Artan sıcaklıklar nedeniyle keneler daha geniş coğrafi alanlarda ve mevsimler arası daha erken dönemlerde aktif hale geliyor. Bu durum, Lyme hastalığı gibi kene kaynaklı hastalıkların yayılma riskini artırıyor. Lyme hastalığı, enfekte bir kene ısırığı sonucu ortaya çıkan ve bazen belirgin olmayan semptomlar gösteren bir hastalıktır. Hastalığın erken teşhisi ve tedavisi, uzun süreli sağlık sorunlarını önleyebilir. Kene ısırıklarından korunmak için alınabilecek önlemler arasında koruyucu giysiler giymek, kovucu kullanmak ve vücut kontrolü yapmak bulunmaktadır.
11 Mayıs 2024

Bilim insanları, Aralık 2022'de Kuzey Kutup göklerinde görülen nadir bir 'kutup yağmuru aurora' olayının gizemini çözdü. Bu aurora, genellikle çıplak gözle görülmeyen ve düşük güneş rüzgarı seviyeleri sayesinde gözlemlenebilen bir uzay havası türüdür. Araştırmacılar, bu auroranın doğrudan güneşten gelen supratermal elektronlar tarafından üretildiğini ve 28 saat boyunca gözlemlenebildiğini belirtti. Bu keşif, kutup ışıklarının kökenlerini anlamada önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
23 Haziran 2024

World Wildlife Fund (WWF) tarafından organize edilen 'Dünya Saati' etkinliği, artan doğa kayıpları ve iklim krizine dikkat çekmek amacıyla dünya genelinde bir saatliğine ışıkların söndürülmesini içeriyor. Etkinlik, her ülkenin yerel saatiyle 20.30-21.30 arasında gerçekleştiriliyor. Yeni Zelanda ve Avustralya'da başlayan etkinlik, Ankara Çankaya'daki Atakule gibi simge yapıların ışıklarının kapatılmasıyla Türkiye'de de destek buldu. Bu hareket, 2007'den bu yana her yıl mart ayının son cumartesi günü düzenleniyor.
23 Mart 2024

2020 yılında fırlatılan Solar Orbiter uzay aracı, Güneş'e olan yakın yolculuğunda önemli gözlemler yapmaya devam ediyor. Araç, Güneş'in dış atmosferinin neden yüzeyinden daha sıcak olduğunu araştırırken, Güneş'in kutuplarından ve güneş rüzgarından ilk detaylı görüntüleri sağladı. Yeni yayınlanan videoda, Güneş'in manyetik alan çizgilerini takip eden gaz yapısı ve Dünya büyüklüğünde bir püskürme ile koronal yağmur görülebiliyor. Bu gözlemler, Güneş'in yapısını ve davranışlarını daha iyi anlamamıza yardımcı oluyor.
12 Mayıs 2024

10 Avrupa Birliği (AB) ülkesi, 2035 yılına kadar elektrik sistemlerinden fosil yakıtları çıkarma konusunda anlaşmaya vardı. Bu ülkeler, AB'nin elektrik üretim kapasitesinin yüzde 60'tan fazlasını temsil ediyor. Ancak, bazı ülkelerin taahhütleri, fosil yakıtların elektrik sektöründen çıkarılması konusunda yeterince açık olmadığı veya yanlış elektrik üretim teknolojilerine güvendikleri için eleştiriliyor. Uluslararası Enerji Ajansı, Avrupa'nın Paris Anlaşması hedeflerine ulaşabilmesi için 2035'e kadar elektrik sektörlerini karbonsuzlaştırması gerektiğini belirtiyor.
7 Mart 2024

Teknoloji devi Apple, ıslak iPhone'ların pirinçte kurutulması yönteminin yanlış olduğunu ve küçük tahıl parçacıklarının cihaza zarar verebileceğini açıkladı. Bunun yerine, firma telefon konektörünün aşağı bakacak şekilde sıvıyı hafifçe dağıtıp ardından kurumaya bırakılmasını öneriyor. Ayrıca, ıslak telefonları harici bir ısı kaynağı veya basınçlı hava ile kurutmaktan kaçınmak gerektiğini belirtiyor. Apple, iPhone 12'den itibaren tüm cihazlarının 6 metre derinlikte yarım saate kadar suya dayanıklı olduğunu hatırlatıyor.
22 Şubat 2024

