NASA, Hubble Uzay Teleskobu'nun jiroskop sistemindeki arıza nedeniyle uyku moduna geçirildiğini açıkladı. Teleskobun güvende olduğu ancak geçici olarak atıl durumda bulunduğu belirtildi. Yetkililer, arızayı gidermek için çalışmalarını sürdürüyor. Hubble, 1990 yılında yörüngeye oturtulmuş ve en son 2009 yılında altı yeni jiroskopla donatılmıştı.
4 Haziran 2024

Devlet ve üniversite hastanelerinde radyoloji hizmetlerinin taşeron firmalara devredilmesi, hizmet kalitesinde düşüşe ve kanser riskinin artmasına neden oluyor. Radyoloji uzmanlarının yetersizliği ve cihaz maliyetlerinin yüksekliği, bu hizmetlerin taşeron firmalar tarafından yürütülmesine yol açıyor. Bu durum, gereksiz tetkiklerin artmasına, maliyetlerin yükselmesine ve tanı süreçlerinde hatalara neden oluyor. Ayrıca, raporlamaların yetkin olmayan kişiler tarafından yapılması, sağlık hizmetlerinde ciddi sorunlar yaratıyor.
12 Kasım 2024

Türk Tabipleri Birliği, rahim ağzı ve kolon kanseri taramalarında kullanılan kitlerin tanı değerleri ve kullanım zorlukları hakkında endişelerini ifade etti. Ocak-Mart döneminde negatif sonuç alan kişilerin yeniden çağrılması ve sonuçlarda uyumsuzluklar olduğu belirtildi. Mamografi okumalarının süresinin uzadığı ve tek merkezde okunma uygulamasının değişebileceği, sağlık kayıt sistemlerinin birbirini görmemesi gibi sorunlar sıralandı. Ayrıca, 6 Şubat ve 20 Şubat depremlerinden sonra kanser tarama hizmetlerinin etkilenen bölgelerde neredeyse durduğu ifade edildi.
24 Nisan 2023

1990'lı yıllardan bu yana kanser ölüm oranları, çeşitli önleme programları ve tedavi yöntemleri sayesinde düşüş göstermiş ve son 30 yılda %33'lük bir azalma yaşanmıştır. Ancak pandemi döneminde sağlık sistemine erişimde yaşanan zorluklar nedeniyle ileri evre kanser tanılarında artış beklenmektedir. Türkiye'de her yıl yaklaşık 200 bin kişi kanser teşhisi almaktadır ve en sık görülen kanser türleri arasında meme, tiroid, rahim ve akciğer kanserleri bulunmaktadır. Ayrıca, HPV aşısının rahim ağzı kanserini azalttığı ve Türkiye'de DSÖ'nün önerdiği kolorektal, meme ve rahim ağzı kanserleri için ücretsiz tarama programları bulunduğu belirtilmiştir.
4 Şubat 2023

Türk Radyoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Can Çevikol, kamu ve üniversite hastanelerinde radyolojik tetkiklerin uygunsuz ve denetlenmeyen hizmet alımları sonucu toplum sağlığının tehlikeye atıldığını ifade etti. Hastane yönetimlerinin ve şirketlerin baskısıyla tetkiklerin standart dışı ve fazla sayıda yapıldığını, bu durumun tanısal değeri düşürdüğünü ve maliyetleri artırdığını belirtti. Ayrıca, radyoloji uzmanlarının yoğun iş yükü altında çalıştığını ve tükenmişlik yaşadıklarını, gereksiz ve hatalı tetkiklerin hasta sağlığını olumsuz etkilediğini dile getirdi. Sağlık Bakanlığı'nın 2021 istatistiklerine göre Türkiye, MR ve BT cihazı başına düşen görüntüleme sayısında OECD ülkelerini geride bırakarak birinci sırada yer alıyor.
27 Kasım 2023

Bir araştırmaya göre, yapay zeka, nadir görülen kanser türlerinden retroperitoneal sarkomun agresiflik derecesini belirlemekte, mevcut yöntemlere göre iki kat daha başarılı. Araştırma, yapay zekanın çıplak gözle görülemeyen detayları tanımlayarak yüzde 82 oranında doğru sonuçlar verdiğini, laboratuvar analizlerinde ise başarı oranının yüzde 44 olduğunu gösterdi. Araştırmacılar, bu teknoloji sayesinde tedavinin iyileştirilebileceğini ve her yıl binlerce kişinin yararlanabileceğini belirtti.
1 Kasım 2023

Yıldız Teknik Üniversitesi'nde (YTÜ) koyun kalp kapakçığından elde edilen dokulardan insanlarda kullanılabilecek kalp kapakçığı implantı üretildi. Prof. Dr. Ali Akpek ve ekibi, mekanik ve domuzdan elde edilen biyoprostetik kalp kapakçıklarına alternatif olarak koyun kalp kapakçığı dokularına insan hücreleri ekleyerek başarılı bir implant geliştirdi. Bu yeni yöntem, mekanik kapakçıklarda görülen tromboz sorununu ve domuz kapakçıklarının endojen retrovirüs riskini ortadan kaldırmayı hedefliyor. Çalışmanın bir sonraki aşaması klinik denemeler olacak.
13 Ağustos 2024

