Türkiye'deki depremde yıkılan binaların hafriyatlarından yayılan asbest lifleri, ciddi sağlık sorunlarına yol açma riski taşıyor. Uzmanlar, bölgede bulunan kişilerin asbestten korunmak için FFP2 ve FFP3 tipi maskeler kullanmalarını öneriyor. Asbest, akciğer kanseri gibi hastalıklara neden olabiliyor ve Türkiye'de 2010'dan beri kullanımı yasaklanmış durumda. Halk sağlığı uzmanı Dr. Ahmet Soysal, enkaz kaldırma işlemlerinin profesyonel ekiplerce yapılması ve koruyucu önlemlerin alınması gerektiğini belirtiyor. Göğüs hastalıkları uzmanı Prof. Dr. İbrahim Akkurt ise asbestin yol açtığı hastalıkların yıllar sonra ortaya çıkabileceğini ve ciddi sağlık sorunlarına neden olabileceğini ifade ediyor.
12 Şubat 2023

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Coca Cola'nın diyet içeceğinde de bulunan dünyanın en yaygın yapay tatlandırıcısı aspartamı kanserojen olarak ilan etmeye hazırlanıyor. DSÖ'ye bağlı Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı (IARC) ve DSÖ'nün katkı maddeleri komitesi JECFA, aspartamı inceliyor ve kararlarını Temmuz 2023'te açıklayacaklar. Aspartamın kanser riskini biraz artırdığı ve kaygı düzeyini yükselttiği önceki araştırmalarla belirlenmişti.
29 Haziran 2023

ABD ve İngiltere'den elde edilen geniş çaplı genetik veriler, kahve tüketimiyle obezite ve madde bağımlılığına eğilim arasında istikrarlı ilişkiler olduğunu ortaya koydu. Ancak bu bulgular, kahve içen herkesin obez veya madde bağımlısı olacağı anlamına gelmiyor; daha çok kahve tüketimine olan eğilimin genetik faktörlerle ilişkili olduğunu gösteriyor. Ayrıca, anksiyete, depresyon ve bipolar bozukluk gibi psikiyatrik durumların da kahve tüketimiyle ilişkili olduğu bulundu. İki ülke arasındaki verilerde bazı uyumsuzluklar gözlemlendi, bu da çevresel faktörlerin ve kahve tüketim alışkanlıklarının farklılıklarından kaynaklanıyor olabilir.
23 Haziran 2024

Yapılan bir araştırmada, bağırsak mikrofaunasındaki bakterilerin genleri sayesinde yüksek ürik asit seviyelerinin düşürülebileceği ve bu durumun damar sertleşmesi ile gut hastalığıyla mücadelede kullanılabileceği ortaya çıktı. Araştırma, bin kişinin damar tıkanıklığı ve ürik asit seviyeleri ile bağırsak mikrobiyal faunasını inceledi. Fareler üzerinde yapılan deneylerde, ürik asit tüketen bakterilerin genlerinin aktarılmasıyla ürik asit seviyeleri ve damar tıkanıklığı üzerinde etkiler gözlemlendi. Araştırmanın yazarlarından Prof. Federico Rey, bu keşfin yeni tedaviler geliştirilmesine yardımcı olabileceğini belirtti.
12 Haziran 2023

Amerikan Gastroenteroloji Derneği, tekrarlayan clostridium difficile enfeksiyonlarında kullanılmak üzere dışkı mikrobiyota naklini tedavi yöntemi olarak önerdi. Bu yöntem, sağlıklı bir donörden alınan dışkı ile hastanın bağırsak mikrobiyomunun dengesinin yeniden sağlanmasını amaçlıyor. ABD'de bu yöntem etkili ve güvenli bulunuyor ve FDA tarafından onaylanan çeşitli uygulama yöntemleri bulunuyor. Prof. Dr. Zülfikar Polat, dışkı naklinin sadece belirli bağırsak hastalıklarında değil, aynı zamanda artrit, astım, otizm gibi çeşitli hastalıklarda da deneysel olarak kullanıldığını belirtti, ancak daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğunu vurguladı.
12 Mart 2024