NASA, Uluslararası Uzay İstasyonu'nun (ISS) güvenli bir şekilde dünyaya indirilmesi için SpaceX ile 843 milyon dolarlık bir anlaşma imzaladı. ISS'nin görev süresi 2030'da sona erecek ve bu tarihten sonra yörüngeden çıkarılması planlanıyor. SpaceX, ISS'nin yörüngeden uzaklaştırılmasını sağlayacak uzay aracını tasarlayacak. NASA, bu araçla ISS'nin dünyada nüfusun yoğun olduğu bölgelere risk oluşturmayacak şekilde okyanusa düşürülmesini hedefliyor.
27 Haziran 2024

NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu, erken evren dönemine ait iki büyük kara deliğin birleştiğini ortaya çıkardı. Bu kara deliklerden biri Güneş'ten 50 milyon kat daha büyükken, diğeri ona yakın büyüklükte. Birleşmenin, Büyük Patlama'dan 740 milyon yıl sonra gerçekleştiği tespit edildi. Bu bulgu, bilinen en eski tarihli kara delik birleşmesi olarak kaydedildi.
17 Mayıs 2024

Avustralya ve Şili'den bilim insanları, Şili'nin Atacama Çölü'nde bulunan teleskoplar yardımıyla 'J0529-4351' isimli, Güneş'ten 500 trilyon kat daha parlak bir kuasar keşfetti. Bu kuasar, Dünya'dan 12 milyar ışık yılı uzaklıkta bulunuyor ve merkezindeki kara deliğin kütlesi Güneş'in 17 ila 19 milyar katı olarak tespit edildi. Araştırma sonuçları Nature Astronomy dergisinde yayımlandı.
19 Şubat 2024

Maya uygarlığı, MS 250 civarında zirveye ulaşmış ancak MS 900 civarında büyük şehirlerinin neredeyse tamamı terk edilmişti. Illinois Üniversitesi'nden Profesör Lisa Lucero, Mayaların tamamen yok olmadığını, sadece siyasi sistemlerinin çöktüğünü belirtiyor. NASA'nın araştırmaları ve Jared Diamond'ın çalışmaları, kuraklığın ve ormansızlaşmanın Maya uygarlığının çöküşünde önemli rol oynadığını gösteriyor. Ormansızlaşma sonucu artan sıcaklıklar ve azalan yağışlar, mahsüllerin kalitesizleşmesine ve sosyal karışıklıklara yol açarak uygarlığın sonunu getirdi.
19 Nisan 2024

Britanya merkezli JET laboratuvarında yapılan bir deneyde, nükleer füzyon kullanılarak rekor seviyede enerji üretildi. Bu süreç, atomların birleşmesiyle oluşuyor ve Güneş ile diğer yıldızların enerji üretiminde de kullanılıyor. Bilim insanları, bu süreci yeryüzünde tekrar ederek temiz ve atmosferi ısıtmayan, yüksek miktarda nükleer enerji üretmeyi hedefliyor. JET deneyinde 5 saniye boyunca 69 megajul enerji üretildi, bu miktar yalnızca 4-5 banyoyu ısıtmaya yeterli olacak kadar az.
8 Şubat 2024

James Webb Uzay Teleskobu (JWST), 'Kozmik Şafak' olarak adlandırılan dönemde oluşmuş bilinen en uzak galaksiyi görüntüledi. NASA, bu dönemin büyük patlamadan sonraki ilk birkaç yüz milyon yıl içinde, ilk galaksilerin doğduğu dönem olduğunu açıkladı. JWST'nin Yakın Kızılötesi Spektrografı (NIRSpec) ile Ocak 2024'te yapılan gözlemler sonucunda, galaksinin çapının 1600 ışık yılından fazla olduğu ve ışığın genç yıldızlardan geldiği tespit edildi. Bu keşif, galaksinin 300 milyon yıldan kısa bir sürede nasıl bu kadar parlak ve kütleli hale gelebildiğine dair yeni sorular ortaya çıkardı.
31 Mayıs 2024

NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu (JWST), evrenin en eskilerinden olduğu düşünülen üç galaksiyi inceledi ve galaksi oluşumunu ilk kez doğrudan gözlemledi. Araştırmada, galaksilerin yaydığı ışığın büyük miktardaki nötr hidrojen gazı tarafından emildiği ve bu gazın galaksileri beslediği tespit edildi. Bu gözlem, evrenin ilk yıldız sistemlerinin oluşumuna tanıklık edilmesi açısından önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Araştırmacılar, galaksilerde genç yıldızların varlığını da belirledi ve bu gazın galaksilerin merkezine nasıl dağıldığını anlamak için çalışmalarını sürdüreceklerini açıkladı.
27 Mayıs 2024

Gök bilimciler, Hawaii ve Şili'deki teleskoplar aracılığıyla Neptün ve Uranüs'ün yörüngelerinde daha önce bilinmeyen uyduları keşfetti. Neptün etrafında iki, Uranüs etrafında ise bir yeni uydu tespit edildi, bu keşiflerle Neptün'ün uydu sayısı 16'ya, Uranüs'ünki ise 28'e yükseldi. Washington'daki Carnegie Bilim Enstitüsünden gök bilimci Scott Sheppard, bu uyduların keşfiyle ilgili detayları paylaştı ve henüz keşfedilmemiş daha fazla küçük uydu olabileceğini belirtti.
24 Şubat 2024

Samanyolu Galaksisi'nin merkezinde bulunan süper kütleli kara delik Sagittarius A*'nın net bir fotoğrafı, Olay Ufku Teleskobu (EHT) tarafından paylaşıldı. Bu fotoğraf, bilim insanlarının Mayıs 2022'de ilk kez görselini elde ettiği Sagittarius A*'nın polarize ışıkta görüntülenen ilk görseli olarak kaydedildi. Görsel, kara deliğin etrafındaki manyetik alanların da gözlemlenmesini sağlıyor. Kara delik, Güneş'ten 6,5 milyar kat daha ağır ve Samanyolu Galaksisi'ne 54,8 milyon ışık yılı uzaklıkta yer alıyor.
27 Mart 2024

Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayımlanan bir araştırmaya göre, 'Blattella germanica' türü hamam böceklerinin genetik yapısının, 2 bin 100 yıl önce Asya'da yaşayan 'Blattella asahinai' türüne benzediği tespit edildi. Araştırmada, bu türün kıtalar arası ticari ve askeri hareketlilikler sebebiyle Ortadoğu ve Avrupa'ya ulaştığı ve buradan da dünyanın diğer bölgelerine yayıldığı belirtildi. Batı Avustralya Üniversitesi'nden Theo Evans, bu hamam böceklerinin hayatta kalmalarının insanlara gözükmemelerine bağlı olduğunu ve evrimsel olarak geceleri ortaya çıkacak şekilde adapte olduklarını söyledi.
21 Mayıs 2024

2024 yılının ilk tam Güneş tutulması, 8 Nisan'da Meksika, ABD ve Kanada'nın bazı bölgelerinde gerçekleşti. Yaklaşık 186 kilometre genişliğinde bir yol izleyen bu olay, özellikle New York'un Manhattan Bölgesi'nde büyük ilgi gördü. Tutulma, ABD'de 13 eyalette yüzlerce şehir ve kasabada gözlemlendi ve etkisi bazı bölgelerde saniyelerle sınırlı kalırken, bazı bölgelerde 4 dakikayı aştı.
8 Nisan 2024

Baobab ağaçlarının kökeni ve yayılımı üzerine yapılan DNA çalışmaları, bu ikonik ağaçların ilk olarak 21 milyon yıl önce Madagaskar'da ortaya çıktığını ve tohumlarının okyanus akıntılarıyla Avustralya ve Afrika'ya taşınarak farklı türlere dönüştüğünü ortaya koydu. Araştırmacılar, iklim değişikliği ve ormansızlaşma nedeniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan baobabların korunması gerektiğini vurguladı. Baobablar, yerel kültürlerle derinden iç içe geçmiş olup, binlerce yıl yaşayabilen ve kurak mevsimlerde hayatta kalabilmek için gövdelerinde su depolayabilen ağaçlardır.
16 Mayıs 2024
İşaretlediklerim