Rhode Island Üniversitesi'nden bir araştırma ekibi, mikroplastiklerin memelilerin beyinlerinde iltihaplanmaya neden olduğunu ve davranış değişikliklerine yol açabileceğini belirledi. Araştırmada, farklı yaşlardaki farelere üç hafta boyunca mikroplastikle kirlenmiş su içirildi ve farelerin beyinlerinde ve karaciğerlerinde iltihaplanma belirtileri, hayvanların davranışlarında da değişiklikler gözlendi. Bu değişiklikler, özellikle yaşlı hayvanlarda belirgindi ve insanlarda demans hastalarında görülen semptomlara benziyordu.
1 Eylül 2023

Yapılan bir araştırmada, bağırsak mikrofaunasındaki bakterilerin genleri sayesinde yüksek ürik asit seviyelerinin düşürülebileceği ve bu durumun damar sertleşmesi ile gut hastalığıyla mücadelede kullanılabileceği ortaya çıktı. Araştırma, bin kişinin damar tıkanıklığı ve ürik asit seviyeleri ile bağırsak mikrobiyal faunasını inceledi. Fareler üzerinde yapılan deneylerde, ürik asit tüketen bakterilerin genlerinin aktarılmasıyla ürik asit seviyeleri ve damar tıkanıklığı üzerinde etkiler gözlemlendi. Araştırmanın yazarlarından Prof. Federico Rey, bu keşfin yeni tedaviler geliştirilmesine yardımcı olabileceğini belirtti.
12 Haziran 2023

Elon Musk’ın beyin çipi şirketi Neuralink, ikinci kez bir insana beyin çipi yerleştirecek. İlk denemede, çip yerleştirilen kişi düşünerek fare imlecini oynatabilmiş ve bilgisayarda oyun oynayabilmişti. Ancak, ilk denemede 'hava cebi' sorunu nedeniyle bazı aksaklıklar yaşandı. Neuralink, bu sorunu çözmek için yeni denemede elektrotları beynin daha derinlerine yerleştirecek.
11 Temmuz 2024

Elon Musk'ın kurucusu olduğu nöroteknoloji şirketi Neuralink, beyin çipi yerleştirilen Noland Arbaugh isimli hastanın düşünce yoluyla satranç oynadığını duyurdu. Arbaugh, sekiz yıl önce geçirdiği bir kaza sonucu elleri ve ayakları felçli kalmıştı. Neuralink, Mayıs 2023'te ABD Gıda ve İlaç İdaresinden insan deneyleri için onay almıştı. Şirket, beyin çipleri sayesinde felç ve körlük gibi nörolojik rahatsızlıkları tedavi etmeyi ve engelli kişilerin hayat kalitesini artırmayı hedefliyor.
21 Mart 2024

Kahramanmaraş'taki deprem sonrası Kızılay'ın çadır satışları nedeniyle eleştirilmesinin ardından kan bağışlarında azalma yaşandı. Kızılay, kan stoklarının asgari seviyenin altına düştüğünü duyurarak bağış çağrısında bulundu. Ancak beklenen bağış miktarına ulaşılamadı ve bu durum bazı kalp ameliyatlarının ertelenmesine neden oldu. Türk Kalp ve Damar Cerrahisi Derneği Başkanı Prof. Dr. Kürşat Bozkurt, üç büyükşehirde yapılan görüşmelerde ameliyatların yüzde 20 ile 30 arasında ertelendiğini ifade etti.
12 Nisan 2023

ABD'deki New York Üniversitesi'nde, iş kazası sonucu sol gözünü kaybeden bir hastaya dünyanın ilk tüm göz nakli yapıldı. 140'tan fazla sağlık çalışanının katıldığı 21 saatlik operasyonda, göz naklinin yanı sıra, sinir yenilenmesini desteklemek için donörün iliğinden alınan yetişkin kök hücreleri de enjekte edildi. Nakil yapılan gözün görme yetisi kazanıp kazanamayacağı henüz belirsiz olsa da, retinaya kan akışının olduğu gözlemlendi. Operasyon, estetik açıdan önemli bir başarı olarak değerlendiriliyor.
10 Kasım 2023

Konya'nın Beyşehir ilçesinde Prof. Dr. Ersen Aydın Yağmur, yeni bir akrep türü keşfetti ve bu türe eşinin adını vererek Euscorpius gulhanimae olarak adlandırdı. Bu keşif, Türkiye'deki bilinen akrep türü sayısını 49'a çıkardı. Yeni tür, açık sarı, kırmızımsı ve kahverengi renkler taşıyor ve zehri insan sağlığı açısından tehlike oluşturmuyor. Keşif, ABD'de yayımlanan Euscorpius dergisinde bilim dünyasına duyuruldu.
9 Ekim 2024

