Oxford, Bristol, Exeter Üniversiteleri ve Doğu Finlandiya Üniversitesi'nden bilim insanlarının yaptığı ortak araştırma, çocukluk ve gençlik dönemlerindeki hareketsiz yaşam tarzının atardamar sertleşmesini artırdığını ortaya koydu. Araştırmada, 11 ila 24 yaşları arasındaki bin 339 kişi üzerinde 13 yıl boyunca yapılan incelemeler sonucunda, günde 6 saatten 9 saate çıkan hareketsizlik süresinin atardamar sertleşmesini yaklaşık yüzde 10 artırdığı bulundu. Ayrıca, yaşlanmanın atardamar sertliğini artırdığı ve bu durumun yetişkinlerde genç yaşta ölüm riskini yüzde 47 artırabileceği, günde en az 3 saatlik hafif fiziksel aktivitenin ise atardamar sertleşmesi riskini en aza indirebileceği belirtildi.
27 Mart 2024

Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Talip Asil, yalnız yaşayan yaşlı bireylerde bunama riskinin üç kat arttığını belirtti. Asil, yalnızlık hissinin sosyal izolasyonun yanı sıra bilişsel fonksiyonları da olumsuz etkilediğini ve bunun alzheimer gibi demans türlerine zemin hazırladığını ifade etti. Sosyal bağlantıların güçlendirilmesinin, yaşlı bireylerin bilişsel sağlıklarını korumak açısından kritik olduğunu vurguladı. Yalnızlıkla mücadele için toplumsal destek ve sosyal aktivitelerin teşvik edilmesi gerektiğini söyledi.
30 Ekim 2024

Ramazan ayında beslenme alışkanlıklarının değişmesiyle birlikte, kimlerin oruç tutabileceği konusu gündeme gelmektedir. Bengi Başer, diyabet hastaları, düzenli hipoglisemik atak geçirenler, tansiyon ve kalp hastaları, vücut direnci düşük olanlar, böbrek yetmezliği olanlar, hamileler, yeni ameliyat geçirenler ve kemoterapi tedavisi görenler gibi riskli grupların oruç tutmamaları gerektiğini ifade etmiştir. Bu kişilerin oruç tutmak istemeleri durumunda doktor kontrolünde hareket etmeleri önerilmektedir.
23 Mart 2024

Bilim insanları, uykusuzluk çeken kişilerin yaklaşık 10 yıl sonra felç geçirme riskinin arttığını tespit etti. Michigan Üniversitesi Sosyal Araştırmalar Enstitüsü'nün yaptığı araştırma, 2002'den 2020'ye kadar felç geçirmemiş kişileri inceledi. Araştırma, şiddetli uykusuzluk şikayeti olanlarda felç riskinin daha yüksek olduğunu ve bu riskin diyabet, hipertansiyon gibi diğer sağlık sorunlarıyla birleştiğinde daha da arttığını gösterdi. Ayrıca, 50 yaş altı uykusuzluk sorunu yaşayan kişilerde felç riskinin 50 yaş üstüne göre daha fazla olduğu belirlendi.
8 Haziran 2023

Birleşik Krallık Sağlık Güvenliği Ajansı (UKHSA), 2023 yılı başından bu yana Türkiye'den dönen 241 kişide salmonella enfeksiyonu tespit ettiğini açıkladı. Ajans, bulguların yaygın bir enfeksiyon kaynağını işaret ettiğini belirtti. Ayrıca, Antalya'dan dönen tatilcilerdeki ishalin salmonelladan kaynaklandığı doğrulandı. Bu durum, besinlerin sağlıksız koşullarda hazırlandığı ve saklandığına işaret ediyor. Salmonella, genellikle dört-yedi gün süren ve çoğu kişinin tedavi olmadan iyileştiği bir hastalıktır. Ancak yaşlılar, bebekler ve bağışıklık sistemi yetersiz olan kişilerde hastalık daha ciddi seyredebilir.
27 Temmuz 2023

Yeni bir araştırma, aralıklı oruç tutmanın tip 2 diyabet hastaları için ilaç tedavisi yerine etkili bir başlangıç müdahalesi olabileceğini ortaya koydu. Çin'de yapılan çalışmada, 5:2 aralıklı oruç planını uygulayan katılımcıların kan şekeri seviyelerinde önemli düşüşler gözlemlendi. 16 haftalık çalışmanın sonunda, aralıklı oruç tutanların yüzde 80'inin kan şekeri seviyeleri ilaca ihtiyaç duymadan diyabet olmayan bir aralığa döndü.
24 Haziran 2024

