Norveç ve Avustralyalı bilim insanlarının insülin iğnelerinin yerine geçebilecek çikolata tabletleri üzerine çalışmaları umut verici

Norveç ve Avustralyalı bilim insanlarının insülin iğnelerinin yerine geçebilecek çikolata tabletleri üzerine çalışmaları umut verici ile benzer, 55 olumlu, 27 olumsuz, ve 48 önemli olmak üzere, toplam 100 olay izlendi.

ABD Sağlık Bakanlığı Britanya MESUDE ERŞAN Dünya Sağlık Örgütü BBC BBC Türkçe FDA Avustralya Bilim İnsanları İstanbul İsviçre Diken Danimarka İngiltere İstanbul Barosu İtalya Elon Musk Fransa Nature Dergisi Oxford Üniversitesi The Guardian Almanya Neuralink Alzheimer Lecanemab
ABD Sağlık Bakanlığı Britanya MESUDE ERŞAN Dünya Sağlık Örgütü BBC BBC Türkçe FDA Avustralya Bilim İnsanları İstanbul İsviçre Diken Danimarka İngiltere İstanbul Barosu İtalya Elon Musk Fransa Nature Dergisi Oxford Üniversitesi The Guardian

Danimarka'daki Aarhus Üniversitesi'nden bilim insanları, Birleşik Krallık merkezli Biobank'teki genetik verileri inceleyerek sigara içmenin zihinsel hastalıklara neden olduğunu ve hastaneye yatma riskini yüzde 250 artırdığını belirtti. Araştırmada, sigara içenlerin genellikle 30'larından sonra zihinsel rahatsızlıklar nedeniyle hastanede tedavi gördükleri ve sigaranın özellikle depresyon ve bipolar bozukluğa yol açtığı tespit edildi. Ayrıca, sigarayla ilişkilendirilen genleri taşıyan ancak sigara içmeyen kişilerin, bu genleri taşıyan ve sigara içen kişilere kıyasla ruhsal bozuklukların ortaya çıkma olasılığının daha düşük olduğu gözlemlendi.
2 Eylül 2023

Avustralya, gençler arasında hızla yayılan ve 'yeni nesil nikotin bağımlılığı' olarak nitelendirilen elektronik sigaraların kullanımını sınırlamak için harekete geçti. Elektronik sigaralar için asgari kalite standartları getirilecek ve bu ürünler sadece eczanelerde satılabilecek. Sağlık Bakanı Mark Butler, elektronik sigaraların özellikle gençler arasında bağımlılık yarattığını ve liselerde davranış sorunlarına yol açtığını belirtti. Avustralya hükümeti, bu ürünlerin kamu sağlığı için tehdit oluşturduğunu ve özellikle daha önce sigara içmemiş gençlerin risk altında olduğunu ifade ediyor.
2 Mayıs 2023

Galler'deki Bangor Üniversitesi'nden bilim insanları, Ay'da yaşamı mümkün kılacak bir enerji kaynağı geliştirdi. Bu enerji kaynağı, haşhaş tohumu kadar küçük nükleer hücrelerden oluşuyor ve bir araba boyutunda bir nükleer enerji santralinde kullanılacak. Bu teknoloji, Ay'ın öteki gezegenlere ulaşmak için bir sıçrama tahtası olarak kullanılmasını sağlayabilir. Ayrıca, bu teknoloji elektriği kesilen afet bölgelerinde de kullanılabilir.
4 Eylül 2023

ABD'li girişimci Elon Musk'ın sahibi olduğu Neuralink firması, beyin çipleri üzerinde insan deneylerine başlamak için ABD Gıda ve İlaç İdaresi'nden (FDA) onay aldığını duyurdu. Bu onay, felç ve körlük gibi nörolojik rahatsızlıkları tedavi etmeyi ve engelli kişilerin hayat kalitesini artırmayı amaçlayan projenin önemli bir adımı olarak görülüyor. Daha önce primatlar üzerinde test edilen çipler, beyindeki sinyalleri başarıyla yorumlayıp cihazlara aktarabildi. Ancak uzmanlar, teknik ve güvenlik endişeleri nedeniyle ön çalışmaların dikkatli ve geniş kapsamlı yapılması gerektiği konusunda uyarıda bulunuyor.
26 Mayıs 2023

