Serhat Demirel: Dalmaçyalıları incelemek, insan genetiği hakkındaki anlayışımızı geliştirme potansiyeline sahip

Serhat Demirel: Dalmaçyalıları incelemek, insan genetiği hakkındaki anlayışımızı geliştirme potansiyeline sahip ile benzer, 44 olumlu, 29 olumsuz, ve 35 önemli olmak üzere, toplam 100 olay izlendi.

ABD Britanya Bilim İnsanları BBC MESUDE ERŞAN Diken Canva Araştırmacılar Nature BBC Türkçe Antakya İstanbul Hatay Harvard Üniversitesi fareler Cambridge Üniversitesi DNA Lawrence Faucette meme kanseri Şanlıurfa Covid-19 Kahramanmaraş Kediler Serhat Demirel Kafatası 236 Sağlık Bakanlığı Antidote
ABD Britanya Bilim İnsanları BBC MESUDE ERŞAN Diken Canva Araştırmacılar Nature BBC Türkçe Antakya İstanbul Hatay Harvard Üniversitesi fareler Cambridge Üniversitesi DNA Lawrence Faucette meme kanseri Şanlıurfa Covid-19 Kahramanmaraş

Türkiye'de bazı ebeveynler, çocuklarının aşılanmasına karşı çıktıkları gibi şimdi de yenidoğan bebeklerinden topuk kanı alınmasını reddediyorlar. Topuk kanı taraması, fenilketonüri (PKU), konjenital hipotiroidi gibi ciddi sağlık sorunlarının erken teşhis edilmesini sağlayarak tedavi şansını artırıyor. Sağlık Bakanlığı verilerine göre, yenidoğan tarama programları her yıl 12 binden fazla çocuğun sağlıklı bir yaşama başlamasına yardımcı oluyor. Akraba evliliklerinin yaygın olduğu Türkiye'de genetik hastalıkların görülme sıklığı artıyor. Türk Tabipleri Birliği ve diğer sağlık profesyonelleri, aşı ve topuk kanı taramalarının önemini vurgulayarak, ebeveynlerin bu konudaki yanlış bilgilendirilmelerine ve dirençlerine dikkat çekiyorlar.
26 Ocak 2023

Marmara Denizi'nde müsilaj nedeniyle balık çeşitliliği yüzde 25 azaldı, ancak köpek balığı ve vatoz gibi türlerin sayısında yüzde 100'e yakın artış gözlendi. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi'nin yaptığı araştırmalar, müsilajın deniz ekosistemine olan olumsuz etkilerini ortaya koydu. Prof. Dr. Mustafa Sarı, Marmara Denizi'nin biyolojik koridor olma özelliği nedeniyle bu durumun Karadeniz, Akdeniz ve Ege Denizi'ni de etkileyebileceğini belirtti. Müsilajın, deniz süngerlerinin toplu ölümüne ve mercanlarda yüzde 30'lara varan kayıplara neden olduğu da vurgulandı.
7 Haziran 2024

İskoçya, Danimarka ve ABD'den bilim insanları tarafından yürütülen bir araştırmada, şişe burunlu yunus dişilerinin yavrularıyla iletişim kurarken ıslıklarının tonunu ve aralığını artırarak 'bebek dili' kullandıkları belirlendi. Florida'daki Sarasota Koyu'nda 19 yunus üzerinde yapılan çalışmada, anne yunusların yavrularına özgü tonlarda ıslık çaldıkları gözlemlendi. Araştırmanın sonuçları Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayımlandı.
7 Temmuz 2023