University College London'da yapılan bir araştırma, virüslerin insanlardan hayvanlara bulaşma oranının, hayvanlardan insanlara bulaşma oranından daha yüksek olduğunu gösterdi. Araştırmacılar, yaklaşık 12 milyon sekans içeren küresel bir veri tabanını kullanarak, virüslerin türler arası hareketini inceledi ve vakaların yüzde 64'ünde insanların hayvanları enfekte ettiğini buldu. Bu bulgular, özellikle Covid-19 salgını sırasında popüler olan hayvanlardan insanlara virüs bulaşma tezini tersine çeviriyor ve insanların hayvanlara virüs yayma kapasitesinin, hayvanların insanlara virüs bulaştırma kapasitesinden daha fazla olduğunu gösteriyor.
25 Mart 2024

Helmholtz Münih Araştırma Merkezi'nden Profesör Ali Ertürk ve ekibi, ölü bir fareyi şeffaf hale getirerek kanser tümörlerinin daha ilk aşamalarında tespit edilmesini sağlayacak bir yöntem geliştirdi. Bu teknik, şu anda sadece ölü fareler üzerinde uygulanabiliyor ve küçük tümörlerin tespitinde devrim niteliğinde bir ilerleme olarak değerlendiriliyor. Fareyi şeffaf hale getirmek için ölü hayvanın yağ ve pigmentleri kimyasal bir yöntemle ayrılıyor ve bu sayede organlar ve sinirler neredeyse görünmez hale geliyor. Araştırma Nature dergisinde yayınlandı ve Cancer Research tarafından büyük potansiyel taşıdığı yorumu yapıldı.
11 Temmuz 2023

Weizmann Bilim Enstitüsü ekibi, kök hücre kullanarak 14 günlük gerçek bir embriyo örneğine benzeyen bir 'embriyo modeli' geliştirdi. Bu model, laboratuvarda hamilelik testini pozitif gösteren hormonları bile salgıladı. Bu çalışmanın amacı, insan yaşamının erken dönemlerini anlamanın etik bir yolunu bulmak. Araştırma, Nature dergisinde yayınlandı ve İsrailli ekip tarafından erken embriyoda ortaya çıkan tüm önemli yapıları taklit eden ilk 'tam' embriyo modeli olarak tanımlandı.
6 Eylül 2023

ABD'deki Pittsburgh Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmada, yapay zeka modelleri kulak enfeksiyonlarını yüzde 93 doğrulukla akut orta kulak iltihabından ayırt edebildi. Bu oran, doktorların hastalığı teşhis etme oranından daha yüksek. Araştırma, 2018 ile 2023 arasında 635 çocuğun kulak zarlarının çekildiği 1151 video üzerinde gerçekleştirildi. Araştırmacılar, bu teknolojinin yanlış teşhisleri azaltarak gereksiz antibiyotik kullanımını önleyebileceğini belirtiyor.
6 Mart 2024

İzmir'de bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanı olan Doç. Dr. Demet Aydoğan Kırmızı, hastasının rahminden çıkardığı miyom dokularını kullanarak cerrahi alet masasına 'Rahim korundu' yazısı yazdı ve bir kalp çizdi. Bu davranışı, meslektaşı Prof. Dr. Cem Baykal tarafından etik ve hukuki açıdan eleştirildi ve İzmir Tabip Odası'na şikayet edildi. Baykal, bu tür davranışların tıbbi etik değerlere aykırı olduğunu ve sosyal medya üzerinden yapılan paylaşımların 'sosyal medya zehirlenmesi' olarak adlandırılması gerektiğini belirtti.
26 Nisan 2024

Van'ın Çatak ilçesindeki Kaniya Bekan Nekropolü'nde yürütülen arkeolojik kazılarda, 3 bin 200 yıl öncesine ait olduğu değerlendirilen iskeletlerin kafataslarında beyin ameliyatı izleri tespit edildi. Yaklaşık 400 insan iskeletinden 30'unda görülen bu izler, antik çağlarda kullanılan dört farklı cerrahi tekniği gösteriyor. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi'nden Doç. Dr. Hakan Yılmaz'ın açıklamalarına göre, ameliyat edilen bireylerin yüzde 60'ı iyileşmiş, bu da dönemin cerrahi başarısını ortaya koyuyor.
27 Kasım 2023

