteyi teşvik eden programların daha kapsayıcı hale getirilmesine yardımcı olabilir.
16 Ekim 2024

2024 yılı Mayıs ayında, ilk iki gün hariç 29 gün boyunca sıcaklık rekorları kırıldı. Avrupa Birliği'nin Copernicus uydu izleme sistemi verilerine göre, Mayıs ayı ortalama yüzey hava sıcaklığı 15,91 derece olarak tespit edildi. Bu sıcaklık, 1991-2020 Mayıs ortalamasının 0,65 derece, 1850-1900 ortalamasının 1,52 derece ve 2020'de kaydedilen en sıcak Mayıs'ın 0,19 derece üzerine çıktı. Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz, iklim değişikliği nedeniyle her geçen mevsimin daha sıcak olacağını belirtti.
10 Haziran 2024

Bursa'da sabah saatlerinde mercek bulutu görüldü. Meteoroloji Genel Müdürlüğü, mercek bulutlarının engebelerden kaynaklanan rüzgar dalgalanmaları sonucu oluştuğunu ve genellikle engebenin kuytu tarafında aşağı doğru hareketli türbülansın bir göstergesi olduğunu belirtiyor. Bu tür bulutlar, UFO'ya benzer şekilleriyle dikkat çekiyor ve fön rüzgarlarının etkili olduğu coğrafi alanlarda sıkça rastlanabiliyor.
19 Ocak 2023

Avustralyalı astronomlar, Dünya'ya ulaşması sekiz milyar yıl süren radyo dalgalarından kaynaklanan gizemli bir patlama saptadı. Hızlı Radyo Patlamaları (FRB) adı verilen bu dalgaların biri, sekiz milyar yıllık yolculuğunun ardından Dünya'ya ulaştı. Araştırmacılar, bu dalganın birleşmekte olan birkaç galaksinin yol açtığı patlama sonucu oluştuğunu belirtti. FRB'lerin, evrenin kütlesinin hesaplanmasında ve galaksiler arası iyonize olmuş materyalleri algılamada kullanılabileceği ifade edildi.
20 Ekim 2023

Dünya Meteoroloji Örgütü Genel Sekreteri Petteri Taalas, Türkiye'nin iklim değişikliğinden en çok etkilenecek ülkelerden biri olduğunu ve Akdeniz'de çölleşmenin hızlanabileceğini ifade etti. Kuraklığın gıda fiyatları üzerindeki etkisi artacak ve tarım, hayvancılık, turizm gibi sektörler olumsuz etkilenecek. Taalas, fosil yakıt kullanımını azaltma ve sulama teknolojilerine odaklanma gerekliliğine vurgu yaparak, Türkiye'nin güneş ve rüzgar enerjisine yatırım yapması gerektiğini belirtti.
20 Ocak 2023

Britanya merkezli JET laboratuvarında yapılan bir deneyde, nükleer füzyon kullanılarak rekor seviyede enerji üretildi. Bu süreç, atomların birleşmesiyle oluşuyor ve Güneş ile diğer yıldızların enerji üretiminde de kullanılıyor. Bilim insanları, bu süreci yeryüzünde tekrar ederek temiz ve atmosferi ısıtmayan, yüksek miktarda nükleer enerji üretmeyi hedefliyor. JET deneyinde 5 saniye boyunca 69 megajul enerji üretildi, bu miktar yalnızca 4-5 banyoyu ısıtmaya yeterli olacak kadar az.
8 Şubat 2024

NASA'nın Mars keşif aracı Perseverance, Mars yüzeyinde karbon ve hidrojenden oluşan organik moleküller keşfetti. Bu moleküller, Mars'ta daha önce yaşam olabileceğine dair ipuçları sunuyor ve gezegende karmaşık bir jeokimyasal döngünün var olabileceğini düşündürüyor. Araştırmacılar, moleküllerin biyolojik olmayan süreçlerle de oluşmuş olabileceğini değerlendiriyorlar ve daha önce de Mars'ın Gale Krateri'nde benzer moleküller tespit edilmişti.
13 Temmuz 2023