Columbia Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen ve JAMA Network Open dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, 1948'den bu yana üç nesil üzerinden toplanan 14,106 katılımcının verilerini analiz ederek, daha yüksek eğitim seviyesine sahip bireylerin daha yavaş yaşlandığını ortaya koydu. Araştırmacılar, katılımcıların her iki yıllık ek eğitim görmeleri durumunda yaşlanma hızlarının yüzde 2 ila 3 oranında yavaşlayabileceğini ve bu durumun ölüm riskini yaklaşık yüzde 7 oranında azaltabileceğini tespit etti. Araştırma, eğitim seviyesi ile yaşlanma ve ölüm riski arasındaki ilişkiyi detaylı bir şekilde inceliyor.
4 Mart 2024

Biyolog David Sinclair ve ekibi, yaşlanma sürecinin ileri ve geri götürülebilen bir süreç olduğunu deneylerle kanıtladı. Yapılan deneylerde yaşlı ve kör farelere görme yetisi geri kazandırıldı, beyin gençleştirilerek bilişsel beceriler artırıldı ve daha sağlıklı kas ve böbrek dokusu oluşturuldu. Ayrıca genç fareler üzerinde yapılan müdahalelerle yaşlanma süreci hızlandırıldı. Bu bulgular, yaşlanmanın DNA hasarından kaynaklandığına dair bilimsel inanca meydan okuyor ve yaşlanmanın bir bilgi kaybı olduğu teorisini öne sürüyor.
13 Ocak 2023

Granada Üniversitesi'nde yapılan bir araştırma, egzersiz zamanlamasının kan şekeri düzeyleri üzerinde önemli bir etkisi olabileceğini ortaya koydu. Araştırma, aşırı kilolu veya obezitesi olan 186 yetişkinin verilerini analiz ederek, akşam egzersizlerinin kan şekeri kontrolünde daha etkili olduğunu buldu. Özellikle akşamları egzersiz yapanların, gün ve gece boyunca kan şekeri seviyelerinde önemli iyileşmeler görüldü. Bu bulgular, kan şekeri sorunlarıyla mücadele edenler için akşam egzersizlerinin faydalı olabileceğini gösteriyor.
16 Haziran 2024

Son 20 yılda Marmara Denizi'nde 30'a yakın yeni denizanası türü tespit edilmiş ve bu türlerin balık stokları üzerinde olumsuz etkileri olduğu belirtilmiştir. İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Melek İşinibilir Okyar, denizanalarının ekosistemdeki rolüne değinmiş, ancak denizanalarıyla beslenen deniz canlılarının sayısında azalma olduğunu vurgulamıştır. Aşırı avcılık ve insan kaynaklı faktörlerin denizanası popülasyonunu artırdığı, bu durumun balıkların üremesini ve besin zincirindeki yerini olumsuz etkilediği ifade edilmiştir. Okyar, çözümün kolay olmadığını ve yerel yönetimlerle bakanlıkların iş birliği yapması gerektiğini belirtmiştir.
3 Nisan 2023

Journals of Gerontology dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre, 1946-1964 yılları arasında doğan 'baby boomer' kuşağı, İkinci Dünya Savaşı öncesinde doğanlara göre daha uzun yaşıyor ancak sağlık durumları daha kötü. Araştırma, Britanya, ABD ve Avrupa'da 50 yaş ve üzeri 100 binden fazla kişinin sağlık verilerini analiz etti. Baby boomer'ların obezite, tip 2 diyabet, kanser ve kalp hastalığı gibi kronik hastalıklara daha erken yakalandığı tespit edildi. Bu durum, sosyal bakım taleplerinin artmasına ve hükümet harcamaları üzerinde büyük etkilere yol açabilir.
7 Ekim 2024

Çin'de yapılan bir araştırma, hamileliğin erken dönemlerinde Covid-19 enfeksiyonu geçiren kadınların bebeklerinde doğumsal kalp anomalileri riskinin arttığını ortaya koydu. Araştırmada, Covid-19 geçiren hamilelerin bebeklerinde kalp anomalisi oranı yüzde 10.08 iken, kontrol grubunda bu oran yüzde 4.13 olarak belirlendi. Uzmanlar, viral enfeksiyonların doğumsal kalp hastalıklarına yol açabileceğini ve aşılamanın bu riskleri azaltmada önemli olduğunu vurguluyor. Ayrıca, hamilelikte alınabilecek önlemler arasında maske kullanımı, folik asit alımı ve genetik faktörlerin dikkate alınması öneriliyor.
3 Kasım 2024

Sığ sularda balıklama atlamak, ciddi omurilik yaralanmalarına ve hatta ölüme yol açabiliyor. Türkiye'de her yıl ortalama 500 boyun kırığı vakası görülüyor ve bu vakaların çoğu 12-25 yaş arası gençlerde meydana geliyor. Sığ suya balıklama atlayanların yüzde 30'u kısmi veya tam felç oluyor. Bu tür kazaların önlenmesi için sığ sularda uyarı levhalarının konulması önemli bir adım olarak görülüyor.
30 Temmuz 2023

