Deniz yosunlarından değerli minerallerin çıkarılması araştırılıyor

Türkiye İş Bankası ve Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV), Marmara Denizi'ndeki oksijen deposu deniz çayırlarının korunması için 'Denizlerin Geleceği: Deniz Çayırları' projesini başlattı. Proje kapsamında, deniz çayırlarının bulunduğu alanlar haritalandırılacak, temizlenecek ve korunacak. Ayrıca, projenin bir parçası olarak ilk ve orta öğretim seviyesinde 30 okulda farkındalık eğitimleri verilecek. Projenin pilot bölgesi olarak Balıkesir'in Erdek ilçesine bağlı Paşalimanı Adası seçildi.

Ortadoğu Teknik Üniversitesi Deniz Bilimleri Enstitüsü'nün yaptığı dört günlük araştırma sonucunda, Marmara Denizi'nin ilk 30 metresi hariç ciddi oksijen azlığı yaşadığı tespit edildi. Araştırmada deniz suyu sıcaklıklarının artması, kirlilik ve oksijen azlığı gibi birçok parametre incelendi. Özellikle Doğu Marmara'da nitrat seviyelerinin düşmesi ve hidrojen sülfür gazının oluşma riski, deniz ekosistemi için büyük bir tehdit oluşturuyor. Marmara Denizi'ndeki bu durumun, tarımsal girdiler ve şehirlerin arıtılmamış atık sularından kaynaklandığı belirtiliyor.

ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü'ne Türkiye İş Bankası tarafından sağlanan insansız su altı planörü Deniz Kaşifi, Marmara Denizi'nde suya indirildi ve araştırmalara başladı. Yapımı yedi ay süren cihaz, denizin derinliklerinde çeşitli ölçümler yapabiliyor. Ocak ayında elde edilen veriler, Marmara Denizi'nin kış koşullarında bile oksijen yönünden fakir olduğunu gösterdi. Ancak Akdeniz'den Marmara'ya oksijenli su girişi tespit edildi. Ayrıca Akdeniz'de yapılan araştırmalarda yüzey su sıcaklıklarında 2 dereceye yakın artış olduğu belirlendi. İş Bankası, deniz kirliliğini azaltacak yatırımlara finansman sağlamak amacıyla Denizleri Koruyalım Kredisi'ni hazırladığını duyurdu.

Son 20 yılda Marmara Denizi'nde 30'a yakın yeni denizanası türü tespit edilmiş ve bu türlerin balık stokları üzerinde olumsuz etkileri olduğu belirtilmiştir. İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Melek İşinibilir Okyar, denizanalarının ekosistemdeki rolüne değinmiş, ancak denizanalarıyla beslenen deniz canlılarının sayısında azalma olduğunu vurgulamıştır. Aşırı avcılık ve insan kaynaklı faktörlerin denizanası popülasyonunu artırdığı, bu durumun balıkların üremesini ve besin zincirindeki yerini olumsuz etkilediği ifade edilmiştir. Okyar, çözümün kolay olmadığını ve yerel yönetimlerle bakanlıkların iş birliği yapması gerektiğini belirtmiştir.

Anadolu Efes ve Deniz Yaşamını Koruma Derneği iş birliğiyle yürütülen Denize +1 Nefes projesi kapsamında, müzisyen Mercan Dede Marmara Denizi'nde kaydedilen seslerden ilham alarak 'Mercanların Senfonisi' eserini besteledi. Proje, denizlerin yağmur ormanları olarak nitelendirilen mercanların korunmasını ve Marmara Denizi'ndeki su altı yaşamının zenginleştirilmesini hedefliyor. Proje kapsamında dalgıçlar tarafından kaydedilen sesler, eko-akustik uzmanı İpek Oskay tarafından analiz edildi. Mercan Dede, bu seslerden ilham alarak deniz canlılarının ses ve görüntülerini kullanarak bir senfoni oluşturdu.