Britanya'da geliştirilen yeni bir kan testi, meme kanserinin nüksetmeden önce yıllar önce geri dönüp dönmeyeceğini tespit edebiliyor. Bu test, tümör DNA'sının izlerini tespit ederek hangi hastaların kanserlerinin geri döneceğini yüzde 100 doğrulukla belirliyor. Araştırma, Londra Kanser Araştırmaları Enstitüsü'nden bir ekip tarafından 78 hasta üzerinde yapıldı ve sonuçlar Amerikan Klinik Onkoloji Derneği konferansında sunuldu. Testin, tedavinin daha erken başlamasına ve hayatta kalma oranlarının iyileştirilmesine katkı sağlaması bekleniyor.
4 Haziran 2024

Yeni bir araştırma, dişi hayvanların ayırt edici özelliklere sahip erkekleri eş olarak seçmeyi diğer dişilerden öğrendiğini ortaya koydu. Araştırmacılar, dişi hayvanların büyüklerinin veya akranlarının eş seçimlerini kopyalayabileceğini ve ayırt edici erkekler için bir tercih geliştirebileceğini belirtti. Ancak genç dişilerin hataları, erkeklerde tek bir çekici özelliğin diğerlerini geride bırakarak öne çıkmasını engelliyor ve zaman içinde dişilerin tercihlerinde değişikliklere bile yol açabiliyor.
9 Ekim 2023

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, sokak köpekleri sorununu 'yakala-kısırlaştır-sal' metoduyla çözemediklerini belirterek, yeni bir düzenleme yapılacağını açıkladı. Erdoğan, sokak köpeklerinin barınaklara alınarak sahiplendirilmesini, aksi takdirde uyutulmasını öngören bir yasa tasarısının Meclis'e sunulacağını söyledi. Bu düzenleme için muhalefetin desteği talep edildi. Erdoğan, Türkiye'de tahmini 4 milyon sahipsiz köpek olduğunu ve kuduz riskinin arttığını vurguladı.
29 Mayıs 2024

İzmir'de bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanı olan Doç. Dr. Demet Aydoğan Kırmızı, hastasının rahminden çıkardığı miyom dokularını kullanarak cerrahi alet masasına 'Rahim korundu' yazısı yazdı ve bir kalp çizdi. Bu davranışı, meslektaşı Prof. Dr. Cem Baykal tarafından etik ve hukuki açıdan eleştirildi ve İzmir Tabip Odası'na şikayet edildi. Baykal, bu tür davranışların tıbbi etik değerlere aykırı olduğunu ve sosyal medya üzerinden yapılan paylaşımların 'sosyal medya zehirlenmesi' olarak adlandırılması gerektiğini belirtti.
26 Nisan 2024

Hatay'ın Antakya ilçesinde, emniyet birimleri ve çeşitli ekiplerin kontrolünde yürütülen enkaz kaldırma çalışmaları sırasında, ses duyulması üzerine durdurulan çalışmalarda Terrier cinsi bir köpek canlı olarak kurtarıldı. Köpeğin, mahsur kaldığı yerde bulunan mama sayesinde hayatta kaldığı anlaşıldı ve veteriner kontrolü için seyyar kliniğe gönderildi. Aynı çalışmalar sırasında köpeğin sahibi olduğu düşünülen bir kişinin cansız bedenine de ulaşıldı.
3 Mart 2023

Türkiye, böbrek taşı görülme sıklığının dünya ortalamasının üzerinde olduğu 'taş kuşağı' ülkeleri arasında bulunuyor. Prof. Dr. Bülent Önal, her 100 kişiden 11'inde böbrek taşı oluştuğunu belirtiyor. Böbrek taşlarının idrar yolu enfeksiyonları ve kronik böbrek yetmezliğine yol açabileceği, sıcak iklimin ve yetersiz su tüketiminin hastalığa zemin hazırladığı ifade ediliyor. Yeterli su tüketimi, tuzun azaltılması, sağlıklı beslenme ve egzersiz böbrek taşı oluşumunu engelleyebilir. Ayrıca, bira içmenin böbrek taşlarını düşürdüğüne dair yaygın bir kanının yanlış olduğu, bol su içmenin daha etkili olduğu vurgulanıyor.
26 Mart 2023

