Türkiye'nin yabancı sermaye krizi ve çözüm önerileri

Türkiye'nin yabancı sermaye krizi ve çözüm önerileri ile benzer, 17 olumlu, 57 olumsuz, ve 30 önemli olmak üzere, toplam 100 olay izlendi.

Merkez Bankası Esfender Korkmaz Mehmet Şimşek Tayyip Erdoğan IMF AKP Katar ABD Reuters Alaattin Aktaş TL Bloomberg Erdoğan TCMB Suudi Arabistan Birleşik Arap Emirlikleri Hazine ve Maliye Bakanı Hazine ve Maliye Bakanlığı Bankalar MB Hafize Gaye Erkan Sermaye Piyasası Kurulu Çin BloombergHT TÜFE İstanbul Barosu TÜİK BAE Avrupa
Merkez Bankası Esfender Korkmaz Mehmet Şimşek Tayyip Erdoğan IMF AKP Katar ABD Reuters Alaattin Aktaş TL Bloomberg Erdoğan TCMB Suudi Arabistan Birleşik Arap Emirlikleri Hazine ve Maliye Bakanı Hazine ve Maliye Bakanlığı Bankalar MB Hafize Gaye Erkan Sermaye Piyasası Kurulu

Mayıs ayının son haftasında yabancı yatırımcılar 529 milyon dolarlık hisse senedi satarak son iki yılın haftalık bazda rekorunu kırdı. Yeni ekonomi yönetiminin bir yıllık döneminde yabancı yatırımcıların Türkiye'ye getirdiği toplam döviz miktarı 12.5 milyar dolar oldu. Ancak bu yılın ilk beş ayında hisse senedi alımları oldukça düşük seviyede kaldı. İç borçlanma senedi alımlarında ise belirgin bir artış gözlendi. Ayrıca, borsada alım satım için yeni bir vergi düşünülüyor ve bu verginin yabancı yatırımcıların borsadan çekilme eğilimini hızlandırabileceği belirtiliyor.
7 Haziran 2024

Esfender Korkmaz, Türkiye'de özel eğitim kurumlarının yüksek ücretleri nedeniyle toplumda bir kastlaşma oluştuğunu ifade etti. İstanbul'da bir yabancı kolejin 2024-2025 ders yılı kayıt ücretinin 830.000 lira olduğunu, taksitlendirildiğinde ise 1 milyon 150 bin liraya çıktığını belirtti. Korkmaz, bu durumun sadece çok az bir kesimin ödeyebileceği bir durum olduğunu ve Türkiye'de 2022 yılında kaynağı belirsiz 26,4 milyar dolarlık para girişi olduğuna dikkat çekti. Ayrıca, vakıf üniversitelerinin bazılarının kendi şirketleri üzerinden kazanç sağladığını ifade etti.
29 Mart 2024

Merkez Bankası verilerine göre, Türkiye’nin yurt dışı varlıkları 2023 yıl sonuna göre yüzde 3,7 azalarak 317 milyar dolar oldu. Aynı dönemde yükümlülükler yüzde 3,4 artarak 634,7 milyar dolara yükseldi. Net Uluslararası Yatırım Pozisyonu (UYP) ise 2023 yıl sonunda -284,7 milyar dolarken, 2024 Mart sonunda -317,6 milyar dolar seviyesine geriledi. Varlıklar ve yükümlülükler alt kalemlerinde de çeşitli değişiklikler gözlemlendi.
20 Mayıs 2024

Societe Generale'nin CEEMEA Baş Stratejisti Marek Drimal, yabancı yatırımcıların Türkiye'de ekonomik istikrar ve dengesizliklerin çözümü için ortodoks politikalara geri dönülmesini beklediğini ifade etti. Türkiye'deki seçim belirsizliğinin sona ermesiyle piyasaların yeni ekonomi yönetimi ve izlenecek politikalara odaklandığı, bu durumun piyasada hareketliliği artırabileceği belirtiliyor. Drimal, Merkez Bankası'nın faiz oranlarını yılın geri kalanında sabit tutmasını ve mevcut ekonomik modelin devamını beklediklerini söyledi.
2 Haziran 2023