Önleyici kemoterapi, yani adjuvan kemoterapi, cerrahi ile çıkarılan tümör sonrası kalan kanser hücrelerini yok etmek için kullanılan bir ilaç tedavisidir. Bu tedavi, kanserin nüks etme riskini azaltmayı amaçlar ve özellikle meme, bağırsak ve akciğer kanserinde etkilidir. Tedavi süresi kanser türüne ve evresine bağlı olarak değişiklik gösterir. Kemoterapinin yan etkileri arasında yorgunluk, bulantı, kusma ve enfeksiyon riskinde artış bulunur, ancak bu yan etkiler genellikle tedavi sonrasında kaybolur.
26 Mart 2024

KOAH, dünya genelinde yetişkin nüfusun onda birini etkileyen ve en yaygın üç ölüm nedeninden biri olan bir hastalıktır. Türkiye'de KOAH ölüm oranları Avrupa Birliği ortalamasından yüksek seyrediyor. Prof. Dr. Nurdan Köktürk ve Prof. Dr. Aylin Özgen Alpaydın, tütün dumanı, hava kirliliği ve iklim değişikliğinin KOAH için önemli risk faktörleri olduğunu vurguluyor. KOAH Hastaları Derneği Başkanı Prof. Dr. Mecit Süerdem, Türkiye'de 5 milyon KOAH hastası olduğunu ve hastaların üçte birinin geç tanı aldığını belirtiyor. Ayrıca düşük sosyoekonomik koşulların KOAH gelişimine katkıda bulunduğu ve erken tanının önemine dikkat çekiliyor.
17 Kasım 2023

Araştırmalar, kompulsif yemek yiyenlerin bağırsaklarında 'Proteobacteria' olarak bilinen belirli bir bakteri türünün yüksek miktarda bulunduğunu ortaya koydu. Buna karşılık, 'Actinobacteria' ve 'Blautia' bakterilerinin bu kişilerde azaldığı gözlemlendi. Çalışma, bağırsak bileşimi ile beyin gen ifadesi arasında doğrudan bir etkileşim olduğunu ve bu bulguların gıda bağımlılığı ve yeme bozukluklarının tedavisinde yeni yaklaşımlar sunabileceğini gösterdi. Araştırma, Barselona'daki Universitat Pompeu Fabra'da gerçekleştirildi ve sonuçlar Gut dergisinde yayınlandı.
27 Haziran 2024

Türkiye'de, özellikle kanser tedavisinde kullanılan ilaçların temininde ciddi sıkıntılar yaşanıyor. Tüm Eczacı İşverenler Sendikası Genel Başkanı Nurten Saydan, ilaç fiyatlandırma politikaları ve yurt dışından ilaç temininde yaşanan sorunlar nedeniyle kanser hastalarının tedavisinin aksadığını belirtti. Saydan, ilaç sektörüne ekonomik olarak ağır bir yük getiren bu durumun halk sağlığını olumsuz etkileyen ciddi bir sorun olduğunu ve en kısa sürede yeni bir sisteme geçilmesi gerektiğini vurguladı.
4 Şubat 2024

İsveç'te Lund Üniversitesi tarafından 4,1 milyon kişi üzerinde 40 yıl süren bir araştırma, kanser vakalarının yüzde 40'ının aşırı kiloyla ilişkili olduğunu gösterdi. Araştırmada 32 kanser türü obeziteyle ilişkilendirildi, bu sayı daha önce 13 olarak biliniyordu. Vücut kitle endeksindeki her beş puanlık artış, kansere yakalanma riskini erkeklerde %24, kadınlarda %12 artırıyor. Araştırma sonuçları, obezitenin kanser üzerindeki etkisinin daha önce düşünülenden daha büyük olabileceğini gösteriyor.
12 Mayıs 2024

