Bilim insanları, Aralık 2022'de Kuzey Kutup göklerinde görülen nadir bir 'kutup yağmuru aurora' olayının gizemini çözdü. Bu aurora, genellikle çıplak gözle görülmeyen ve düşük güneş rüzgarı seviyeleri sayesinde gözlemlenebilen bir uzay havası türüdür. Araştırmacılar, bu auroranın doğrudan güneşten gelen supratermal elektronlar tarafından üretildiğini ve 28 saat boyunca gözlemlenebildiğini belirtti. Bu keşif, kutup ışıklarının kökenlerini anlamada önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
23 Haziran 2024

Avustralya ve Şili'den bilim insanları, Şili'nin Atacama Çölü'nde bulunan teleskoplar yardımıyla 'J0529-4351' isimli, Güneş'ten 500 trilyon kat daha parlak bir kuasar keşfetti. Bu kuasar, Dünya'dan 12 milyar ışık yılı uzaklıkta bulunuyor ve merkezindeki kara deliğin kütlesi Güneş'in 17 ila 19 milyar katı olarak tespit edildi. Araştırma sonuçları Nature Astronomy dergisinde yayımlandı.
19 Şubat 2024

Kütahya'daki Tavşanlı Höyük'te yapılan kazılarda, Asur Ticaret Kolonileri Çağı'nın sonuna tarihlenen 3 bin 750 yıllık bir fayans silindir mühür bulundu. Mühür, yangın tabakası içinde yer alıyor ve nadir bir buluntu olarak değerlendiriliyor. Bu keşif, Doğu ile Batı arasında yeni ticaret yollarının varlığını ortaya koyarken, Anadolu'nun ticaret tarihinde önemli bir boşluğu doldurması bekleniyor.
20 Ağustos 2024

Güneş'teki patlamalar sonucu oluşan jeomanyetik fırtına, Trabzon'un Ortahisar ilçesinde Kuzey Işıkları'nın görülmesine neden oldu. NASA, bu patlamaların radyo frekansları, elektrik şebekeleri ve navigasyon sinyalleri üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceğini belirtti. Kuzey Işıkları, yeryüzünün manyetik alanı ile Güneş'ten gelen yüklü parçacıkların etkileşimi sonucu oluşuyor ve bu olay İngiltere, İrlanda, Rusya ve Slovakya gibi diğer ülkelerde de gözlemlendi.
11 Mayıs 2024

Yerbilimci Prof. Dr. Naci Görür, Erzincan-Bingöl fay hattının kısa süre içinde kırılacağını belirtti. Kahramanmaraş'ta meydana gelen ve çevre illeri de etkileyen iki büyük depremin ardından, Görür bu fay hattının tarihsel olarak uzun süredir kırılmadığını ve enerji biriktiğini ifade etti. Elazığ ve Maraş depremlerinin Doğu Anadolu fayının aktif olduğunun göstergesi olduğunu ve bu fay hattının Akdeniz'e kadar enerji transfer edebileceğini söyledi.
8 Şubat 2023

İstanbul'da 3,0 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Bu deprem, büyük Marmara depreminin öncüsü olabileceği endişesine neden oldu. Ancak Yer Bilimci Prof. Dr. Naci Görür, bu depremin endişe verici olmadığını belirtti. Görür, depremin Kumburgaz Fayı üzerinde meydana geldiğini, ancak bu fayın batı ucunda ara sıra küçük sarsıntıların olduğunu ve bu depremin de muhtemelen onlardan biri olduğunu ifade etti.
12 Ekim 2023

Güney Afrika'da Johannesburg yakınlarındaki 'Yükselen Yıldız' mağarasında Homo naledilere ait olduğu düşünülen ve yaklaşık 200 bin yıllık olduğu tahmin edilen bir mezar alanı bulundu. Prof. Lee Berger liderliğindeki araştırma ekibi, bu keşfin insan evrimi hakkındaki düşünceleri değiştirebileceğini ve ölülerin gömülme pratiğinin sadece Homo sapiens ve Neandertallerle sınırlı olmadığını gösterdiğini belirtti. Daha önce en eski mezarların 100 bin yıllık olduğu düşünülürken, bu mezarlıkta bulunan kemiklerin 236 bin ila 335 bin yıllık olduğu anlaşıldı.
7 Haziran 2023

