ABD merkezli bir araştırma, düşük kaliteli uykunun beyin yaşlanmasını hızlandırabileceğini ortaya koydu. 15 yıl süren çalışmada, sağlıksız uyku alışkanlıklarına sahip kişilerin beyin yaşlarının daha ileri olduğu belirlendi. Araştırma, uyku sorunlarının erken yaşlarda ele alınmasının beyin sağlığını korumada önemli olduğunu vurguluyor. Ancak, araştırmacılar bu bulguların doğrudan bir nedensellik göstermediğini, sadece bir ilişki olduğunu belirtiyor.
24 Ekim 2024

ABD'deki Rush Üniversitesi'nin yaptığı araştırma, geceleri dış mekanda yapay ışığa maruz kalmanın 65 yaş altındakilerde Alzheimer hastalığına yakalanma riskini artırdığını ortaya koydu. Araştırma, ülke genelinde 48 eyalette ışık kirliliği oluşturan etkenleri inceledi ve yapay ışığın biyolojik saati ve uyku düzenini bozarak bilişsel gerilemeye yol açabileceğini belirtti. Uzmanlar, yapay ışığın olumsuz etkilerini azaltmak için karartma perdesi veya göz bandı kullanılmasını öneriyor.
6 Eylül 2024

Oxford Üniversitesi'nde yapılan yeni bir araştırma, doğru yaşam tarzı stratejileri ile genetik eğilimi yüksek olan bireylerin bile Alzheimer'a yakalanma riskini önemli ölçüde azaltabileceğini ortaya koyuyor. Özellikle 50'li yaşlardan sonra vegan ağırlıklı beslenme, minimal işlenmiş gıdalar, kompleks karbonhidratlar, sağlıklı yağlar ve düzenli egzersiz gibi faktörlerin Alzheimer'la mücadelede etkili olduğu belirtiliyor. Ayrıca, derin uyku fazlarının düzenliliği ve yoğunluğunun da bunama ile mücadelede önemli olduğu vurgulanıyor.
1 Temmuz 2024

Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Talip Asil, yalnız yaşayan yaşlı bireylerde bunama riskinin üç kat arttığını belirtti. Asil, yalnızlık hissinin sosyal izolasyonun yanı sıra bilişsel fonksiyonları da olumsuz etkilediğini ve bunun alzheimer gibi demans türlerine zemin hazırladığını ifade etti. Sosyal bağlantıların güçlendirilmesinin, yaşlı bireylerin bilişsel sağlıklarını korumak açısından kritik olduğunu vurguladı. Yalnızlıkla mücadele için toplumsal destek ve sosyal aktivitelerin teşvik edilmesi gerektiğini söyledi.
30 Ekim 2024

İsveç'teki Karolinska Enstitüsü tarafından yapılan bir araştırma, düzenli olarak yeterli uyku alan kişilerin kendilerini olduklarından yaklaşık 6 yaş genç hissettiklerini gösterdi. Araştırma, 18-70 yaş arası 429 kişi üzerinde yapıldı ve uykusuzluğun hissedilen yaş üzerindeki etkileri incelendi. Ayrıca, 'sabah kuşları' ile 'gece kuşları' arasında uykusuzluğa verilen tepkilerin farklı olduğu gözlemlendi. Araştırmanın sonuçları, uykunun insanların kendilerini kaç yaşında hissettiklerine dair önemli bir etkiye sahip olduğunu ve daha genç hissetmenin sosyal ve fiziksel aktiviteye katılımı artırabileceğini ortaya koydu.
27 Mart 2024

Bilim insanları, uzun süre otokontrol uygulayan kişilerin yorgunluk ve agresiflik yaşadığını belirledi. Araştırma, 44 katılımcının EEG başlığı takarak duygusal videolar izlediği ve tepkisiz kalmaları istendiği bir deneyle gerçekleştirildi. Sonuçlar, otokontrol uygulayanların beyinlerinde delta dalgası aktivitelerinin arttığını ve daha agresif tepkiler verdiklerini gösterdi. Bu bulgular, otokontrolün kişinin topluma uyum sağlama becerisini etkileyebileceğini ortaya koyuyor.
13 Kasım 2024

Dünya genelinde yaşlı nüfusun artmasıyla birlikte Alzheimer hastalığına yakalanan kişi sayısı da artıyor. Bursa Şehir Hastanesi Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Cemile Haki, düzenli fiziksel aktivite ve Akdeniz tipi diyetin Alzheimer hastalığını önleyebileceğini belirtti. Alzheimer hastalığının tam anlamıyla tedavisi bulunmamakla birlikte, hastalığın ilerlemesini yavaşlatacak ve semptomları azaltacak tedaviler mevcut. Ayrıca, sosyal yaşantı ve beyni çalıştıracak aktivitelerin de hastalığın gelişimini geciktirdiği tespit edilmiştir.
20 Eylül 2024

