Araştırmalar, aşırı teknoloji kullanımının demans benzeri bilişsel değişikliklere ve potansiyel olarak demans riskinin artmasına yol açabileceğini gösteriyor. 'Dijital demans' terimi, teknolojinin aşırı kullanımı sonucu bilişteki değişiklikleri tanımlamak için kullanılıyor, ancak bu durum resmi olarak teşhis edilebilir bir sağlık durumu değil. 2022'de yapılan bir araştırma, televizyon izlemenin demans riskini artırırken, bilgisayar kullanımının daha düşük demans riskiyle ilişkilendirildiğini buldu. Dijital demansın önlenmesi için önerilen adımlar arasında telefon bildirimlerini sınırlamak ve pasif medya süresini azaltmak yer alıyor.
3 Mart 2024

Human Brain Mapping dergisinde yayınlanan bir araştırma, yetişkin erkeklerde pornografinin para kazanma veya oyun oynamaya kıyasla beyindeki ödül merkezlerini daha fazla tetiklediğini ortaya koydu. Araştırma, 19-38 yaş aralığındaki 31 sağlıklı erkek katılımcı üzerinde yapıldı ve katılımcıların pornografik resimlere, video oyunu ekran görüntülerine ve para resimlerine verdikleri tepkiler incelendi. Bulgular, pornografinin diğer ödüllendirici uyaranlardan daha hızlı ve güçlü bir şekilde beyindeki ödül işleme yollarını harekete geçirdiğini gösterdi. Bu tür araştırmalar, bağımlılığın tedavisi için yeni terapilerin geliştirilmesine katkı sağlayabilir.
22 Temmuz 2024

Son üç yılda Türkiye’de kumar bağımlılığıyla ilgili başvuru sayısı 2,5 kat arttı. Bu artışta çevrimiçi kumarın etkisi büyük. Moodist Hastanesi Tıbbi Direktörü Prof. Dr. Kültegin Ögel, çevrimiçi kumarın bağımlılığı artırdığını ve ulaşılabilirliğin bağımlılığı tetiklediğini belirtti. Ayrıca, ergenlerin kumar bağımlılığı risklerinin farkında olmadıkları ve kumarın gençler arasında popüler bir aktivite haline geldiği vurgulandı.
11 Ağustos 2024

Toronto Üniversitesi'nden araştırmacılar, yaşları 60 ve üstü 7 bin 600 kişinin yaşlanma bulgularını inceledi. Araştırma, evli erkeklerin bekar erkeklere kıyasla iki kat daha iyi yaşlandığını tespit etti. Buna karşılık, bekar kadınların evli ve boşanmış kadınlardan daha sağlıklı yaşlandığı ortaya çıktı. Araştırma, çiftlerin birbirini sağlıklı davranışları benimsemeye teşvik edebileceğini öne sürüyor.
23 Ağustos 2024

The Lancet Public Health dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre, Birleşik Krallık'ta hiç sigara içmemiş yetişkinler arasında e-sigara kullanımı hızla artıyor. 2020'de her 200 kişiden biri e-sigara kullanırken, 2024'te bu oran her 28 kişiden birine yükseldi. Araştırma, e-sigara kullanımının özellikle alkol tüketimi yüksek olan genç yetişkinler arasında arttığını gösteriyor. Araştırmacılar, e-sigaraların daha az zararlı olduğu iddiasının yanıltıcı olduğunu ve yeni politikaların gerekliliğini vurguluyor.
3 Ekim 2024

Kaliforniya Üniversitesi tarafından hazırlanan 'Teens & Screens' raporuna göre, Z kuşağı izleyicileri ekranda daha az seks, daha çok arkadaşlık ve platonik ilişkilerin anlatıldığı içerikler görmek istiyor. Ankete katılan gençlerin yüzde 44,3'ü medyada romantizmin aşırı kullanıldığını düşünürken, yüzde 39'u aromantik ve/veya aseksüel karakterlerin daha fazla tasvir edilmesini istiyor. Ayrıca, gençlerin yüzde 47,5'i dizi ve filmlerin çoğunda seksin gerekli olmadığını belirtiyor. Araştırma, Z kuşağında cinsel ilişkinin azalmasıyla da ilişkilendirildi.
26 Ekim 2023

Oxford Üniversitesi Reuters Enstitüsü'nün 2024 Dijital Haber Raporu'na göre, TikTok ilk defa X'i (eski adıyla Twitter) haber kaynağı olarak geçti. Raporda, geleneksel medya takip oranlarının düştüğü ve haberlerden uzak duranların sayısının arttığı belirtildi. Türkiye'de ise haberler daha çok online platformlardan takip ediliyor ve sosyal medya kullanım oranları yüksek.
17 Haziran 2024

