Türkiye'de 2005 yılında tüberküloz tanısı alan yabancı hasta oranı %6,8 iken, 2021'de bu oran %15,7'ye yükseldi. İstanbul'da kayıtlı tüberküloz hasta sayısı 2 bin 954 olup, yabancı hasta oranı %25'e ulaştı. Sağlık Bakanlığı, yabancı ülke doğumlular dahil tüm hastaların tedavilerini ücretsiz yapıyor. Tüberküloz hastaları arasında sosyal destek sağlayan İstanbul Verem Savaşı Derneği, tedaviye uyumu artırmak için maddi ve sosyal destek sunuyor. Hastaların tedavi sürecinde karşılaştıkları zorluklar arasında dil engeli, maddi yıkım ve damgalanma bulunuyor. Göçmen hastaların tedaviye uyumu yüksek olmasına rağmen, tanı ve tedavi süreçlerinde yaşanan gecikmeler hastalığın başkalarına bulaşmasına neden olabiliyor.
7 Ocak 2023

Türk Tabipleri Birliği Aile Hekimliği Kolu'nun yaptığı çalışmaya göre, Türkiye'nin birçok bölgesinde kızamık vakaları artış gösteriyor. Son altı ayda en çok vaka Bursa ve İstanbul'da bildirildi. Çalışmaya katılan aile hekimlerinin %6'sı 2023'te kızamık hastası gördüklerini belirtirken, aşı reddi nedeniyle son bir yılda 64 bin çocuğun aşısı yapılmadı. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, kızamığa bağlı ölüm iddialarını yalanladı ve durumun kontrol altında olduğunu ifade etti. Ancak TTB Başkanı Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı, ölüm belgelerinde gerçek sebeplerin yazılmadığını ve kızamık salgınının var olduğunu belirtti.
7 Temmuz 2023

Dr. Nil Çetin, unutkanlığın sık yaşanmasının bir hastalık belirtisi olabileceğini belirtmiş ve bu durumu tetikleyebilecek sekiz faktörü sıralamıştır. Alkol ve sigara tüketimi, bazı ilaçların kullanımı, psikolojik durumlar, vitamin ve demir eksiklikleri, hormonal düzensizlikler, diyabet ve hipertansiyon gibi hastalıklar, uyku bozuklukları ve beyin yaşlanması bu faktörler arasında yer almaktadır. Ayrıca, bu durumlarla başa çıkabilmek için önerilerde bulunmuştur.
10 Aralık 2023

Yapılan bir araştırmada, bağırsak mikrofaunasındaki bakterilerin genleri sayesinde yüksek ürik asit seviyelerinin düşürülebileceği ve bu durumun damar sertleşmesi ile gut hastalığıyla mücadelede kullanılabileceği ortaya çıktı. Araştırma, bin kişinin damar tıkanıklığı ve ürik asit seviyeleri ile bağırsak mikrobiyal faunasını inceledi. Fareler üzerinde yapılan deneylerde, ürik asit tüketen bakterilerin genlerinin aktarılmasıyla ürik asit seviyeleri ve damar tıkanıklığı üzerinde etkiler gözlemlendi. Araştırmanın yazarlarından Prof. Federico Rey, bu keşfin yeni tedaviler geliştirilmesine yardımcı olabileceğini belirtti.
12 Haziran 2023

Cardiff Üniversitesi ve UK Dementia Research Institute tarafından yürütülen bir araştırma, akıllı saatlerin ve yapay zekanın Parkinson hastalığını ilk belirtiler ortaya çıkmadan yedi yıl öncesinden tespit edebileceğini gösterdi. Araştırmada 103 bin 712 kişinin akıllı saat verileri analiz edilmiş ve 2013-2016 arasında bir haftalık hareket hızı verileri kullanılarak Parkinson hastalığına yakalanacak kişiler başarıyla tahmin edilmiştir. Araştırmanın sonuçları Nature dergisinde yayımlanmış ve daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğu belirtilmiştir.
4 Temmuz 2023