Bilim insanları, 'Dune' serisinden esinlenerek idrarı içme suyuna dönüştürebilen bir uzay giysisi geliştirmektedir. Bu giysi, astronotların uzay yürüyüşü sürelerini artırmayı hedefliyor ve NASA'nın 2026'da Ay'ın güney kutbuna mürettebat indirecek Artemis III programında kullanılacak. Yeni giysi, mevcut yöntemlerden daha hijyenik ve verimli olup, idrarı beş dakikada içme suyuna dönüştürebiliyor.
12 Temmuz 2024

Yeni bir araştırma, iklim değişikliğinin doğal afetleri nasıl tetiklediğini ve artırdığını inceliyor. Araştırmaya göre, ortalama sıcaklıklardaki artışlar daha şiddetli yağmurlar, daha yüksek sıcaklıklar, daha uzun süreli kuraklıklar ve daha fazla yangın riski gibi sonuçlar doğuruyor. Özellikle Dubai'de artan yağışlar, Sahel bölgesindeki aşırı sıcak hava dalgaları ve Doğu Afrika'daki kuraklıklar iklim değişikliğinin etkileri arasında yer alıyor. Ayrıca, Kanada'da 2023 yılında yaşanan orman yangınları da iklim değişikliğinin etkilerine örnek olarak gösteriliyor.
4 Mayıs 2024

Avrupa Birliği iklim ajansı Copernicus'a göre, Mart 2024, Dünya'nın hava ve okyanus sıcaklıklarının tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştığı art arda 10'uncu ay oldu. Mart ayının ortalama sıcaklığı 14,14 santigrat derece olarak kaydedilerek, 2016'daki önceki rekoru geçti ve 1800'lerin sonlarına göre 1,68 derece C daha sıcak olduğu belirtildi. Bilim insanları, bu rekor sıcaklıkların güçlü El Nino etkisi ve insan kaynaklı karbondioksit ve metan emisyonlarından kaynaklanan iklim değişikliği ile ilişkili olduğunu ifade ediyor.
11 Nisan 2024

Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa'da G3 sınıfı bir jeomanyetik fırtına oluşması bekleniyor. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi'nin Uzay Hava Tahmin Merkezi, bu fırtınanın uydu sistemlerinde sorunlara ve enerji şebekelerinde kesintilere yol açabileceği konusunda uyarıda bulundu. Fırtınanın ardından Kuzey ışıklarının da gözlemlenebileceği tahmin ediliyor. NOAA, fırtınanın 1 Ağustos'a kadar devam edebileceğini belirtti.
30 Temmuz 2024

Intelsat 33e isimli haberleşme uydusu, Hint Okyanusu'nun üzerinde sabit bir yörüngede bulunurken aniden güç kaybederek en az 20 parçaya ayrıldı. Bu olay, Avrupa, Orta Afrika, Orta Doğu, Asya ve Avustralya'daki iletişim kullanıcılarını etkiledi. Uydunun parçalanma nedeni henüz bilinmiyor, ancak bu durum yörüngedeki uzay çöplerine bir yenisini ekledi ve diğer uydular için potansiyel bir tehdit oluşturdu. Uzay çöplerinin sorumluluğu ve yönetimi konusundaki tartışmalar devam ediyor.
23 Ekim 2024

Greenpeace Akdeniz, Hatay'ın Samandağ ve Defne ilçelerinde gerçekleştirdiği partikül madde ölçümlerinde, Dünya Sağlık Örgütü'nün belirlediği limitlerin 5.2 kat üstünde hava kirliliği saptadı. Deprem sonrası enkaz kaldırma işlemleri sırasında oluşan toz bulutları, sağlık için ciddi riskler oluşturuyor. Ölçümler, özellikle akşam saatlerinde ve çadır bölgelerinde hava kirliliğinin arttığını gösteriyor. Hava kirliliği, çocuklar, yaşlılar ve hamileler için daha büyük risk taşıyor ve kronik hastalıkların alevlenmesine yol açabiliyor.
15 Mart 2023