Danimarka'daki Aarhus Üniversitesi'nden bilim insanları, Birleşik Krallık merkezli Biobank'teki genetik verileri inceleyerek sigara içmenin zihinsel hastalıklara neden olduğunu ve hastaneye yatma riskini yüzde 250 artırdığını belirtti. Araştırmada, sigara içenlerin genellikle 30'larından sonra zihinsel rahatsızlıklar nedeniyle hastanede tedavi gördükleri ve sigaranın özellikle depresyon ve bipolar bozukluğa yol açtığı tespit edildi. Ayrıca, sigarayla ilişkilendirilen genleri taşıyan ancak sigara içmeyen kişilerin, bu genleri taşıyan ve sigara içen kişilere kıyasla ruhsal bozuklukların ortaya çıkma olasılığının daha düşük olduğu gözlemlendi.
2 Eylül 2023

Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası evsiz kalan binlerce insan için çözüm olarak öğrenci yurtlarının depremzedelere tahsis edilmesi ve üniversitelerin uzaktan eğitime geçmesi kararı alındı. Yüksek Öğretim Kurulu'nun (YÖK) bu kararı, öğrenciler, akademisyenler, siyasetçiler ve hukukçular tarafından sosyal medyada eleştirildi. Eleştirilerde, eğitimin kalitesinin düşeceği, öğrencilerin psikolojik ve akademik zarar göreceği ve alternatif çözümlerin değerlendirilmesi gerektiği vurgulandı. Ayrıca, bu kararın bir kuşağın kaybedilmesine yol açabileceği ifade edildi.
11 Şubat 2023

Türkiye'de hem e-sigara hem de esrar satışı yasak olmasına rağmen, e-ticaret siteleri üzerinden kenevirli e-sıvılar satılmaktadır. Sağlığa Evet Derneği'nin yaptığı çalışmaya göre, 300'den fazla yasadışı ürün internet üzerinden pazarlanmaktadır. İstanbul Tabip Odası, Türk Toraks Derneği ve Sağlığa Evet Derneği, tütün ve e-sigara kullanımının halk sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekmek için ortak bir toplantı düzenledi. Prof. Dr. Elif Dağlı, e-sigara ve kenevir kullanımının özellikle gençler arasında hızla yayıldığını ve bu ürünlerin beyin gelişimine zarar verdiğini belirtti.
4 Nisan 2024

Tohoku Üniversitesi'nden araştırmacılar, doğum sonrası depresyonun hamilelik sırasında ve doğumdan sonraki aydaki metabolit seviyeleri incelenerek öngörülebileceğini keşfetti. Araştırmada, depresyon geçiren kadınların hamilelikte sitozin seviyelerinin azaldığı, eritrüloz seviyelerinin ise arttığı tespit edildi. Bu bulguların doğrulanması halinde, depresyon riski taşıyan anneler için önleyici tedbirler alınabileceği belirtiliyor. Şu anda doğum sonrası depresyonu tahmin eden bir test bulunmamaktadır.
1 Mart 2023

Oxford ve Ochanomizu üniversitelerinin ortak araştırması, 10 yıl içinde ev işlerinin yüzde 39'unun robotlar tarafından üstlenileceğini öngörüyor. Araştırmada 65 yapay zeka uzmanının görüşleri alındı ve sonuçlar PLOS One dergisinde yayımlandı. Market alışverişi en çok otomatikleşecek işler arasında yer alırken, çocuk ve yaşlı bakımı en az etkilenecek alanlar olarak belirlendi. Araştırmada cinsiyetlere göre otomasyona bakış açısının farklılık gösterdiği ve artan otomasyonun cinsiyet eşitliğine katkı sağlayabileceği vurgulandı.
24 Şubat 2023

Harvard Tıp Fakültesi kardiyoloji uzmanı Dr. Ozan Ünlü'nün açıklamalarına göre, Covid-19 aşıları kalp yetmezliği, atardamar ve toplardamar pıhtıları, beyin kanamaları gibi ciddi sağlık sorunlarına karşı koruyucu etkiye sahip. İngiltere, İspanya ve Estonya'dan 20 milyon kişinin verilerinin analiz edildiği bir araştırma, aşıların hem akut hem de uzun vadeli komplikasyon risklerini azalttığını gösterdi. Araştırma, endüstri desteği olmadan gerçekleştirildi ve aşılanmış bireylerde ciddi sağlık sorunlarının riskinde önemli düşüşler saptandı. Ayrıca, Covid-19'un kalp ve damar sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerine karşı aşıların koruyucu olduğu vurgulandı.
19 Mart 2024

Finlandiya'da yapılan bir araştırma, 40 yaşından önce menopoza giren kadınların otoimmün hastalıklara yakalanma riskinin arttığını ortaya koydu. Araştırma, 20 bin kadının sağlık verilerini en az 12 yıl boyunca takip etti ve erken menopoza giren kadınların otoimmün hastalıklara 2,6 kat daha yatkın olduğunu belirledi. Araştırma sonuçları, Britanya'da Oxford Üniversitesi'nin Human Reproduction dergisinde yayınlandı. Uzmanlar, doktorların bu artan riskin farkında olması gerektiğini vurguladı.
26 Eylül 2024