Columbia Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen ve JAMA Network Open dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, 1948'den bu yana üç nesil üzerinden toplanan 14,106 katılımcının verilerini analiz ederek, daha yüksek eğitim seviyesine sahip bireylerin daha yavaş yaşlandığını ortaya koydu. Araştırmacılar, katılımcıların her iki yıllık ek eğitim görmeleri durumunda yaşlanma hızlarının yüzde 2 ila 3 oranında yavaşlayabileceğini ve bu durumun ölüm riskini yaklaşık yüzde 7 oranında azaltabileceğini tespit etti. Araştırma, eğitim seviyesi ile yaşlanma ve ölüm riski arasındaki ilişkiyi detaylı bir şekilde inceliyor.
4 Mart 2024

Türk Tabipleri Birliği (TTB), Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın Covid-19'un Eris varyantının Türkiye'de dokuz kişide görüldüğüne dair açıklamasına yanıt verdi. TTB, salgının yönetimindeki eksikliklerin endişe verici olduğunu belirtti. Ayrıca, salgının yeniden alevlenme riskine karşı bir hazırlık yapılmaması, bakanlığın internet sitesinde Covid-19'a ilişkin paylaşılan son verilerin 6 ay önceye ait olması ve sağlık otoritesinin aşı kararsızlığını/karşıtlığını gidermeye yönelik yeterli çabaya girişmemesi konularını eleştirdi. Dünya Sağlık Örgütü ise, Eris varyantının diğer varyantlardan daha fazla sağlık tehdidi oluşturmadığını belirtti.
15 Eylül 2023

NP İstanbul Beyin Hastanesi'nde yapılan toplantıda uzmanlar, sınavlara hazırlanan çocukların performans artırıcı ilaçlar kullanmasının uzun vadede bağımlılığa yol açabileceği konusunda ebeveynleri uyardı. Prof. Dr. Nevzat Tarhan, kontrol edilebilen stresin başarıyı artırabileceğini, ancak kontrol edilemeyen stresin öğrenme hızını yavaşlattığını belirtti. Ayrıca, ebeveynlerin çocuklarını başkalarıyla kıyaslamamaları ve onlara destek olmaları gerektiği vurgulandı. Uzmanlar, sınav kaygısının yönetilebilir olduğunu ve gerektiğinde medikal tedavilerin uygulanabileceğini ifade etti.
23 Mayıs 2024

Stanford Üniversitesi'ndeki bir araştırma ekibi, binlerce orta yaş ve üstü kişide yaptıkları kan testleriyle, sağlıklı görünen 50 yaş ve üstü beş yetişkinden birinde en az bir organın diğerlerine göre daha hızlı yaşlandığını tespit etti. Araştırma, 11 ana organ ve doku üzerinde yoğunlaşarak, bu organlardan kaynaklanabilecek hastalıkları öngörmeye yardımcı olabilir. Araştırmacılar, bulguların daha geniş bir örnekleme ile teyit edilmesi durumunda, hızlı yaşlanan organlar için önleyici tedavilerin başlatılabileceğini belirtiyor.
7 Aralık 2023

İngiliz ilaç şirketi GSK ve Johns Hopkins Sıtma Araştırma Enstitüsü tarafından yürütülen bir çalışmada, sıtma hastalığının yayılmasını engelleyebilecek bir bakteri türü keşfedildi. Bu bakteri, 'Delftia tsuruhatensis Tres Cantos 1 (TC1)' ismiyle bilinir ve sivrisineklerin tükürük bezinde ve orta bağırsağında sıtmaya sebep olan parazitlerin miktarını azaltır. TC1 bakterisi, 'Harmane' isimli bir molekül salgılar ve bu molekül, sivrisinek ısırığıyla insana bulaşan parazitte yüzde 75 azalmaya sebep olur.
4 Ağustos 2023

Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Alpay Azap, yeni koronavirüs varyantları Eris ve XXB’den korunmak için risk grubundakilere maske takmayı önerdi. Azap, Covid-19'un henüz mevsimsel bir hastalığa dönüşmediğini, ancak önümüzdeki yıllarda bu durumun değişebileceğini belirtti. Ayrıca, risk grubundakilerin test yaptırmalarının önemini vurguladı ve antibiyotik kullanımının gereksiz olduğunu ifade etti. Üçüncü nesil mRNA aşısının Türkiye'ye henüz gelmediğini belirten Azap, risk grubunda olmayanların eski aşıyı olmalarına gerek olmadığını, ancak yüksek riskli gruptakilerin mRNA aşısını yaptırabileceklerini söyledi.
23 Eylül 2023

Sinirbilim ve görüntüleme tekniklerindeki ilerlemeler sayesinde, ölüm sürecinde beyin aktiviteleri üzerine yapılan bir araştırma PNAS dergisinde yayınlandı. Araştırmada, ölmek üzere olan dört hastanın beyin dalgaları ve kalp ritimleri incelendi ve özellikle 'gama' adı verilen beyin dalgalarında ani bir artış gözlemlendi. Gama dalgaları, yüksek düzeyde bilişsel işlevlerin gerçekleştirilmesinde önemli bir rol oynar. Araştırma, Michigan Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden nörobilimci Jimo Borjigin başkanlığında yürütüldü ve ölüm sürecini saniye saniye gösteren ilk çalışma olma özelliğini taşıyor.
3 Mayıs 2023

Çocuk ve ergen psikiyatrisi uzmanı Prof. Dr. Yankı Yazgan, deprem gibi afetler sonrasında çocukların en çok etkilendiği kesimlerden biri olduğunu ve depremzede çocukların yüzde 60'ında travma sonrası stres bozukluğu görülebileceğini belirtti. Türk Tabipleri Birliği ve sağlık emek-meslek örgütleri, deprem kriz masasında deprem ve çocuk sağlığını ele aldı. Yazgan, nörogelişimsel sorun tanılı çocukların 'en kırılgan' olduğunu ve kayıpları varsa daha fazla zarar görebileceklerini ifade etti. Ayrıca, deprem bölgesindeki çocukların eğitim ve sosyal aktivitelere erişiminde zorluklar yaşadığı, bulaşıcı hastalıkların yaygınlaşabileceği ve sağlık çalışanlarının barınma sorunları gibi konulara da değinildi.
4 Nisan 2023

Britanya İlaç ve Sağlık Ürünleri Düzenleme Kurumu (MHRA), orak hücre hastalığı ve beta talasemi tedavisi için 'Casgevy' adlı gen terapi ilacını onayladı. Bu tedavi, hastaların kemik iliği kök hücrelerinin laboratuvarda Crispr teknolojisi kullanılarak düzenlenmesini ve sağlıklı hemoglobin üretimini geri kazanmalarını sağlıyor. Denemelerde, orak hücre hastalarının çoğu şiddetli ağrıdan kurtulurken, beta talasemi hastalarının büyük bir kısmı en az bir yıl boyunca kan transfüzyonuna ihtiyaç duymamıştır. Tedavi, 2020 Nobel Ödülü kazanan Crispr teknolojisi ile gerçekleştiriliyor.
16 Kasım 2023

Avrupa Kardiyoloji Derneği'nin yayımladığı bir araştırmaya göre, çocukların ve gençlerin uzun süre hareketsiz kalmasının ilerleyen yaşlarda kalp hasarlarına neden olabileceği belirlendi. Araştırmada 766 çocuğun 11, 15 ve 24 yaşlarındaki hareketsiz kalma süreleri ve kalp ölçümleri karşılaştırıldı. Araştırmacılar, 11 ila 24 yaşları arasında hareketsiz geçirilen her dakikanın, kalp ağırlığında artışa neden olduğunu tespit etti. Araştırma yazarlarından Dr. Andrew Agbaje, gençlerin ekran başında geçirdikleri sürenin daha ağır bir kalbe yol açtığını ve bu durumun kalp krizi ve inme ihtimalini artırdığını belirtti.
23 Ağustos 2023

