Science

1 Ocak 2023 - 12 Nisan 2025

Science hakkında, 50 olumlu, 20 olumsuz, ve 29 önemli olmak üzere, toplam 105 olay izlendi.

Science Advances NASA ABD Proceedings of the National Academy of Sciences Dünya Bilim İnsanları Araştırmacılar Asya Çin Afrika Mars Alzheimer Britanya Japonya TRT Haber Science dergisi Science Daily Royal Society Open Science California Üniversitesi Ay Florida Popular Science Nobel Prize Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) Nature Geoscience Avrupa
Science Advances NASA ABD Proceedings of the National Academy of Sciences Dünya Bilim İnsanları Araştırmacılar Asya Çin Afrika Mars Alzheimer Britanya Japonya TRT Haber Science dergisi Science Daily Royal Society Open Science California Üniversitesi Ay Florida Popular Science

Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde yapılan bir araştırmada, bonoboların farklı sesleri birleştirerek anlamlı cümleler kurabildiği gözlemlendi. Araştırmacılar, 30 yetişkin bonobodan 700 ses kaydı alarak bu seslerin 300 farklı bağlamda nasıl kullanıldığını inceledi. Bonoboların yedi farklı ses türünü 19 farklı şekilde birleştirerek cümleler oluşturduğu belirlendi. Bu bulgular, bonoboların iletişim yeteneklerinin insanlar ve diğer primatlarla benzerlikler taşıdığını gösteriyor.
6 Nisan 2025

Çin'de yapılan bir araştırma, suyun kaynatılmasının içme suyundaki mikroplastik oranını azaltabileceğini ortaya koydu. Araştırma, farklı sertlikteki suların kaynatılmasıyla nanoplastik konsantrasyonunun yumuşak sularda yüzde 25, sert sularda ise yüzde 90'a kadar düşürülebildiğini gösterdi. Araştırmacılar, kaynatma işlemi sırasında plastik olmayan, paslanmaz çelik filtrelerin kullanılmasını önerdi. Bu bulgular, mikroplastiklerin insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak için basit bir yöntem sunuyor.
6 Nisan 2025

Science Advances dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre, dişi meyve sinekleri alkollü erkek sinekleri daha çekici buluyor. Araştırma, alkollü erkek sineklerin dişileri kendilerine çeken kimyasalları daha fazla salgıladığını ve bu sayede çiftleşme şanslarının arttığını gösteriyor. Çalışma, alkolün sineklerdeki etkisini ve bu etkilerin sinirsel devreler tarafından nasıl kontrol edildiğini inceliyor. Araştırma, sineklerin alkol tüketiminin üreme avantajı sağladığını ortaya koyuyor.
5 Nisan 2025

Science Advances dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre, dişi meyve sinekleri alkollü erkek sinekleri daha çekici buluyor. Araştırma, alkollü erkek sineklerin dişileri kendilerine çeken kimyasalları daha fazla salgıladığını ve bu sayede çiftleşme şanslarının arttığını gösteriyor. Çalışma, alkolün sineklerdeki etkisini ve bu etkilerin sinirsel devreler tarafından nasıl kontrol edildiğini inceliyor. Araştırma, sineklerin alkol tüketiminin üreme avantajı sağladığını ortaya koyuyor.
5 Nisan 2025

Yeni bir araştırmaya göre, CEO'lar iş tavsiyelerinde meslektaşlarından ziyade yapay zekaya daha fazla güveniyor. SAP'ın araştırmasına göre, yöneticilerin %74'ü yapay zekanın tavsiyelerini daha güvenilir buluyor. CEO'ların %38'i ise iş kararlarını yapay zekaya bırakmayı tercih ediyor. Ancak, yapay zekanın hala yanlış bilgi üretebilme potansiyeli olduğu belirtiliyor.
17 Mart 2025

ABD'de yapılan bir araştırma, 2000-2020 yılları arasında kelebek popülasyonunun yüzde 22 oranında azaldığını ortaya koydu. Araştırma, 342 kelebek türünün nüfus değişimini inceleyerek, bazı türlerin yüzde 98 oranında yok olduğunu belirledi. Bilim insanları, bu düşüşün nedenlerini yaşam alanı kaybı, tarım ilaçları ve iklim değişikliği olarak sıralıyor. Çalışma, kelebek popülasyonundaki bu azalmaların ekosistem üzerindeki olası etkilerine dikkat çekiyor.
7 Mart 2025