Ekonomist Uğur Gürses, döviz kurlarındaki son artışın kur korumalı mevduat (KKM) maliyetini artıracağını ve en iyi senaryoda bile Türkiye'nin ekonomik yükünün en az 300 milyar TL artacağını ifade etti. Gürses, 26 Mayıs itibariyle 125 milyar dolarlık KKM stoku ve dolar/TL kuru 19,90 seviyesinden yola çıkarak, yüzde 17,5'lik bir kur artışı ve yüzde 35'lik bir faiz oranı varsayımıyla bu maliyet artışını hesapladı. Bu durum, önümüzdeki altı ay içinde hazinenin üstleneceği maliyetin 260 milyar TL olacağını gösteriyor.
9 Haziran 2023

Esfender Korkmaz, Türkiye'nin siyasi İslam'ın etkisi altında potansiyel kalkınma fırsatlarını kullanamadığını ve geri kaldığını ifade ediyor. Son altmış yılda Türkiye'nin dünya GSYH'sından aldığı payın düştüğünü belirten Korkmaz, başkanlık sisteminin devam etmesi durumunda demokraside kan kaybı yaşanacağını ve ekonomik istikrarın sağlanamayacağını öne sürüyor. Korkmaz, bu durumun Türkiye'nin dünya ekonomisindeki payını daha da azaltacağını vurguluyor.
21 Temmuz 2024

Murat Muratoğlu, Türkiye'de ekonomik istikrarsızlığın ve hukuk sisteminin yetersizliğinin yabancı yatırımcıları nasıl etkilediğini tartışıyor. Honda, Volkswagen, LG, Ford, Chery, Saıc Motor, Skywell ve Great Wall gibi büyük şirketlerin Türkiye'deki yatırım planlarını iptal ettiği veya askıya aldığı belirtiliyor. Türk Lirası'nın değerli tutulması nedeniyle Türkiye'nin artık ucuz bir ülke olmadığı, ancak Türk halkının gelirlerinin Avrupa seviyesine ulaşmadığı vurgulanıyor. Ayrıca, meslek liselerinin durumu ve mavi yakalı iş gücü eksikliği gibi sorunlar da ele alınıyor.
12 Nisan 2024

Ekonomist Atilla Yeşilada, 28 Mayıs'taki cumhurbaşkanlığı seçimi ikinci turunun ardından Türkiye'de sermaye kontrollerinin getirilebileceği konusunda uyarıda bulundu. Merkez Bankası'nın döviz kurlarını kontrol altında tutma çabaları ve Kapalıçarşı'da oluşan ikili kur rejimi piyasada belirsizlik yaratıyor. Bankalara döviz çekimine sınırlama getirilmesi için sözlü talimatlar gittiği bildiriliyor. Yeşilada, Twitter üzerinden yaptığı paylaşımda pazartesi günü için sermaye kontrollerine hazır olunması gerektiğini ifade etti.
25 Mayıs 2023

Esfender Korkmaz, açıklanan kamuda tasarruf ve verimlilik paketinin enflasyonu önlemede etkili olabilmesi için iktisadi ajanların güven duyması gerektiğini belirtti. Korkmaz, kamu ihale kanunu ve kamu-özel iş birliği anlaşmalarının eleştirildiğini, mali disiplinin sağlanamadığını ve tasarrufun altyapısının oluşturulması gerektiğini vurguladı. Ayrıca, 10 milyon yabancıyı besleyen bir ülkenin yapacağı tasarrufun önemsiz olduğunu ve seçimlerin israfı kronikleştirdiğini ifade etti.
14 Mayıs 2024