Türkiye'de yapılan bir araştırma, ülkedeki kalp yetersizliği hastalığının durumunu ortaya koydu. 2016-2022 yılları arasında 2 milyon 722 bin 151 kişi üzerinde yapılan çalışma, Türkiye'de her yüz kişiden ikisinin kalp yetmezliği hastası olduğunu ve hastalığın Avrupa ülkelerine kıyasla 8-10 yıl daha genç yaşta başladığını gösterdi. Araştırma, kalp yetersizliği sıklığının kadınlarda erkeklere göre daha yüksek olduğunu ve genç hastaların prevalansının endişe verici olduğunu belirtti. Ayrıca, düşük sosyoekonomik koşullarda yaşayan hastaların hayatta kalma oranının yüksek olduğu ve sağlık sigortası sisteminin (SGK) bu durumda kritik bir rol oynadığı tespit edildi.
9 Şubat 2024

Meksikalı Adrian López Velarde ve Marte Cázarez, çevreye zarar veren geleneksel deri üretimine alternatif olarak kaktüsten vegan deri üretmeyi başardı. Bu yeni malzeme, sürdürülebilir ve çevre dostu özellikleriyle dikkat çekiyor ve moda, otomotiv ve havacılık endüstrilerinde kullanılmaya başlandı. Kaktüsler, düşük su ve enerji ihtiyacı ile yetiştiriliyor ve bu sayede çevresel etkileri minimize ediliyor. Ayrıca, bu vegan deri Recaro ile işbirliği sonucu uçak koltuklarında kullanılarak 2024 Kristal Kabin Ödülleri'nde finalist oldu.
4 Mayıs 2024

Limerick Üniversitesi'nden İrlandalı araştırmacılar, vücut ısısını enerjiye dönüştürebilecek bir cihaz geliştirmeyi hedefliyor. Bu cihaz, GPS takip cihazları ve akıllı saatler gibi taşınabilir elektronik cihazların vücut ısısıyla çalışmasını sağlayabilir. Araştırmacılar, lignin bazlı esnek malzemeler kullanarak çevre dostu süperkapasitörler geliştirdi. Bu gelişme, enerji verimliliğini artırmayı ve çevresel etkileri azaltmayı amaçlıyor.
7 Kasım 2024

Hatay'da meydana gelen bir bina çökmesi sonucu enkaz altında kalan tıp fakültesi öğrencisi Kerem Çetin ve kedisi Çilek, beş saat süren bir kurtarma operasyonu sonucunda kurtarıldı. Konya'dan gelen Akşehir Arama Kurtarma ekibi tarafından gerçekleştirilen operasyonda, Çetin'in sağlık durumu iyi olarak belirlendi ve öncelikle kedisinin kurtarılmasını istedi. Çilek adlı kedi perdeye sarılı halde bulunarak kurtarıldı ve bu durum Çetin'in moralini yükseltti. Çetin hastaneye kaldırıldı ve tedavisi devam etmektedir.
7 Şubat 2023

Bilim dünyasında 100 yıldan fazla süredir varlığı kanıtlanamayan bir hücre türü farelerde bulundu. EndoMac progenitör hücreleri olarak adlandırılan bu hücreler, farelerin aortasında tespit edildi ve diyabetik yara modellerinde yaraların hızla iyileşmesini sağladı. Bu keşif, yeni makrofaj hücrelerinin üretilmesini sağlayan kök hücrelerin varlığına yönelik hipotezi destekliyor. Araştırma ekibi, bu hücrelerin insanlarda da var olup olmadığını araştırıyor ve ilk bulgular olumlu yönde.
30 Eylül 2024

Karaciğer ve böbrek nakli olan Selma Dilek ve Teoman Erdoğan, organ bağışının önemine dikkat çekmek için uluslararası şampiyonalarda yarışıyorlar. Türkiye'de 2022'nin başından itibaren 4 bin 322 organ nakli gerçekleşmiş ve 21 binden fazla hasta organ beklemekte. Dilek ve Erdoğan, kendi yaşadıkları zorlukları aşarak sporla uğraşmaya devam ediyor ve başarılar elde ediyorlar. Ancak sponsor bulma ve mevzuatla ilgili zorluklar yaşadıklarını belirtiyorlar. Dilek, organ nakli olanların da üretken ve aktif olabileceğini göstermek istiyor.
22 Ocak 2023

Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Alpay Azap, yeni koronavirüs varyantları Eris ve XXB’den korunmak için risk grubundakilere maske takmayı önerdi. Azap, Covid-19'un henüz mevsimsel bir hastalığa dönüşmediğini, ancak önümüzdeki yıllarda bu durumun değişebileceğini belirtti. Ayrıca, risk grubundakilerin test yaptırmalarının önemini vurguladı ve antibiyotik kullanımının gereksiz olduğunu ifade etti. Üçüncü nesil mRNA aşısının Türkiye'ye henüz gelmediğini belirten Azap, risk grubunda olmayanların eski aşıyı olmalarına gerek olmadığını, ancak yüksek riskli gruptakilerin mRNA aşısını yaptırabileceklerini söyledi.
23 Eylül 2023
İşaretlediklerim