Şanlıurfa'da sağlıkta şiddet vakaları artış gösteriyor. Şanlıurfa Tabip Odası Başkanı Bulut Ezer, sağlık çalışanlarına yönelik şiddetin, sistem ve yetersizliklerden kaynaklanan sorunların sonucu olduğunu belirtti. Son yedi yılda Türkiye genelinde 23 bine yakın sağlık çalışanının şiddete maruz kaldığı belirtilirken, gerçek sayının daha yüksek olduğu tahmin ediliyor. Şanlıurfa'da sağlık hizmetlerinde yetersizlik, uzun bekleme süreleri ve hasta yakınlarının hastanelerde oluşturduğu kalabalık, şiddetin artmasına zemin hazırlıyor. Ayrıca, sağlık okuryazarlığının düşük olması ve göçmen nüfusun fazlalığı da şiddeti tetikleyen faktörler arasında.
11 Ekim 2023

Austin, Texas Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, MRI taramalarını analiz ederek insan düşüncelerini metne dönüştürebilen bir yapay zeka geliştirdiler. Nature dergisinde yayınlanan makaleye göre, bu yapay zeka hayal edilen konuşmayı metne çevirebiliyor. Araştırma, beyin aktiviteleri MRI ile taranarak ve büyük bir dil modeli kullanılarak gerçekleştirildi. Araştırmanın lideri sinirbilimci Alexander Huth, bu çalışmanın düşüncenin kendisini yakaladığını ve bu olasılığın heyecan verici olduğunu belirtti.
2 Mayıs 2023

Lund Üniversitesi'ndeki bir ekip tarafından yönetilen araştırmada, yapay zekanın meme kanseri tarama görüntülerini iki radyologla benzer oranda doğru okuyabildiği belirlendi. Araştırmada, 80 binden fazla kadının tarama görüntüleri hem radyologlar hem de yapay zeka tarafından değerlendirildi. Yapay zeka ve radyologların yanlış tespit oranı yüzde 1,5 çıktı. Ancak yapay zekanın tarama programlarında kullanılıp kullanılamayacağını tam olarak belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğu belirtildi.
3 Ağustos 2023

Yeni bir araştırma, gününün çoğunu soğutulmuş ortamlarda geçirenlerin, aşırı sıcaklara maruz kaldıklarında ölüm oranının daha yüksek olduğunu ortaya koydu. Araştırmada, Avustralya'nın kuzey bölgesinde yaşayan yerli halkın ve sonradan yerleşenlerin aşırı sıcaklara bağlı ölüm oranları karşılaştırıldı. Yerli halkın, klimalı ortamlara erişimlerinin sınırlı olmasına rağmen sıcağa bağlı ölüm oranlarının daha düşük olduğu belirlendi. Buna karşın, klimalı ortamlarda çok vakit geçiren sonradan yerleşenlerin aşırı sıcaklara maruz kaldıklarında ölüm oranlarının daha yüksek olduğu tespit edildi.
8 Ağustos 2023

Florida Üniversitesi Onkoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Dr. İlyas Şahin, güneşin UV ışınlarının deri kanseri gelişiminde açık bir risk faktörü olduğunu belirtti. Güneşin UV ışınları deri hücrelerinde mutasyonlara sebep olabildiğini ve bu nedenle çoğu deri kanserinin güneş ışınlarına maruziyetten kaynaklandığını ifade etti. Ayrıca, güneş kremlerinin deri kanseri riskini azalttığını gösteren çok sayıda çalışma olduğunu ve bu nedenle güneşe maruz kalınacak durumlarda güneş kremi kullanılmasını tavsiye etti.
23 Temmuz 2023
İşaretlediklerim