Britanyalı araştırmacılar, Londra'daki Kraliyet Veteriner Koleji ve Tayvan'daki Ulusal Çung Hsing Üniversitesi işbirliğiyle, 2019 ile 2021 yılları arasında Britanya'da ölen 7,396 kedi üzerinde yapılan bir araştırma sonucunda evcil kedilerin yaşam sürelerini tahmin edebilen 'yaşam tabloları' geliştirdi. Araştırmaya göre, evcil kedilerin ortalama yaşam süresi 11 yıl yedi ay olarak belirlendi. Dişi kedilerin erkek kedilere göre ortalama bir yıl üç ay daha uzun yaşadığı, safkan ve aşırı kilolu veya çok zayıf kedilerin yaşam sürelerinin daha kısa olduğu tespit edildi.
11 Mayıs 2024

Amasya'da bir restoran sahibinin baktığı 'Akkız' isimli köpek, 'Sarıkız' adı verilen kedi yavrusuna annelik yapıyor. Restoran sahibi Hüseyin Koçak, köpeğin kedi yavrusuna özenle yaklaştığını ve sürekli onunla ilgilendiğini belirtti. Koçak, bir gün 2-3 tane yavru kedi gördüklerini, anneleri olmadığını ve daha sonra diğer ikisinin kaybolduğunu, sarı kalan yavru kediyi bakmaya başladıklarını ve ertesi gün beyaz köpeğin yavruyu ağzına alıp, koynuna götürdüğünü ve akşama kadar sanki kendi yavrusuymuş gibi bakıp yaladığını anlattı.
22 Ekim 2023

İsveç'teki Lund Üniversitesinde yapılan bir araştırma, dövme yaptıran kişilerin lenf kanserine yakalanma riskinin yüzde 21 daha fazla olduğunu ortaya koydu. Araştırma, 2007-2017 yılları arasında lenf kanseri tanısı konulan 20 ila 60 yaşlarındaki 11 bin 905 kişinin verilerini inceledi. Araştırmacılar, dövme mürekkebinde bulunan kanserojen kimyasalların vücuda girdiğini ve iltihaplanmayı tetikleyerek kanser riskini artırdığını belirtti. Araştırmanın sonuçları 'Science Direct' adlı internet sitesinde yayımlandı.
29 Mayıs 2024

Kahramanmaraş merkezli deprem sonrasında Hatay'ın Antakya ilçesinde yıkılan bir binanın enkazından 55 saat sonra bir köpek kurtarıldı. Arama-kurtarma çalışmaları depremin üçüncü gününde de devam ederken, 600 Konut Sitesi'nde gönüllü ekipler tarafından bulunan köpek, Maltepe Belediyesi sağlık ekiplerince tedavi altına alındı ve battaniyeyle ısıtıldı.
8 Şubat 2023

Hindistan’ın doğusundaki Andaman Adaları’nda bulunan Charles Darwin kurbağalarının baş aşağı durarak çiftleşip yumurta bıraktığı keşfedildi. Delhi Üniversitesi, Hindistan Zooloji Araştırması, Harvard Üniversitesi ve Minnesota Üniversitesi’nden bir grup biyolog, muson yağmurları sırasında üç yıl boyunca bu kurbağaların üreme sürecini inceledi. Araştırma, bu türün çevreyle nasıl etkileşime girdiğini ve türünü sürdürmesi için hangi yaşam alanlarının gerektiğini anlamak açısından önemli bulgular sundu. Çalışma ayrıca, baş aşağı çiftleşmenin saldırgan bekar erkeklerin çiftleşen çifti yerinden ederek yumurtlamayı engellemesini önlemek için evrimleştiğini öne sürüyor.
29 Temmuz 2024