Sermaye Piyasası Kurulu, sekiz şirketin toplamda 2 milyar 509 milyon lira değerindeki borçlanma aracı ihracı ve dört şirketin toplam 575 milyon 335 bin 775,04 lira değerindeki bedelsiz sermaye artırımı başvurularını onayladı. Ayrıca, SPK, belli başlı şirketlerin pay piyasasında gerçekleştirilen işlemlerle ilgili olarak iki kişiye toplamda yaklaşık 1,2 milyon lira tutarında idari para cezası uyguladı. Türkiye'de yerleşik kişilere yurt dışında kaldıraçlı işlem yaptıran 26 internet sitesine erişim engeli getirilmesi kararı da alındı.
16 Haziran 2023

Türkiye'nin 2023 yılı sonu itibarıyla 500 milyar dolarlık dış borcu bulunmaktadır ve bu borçlarını zamanında ve faizleriyle ödemektedir. Ülkenin finansal sisteminde kullanılabilir 164 milyar dolar döviz ve altın bulunuyor. Türkiye'nin cari açığı azalmakta ve bütçe açığı düşük seviyelerde seyretmekte, bu da ekonomik istikrarın göstergesi olarak değerlendirilmektedir. Yazar, Türkiye'nin IMF'ye ihtiyacı olmadığını ve IMF'nin müdahalesinin gereksiz olacağını savunmaktadır.
23 Nisan 2024

Britanyalı ekonomist Timothy Ash, Türkiye'nin iktidar değişikliği sonrasında ortodoks para politikalarına dönmesi halinde yıllık 50 milyar dolarlık yatırım çekebileceğini ifade etti. Millet İttifakı'nın cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu ise daha önce yaptığı yurt dışı görüşmeler sonrasında beş yıl içinde 300 milyar dolarlık yabancı yatırımın Türkiye'ye geleceğini iddia etmişti. Ash, bağımsız bir merkez bankası, liyakat esaslı bir ekonomi ekibi, hukukun üstünlüğü ve ekonomi politikalarında kontrol ve denge sisteminin önemine vurgu yaptı.
17 Nisan 2023

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye'nin küresel doğrudan yatırımlardan aldığı payın 2003-2023 döneminde yüzde 0,2'den yüzde 0,9'a çıktığını belirtti. Şimşek, 2028 yılına kadar bu oranı yüzde 1,5'e yükseltmeyi hedeflediklerini açıkladı. Türkiye'nin elektrikli araç, batarya ve lojistik yatırımları için tercih edilen bir ülke olduğunu vurgulayan Şimşek, 2003-2024 Haziran döneminde toplam 266,9 milyar dolar doğrudan yatırım girişi gerçekleştiğini söyledi. Bu yatırımların, Türkiye'nin büyüme potansiyelini ve vatandaşların refahını artıracağını ifade etti.
21 Ağustos 2024

Yerel seçimlerin tamamlanmasıyla Türkiye, ekonomi politikalarına yeniden odaklanacak bir döneme giriyor. Önümüzdeki süreçte enflasyonla mücadele, piyasalarda yeni denge arayışları ve dolar kurundaki stabilizasyon çabaları öncelikli hedefler arasında yer alacak. Ekonomik istikrar ve yatırım ikliminin güçlenmesine katkıda bulunacak önlemler alınacak. Ayrıca, yabancı yatırımcıların ilgisi ve Türkiye'ye yönelik değerlendirmelerin artması bekleniyor.
1 Nisan 2024

Türkiye'de son iki ayda döviz mevduatlarından 27,7 milyar dolar çıkış yaşandı. Ekonomistler ve bankacılar, bu paranın bir kısmının 'yastık altına' veya yurt dışına aktığına, kiralık kasa talebinin arttığına dikkat çekiyor. Merkez Bankası'nın bankalara uyguladığı baskı ve düşük faiz oranları, döviz hesaplarından çıkışı tetikleyen faktörler arasında gösteriliyor. Borsanın da volatil bir seyir izleyeceği ve yatırımcıların bu durumdan etkileneceği belirtiliyor. Ayrıca, seçim sonrası ekonomi politikalarının nasıl şekilleneceği konusunda farklı senaryolar tartışılıyor.
6 Ocak 2023

