Dünya genelinde bu yıl düzenlenecek seçimlerde, yapay zekanın aldatıcı kullanımına karşı mücadele etmek üzere 20 teknoloji şirketi bir araya geldi. Bu şirketler, zararlı yapay zeka içeriklerini tespit edip karşı koymak için birlikte çalışacaklarını taahhüt eden bir anlaşma imzaladı. Anlaşma, seçmenleri yapay zeka tarafından oluşturulan zararlı içeriklerden korumayı amaçlıyor ve çevrim içi toplulukları bu tür içeriklere karşı koruma altına almayı hedefliyor. İmza atan şirketler arasında Adobe, Amazon, Google, IBM, Meta, Microsoft ve daha birçok önemli teknoloji firması yer alıyor.
16 Şubat 2024

ABD'deki Florida Üniversitesi araştırmacıları, glioblastoma adı verilen agresif beyin kanseri türü için bağışıklık sistemini tetikleyen yeni bir mRNA kanser aşısı geliştirdi. Aşı, hastanın kendi tümöründen alınan hücreleri kullanarak kişiselleştirilmiş bir tedavi oluşturuyor ve Covid-19 aşılarında kullanılan mRNA teknolojisine benzer bir yöntemle çalışıyor. İlk klinik deneyler dört hasta üzerinde yapıldı ve şimdi aşı, 24 yetişkin ve pediyatrik hastada daha geniş çaplı testler için kullanılacak.
10 Mayıs 2024

Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, her 20 saniyede bir diyabete bağlı bir ayak kesiliyor ve Türkiye'de yaklaşık 500 bin diyabetik ayak yaralı hasta bulunuyor. Prof. Dr. Emre Özker, diyabetik ayak yaralarının tedavisinde hekimler arasında bir belirsizlik olduğunu ve bu hastaların genellikle tedavi süreçlerinde zorluklar yaşadığını belirtti. Ayrıca, yeni kök hücre bazlı tedavilerin umut vaat ettiğini ve bu tedavilerin yaraların kapanmasında yüksek başarı oranları gösterdiğini ifade etti. Diyabetik ayak yaralarının önlenmesi ve tedavisi için düzenli ayak muayeneleri ve uygun ayak bakımının önemi vurgulandı.
8 Mayıs 2024

Türkiye'de, özellikle Güney Kore ve Japonya gibi Uzakdoğu ülkelerinde yaygın olan laparoskopik karaciğer nakli yöntemi, Koç Üniversitesi Hastanesi Karaciğer Nakli Merkezi tarafından uygulanmaya başlandı. Bu yöntemle, vericilerden karaciğer parçası, minimal invaziv bir işlemle alınıyor, bu da ameliyat sonrası iyileşme sürecini hızlandırıyor ve vericinin normal yaşamına dönüşünü kolaylaştırıyor. Türkiye'de bu yöntemi uygulayan ekip, şimdiye kadar 50 laparoskopik donör ameliyatı gerçekleştirmiş ve bu alanda en geniş seriyi oluşturmuş durumda. Ayrıca, merkez şimdi de aynı ameliyatı robotik cerrahi ile yapma üzerine çalışmalar yürütüyor.
17 Şubat 2024

Son yapılan araştırmalar, meme kanserinin özellikle 20 ile 49 yaş arasındaki kadınlarda artış gösterdiğini ve bu kanser türünün giderek daha genç yaşlarda görüldüğünü ortaya koyuyor. ABD'de yapılan bir çalışma, 2000'den 2019'a kadar meme kanseri görülme sıklığının yılda yüzde 0,79 oranında arttığını ve özellikle 2016'dan sonra bu artışın daha da belirginleştiğini gösteriyor. Risk faktörleri arasında genetik mutasyonlar, ailede meme kanseri öyküsü, ilk doğumu 30 yaşından sonra yapmak, az sayıda çocuk doğurmak, emzirmemek, hareketsiz yaşam, alkol ve sigara kullanımı gibi etmenler bulunuyor. Erken teşhis için 40 yaşından itibaren mamografi ve riskli gruplarda meme ultrasonu öneriliyor.
20 Şubat 2024

Dünyanın en önemli beyin cerrahlarından Prof. Dr. Gazi Yaşargil, 99. yaşını adını taşıyan akademinin düzenlediği kongrede meslektaşlarıyla kutladı. Yaşargil, mikronöroşirürji teknikleri ve cerrahi aletler geliştirerek beyin cerrahisinde çığır açtı. İstanbul'da düzenlenen kongreye 36 ülkeden 218 konuşmacı katıldı. Kongrede, genç beyin cerrahlarına eğitim ve araştırma olanakları sağlanması hedeflendi.
6 Haziran 2024