HDP'nin tutuklu eski eş genel başkanı Selahattin Demirtaş, partisinin oy oranındaki düşüşü değerlendirdi. Demirtaş, devletin imkanlarının sınırsız kullanımı, AKP-MHP iktidarının mühendislik çalışmaları ve Türklük inşası gibi faktörlerin yanı sıra, HDP'nin seçim stratejilerindeki amatörlüğü ve kurumların işlememesini eleştirdi. Ayrıca, Kürt siyasi hareketinin toplumdaki değişimleri doğru analiz edemediğini ve sloganlarla ilerlemenin mümkün olmadığını belirtti. Demirtaş, partinin yeniden yapılanma süreci başlatması gerektiğini vurguladı.
31 Mayıs 2023

Tokyo Üniversitesi'nden bir ekip, tavukların duygusal durumlarını anlayabilen bir yapay zeka sistemi geliştirdi. Sistem, 'derin duygusal analiz öğrenme' adı verilen ve değişen ses kalıplarına uyum sağlayabilen bir teknik üzerine kurulu. Araştırma, tavukların açlık, korku, öfke, memnuniyet, heyecan ve sıkıntı gibi duygusal durumlarını tercüme edebildiğini gösterdi. Araştırma henüz hakem değerlendirmesinden geçmedi.
22 Eylül 2023

ABD ve İngiltere'den elde edilen geniş çaplı genetik veriler, kahve tüketimiyle obezite ve madde bağımlılığına eğilim arasında istikrarlı ilişkiler olduğunu ortaya koydu. Ancak bu bulgular, kahve içen herkesin obez veya madde bağımlısı olacağı anlamına gelmiyor; daha çok kahve tüketimine olan eğilimin genetik faktörlerle ilişkili olduğunu gösteriyor. Ayrıca, anksiyete, depresyon ve bipolar bozukluk gibi psikiyatrik durumların da kahve tüketimiyle ilişkili olduğu bulundu. İki ülke arasındaki verilerde bazı uyumsuzluklar gözlemlendi, bu da çevresel faktörlerin ve kahve tüketim alışkanlıklarının farklılıklarından kaynaklanıyor olabilir.
23 Haziran 2024

Almanya'da yapılan bir araştırma, Florida Marangoz karıncalarının kendi türünden bir başka karıncanın hayatını kurtarmak için bacak ampütasyonu yaptığını belgeledi. Bu, hayvanlar aleminde bir türün üyesinin bir başkasının hayatını kurtarmak için bir vücut parçasını kestiği ilk örnek olarak kaydedildi. Ayrıca, bazı karınca türlerinin diğer kolonilerin larvalarını kaçırıp köleleştirdiği ve bu köle karıncaları kendi kolonilerinde bakım görevleri için kullandığı gözlemlendi. Bu tür davranışlar, karıncaların topluluk odaklı ve karmaşık sosyal yapılarının bir göstergesi olarak değerlendiriliyor.
17 Eylül 2024

Araştırmacılar, fareler üzerinde yaptıkları deneylerle migren ağrılarını tetikleyen nörolojik olayları inceledi. Çalışma, beyin omurilik sıvısının içeriğindeki değişikliklerin kafatasındaki sinirlere giderek ağrı ve iltihap reseptörlerini harekete geçirdiğini ortaya koydu. Bu bulgular, migren ağrılarının nasıl ortaya çıktığı konusunda yeni bir anlayış sağlıyor. Araştırma sonuçları Science dergisinde yayımlandı.
5 Temmuz 2024

Fransız akademisyen Marc-Antoine Fardin, kedilerin reolojisi üzerine yazdığı makale ile Ig Nobel Ödülü'ne layık görüldü. Fardin, kedilerin özel yetenekleri sayesinde hem sıvı hem de katı olarak görülebileceğini savunuyor. Çalışmasında internetteki kedi fotoğraflarından yola çıkan Fardin, kedilerin herhangi bir kalıba sığabilme yeteneklerini inceledi. Araştırma sırasında hiçbir kedinin zarar görmediği belirtiliyor.
22 Haziran 2024
İşaretlediklerim