ABD merkezli Colossal Biosciences, CRISPR teknolojisini kullanarak yünlü fareler ürettiğini duyurdu. Şirket, soyu tükenmiş yünlü mamutları Asya fillerini kullanarak geri getirmeyi hedefliyor. Bu süreçte, farelerde kıl dokusu ve yağ metabolizmasıyla ilgili genleri düzenleyerek soğuğa dayanıklı özellikler kazandırıldı. Ancak, bağımsız bilim insanları bu tür genetik müdahalelerin doğa koruma açısından ne kadar faydalı olacağı konusunda farklı görüşlere sahip.
5 Mart 2025

Science dergisinde yayınlanan bir araştırma, farelerin baygın partnerlerini hayata döndürmeye çalıştığını ortaya koydu. Deneyde, bir fare anesteziyle bilinçsiz hale getirilirken, diğer fare partnerini uyandırmaya çalıştı. Fareler, partnerlerinin solunum yollarını açmak için çeşitli yöntemler denedi ve bu davranışın insanlardaki ilk yardım prosedürlerine benzediği belirtildi. Araştırma, memelilerin birbirlerine yardım etme davranışlarının daha önce de gözlemlendiğini hatırlatıyor.
4 Mart 2025

Güneş Sistemi'nin dış kenarında yer alan Oort Bulutu'nun iç kısmının, Samanyolu Galaksisi'nin sarmal diskine benzeyen bir yapıya sahip olduğu öne sürüldü. NASA'nın Pleiades süper bilgisayarında yapılan üç boyutlu modelleme, bulutun iç kısmında minyatür galaksiler gibi bir çift sarmal kolun var olabileceğini gösterdi. Ancak bu bulgular henüz hakem onayından geçmedi ve kesinlik kazanması için bağımsız araştırmacılar tarafından gözden geçirilmesi gerekiyor.
3 Mart 2025

Ohio State Üniversitesi'nden araştırmacılar, yiyecek ve içeceklerin tatlarını dijital veriye dönüştürerek kimyasallarla taklit edebilen 'e-Taste' adını verdikleri bir sistem geliştirdi. Sistem, beş temel tada karşılık gelen kimyasalları kullanarak tatları dijital verilere dönüştürüyor ve dilin belirli bölgelerine aktarıyor. Yapılan deneylerde, sistemin tatları taklit etme doğruluğu yüzde 70 ile 87 arasında değişti. Bu teknoloji, sanal gerçeklik, biyomedikal araştırmalar ve çevrimiçi alışveriş gibi alanlarda potansiyel kullanım alanlarına sahip.
2 Mart 2025

Bilim insanları, çayın demlenme sürecinde sudaki kurşun ve kadmiyum gibi ağır metalleri büyük ölçüde azalttığını tespit etti. Northwestern Üniversitesi'nde yapılan araştırma, çayın halk sağlığı üzerinde olumlu etkiler oluşturabileceğini gösteriyor. Çalışmada, farklı çay türleri ve demleme yöntemlerinin sudaki ağır metallerin azaltılmasına etkileri incelendi. İnce öğütülmüş siyah çay yapraklarının geniş yüzey alanı sayesinde ağır metallerin atılmasını sağladığı ve çayın demlenme süresi arttıkça sudaki ağır metal oranının azaldığı belirlendi.
26 Şubat 2025

Yeni bir araştırma, Mars'ta bir zamanlar okyanus ve kumsalların bulunduğunu ortaya koydu. Çin'in Zhurong keşif aracından elde edilen veriler, Mars'ın kuzey alçak arazilerinin Dünya'daki sahillere benzer yer altı radar ölçümleri sunduğunu gösteriyor. Bu bulgular, Mars'ta geçmişte yaşam olasılığı arayan bilim insanları için heyecan verici bir gelişme olarak değerlendiriliyor. Araştırmacılar, bu bölgeye yeni bir keşif görevi gönderilmesinin Mars'ta yaşam belirtileri aramak için önemli olabileceğini belirtiyor.
25 Şubat 2025

Yeni bir araştırma, Mars'ta bir zamanlar okyanus ve kumsalların bulunduğunu ortaya koydu. Çin'in Zhurong keşif aracından elde edilen veriler, Mars'ın kuzey alçak arazilerinin Dünya'daki sahillere benzer yer altı radar ölçümleri sunduğunu gösteriyor. Bu bulgular, Mars'ta geçmişte yaşam olasılığına dair yeni ipuçları sunarken, bilim insanları bu bölgeye yeni keşif görevleri düzenlemeyi öneriyor.
25 Şubat 2025