Türkiye'nin ilk yerli yapay kalp pompası projesi olan iHeart 2, ileri hayvan deneylerinde kullanıldı. Proje, 2007 yılında Yeditepe Üniversitesi'nde başladı ve çeşitli üniversitelerden mühendislerin katkılarıyla geliştirildi. Hayvan deneylerinin Türkiye'deki yetersiz laboratuvar koşulları nedeniyle Almanya'da yapılmasına karar verildi. Projenin devamı için 500 bin ila 1 milyon avro bütçeye ihtiyaç duyuluyor ve yerli üretici firmalarla görüşmeler sürüyor.
10 Temmuz 2024

Türkiye'de her yıl ortalama 150 bin kişinin ani kalp durması geçirdiği ve bu durumun çoğunlukla hastaneye ulaşılmadan önce gerçekleştiği belirtiliyor. İlk yardım bilen birinin müdahalesi ve kurtarıcı tıbbi ekipmanın olmaması nedeniyle ölümlerin yüzde 95'inden fazlası meydana geliyor. İlk 4 dakikada yapılan müdahale ile hayatta kalma şansı yüzde 60 civarında iken, her geçen dakika şansı yüzde 10 azaltıyor. TATD, TOÇEV ve AstraZeneca Türkiye iş birliğiyle yürütülen 'İlk Yardıma İlk Sen Koş' projesi kapsamında 11 ildeki 75 okulda yaklaşık 28 bin öğrenciye temel yaşam desteği eğitimleri verildi.
29 Mart 2023

Tokyo Üniversitesi'ndeki bilim insanları, laboratuvar ortamında insan cildine benzeyen, kendi kendini onarabilen ve gülümseyebilen bir robot yüz üretti. Bu sentetik deri, kolajen bazında insan derisi hücresinden yapılarak robota yapışıyor ve insan bağlarını taklit ediyor. Araştırmacılar, ileride ter bezleri, gözenekler ve sinir gibi özellikler ekleyerek cildi gerçek cilde en yakın hale getirmeyi hedefliyor. Bu gelişme, insansı robotların geliştirilmesi ve kozmetik ürünlerin test edilmesinde yenilikçi uygulamalara fırsat verebilir.
1 Temmuz 2024

Üroloji uzmanı Prof. Dr. Can Öbek, prostat kanseri riskine karşı erkeklerin 40 yaşında ilk PSA testini yaptırması gerektiğini ifade etti. Prostat kanserinin erkeklerde en sık rastlanan ikinci kanser olduğunu ve her yıl yaklaşık 1.5 milyon erkeğin prostat kanseri olduğunu öğrendiğini belirtti. Öbek, PSA testinin kullanıma girdiği yıllardan günümüze prostat kanserine bağlı ölümlerde yüzde 53 oranında azalma görüldüğünü ve bu azalmada en büyük katkının PSA testine bağlı erken tanıya ait olduğunu düşündüğünü ifade etti.
11 Eylül 2023

Prof. Dr. Ercan Türeci, 17 yıldır farklı uluslararası kuruluşlarda görev alarak, çeşitli ülkelerde gönüllü sağlık hizmetleri sunuyor. İlk misyonuna 2005'te Pakistan'da katılan Türeci, şu anda Nijerya'nın Maiduguri kentinde Uluslararası Kızılhaç ekibiyle birlikte çalışıyor. Türeci ve ekibi, çatışma ve yoksulluk bölgelerinde travma cerrahisi ve yoğun bakım gibi hizmetler veriyor. Gönüllü olmanın temel koşulları arasında eğitim, tecrübe ve insan ilişkileri yer alıyor. Türeci, gittiği yerlerde en çok çocuklar ve kadınların etkilendiğini belirtiyor ve sağlık hizmetlerine erişimdeki küresel eşitsizliklere dikkat çekiyor.
22 Nisan 2023

Britanya İlaç ve Sağlık Ürünleri Düzenleme Kurumu (MHRA), orak hücre hastalığı ve beta talasemi tedavisi için 'Casgevy' adlı gen terapi ilacını onayladı. Bu tedavi, hastaların kemik iliği kök hücrelerinin laboratuvarda Crispr teknolojisi kullanılarak düzenlenmesini ve sağlıklı hemoglobin üretimini geri kazanmalarını sağlıyor. Denemelerde, orak hücre hastalarının çoğu şiddetli ağrıdan kurtulurken, beta talasemi hastalarının büyük bir kısmı en az bir yıl boyunca kan transfüzyonuna ihtiyaç duymamıştır. Tedavi, 2020 Nobel Ödülü kazanan Crispr teknolojisi ile gerçekleştiriliyor.
16 Kasım 2023

