Coca Cola ve PepsiCo, dünya genelinde plastik kirliliğine en çok neden olan markalar olarak belirlendi

Plastiklerin çevre üzerindeki olumsuz etkileri artarak devam ediyor. OECD'nin raporuna göre, 2000 yılında 234 milyon ton olan küresel plastik üretimi, 2019'da 460 milyon tona yükseldi. Aynı zamanda plastik atık miktarı da 353 milyon tona çıkarak iki katından fazla arttı. Lawrance Berkeley Ulusal Laboratuvarı'ndan Nihan Karali, plastik üretiminin 2019'da küresel sera gazı emisyonlarının %5,3'ünü oluşturduğunu ve bu oranın 2050'ye kadar iki katından fazla artabileceğini belirtti.

Türkiye, Avrupa'dan en çok plastik atık ithal eden ülke konumunda olup, dünya genelinde altıncı, Avrupa'da ise ikinci sırada yer alıyor. Plastik sektörü, yıllık 44 milyar dolar gelirle büyük bir ekonomik güç oluştururken, çevreci tedbirler bu sektörün tepkisiyle karşılaşıyor. Örneğin, 2021'de getirilen plastik atık ithalatı yasağı sekiz gün sonra kaldırılmış ve tek kullanımlık içecek ambalajlarına depozito uygulaması sürekli ertelenmiştir. Çevre Bakanlığı, depozito uygulamasının 2024'te zorunlu hale geleceğini belirtmiş, ancak alınan tedbirler sınırlı kalmıştır.

Eurostat verilerine göre, Türkiye 2022'de Avrupa Birliği'nden 319 bin ton ile en fazla geri dönüştürülebilir plastik atık ithal eden ülke oldu. AB'nin toplam geri dönüştürülebilir atık ihracatı 2021'e göre %8,4 artış gösterdi. İnsan Hakları İzleme Örgütü, Türkiye'deki plastik geri dönüşüm tesislerinde çalışanların sağlık hizmetlerine erişimde sorunlar yaşadığını belirtti. Avrupa Parlamentosu, atık sevkiyatına yönelik daha sıkı prosedürler ve kontrol önlemleri içeren yeni bir yasa teklifini kabul etti.

Bilim insanları, güneş ışığına maruz kalan plastik su şişelerinin toksik bileşikler saldığını tespit etti. Çin’in Jinan Üniversitesi'nden araştırmacılar, farklı ülkelerden temin edilen altı tür plastik su şişesini analiz etti ve kansere neden olabilen kimyasalların salındığını buldu. Bu durum, şişelenmiş suyun güvenliği konusunda endişeleri artırıyor ve tüketicilerin bu risklerin farkında olması gerektiği vurgulanıyor. Ancak, tek bir şişenin küçük kütlesi nedeniyle bu risklerin yönetilebilir olduğu belirtiliyor.

Her hafta bir kredi kartı büyüklüğünde plastik tükettiğimiz belirtiliyor. İçtiğimiz sudan, yediğimiz balığa ve hatta yemeklerimize koyduğumuz tuza kadar pek çok yiyecek ciddi anlamda mikro plastik içeriyor. Plastiğin insan sağlığı üzerindeki etkileri henüz net bilinmiyor. Ancak erken çalışmalar, plastiğin metabolik rahatsızlıklar ve sinir sistemi üzerinde toksik ve kanserojen etkiler için potansiyel risk taşıdığını gösteriyor. Tek kullanımlık plastik ürünlerin hayatımızdan çıkarılması öneriliyor.