Covid-19 pandemisi, Alzheimer hastalığının seyrini değiştirebilir ve hastalığın önümüzdeki yıllarda daha da artmasına neden olabilir. Pandemi nedeniyle ileri yaş grubundakilerin sağlık kontrollerinin aksaması ve Covid enfeksiyonunun zihinsel işlevleri etkileyebilmesi, Alzheimer'ın oluş mekanizmaları ile covidin etki mekanizmalarının örtüşmesi bu durumun nedenleri arasında. Alzheimer hastalığı için bilinen risk faktörleri arasında ileri yaş, genetik yatkınlık, düşük eğitim düzeyi, ağır beyin travmalarına maruz kalmak, hipertansiyon, diyabet gibi aterosklerotik risk faktörlerinin kontrol altında olmaması ve tedavi edilmemiş yerleşmiş depresyon bulunuyor.
21 Eylül 2023

Dünya Sağlık Örgütü'nün raporuna göre, dünya genelinde yaklaşık 5 milyar kişi trans yağların olumsuz sağlık etkilerine karşı korumasız durumda. 43 ülke, gıdalardaki trans yağlarla mücadelede etkili önlemler alarak 2,8 milyar insanı koruma altına almış. Ancak hala trans yağ tüketimi, her yıl yaklaşık 500 bin erken ölüme yol açıyor. DSÖ, 2018'de endüstriyel olarak üretilen trans yağların küresel olarak ortadan kaldırılması çağrısında bulunmuştu ve bu konuda ilerleme kaydedilmesine rağmen tam anlamıyla bir koruma sağlanamadığı belirtiliyor.
24 Ocak 2023

1990'lı yıllardan bu yana kanser ölüm oranları, çeşitli önleme programları ve tedavi yöntemleri sayesinde düşüş göstermiş ve son 30 yılda %33'lük bir azalma yaşanmıştır. Ancak pandemi döneminde sağlık sistemine erişimde yaşanan zorluklar nedeniyle ileri evre kanser tanılarında artış beklenmektedir. Türkiye'de her yıl yaklaşık 200 bin kişi kanser teşhisi almaktadır ve en sık görülen kanser türleri arasında meme, tiroid, rahim ve akciğer kanserleri bulunmaktadır. Ayrıca, HPV aşısının rahim ağzı kanserini azalttığı ve Türkiye'de DSÖ'nün önerdiği kolorektal, meme ve rahim ağzı kanserleri için ücretsiz tarama programları bulunduğu belirtilmiştir.
4 Şubat 2023

ABD'de yapılan bir araştırma, 26 hafta boyunca her gün bir avokado yemenin, katılımcıların Amerikalılar için beslenme kurallarına daha sıkı bağlı kalmasını sağladığını ortaya koydu. Araştırmaya 1.008 katılımcı dahil edildi ve bu kişilerin yaş ortalaması 50 idi. Avokado tüketen grup, sodyum, rafine tahıl ve ilave şeker tüketiminde olumlu değişiklikler yaşarken, aynı zamanda toplam protein tüketiminde de bir değişiklik gözlemlendi. Araştırma, diyetimize daha fazla işlenmemiş gıda eklemenin sağlıklı beslenmeyi teşvik etmenin bir yolu olduğunu vurguluyor.
10 Nisan 2024

İstanbul'da yaşayan Verda Güniz Atis Azrak, vücudunun alkol üretmesi nedeniyle çeşitli sağlık sorunları yaşadı. Giresun Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde tedavi edilen Azrak, 50 günlük tedavi sonrasında sağlığına kavuştu. Hastalığı 'auto brewery' olarak adlandırılan, vücudun kendi kendine alkol üretme sendromu olarak tanımlandı. Hastalığın, bilinçsiz antibiyotik kullanımı, kontrolsüz diyabet, geçirilen bağırsak operasyonları ve bilinçsiz beslenme şekilleriyle ortaya çıkabildiği belirtildi.
7 Eylül 2023