Bilim insanları, Dünya'nın iç çekirdeğinin son 20 yıl içinde şekil değiştirmiş olabileceğini öne sürüyor. İç çekirdeğin, sıvı dış çekirdekten bağımsız olarak döndüğü ve bu hareketin Dünya'nın manyetik alanını koruduğu belirtiliyor. Araştırma, iç çekirdeğin bazı bölgelerinde deformasyonlar olduğunu ve bu değişikliklerin Dünya'nın manyetik alanındaki değişimlerle bağlantılı olabileceğini gösteriyor. Ancak, bu bulguların günlük yaşamı etkilemeyeceği ve hala birçok belirsizlik olduğu vurgulanıyor.
15 Şubat 2025

Yeni bir araştırma, kambur balinaların şarkılarının insan dillerine benzer bir yapıya sahip olduğunu ortaya koydu. Araştırmacılar, bu şarkıların belirli ses kalıplarının tekrarından oluştuğunu ve zamanla değiştiğini belirledi. Balinaların şarkı öğrenme sürecinin, bebeklerin kelime öğrenme yöntemine benzediği keşfedildi. Çalışma, balina şarkılarının Zipf yasasına uyduğunu da gösterdi.
11 Şubat 2025

Yeni bir araştırma, klasik müziğin fetüslerin kalp atış hızlarını sakinleştirdiğini ve bu durumun doğmamış çocukların gelişimsel faydalar sağlayabileceğini ortaya koyuyor. Meksika'da yapılan çalışmada, hamile kadınlara Camille Saint-Saëns ve Abundio Martínez'in eserleri dinletildi ve müziğin fetal kalp atış hızları üzerindeki etkileri ölçüldü. Araştırma, müziğin bebeğin sinir sistemi gelişimini uyarabileceğini ve farklı müzik türlerinin farklı etkiler yaratabileceğini gösteriyor.
9 Şubat 2025

Doğu Grönland'da Catalina Gölü'nde eriyen buzullardan gelen 3 trilyon litre su, büyük bir buzul gölü taşkınına neden oldu. Bu olay, Danimarka'nın yıllık su tüketiminin üç katına denk gelen bir su boşalması olarak kaydedildi. Bilim insanları, bu tür taşkınların küresel ısınma nedeniyle daha sık yaşandığını ve özellikle yoğun nüfuslu bölgelerde yıkıcı etkiler yaratabileceğini belirtiyor. Araştırmacılar, bu tür olayların erken uyarı sistemleri geliştirilmesi açısından kritik öneme sahip olduğunu vurguluyor.
7 Şubat 2025

ABD'de sıçanlar, sağlık riskleri, altyapıya zararları ve gıda kirliliği nedeniyle yılda 27 milyar dolarlık zarara yol açıyor. Bilim insanları, şehirlerdeki sıçan sayısının artışının iklim değişikliğiyle bağlantılı olduğunu belirtiyor. Araştırmalar, sıcaklıkların artmasıyla sıçanların daha fazla dolaşma ve üreme imkanı bulduğunu gösteriyor. Bu durum, Washington, San Francisco, Toronto, New York ve Amsterdam gibi şehirlerde sıçan popülasyonlarının artmasına neden oluyor.
2 Şubat 2025

Bilim insanları, kolesterol seviyeleri sabit olmayan kişilerin demansa yakalanma riskinin daha yüksek olduğunu belirledi. Araştırma, yaş ortalaması 74 olan 9 bin 846 katılımcının kolesterol seviyelerinin üç yıl boyunca ölçülmesiyle gerçekleştirildi. Katılımcılar, kolesterol değişimlerine göre dört gruba ayrıldı ve en fazla değişim gösteren grubun demans riskinin yüzde 60 daha fazla olduğu tespit edildi. Bu bulgular, kolesterol seviyelerinin düzenli kontrol edilmesinin önemini vurguluyor.
30 Ocak 2025

Bilim insanları, REM uykusuna geçişte zorlanmanın Alzheimer hastalığının bir belirtisi olabileceğini belirtti. Yapılan araştırmada, yaş ortalaması 70 olan ve yarısına Alzheimer teşhisi konulmuş 128 kişi incelendi. REM evresine geçiş süreleri ölçülen katılımcılar, erken ve geç gruplar olarak sınıflandırıldı. Sonuçlar, REM evresine geç ulaşanların Alzheimer tanısı alma olasılığının daha yüksek olduğunu gösterdi.
29 Ocak 2025
İşaretlediklerim