Oxford, Bristol, Exeter Üniversiteleri ve Doğu Finlandiya Üniversitesi'nden bilim insanlarının yaptığı ortak araştırma, çocukluk ve gençlik dönemlerindeki hareketsiz yaşam tarzının atardamar sertleşmesini artırdığını ortaya koydu. Araştırmada, 11 ila 24 yaşları arasındaki bin 339 kişi üzerinde 13 yıl boyunca yapılan incelemeler sonucunda, günde 6 saatten 9 saate çıkan hareketsizlik süresinin atardamar sertleşmesini yaklaşık yüzde 10 artırdığı bulundu. Ayrıca, yaşlanmanın atardamar sertliğini artırdığı ve bu durumun yetişkinlerde genç yaşta ölüm riskini yüzde 47 artırabileceği, günde en az 3 saatlik hafif fiziksel aktivitenin ise atardamar sertleşmesi riskini en aza indirebileceği belirtildi.
27 Mart 2024

Birmingham Üniversitesi'nden bilim insanları, yaşlı meşe ağaçlarının karbondioksit emme kapasitesini araştırdı. Yedi yıl süren çalışmada, 180 yaşındaki ağaçların bile yüksek karbondioksit seviyelerine maruz kaldıklarında gövdelerini genişleterek daha fazla karbondioksit hapsettiği gözlemlendi. Bu bulgu, yaşlı ağaçların iklim değişikliğiyle mücadelede kritik bir rol oynadığını ortaya koydu.
13 Ağustos 2024

Dalhousie Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, köpeklerin insanların nefeslerini koklayarak travma sonrası stres bozukluğunu (TSSB) tespit edebileceğini gösteren bir çalışma yürüttü. Araştırma, köpeklerin vücut salgılarındaki uçucu organik bileşenleri (VOC'leri) tanıyarak TSSB semptomlarını algılayabildiklerini ortaya koydu. İki köpek, Ivy ve Callie, bu kokuları yüksek doğruluk oranlarıyla tanıyarak farklı duygusal durumları ayırt etti. Araştırmacılar, bu bulgunun hizmet köpeklerinin eğitimi ve erken dönem TSSB semptomlarının tespiti için önemli olduğunu vurguluyor.
30 Mart 2024

Fransa'da yapılan bir araştırma, kafein tüketiminin demans ve Alzheimer hastalığının ilerleme riskini azaltabileceğini ortaya koydu. 2010-2015 yılları arasında hafif bilişsel bozukluk veya Alzheimer teşhisi almış 263 kişinin verileri incelendi. Araştırma, düşük kafein tüketiminin hafif bilişsel gerileme riskini artırdığını ve beta-amiloid protein birikimiyle ilişkili olduğunu buldu. Ancak, kafein tüketiminin Alzheimer semptomları üzerindeki etkilerini tam olarak anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğu belirtildi.
15 Ekim 2024

ABD'deki araştırmacılar, öfke anlarının kalp krizi riskini nasıl artırdığını inceledi. Çalışma, 280 genç yetişkin üzerinde yapıldı ve katılımcılardan öfke, kaygı ve üzüntü hissi uyandıran anıları hatırlamaları istendi. Sonuçlar, öfke durumunda damarların genişleme kabiliyetinin azaldığını gösterdi, bu da kalp krizi riskiyle doğrudan ilişkilendirildi. Araştırmanın sonuçları Amerikan Kalp Birliği Dergisi'nde yayımlandı.
1 Mayıs 2024

Yeni bir araştırma, çocukların ekran başında geçirdiği süreyi azaltmanın kötü davranışları da azalttığını ortaya koydu. Güney Danimarka Üniversitesi'nden araştırmacılar, dört ile 17 yaş aralığındaki 181 çocuk ve ergenin bulunduğu 89 aileden toplanan verileri analiz etti. Araştırma, çocukların ekran sürelerini haftada sadece üç saate düşürerek ruh sağlığı ve davranışlarında önemli iyileşmeler gözlemlendiğini belirtti. Ayrıca, önceki araştırmalar da çocukların ekran başında kalmasının gelişimsel gecikmelere yol açabileceğini ve nörogelişimsel bozukluklarla ilişkili olabileceğini ortaya koymuştu.
21 Temmuz 2024

Londra'daki University College'tan bilim insanları tarafından yapılan bir araştırma, Viagra ve benzeri sertleşme ilaçlarını kullanan erkeklerde Alzheimer görülme oranının daha düşük olduğunu ortaya koydu. Araştırma, 260 binden fazla erkeğin reçete kayıtlarını inceleyerek, ilacı kullananlarda demans gelişme ihtimalinin yüzde 18 daha az olduğunu belirledi. Viagra'nın başlangıçta yüksek tansiyon ve kalp ilacı olarak tasarlandığı, ancak vücuttaki genel kan dolaşımını arttırdığı ve beyin hücrelerini koruyucu etkileri olduğu bilgisi paylaşıldı. Araştırmacılar, bulguların doğrulanması ve ilacın Alzheimer üzerindeki direkt etkisinin belirlenmesi için daha fazla çalışma yapılması gerektiğini vurguladı.
8 Şubat 2024