Bilim insanları, Batı Afrika'da yaşanan ve Mali'de 48 dereceyi aşan sıcaklıkların insan kaynaklı iklim değişikliği olmadan mümkün olamayacağını belirtiyor. Mali'nin başkenti Bamako'da bir hastane, aşırı sıcaklar nedeniyle yüzlerce ölümün gerçekleştiğini açıkladı. Araştırmalar, fosil yakıtların yakılması gibi insan faaliyetlerinin bölgedeki sıcaklıkları ortalama 1.4 derece artırdığını gösteriyor. Bilim insanları, küresel sıcaklıkların artmasıyla bu tür sıcak hava dalgalarının daha sık yaşanacağını öngörüyor.
21 Nisan 2024

Çin'deki bilim insanları, yaklaşık 930 bin yıl önce başlayan ve 120 bin yıl süren bir popülasyon krizinin, küresel nüfusu 1280 üreyebilen bireye düşürdüğünü belirtti. Bu dönemde, buzul döngülerinin daha uzun ve yoğun hale geldiği, Afrika'da uzun süreli kuraklık yaşandığı belirtildi. Araştırma, günümüz insanlarından elde edilen genetik örneklere dayanarak eski nüfus dinamiklerini yeniden inşa etmeye olanak sağlıyor. Araştırmacılar, popülasyon krizinin başında insanın ilk atalarının yaklaşık yüzde 98,7'sinin yok olduğunu ve daha sonra modern insanın ortak atasının ortaya çıktığını savunuyor.
6 Eylül 2023

Saatte 93 bin kilometre hızla ilerleyen 2011 UL21 adlı asteroit, son 125 yılda Dünya’ya en fazla yaklaşan gök cismi olacak. Gökbilimciler, asteroitin dünyaya çarpmayacağını düşünüyor. Dağ büyüklüğündeki asteroitin geçişi internetten ya da iyi bir teleskopla takip edilebilecek ve Youtube’taki canlı yayın 27 Haziran 23.00’da başlayacak. Avrupa Uzay Ajansı, çarpışma olasılığının sıfır olduğunu fakat 2011 UL21’in Dünya’ya çarpması halinde kitlesel yıkıma yol açacağını belirtti.
26 Haziran 2024

Biyolog David Sinclair ve ekibi, yaşlanma sürecinin ileri ve geri götürülebilen bir süreç olduğunu deneylerle kanıtladı. Yapılan deneylerde yaşlı ve kör farelere görme yetisi geri kazandırıldı, beyin gençleştirilerek bilişsel beceriler artırıldı ve daha sağlıklı kas ve böbrek dokusu oluşturuldu. Ayrıca genç fareler üzerinde yapılan müdahalelerle yaşlanma süreci hızlandırıldı. Bu bulgular, yaşlanmanın DNA hasarından kaynaklandığına dair bilimsel inanca meydan okuyor ve yaşlanmanın bir bilgi kaybı olduğu teorisini öne sürüyor.
13 Ocak 2023

Japonya'nın Noto Yarımadası'nda yapılan bir araştırma, yoğun kar ve yağmurun yer altı basıncını artırarak bazı depremlerin oluşumuna katkıda bulunabileceğini ortaya koydu. Araştırma, son 11 yıl içindeki depremleri inceleyerek, 2020'den itibaren mevsimsel yağışların sismik hareketlerle eş zamanlı olduğunu gösterdi. Araştırmacılar, yağışların yer altındaki gözenek sıvısı basıncını artırarak sismik dalgaların hareketini yavaşlattığını, buharlaşma veya yüzey akışı ile basıncın azalması sonucu ise dalgaların hızlandığını belirtti.
13 Mayıs 2024

Tarihçi Yuval Noah Harari, yapay zekanın hızla evrimleştiğini ve bu sürecin hem fırsatlar hem de riskler barındırdığını belirtti. Harari, yapay zekanın kendi kendine karar verebildiğini ve bu özelliğiyle diğer teknolojik devrimlerden farklı olduğunu vurguladı. Yapay zekanın hızla ilerlemesi ve insanların bu süreci anlamakta zorlanması, finansal sistemlerin kontrolünün kaybedilmesi gibi riskleri beraberinde getirebilir. Harari, bu risklerin üstesinden gelmek için işbirliğinin önemini vurguladı. Ayrıca, yapay zekanın kültürel ve hukuki ortamı değiştireceğini, yeni iş alanlarını belirsizleştireceğini ve insanların sürekli kendini yenilemesi gerektiğini belirtti.
30 Eylül 2023
İşaretlediklerim