İngiltere'de yapılan bir araştırma, uzun süreli Covid-19 geçiren kişilerin ana organlarında hasar görülme olasılığının daha yüksek olduğunu ortaya koydu. Araştırmada, hastaneye kaldırılan 259 Covid-19 hastasının ana organları MRI yöntemiyle incelendi ve sonuçlar, Covid-19 geçirmemiş bir grupla karşılaştırıldı. Uzun süreli Covid-19 geçiren hastaların akciğer, beyin ve böbrek gibi organlarında anormalliklere sahip olma olasılığının üç kat daha fazla olduğu bulundu. Araştırmanın, uzun süreli Covid-19 için etkili tedavilerin geliştirilmesine yardımcı olacağı düşünülüyor.
23 Eylül 2023

Türkiye Obezite Araştırma Derneği, obeziteli bireylerin toplum ve aile içinde damgalanmasının birçok soruna yol açtığını belirtiyor. Kilo önyargısı ve ayrımcılığı, sosyal ilişkiler, eğitim, iş hayatı ve sağlık hizmetlerini olumsuz etkiliyor. Obeziteli bireyler, damgalanma ve önyargılar nedeniyle depresyon, anksiyete gibi psikolojik sorunlar yaşayabiliyor ve tedavilerini bırakabiliyorlar. Sağlık sektörü ve hekimler de bu önyargılardan etkileniyor, uygun sağlık hizmeti sunmada yetersiz kalıyorlar.
9 Mart 2024

Genetiği değiştirilmiş bitkilerin (GDO) pestisit kullanımını azaltacağına dair vaatlerin gerçekleşmediği, aksine pestisit kullanımının arttığı belirtildi. GDO'lu tohumlarla üretilen türlerin pestisit kullanımını artırdığı ve bu durumun maliyetleri yükselttiği ifade edildi. Ayrıca, glifosat adlı yabani bitki öldürücünün kullanımının da arttığı ve bu maddenin olası bir kanserojen olduğu belirtildi. Türkiye'de de glifosat kullanımının son 20 yılda sürekli arttığı, ancak Tarım ve Orman Bakanlığı'nın kullanılan toplam miktarı açıklamadığı aktarıldı.
14 Ekim 2023

Türk Tabipleri Birliği, rahim ağzı ve kolon kanseri taramalarında kullanılan kitlerin tanı değerleri ve kullanım zorlukları hakkında endişelerini ifade etti. Ocak-Mart döneminde negatif sonuç alan kişilerin yeniden çağrılması ve sonuçlarda uyumsuzluklar olduğu belirtildi. Mamografi okumalarının süresinin uzadığı ve tek merkezde okunma uygulamasının değişebileceği, sağlık kayıt sistemlerinin birbirini görmemesi gibi sorunlar sıralandı. Ayrıca, 6 Şubat ve 20 Şubat depremlerinden sonra kanser tarama hizmetlerinin etkilenen bölgelerde neredeyse durduğu ifade edildi.
24 Nisan 2023

Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi (ECDC), 6 Şubat'taki Kahramanmaraş merkezli depremler sonrasında bulaşıcı hastalıkların yayılma riskine işaret etti. Halk sağlığı uzmanları, tuvalet, temiz su ve hijyen sorunları nedeniyle salgın hastalık riskinin arttığını belirtiyor. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, su çiçeği vakası ve akut bağırsak enfeksiyonlarında artış olduğunu açıkladı. ECDC, özellikle gıda ve su yoluyla bulaşan hastalıklar, solunum yolu enfeksiyonları ve aşıyla önlenebilecek hastalıklar konusunda uyarıda bulundu ve Suriye'nin kuzeybatısında görülen kolera vakalarının deprem bölgesinde de artabileceğini ifade etti.
20 Şubat 2023
İşaretlediklerim