İsveç'te Lund Üniversitesi tarafından 4,1 milyon kişi üzerinde 40 yıl süren bir araştırma, kanser vakalarının yüzde 40'ının aşırı kiloyla ilişkili olduğunu gösterdi. Araştırmada 32 kanser türü obeziteyle ilişkilendirildi, bu sayı daha önce 13 olarak biliniyordu. Vücut kitle endeksindeki her beş puanlık artış, kansere yakalanma riskini erkeklerde %24, kadınlarda %12 artırıyor. Araştırma sonuçları, obezitenin kanser üzerindeki etkisinin daha önce düşünülenden daha büyük olabileceğini gösteriyor.
12 Mayıs 2024

Bilim insanları, solaklığın genetik kökenlerini araştıran yeni bir çalışma gerçekleştirdi. Çalışma, nadir genetik varyantların solaklıkta önemli bir rol oynadığını ortaya koydu. Özellikle TUBB4B adlı bir gendeki nadir varyantların, solaklarda sağ elini kullananlara göre 2,7 kat daha yüksek oranda bulunduğu tespit edildi. Bu bulgular, solaklık ile vücudun sol-sağ farklılaşması arasında bir bağlantı olabileceğini düşündürüyor.
26 Mayıs 2024

Rusya'nın en büyük finans kuruluşu Sberbank tarafından geliştirilen yapay zeka uygulaması GigaChat, tıp fakültesini bitiren öğrencilere yönelik bir yeterlilik sınavını başarıyla tamamladı. GigaChat, 100 soruluk testte yüzde 82'lik bir başarı oranı elde etti ve cerrahi, kadın hastalıkları ve doğum alanlarında üç ayrı vakayla ilgili sözlü sınavı da geçti. GigaChat'in geliştirilmesi sürecinde, altı aylık bir eğitim dönemi boyunca Rusya'daki tıp öğrencileri tarafından kullanılan makale ve ders kitaplarından yararlanıldı. GigaChat, Nisan 2023'te piyasaya sürüldü ve Ocak 2024 itibarıyla 2,5 milyondan fazla kullanıcıya ulaştı.
15 Şubat 2024

İsveç'teki Lund Üniversitesinde yapılan bir araştırma, dövme yaptıran kişilerin lenf kanserine yakalanma riskinin yüzde 21 daha fazla olduğunu ortaya koydu. Araştırma, 2007-2017 yılları arasında lenf kanseri tanısı konulan 20 ila 60 yaşlarındaki 11 bin 905 kişinin verilerini inceledi. Araştırmacılar, dövme mürekkebinde bulunan kanserojen kimyasalların vücuda girdiğini ve iltihaplanmayı tetikleyerek kanser riskini artırdığını belirtti. Araştırmanın sonuçları 'Science Direct' adlı internet sitesinde yayımlandı.
29 Mayıs 2024

Northwestern Üniversitesi araştırmacıları, spina bifida, felç ve çeşitli mesane hastalıkları olan insanlar için mesanenin doluluk oranını haber verecek bir implant tasarladı. Bu implant, mesanenin dış çeperine takılarak, doluluk oranını Bluetooth aracılığıyla bir akıllı telefon uygulamasına aktaracak. İmplant, idrar kaçırma sorunlarını önlemekle kalmayıp, sürekli enfeksiyonlar ve böbrek hasarı gibi ek organ hasarlarının önüne geçmeyi amaçlıyor. Cihaz, küçük hayvanlar ve primatlarda yapılan testlerde başarılı sonuçlar gösterdi.
28 Mart 2024

Önleyici kemoterapi, yani adjuvan kemoterapi, cerrahi ile çıkarılan tümör sonrası kalan kanser hücrelerini yok etmek için kullanılan bir ilaç tedavisidir. Bu tedavi, kanserin nüks etme riskini azaltmayı amaçlar ve özellikle meme, bağırsak ve akciğer kanserinde etkilidir. Tedavi süresi kanser türüne ve evresine bağlı olarak değişiklik gösterir. Kemoterapinin yan etkileri arasında yorgunluk, bulantı, kusma ve enfeksiyon riskinde artış bulunur, ancak bu yan etkiler genellikle tedavi sonrasında kaybolur.
26 Mart 2024

Rahim ağzı kanseri, belirtileri genellikle erken evrelerde fark edilmediği için tehlikeli olabiliyor. Seks sırasında ağrı ve kanama, düzensiz regl döngüleri, anormal vajinal akıntı, bağırsak ve mesane problemleri, vücutta ağrı ve şişlik, ve anormal Pap smear testi kanserin belirtileri arasında sayılıyor. Bu belirtiler, özellikle erken teşhis ve tedavi için önem taşıyor. Uzmanlar, bu tür belirtilerle karşılaşanların vakit kaybetmeden bir kadın doğum uzmanına başvurmalarını öneriyor.
28 Nisan 2024