Northeastern ve Glasgow üniversiteleri ile MIT iş birliğiyle yapılan bir araştırma, evde yalnız yaşayan papağanların dokunmatik ekranlar aracılığıyla diğer papağanlarla görüntülü arama yaparak daha mutlu bir yaşam sürdüğünü gösterdi. Araştırmada, 18 papağan sahibine ve papağanlarına tablet kullanımı eğitimi verildi ve kuşların seçtikleri 'arkadaşlarıyla' görüşmeleri sağlandı. 1000 saatlik video analizi sonucunda, papağanların daha fazla ötüş, konuşma ve oyun oynama gibi mutluluk belirtileri gösterdiği belirlendi. Araştırma, evcil papağanların izolasyon ve can sıkıntısının azaltılmasında teknolojinin potansiyel bir rol oynayabileceğini ortaya koydu.
26 Nisan 2023

Klick Labs'tan araştırmacılar, akıllı telefonlardaki ses teknolojisini yapay zekayla birleştiren yeni bir yöntemle, 10 saniyede diyabet tanısı konulabileceğini belirtti. Bu yöntemle, 6 ila 10 saniyelik ses kaydıyla diyabet tanısı konulabildiği tespit edildi. Araştırmada, 267 kişiden iki hafta boyunca günde altı kez 6 ila 10 saniyelik sesli mesaj kaydetmeleri istendi ve bu verilerle tip 2 diyabet olup olmadığını tespit edebilen bir yapay zeka modeli geliştirildi. Bu modelin doğru teşhis oranı kadınlarda yüzde 89, erkeklerde yüzde 86 olarak ölçüldü.
19 Ekim 2023

Columbia Üniversitesi'nden araştırmacılar, bir şişe suda ortalama 240 bin nanoplastik bulduklarını açıkladı. Nanoplastiklerin, mikroplastiklere kıyasla daha küçük olmaları nedeniyle insan vücuduna girmesi ve farklı bariyerleri aşması daha kolay olduğu için daha tehlikeli oldukları belirtiliyor. Araştırmalar, nanoplastiklerin oksidatif stres, enflamasyon, bağışıklık fonksiyon bozukluğu gibi bir dizi sağlık sorununa yol açabileceğini gösteriyor. Özellikle yaşlılar ve fetüsler için riskin daha yüksek olduğu, bu partiküllerin sinir sistemi bozukluklarına ve davranış değişikliklerine neden olabileceği ifade ediliyor.
9 Ocak 2024

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Coca Cola'nın diyet içeceğinde de bulunan dünyanın en yaygın yapay tatlandırıcısı aspartamı kanserojen olarak ilan etmeye hazırlanıyor. DSÖ'ye bağlı Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı (IARC) ve DSÖ'nün katkı maddeleri komitesi JECFA, aspartamı inceliyor ve kararlarını Temmuz 2023'te açıklayacaklar. Aspartamın kanser riskini biraz artırdığı ve kaygı düzeyini yükselttiği önceki araştırmalarla belirlenmişti.
29 Haziran 2023

Bilim insanları, ortalama 47 yaşındaki 6 bin 500'den fazla yetişkin üzerinde yapılan bir araştırmaya dayanarak, vücudun yaşlanma sürecini altı yıl yavaşlatabilecek sekiz sağlık önlemi saptadı. Bu önlemler arasında sağlıklı beslenme, fiziksel aktivite artışı, sigarayı bırakma, yeterli uyku, sağlıklı kilo, kolesterol kontrolü, kan şekeri ve kan basıncı yönetimi bulunuyor. Araştırmacılar, bu önlemleri 'Hayatın Sekiz Esası' olarak adlandırıyor ve kardiyovasküler sağlığı iyi olan kişilerin biyolojik olarak gerçek yaşlarından daha genç olduklarını belirtiyor.
6 Kasım 2023