Cardiff Üniversitesi ve UK Dementia Research Institute tarafından yürütülen bir araştırma, akıllı saatlerin ve yapay zekanın Parkinson hastalığını ilk belirtiler ortaya çıkmadan yedi yıl öncesinden tespit edebileceğini gösterdi. Araştırmada 103 bin 712 kişinin akıllı saat verileri analiz edilmiş ve 2013-2016 arasında bir haftalık hareket hızı verileri kullanılarak Parkinson hastalığına yakalanacak kişiler başarıyla tahmin edilmiştir. Araştırmanın sonuçları Nature dergisinde yayımlanmış ve daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğu belirtilmiştir.
4 Temmuz 2023

Bir araştırmaya göre, açık göz rengine sahip kişiler, koyu renk göz rengine sahip kişilere göre daha yüksek alkol bağımlılığı riski taşıyor. Araştırmacılar, binlerce alkol bağımlısının veri tabanı üzerinde yaptıkları araştırmada bu ilginç keşfi yaptılar. Yeşil ve mavi gözlü insanların alkol bağımlılığı riski daha yüksekken, siyah ve kahverengi gözlü insanların riski oldukça düşük.
25 Haziran 2023

Alman Sağlık Eğitimi Merkezi tarafından yapılan bir araştırma, Z kuşağının Y kuşağına göre daha kontrollü içki içtiğini ortaya koydu. 2004 yılından beri düzenli olarak yapılan anketler, 12-25 yaş arası gençlerde 'sarhoş olana kadar içme' alışkanlığının giderek azaldığını gösterdi. 2004 yılında 12-17 yaş grubunun yüzde 21'i haftada en az bir kez bu şekilde alkol tükettiğini belirtirken, 2021 yılında aynı grupta bu oran yüzde 9'un altına düştü. 1995 ile 2010 yılları arasında doğan Z kuşağının aşırı alkol tüketiminden uzak durduğu belirlendi.
31 Temmuz 2023

Britanya merkezli tıp dergisi The Lancet'in yayımladığı raporda, iklim değişikliğinin insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri vurgulanıyor ve Avrupa'da bu etkilerin eşitsiz dağılımına işaret ediliyor. Raporda, sıcaklıkla ilişkili ölümlerin ve sıcak hava dalgalarının arttığı, gıda güvencesizliği ve ekonomik kayıpların yükseldiği belirtiliyor. Ayrıca, fosil yakıtların yanmasından kaynaklanan emisyonların ve hava kirliliğinin azaltılmasına yönelik yetersiz ilerleme kaydedildiği ifade ediliyor. Rapor, Avrupa'nın iklim krizindeki sorumluluğunu ve bu krizin sağlık üzerindeki eşitsiz etkilerini öne çıkarıyor.
13 Mayıs 2024

Son araştırmalar, 2050 yılına kadar dünya çapında yaşam beklentisinin erkeklerde 4,9 yıl, kadınlarda ise 4,2 yıl artacağını öngörüyor. Bu artış, bulaşıcı hastalıklar, yenidoğan ve sindirim hastalıkları, kardiyovasküler rahatsızlıklar ve COVID-19 gibi salgınların etkisini azaltan halk sağlığı girişimlerine bağlanıyor. Araştırmacılar, daha az gelişmiş ülkelerdeki insanların yaşam beklentisinin gelişmiş ülkelere yaklaşacağını belirtiyor. Ancak, insanların daha uzun yaşamasıyla sağlıksız geçirecekleri yılların da artması bekleniyor.
21 Mayıs 2024

Gluten, buğday, çavdar ve arpada bulunan bir protein olup, hamur işlerinin yapısını iyileştiren bir bileşendir. Çoğu insan için zararsız olan gluten, Çölyak hastalığı gibi bazı durumlar nedeniyle bazı bireyler tarafından tüketilmemelidir. Gluten intoleransı, alerjisi veya duyarlılığı olan kişiler, glutensiz diyetlerden fayda görebilir. Son zamanlarda gluten ve kanser ilişkisi konusu, glutenin sağlık üzerindeki etkilerini yeniden gündeme getirmiştir.
4 Nisan 2024

Araştırmalar, kompulsif yemek yiyenlerin bağırsaklarında 'Proteobacteria' olarak bilinen belirli bir bakteri türünün yüksek miktarda bulunduğunu ortaya koydu. Buna karşılık, 'Actinobacteria' ve 'Blautia' bakterilerinin bu kişilerde azaldığı gözlemlendi. Çalışma, bağırsak bileşimi ile beyin gen ifadesi arasında doğrudan bir etkileşim olduğunu ve bu bulguların gıda bağımlılığı ve yeme bozukluklarının tedavisinde yeni yaklaşımlar sunabileceğini gösterdi. Araştırma, Barselona'daki Universitat Pompeu Fabra'da gerçekleştirildi ve sonuçlar Gut dergisinde yayınlandı.
27 Haziran 2024
İşaretlediklerim