Tekirdağ'ın Süleymanpaşa ilçesine bağlı Altınova Mahallesi'nde Marmara Denizi'nde yaklaşık 25 metre su çekilmesi gözlemlendi. Bazı vatandaşlar bu durumu beklenen Marmara depremiyle ilişkilendirirken, Kandilli Rasathanesi'nden yapılan açıklamada su seviyesindeki değişikliğin tektonik veya deprem kaynaklı olmadığı, basınç farkından kaynaklanan meteorolojik bir olay olduğu belirtildi.
13 Şubat 2023

University College London öncülüğünde hazırlanan ve 114 uluslararası uzmanın katkıda bulunduğu Lancet Sağlık ve İklim Değişikliği Geri Sayım Raporu'na göre, küresel sıcaklık artışının devam etmesi halinde yüzyılın ortasına kadar sıcaklığa bağlı ölümlerin yüzde 370 oranında artabileceği belirtiliyor. Rapor, fosil yakıtlara yapılan yatırımların arttığını ve hükümetlerin fosil yakıtları teşvik etmeye devam ettiğini gösteriyor. Uzmanlar, eylemsizliğin insan hayatı üzerinde büyük maliyetlere yol açacağı konusunda uyarıyor ve politikacıların kararlarının insan ve diğer canlı türleri için hayati önem taşıdığını vurguluyor.
15 Kasım 2023

Gaziantep'te 4:17'de 7,5 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Deprem, Kahramanmaraş ve Gaziantep il sınırlarının birleştiği yerde ve Doğu Anadolu fayı üzerinde gerçekleşti. Prof. Dr. Haluk Özener, depremin 180 km'lik fayı kırabileceğini ve Akdeniz bölgesinde tsunamiye yol açabileceğini belirtti. AFAD'a göre deprem sonucunda 06:30 itibariyle 76 kişi hayatını kaybetti.
6 Şubat 2023

Galler'deki Bangor Üniversitesi'nden bilim insanları, Ay'da yaşamı mümkün kılacak bir enerji kaynağı geliştirdi. Bu enerji kaynağı, haşhaş tohumu kadar küçük nükleer hücrelerden oluşuyor ve bir araba boyutunda bir nükleer enerji santralinde kullanılacak. Bu teknoloji, Ay'ın öteki gezegenlere ulaşmak için bir sıçrama tahtası olarak kullanılmasını sağlayabilir. Ayrıca, bu teknoloji elektriği kesilen afet bölgelerinde de kullanılabilir.
4 Eylül 2023

Gökbilimcilerin yılın en önemli gök olayları arasında gösterdiği Perseid meteor yağmuru, Türkiye'nin dört bir yanında düzenlenen etkinliklerle izlendi. Halk arasında 'yıldız kayması' olarak bilinen bu olay, yılda sekiz kez meydana geliyor ve en görkemlisi Perseid. İstanbul, Ankara, Bursa, Antalya, Mardin, İzmir, Aydın gibi birçok il ve ilçede toplanan fotoğrafçılar, meteorları kameralarına kaydetti. Perseid meteor yağmuru, 1992'den bu yana gözlemleniyor ve Swift-Tuttle kuyruklu yıldızından arta kalan kalıntılardan oluşuyor.
14 Ağustos 2023

Çin'in Chang’e-6 görevi, Ay'ın karanlık yüzünden aldığı örneklerde Güney Kutbu-Aitken havzasında geniş kapsamlı yer altı magmatik faaliyetleri tespit etti. Bu faaliyetler, Ay'ın kabuğunun orta kalınlıkta olduğu bölgede çeşitli formlarda görülüyor ve Ay'ın jeolojik yapısının derinlemesine anlaşılmasına katkı sağlıyor. Araştırmacılar, bu bulguların Ay'ın erken dönemdeki jeolojik faaliyetlerine dair önemli ipuçları sunduğunu belirtiyor. Çin, Ay'ın uzak tarafından örnekler getiren ilk ülke oldu.
17 Ekim 2024

Alman Yerbilimleri Araştırma Merkezi ve Kiel Geomar Helmholtz Okyanus Araştırmaları Merkezi uzmanları, İstanbul'da önümüzdeki yıllarda büyük bir deprem olasılığının yüksek olduğunu belirtti. Bölgedeki son büyük depremin 1766'da meydana geldiğini ve Kuzey Anadolu fay hattında şu anda dört metreye varan bir hareket açığı olduğunu ifade eden uzmanlar, birikmiş gerginliğin boşalmasının ağır sonuçları olabileceğini vurguladı. Ayrıca, İstanbul'un doğrudan bir fay hattının üstünde bulunduğu ve zeminin birçok bölgede sağlam olmadığına dikkat çekildi.
10 Şubat 2023