Kanser tedavileri, özellikle kemoterapi, hedefe yönelik ilaçlar, immünoterapiler ve radyoterapi gibi yöntemler, kalp ve damar sistemi üzerinde yan etkiler oluşturabiliyor. Bu durum, kanser hastalarının yüzde 10'dan fazlasının kalp ve damar hastalıklarından ölmesine yol açıyor. Kardiyoonkoloji, kanser tedavisi sırasında ve sonrasında kalp ve damar sistemini korumayı amaçlayan bir alan olarak gelişiyor. İstanbul Tıp Fakültesi'nde Türkiye'nin ilk KardiyoOnkoloji Polikliniği hizmet veriyor, kanser tedavilerinin kalp üzerindeki etkilerini azaltmayı ve hastaların tedavilerini güvenli bir şekilde almasını sağlamayı hedefliyor.
27 Mart 2024

Çip üreticisi Nvidia, yapay zeka atılımları sayesinde piyasa değerini katlayarak, kısa süreliğine iki trilyon dolarlık piyasa değerine ulaştı. Şirket, bu süreçte Amazon ve Google gibi devleri geride bırakarak önemli bir başarıya imza attı. Nvidia'nın şu anki piyasa değeri 1,97 trilyon dolar olarak kaydedilmiş. Sekiz ay önce yaklaşık bir trilyon dolar olan şirketin piyasa değeri, son dönemdeki yapay zeka odaklı gelişmelerle rekor bir artış gösterdi.
25 Şubat 2024

Columbia Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen ve JAMA Network Open dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, 1948'den bu yana üç nesil üzerinden toplanan 14,106 katılımcının verilerini analiz ederek, daha yüksek eğitim seviyesine sahip bireylerin daha yavaş yaşlandığını ortaya koydu. Araştırmacılar, katılımcıların her iki yıllık ek eğitim görmeleri durumunda yaşlanma hızlarının yüzde 2 ila 3 oranında yavaşlayabileceğini ve bu durumun ölüm riskini yaklaşık yüzde 7 oranında azaltabileceğini tespit etti. Araştırma, eğitim seviyesi ile yaşlanma ve ölüm riski arasındaki ilişkiyi detaylı bir şekilde inceliyor.
4 Mart 2024

ChatGPT'yi geliştiren yapay zeka şirketi OpenAI, metni videoya dönüştürebilen yeni yapay zeka robotu Sora'yı duyurdu. Sora, 60 saniyeye kadar olan, detaylı sahneler ve karmaşık kamera hareketleri içeren videolar oluşturabiliyor. OpenAI, Sora'yı kullanıma sunmadan önce yanlış bilgi, nefret içeriği ve ayrımcılıkla ilgili güvenlik önlemleri alacaklarını belirtti. Şirket, Sora ile oluşturulan bazı örnek videoları da paylaştı.
16 Şubat 2024

Galler Prensesi Kate Middleton, kanser tedavisi gördüğünü bir video mesaj aracılığıyla duyurdu. Uzun süredir devam eden spekülasyonlara son veren Middleton, kanserin erken teşhis edildiğini ancak bu durumun kendisi için büyük bir şok olduğunu belirtti. 42 yaşındaki Middleton, haberi aldıktan sonra zorlu bir dönem geçirdiğini ve Ocak ayında yapılan bir karın ameliyatı sırasında kanser teşhisi konulduğunu açıkladı.
22 Mart 2024

Macaristan'da yapılan bir araştırma, aksi köpeklerin uslu köpeklere kıyasla daha yüksek sosyal öğrenme ve kararlılık davranışları sergileyebileceğini ortaya koydu. Araştırmacılar, köpeklerin mizacını sahiplerince yapılan bir anket yoluyla değerlendirerek, köpeklere V şeklindeki tel örgü bir çitte yönlendirmelere uyma görevi verdi. Aksi köpekler, bir yabancı tarafından yönlendirildiğinde uslu olanlara kıyasla daha iyi performans gösterdi. Bu bulgular, aksi köpeklerin sosyal öğrenmede üstün olabileceğini ve hedeflere ulaşmada daha fazla kararlılık sergileyebileceğini gösteriyor.
29 Şubat 2024

Britanya'da, cilt kanserinin en ölümcül türü olan melanoma karşı dünyanın ilk kişiselleştirilmiş mRNA aşısı denemeleri gerçekleştiriliyor. 52 yaşındaki Steve Young, bu aşının denendiği ilk hastalardan biri olarak kaydedildi. Aşı, bağışıklık sisteminin kalan kanserli hücreleri tanıyıp yok etmesine yardımcı olmayı amaçlıyor ve Moderna ile Merck Sharp and Dohme (MSD) tarafından üretiliyor. Ayrıca, aşı Avustralya'da da dahil olmak üzere diğer ülkelerde de denemeleri sürdürülüyor.
26 Nisan 2024
İşaretlediklerim