Uppsala Üniversitesi'nde gerçekleştirilen bir araştırma, sağlıksız yiyeceklerin derin uyku kalitesini düşürdüğünü gösterdi. Araştırmada 15 sağlıklı, normal kilolu genç erkek katılımcıya rastgele sırayla sağlıklı ve sağlıksız diyetler uygulandı. Sağlıksız diyet uygulayan katılımcıların derin uyku kalitesi, sağlıklı diyet uygulayanlara göre daha düşük çıktı. Araştırma sonuçlarına göre, abur cubur tüketimi uyku süresini etkilemese de yavaş dalga aktivitesini azaltarak derin uykunun onarıcı özelliğini bozuyor.
1 Haziran 2023

TÜİK tarafından yapılan yaşam memnuniyeti araştırmasına göre, Türkiye'de 18 ve üzeri yaştaki bireyler arasında mutluluk oranı 2023'te yüzde 52,7'ye yükseldi. Araştırma sonuçlarına göre, evli bireyler daha mutlu, ve bireylerin en büyük mutluluk kaynağı aileleri olarak belirlendi. Ancak, ülkenin en önemli sorunu olarak hayat pahalılığı gösterildi. Kamu hizmetlerinden memnuniyet düzeyleri de incelendiğinde, asayiş hizmetlerinden memnuniyet en yüksek oranda olurken, eğitim hizmetlerinden memnuniyet en düşük oranlarda kaldı.
16 Şubat 2024

Belçikalı araştırmacılar, alkol kullanım bozukluğu olan kişilerin reddedilme duyarlılığını inceledi. Araştırmada, alkol kullanım bozukluğu teşhisi konmuş ve en az 10 gündür içmemiş 105 hasta ile 73 sağlıklı kişiden oluşan kontrol grubu 'reddedilme duyarlılığı anketi'ni yanıtladı. Anket sonuçları, alkol kullanım bozukluğu olan kişilerin sosyal etkileşimlerde reddedilme duyarlılığının ortalamanın üstünde olduğunu gösterdi. Araştırmanın sonuçları 'Journal of Psychiatric Research' dergisinde yayınlandı.
30 Ekim 2023

Britanya'da yapılan bir araştırma, kız öğrencilerin sadece kızların alındığı okullarda, karma okullardaki ve erkek okullarındaki öğrencilere kıyasla daha başarılı olduğunu ortaya koydu. Araştırmaya göre, kız öğrenciler tek cinsiyetli okullarda daha iyi performans gösteriyor. Uzmanlar, bu durumun kızların başarılı okul arkadaşlarını ve tekniklerini taklit etme yeteneklerinden ve erkeklerin sınıfta daha fazla zaman almasının önlenmesinden kaynaklanabileceğini belirtiyor. Kız Okulları Birliği ve Girls' Day School Trust yetkilileri, kızlara potansiyellerini geliştirmeleri için gereken alanın verilmesinin önemini vurguluyor.
14 Mayıs 2024

Harvard'dan psikolog Debbie Sorensen ve sinirbilimci Dr. Heidi Hanna, stresin bağımlılık yapıcı etkileri üzerine uyarılarda bulundu. Stresin, kortizol ve dopamin salgılayarak ödül merkezini harekete geçirdiği ve tekrarlanan davranışları teşvik ettiği belirtildi. Kronik stresin, uyuşturucu kadar bağımlılık yapabileceği ve yüksek hırslı kişilerin tükenmişlik ve kronik strese daha yatkın olduğu ifade edildi. Sorensen, stres bağımlılığının belirtileri olarak dinlenmekten kaçınma, sürekli telefon kontrolü ve her şeye 'evet' demeyi sıraladı.
8 Mayıs 2023

Avrupa Kardiyoloji Derneği'nin yayımladığı bir araştırmaya göre, çocukların ve gençlerin uzun süre hareketsiz kalmasının ilerleyen yaşlarda kalp hasarlarına neden olabileceği belirlendi. Araştırmada 766 çocuğun 11, 15 ve 24 yaşlarındaki hareketsiz kalma süreleri ve kalp ölçümleri karşılaştırıldı. Araştırmacılar, 11 ila 24 yaşları arasında hareketsiz geçirilen her dakikanın, kalp ağırlığında artışa neden olduğunu tespit etti. Araştırma yazarlarından Dr. Andrew Agbaje, gençlerin ekran başında geçirdikleri sürenin daha ağır bir kalbe yol açtığını ve bu durumun kalp krizi ve inme ihtimalini artırdığını belirtti.
23 Ağustos 2023
İşaretlediklerim