NASA'nın Chandrayaan-1 uzay aracındaki Ay Mineraloji Haritalayıcı (M3) verilerini inceleyen bilim insanları, Ay'ın tüm enlemlerinde su ve hidroksil izlerine rastladı. Bu bulgular, Ay'ın yüzeyinde suyun yalnızca kutup bölgelerinde ve derin gölgeli kraterlerde bulunabileceği düşüncesini değiştirdi. Araştırma, Ay'ın yüzeyinde meydana gelen meteor çarpışmalarının su açısından zengin kayalar ortaya çıkardığını ve Güneş rüzgarlarının hidroksil oluşumuna katkıda bulunduğunu gösterdi. Bu keşif, Ay'ın karmaşık bir jeolojiye sahip olduğunu ve gelecekte astronotların Ay'ın ekvatoruna yakın bölgelerde bile su bulabileceğini ortaya koydu.
23 Eylül 2024

Yeni bir araştırma, Samanyolu galaksisindeki iki yıldızın nadir bir çarpışmasının Dünya'nın koruyucu ozon tabakasını ortadan kaldırabileceğini ve bu durumun gezegendeki tüm yaşam formlarının kitlesel olarak yok olmasına neden olabileceğini ortaya koydu. Bilim insanları, bu tür bir patlamanın Dünya'ya yakın bir yerde meydana gelmesi halinde yaşam için tehlike oluşturabileceğini belirtti. Bu tür yıldız çarpışmalarından kaynaklanan en büyük tehdit, gama ışınları ve ürettikleri X-ışını da dahil olmak üzere radyasyon patlamasıdır.
24 Ekim 2023

Gökbilimciler, Samanyolu Galaksisi'nde Dünya'ya yaklaşık 2 bin ışık yılı uzaklıkta, Güneş'ten 33 kat büyük bir kara delik keşfetti ve bu kara deliğe 'Gaia-BH3' adı verildi. Bu keşif, Londra Üniversite Akademisi'nden George Seabroke ve ekibi tarafından Gaia teleskobu kullanılarak yapıldı. Gaia-BH3, şu anda aktif olmayan bir durumda ve herhangi bir maddeyi yutmuyor, bu nedenle İngiltere'deki gökbilimciler, boş bir alanın etrafında dönen bir yıldızın garip hareketlerini gözlemleyerek bu kara deliği tespit ettiler.
26 Nisan 2024

Almanya'da Max Planck Antropoloji Enstitüsü tarafından yürütülen bir araştırma, Avrupa'nın en ünlü mumyası Ötzi'nin atalarının Anadolu'dan geldiğini ortaya koydu. Araştırmada, Ötzi'nin genetik yapısının, Anadolu'dan göç eden ilk çiftçilerle yüksek oranda benzerlik gösterdiği belirlendi. Ayrıca, Ötzi'nin ten renginin koyu olduğu ve kel olduğu tespit edildi. Ötzi, 1991 yılında İtalyan Alpleri'nde bir buzulda keşfedilmişti.
16 Ağustos 2023

2019 Dünya Bilim İnsanları İklim Acil Durum Uyarısı'nı güncelleyen 15 binden fazla bilim insanı, Dünya'daki yaşamın 'kuşatma altında olduğunu' ve bu konuda 'keşfedilmemiş bir alan'a girildiğini belirtti. Raporda, son dönemde kırılan çok sayıda sıcaklık rekorunun gezegenin 'yaşamsal belirtilerine yönelik ciddi tehditler' oluşturduğu ifade edildi. Ayrıca, Covid-19 kapanmalarının kaldırılmasının ardından fosil yakıt kullanımının hızla arttığına dikkat çekildi. Bilim insanları, ekonomik büyüme fikri ile ekolojik hedefler arasındaki çatışmanın en büyük zorluklardan biri olduğunu belirtti.
25 Ekim 2023

Yer Bilimci Prof. Dr. Naci Görür, 6 Şubat depremlerinin ardından Arap Levhası'nın kuzeye doğru itilmiş olabileceğini ve bu durumun Adıyaman, Diyarbakır, Siirt, Hakkari illerinde depremlere neden olabileceğini belirtti. Görür, bu tahminlerinin kesin olmadığını, farkındalık yaratmak amacıyla paylaştığını ifade etti. Ayrıca yerel yönetimlere deprem dirençli yerleşim alanları oluşturma çağrısı yaptı.
28 Haziran 2023
İşaretlediklerim