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye'nin uluslararası rezerv birikimini artırmak ve yatırımları çekmek için rasyonel politikalar uyguladığını ifade etti. Yaklaşık iki yıl süren 'yeni ekonomi modeli' sonrasında enflasyon ve cari açık artış gösterdi. Mehmet Şimşek'in Hazine ve Maliye Bakanı olarak atanmasıyla rasyonel politikalara dönüş sinyali verildi, ancak piyasalar ve yabancı yatırımcılar henüz güven kazanmış değil. Erdoğan, Körfez ülkelerinden yatırım beklediğini ve bu ülkelerle ilişkileri güçlendirmeyi hedeflediğini söyledi. Ayrıca, Türkiye'nin Avrupa Birliği üyelik sürecinin canlandırılması ve Gümrük Birliği'nin güncellenmesi konularında da olumlu bir kanaat olduğunu belirtti.
13 Temmuz 2023

Evren Kırıkoğlu, dolar/TL kurunun önümüzdeki altı ay içinde 25-26 seviyelerine ulaşmasının beklenen bir durum olduğunu ifade etti. İktidarın döviz kurlarını düzenlemeler ve Merkez Bankası'nın müdahaleleriyle kontrol altında tutmaya çalıştığı, ancak piyasada ikili bir fiyat oluştuğu ve seçimler sonrası kurdaki hareketlenmenin durdurulamadığı belirtiliyor. İhracatçılar daha önce 25-26 seviyesini 'denge kur' olarak talep etmişlerdi. Kırıkoğlu, adil bir kur seviyesinin de bu rakamlar olduğunu ve yabancı yatırımcıların daha ucuz seviyeleri bekleyebileceğini söyledi.
31 Mayıs 2023

Türkiye Merkez Bankası'nın Ocak 2023 ödemeler dengesi verilerine göre, Türkiye'nin dış ticaret açığı 12,43 milyar dolar olarak kaydedildi ve resmi rezervler 9,34 milyar dolar azaldı. Hükümetin 'yeni ekonomi modeli' ile cari işlemlerde fazla vermeyi hedeflemesine rağmen, Türk Lirası'nın değer kaybı ve yüksek enflasyon oranları bu hedefin gerçekleşmesini engelledi. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın faiz indirimi politikası ve TL'nin dolar karşısında değer kaybı, ekonomik hedeflerin tutturulamamasına yol açtı.
13 Mart 2023

Türkiye, gri listeden çıkmasına rağmen henüz beklenen ekonomik faydaları göremedi. Yabancı yatırımcılar hala temkinli davranıyor ve tahvil alımlarını sınırlı tutuyor. Mehmet Şimşek'in açıklamaları ise eyleme dönüşmeden sönümleniyor ve piyasada spekülasyonlara yol açıyor. Halk, gri listeden çıkmanın somut faydalarını henüz hissedemedi.
2 Temmuz 2024

Esfender Korkmaz, Türkiye'de 2021 sonunda başlayan ve maliyet enflasyonu şeklinde ortaya çıkan yüksek enflasyonun, eksi reel faiz ve TL'den kaçış nedeniyle düşmediğini belirtiyor. Gelir dağılımındaki bozuklukların lüks tüketimi etkilemediğini, ancak genel olarak enflasyonun düşürülmesinin zor olduğunu ifade ediyor. Korkmaz, enflasyonla mücadele için başkanlık sisteminin değişmesi, demokratik ve hukuki altyapının güçlendirilmesi ve IMF ile iş birliği yapılması gerektiğini öne sürüyor.
6 Şubat 2024
İşaretlediklerim