ABD'de 46 yaşındaki emekli asker Aaron James, dünyanın ilk tam göz naklini geçiren kişi oldu. 2021'de bir kaza sonucu yüzünün büyük bölümünü kaybeden James, 140'tan fazla sağlık çalışanının katıldığı 21 saatlik bir ameliyatla kısmi yüz ve tam göz nakli yapıldı. Nakil sonrası yapılan testler, donör gözdeki ışığa duyarlı sinir hücrelerinin canlı kaldığını gösterdi. Araştırmacılar, bu ilerlemenin kritik duyu organlarına yönelik nakillerin araştırılmasına ilham olabileceğini belirtti.
10 Eylül 2024

Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS) içinde yeni bir uygulama olan 'Onaylı Randevu' sistemi, 13 Mayıs'tan itibaren devreye giriyor. Bu sistem, hastaların randevularını bir gün öncesine kadar onaylamalarını veya iptal etmelerini gerektiriyor. Onaylanmayan veya iptal edilmeyen randevular otomatik olarak iptal edilecek ve boşalan zaman dilimleri diğer hastalar tarafından kullanılabilecek. Sistem, hastanelerin ve hekimlerin zamanını daha verimli kullanmalarını amaçlıyor ve 65 yaş üstü ile kanser hastaları bu uygulamadan muaf tutulacak.
10 Mayıs 2024

Florida Üniversitesi Onkoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Dr. İlyas Şahin, kolorektal kanser vakalarının gençlerde yılda yüzde 1-2 oranında arttığını açıkladı. Türkiye'de 50-70 yaş arası bireyler için gaitada gizli kan testi ve 50 yaş üstü için her 10 yılda bir kolonoskopi öneriliyor. Kolorektal kanser Türkiye'de en sık görülen üçüncü kanser türüdür. Amerikan Kanser Derneği raporuna göre, genç hastalarda kolorektal kanser oranı artıyor ve bu durum çevresel ve beslenme faktörlerine bağlanıyor. Dr. Şahin, erken teşhisin önemini vurgulayarak, aile öyküsü olan bireylerin daha erken yaşta tarama yaptırması gerektiğini belirtti. Ayrıca, sağlıklı beslenme ve yaşam tarzının kanser riskini azaltabileceğini ifade etti.
22 Mart 2023

Elon Musk'ın kurduğu Neuralink, beyin çipi implantını ikinci bir hastaya başarıyla yerleştirdi. İlk hasta Noland Arbaugh, çip sayesinde düşünce yoluyla fare imlecini oynatabilmiş ve bilgisayarda oyun oynayabilmişti. İkinci hastada da çipin 1024 elektrodunun 400'ünün aktif ve iyi çalıştığı belirtildi. Neuralink, bu yıl içinde sekiz hastaya daha implant yerleştirmeyi planlıyor ve bu gelişmeler felç ve körlük gibi nörolojik rahatsızlıkların tedavisinde umut vadediyor.
5 Ağustos 2024

Çin'deki Hava Kuvvetleri Tıp Üniversitesi, Tsinghua Üniversitesi ve SenseTime'dan araştırmacılar, kanserin patolojik görüntülerini detaylı okuyabilen bir yapay zeka modeli geliştirdi. 'PathOrchestra' adı verilen bu model, 20'den fazla organı analiz edebiliyor ve 50'ye yakın kanser vakasında yüzde 95'i aşan bir doğruluk oranına ulaştı. Model, pan-kanser sınıflandırması, lezyon tanımı ve biyobelirteç değerlendirmesi gibi çeşitli analizler yapabiliyor.
17 Temmuz 2024

ABD'deki Florida Üniversitesi araştırmacıları, glioblastoma adı verilen agresif beyin kanseri türü için bağışıklık sistemini tetikleyen yeni bir mRNA kanser aşısı geliştirdi. Aşı, hastanın kendi tümöründen alınan hücreleri kullanarak kişiselleştirilmiş bir tedavi oluşturuyor ve Covid-19 aşılarında kullanılan mRNA teknolojisine benzer bir yöntemle çalışıyor. İlk klinik deneyler dört hasta üzerinde yapıldı ve şimdi aşı, 24 yetişkin ve pediyatrik hastada daha geniş çaplı testler için kullanılacak.
10 Mayıs 2024

İsveç ve İsviçreli araştırmacılar tarafından yürütülen bir çalışma, yapay zeka programı ChatGPT'nin doktorlardan yaklaşık 10 kat daha hızlı tıbbi rapor hazırlayabildiğini ortaya koydu. Acta Orthopaedica dergisinde yayımlanan araştırma sonuçlarına göre, doktorlar ve ChatGPT tarafından doldurulan hastane taburcu kağıtları arasındaki farkı alanında uzman 15 kişilik bir heyet ayırt edemedi. ChatGPT, benzer kalitedeki bir raporu ortalama 2,9 dakikada hazırlarken, doktorlar için bu süre 27,8 dakika oldu. Uppsala Üniversitesi Hastanesi'nde ortopedi doktoru olan Cyrus Broden, yapay zekanın doktorların iş yükünü azaltabileceğini ve hastalara daha fazla zaman ayırma imkanı sunabileceğini belirtti.
29 Mart 2024
İşaretlediklerim