Bilim insanları, 10 dakikalık bir beyin taraması ile demansı, gözle görülür semptomlar ortaya çıkmadan yıllar önce tespit edebilecek bir yöntem geliştirdi. Londra Queen Mary Üniversitesi'nden Prof. Charles Marshall liderliğindeki araştırma, fonksiyonel MRI (fMRI) taramaları kullanarak beynin varsayılan mod ağındaki (DMN) değişiklikleri inceledi. Yapay zeka algoritmaları ile riskli kişileri teşhisten dokuz yıl öncesine kadar yüzde 80 doğrulukla tespit edebilen model geliştirildi. Araştırma sonuçları Nature Mental Health dergisinde yayınlandı ve daha fazla araştırma yapılması gerektiği belirtildi.
8 Haziran 2024

The Guardian’ın aktardığı araştırmaya göre, salgının başında Covid nedeniyle hastaneye kaldırılanlarda beyin sisi ve sağlık sorunları yıllarca sürebiliyor. Bilim insanları, Covid’in uzun dönemli etkilerini inceleyerek beyin sisi, yorgunluk ve ruh sağlığı sorunlarının devam edip etmediğini araştırdı. Katılımcıların birçoğu Covid’den iki-üç yıl sonra şiddetli depresyon, yorgunluk ve kaygı hissettiğini, dahası semptomların zamanla kötüleştiğini söyledi. Araştırma, Covid’in diğer solunum yolu enfeksiyonlarına kıyasla depresyon ve anksiyeteyle sıkı ilişkisini ortaya koyuyor.
2 Ağustos 2024

NP İstanbul Beyin Hastanesi'nde yapılan toplantıda uzmanlar, sınavlara hazırlanan çocukların performans artırıcı ilaçlar kullanmasının uzun vadede bağımlılığa yol açabileceği konusunda ebeveynleri uyardı. Prof. Dr. Nevzat Tarhan, kontrol edilebilen stresin başarıyı artırabileceğini, ancak kontrol edilemeyen stresin öğrenme hızını yavaşlattığını belirtti. Ayrıca, ebeveynlerin çocuklarını başkalarıyla kıyaslamamaları ve onlara destek olmaları gerektiği vurgulandı. Uzmanlar, sınav kaygısının yönetilebilir olduğunu ve gerektiğinde medikal tedavilerin uygulanabileceğini ifade etti.
23 Mayıs 2024

Lancet Demans Komisyonu'nun 2024 güncellemesine göre, tedavi edilmeyen görme kaybı ve yüksek LDL kolesterol seviyeleri Alzheimer riskini artıran yeni faktörler olarak belirlendi. Türkiye Alzheimer Derneği, demansın önemli bir halk sağlığı sorunu olduğunu ve risk faktörlerinin iyi yönetilmesiyle vakaların yarısının önlenebileceğini vurguluyor. Ayrıca, sosyal bağların güçlendirilmesi ve sağlıklı yaşlanma stratejilerinin demans riskini azaltmada etkili olduğu belirtiliyor. Yeni Alzheimer ilaçlarının yan etkileri ve Türkiye'deki onay süreçleri de tartışılıyor.
21 Eylül 2024

Yeni bir araştırmaya göre, ergenlik dönemindeki internet bağımlılığı, gençlerin beyin kimyasında bağımlılık yaratan davranışlara yol açabilecek değişikliklere neden olabilir. Araştırma, 2013 ile 2023 yılları arasında internet bağımlılığı tanısı konmuş 10 ile 19 yaş arası 237 çocuğu kapsayan 12 çalışmayı inceledi. Beynin hafıza, karar verme ve etkin düşünmeyle ilgili bölümlerindeki işlevsel bağlantıda genel bir azalma saptandı. Bu değişikliklerin, ergenlerde bağımlılık yaratan davranış ve eğilimlerin yanı sıra zihinsel sağlık, gelişim, entelektüel yetenek ve fiziksel koordinasyonla bağlantılı davranış değişikliklerine yol açabileceği belirtildi.
5 Haziran 2024

Columbia Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen ve JAMA Network Open dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, 1948'den bu yana üç nesil üzerinden toplanan 14,106 katılımcının verilerini analiz ederek, daha yüksek eğitim seviyesine sahip bireylerin daha yavaş yaşlandığını ortaya koydu. Araştırmacılar, katılımcıların her iki yıllık ek eğitim görmeleri durumunda yaşlanma hızlarının yüzde 2 ila 3 oranında yavaşlayabileceğini ve bu durumun ölüm riskini yaklaşık yüzde 7 oranında azaltabileceğini tespit etti. Araştırma, eğitim seviyesi ile yaşlanma ve ölüm riski arasındaki ilişkiyi detaylı bir şekilde inceliyor.
4 Mart 2024
İşaretlediklerim