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), yapay tatlandırıcı aspartamı 'kanserojen olma ihtimali bulunan maddeler' listesine dahil etti. Aspartam, 1965'te keşfedilmiş ve şekerden 200 kat daha tatlı bir madde olarak dünya genelinde yaklaşık 6 bin üründe kullanılmaktadır. DSÖ'nün araştırmalarında aspartamın insanlarda kansere neden olabileceğine dair 'sınırlı kanıtlar' bulunmuş, ancak günlük 40 miligram/kilo tüketim miktarı hala geçerli olarak kabul edilmektedir. DSÖ, ürünlerin raflardan kaldırılması veya tüketimin tamamen durdurulması çağrısında bulunmazken, ölçülü kullanımı önermektedir.
15 Temmuz 2023

İngiliz ilaç şirketi GSK ve Johns Hopkins Sıtma Araştırma Enstitüsü tarafından yürütülen bir çalışmada, sıtma hastalığının yayılmasını engelleyebilecek bir bakteri türü keşfedildi. Bu bakteri, 'Delftia tsuruhatensis Tres Cantos 1 (TC1)' ismiyle bilinir ve sivrisineklerin tükürük bezinde ve orta bağırsağında sıtmaya sebep olan parazitlerin miktarını azaltır. TC1 bakterisi, 'Harmane' isimli bir molekül salgılar ve bu molekül, sivrisinek ısırığıyla insana bulaşan parazitte yüzde 75 azalmaya sebep olur.
4 Ağustos 2023

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Prof. Dr. Vedat Işıkhan'ın sosyal medya hesabından yaptığı açıklamaya göre, 11'i yerli üretim olmak üzere toplam 13 yeni ilaç, Sosyal Güvenlik Kurumu'nun geri ödeme listesine alındı. Listeye eklenen ilaçlar arasında kanser, acil antihipertansif, antibiyotik, romatolojik hastalıklar, psikiyatri, astım, KOAH, antibakteriyel ve antiviral ilaçlar bulunmaktadır. Bakan Işıkhan, ilaçların hastalara şifa getirmesini temenni ettiğini ve vatandaşlara sağlıklı bir ömür dilediğini belirtti.
2 Şubat 2024

Bilim insanları, çürüyen ağaç kabuklarında yetişen ve ateş yakmak için kullanılan kav mantarı (Fomes fomentarius) üzerinde yaptıkları araştırmada, mantarın moleküler yapısında plastiğe alternatif olabilecek özellikler buldular. Science Advances dergisinde yayımlanan makalede, mantarın bazı kısımlarının kontrplak veya deri gibi malzemelere göre daha dayanıklı ve hafif olduğu, laboratuvar ortamında yetiştirilerek alternatif bir malzeme olarak kullanılabileceği belirtildi. Dr. Pezhman Mohammadi, mantarın yapısının spor ekipmanlarında ve ısı ile ses yalıtımında kullanılabileceğini ifade etti. Ancak mantarın doğada değil, laboratuvar ortamında yetiştirilmesi gerektiği, doğal ortamda yetişmesinin uzun yıllar aldığı ve ekosistem için önemli olduğu vurgulandı.
23 Şubat 2023

Türkiye'de obezite ve diyabet sıklığının artmasıyla birlikte karaciğer yağlanması da yaygınlaşmaktadır. Her üç kişiden birinde karaciğer yağlanması görülüyor ve çocuklar ile ergenlerde de bu durum artış gösteriyor. Alkol dışı yağlı karaciğer hastalığı (NAFLD) ve alkol dışı karaciğer yağlanması ve iltihabı (NASH) en sık rastlanan karaciğer hastalıkları haline gelmiştir. NAFLD ve NASH, siroz ve karaciğer kanserine yol açabiliyor. Obezite ve tip 2 diyabet, karaciğer yağlanmasının en sık ve önemli sebepleri arasında yer alıyor. Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve kahve tüketimi gibi önlemler, karaciğer hastalıklarının önlenmesinde etkili olabilir.
21 Haziran 2023

ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), doğum sonrası depresyonu tedavi eden ilk ağızdan alınan ilaca onay verdi. Bu ilaç, lohusalıkta düşen progesteron hormonunun vücuttaki açığını telafi eden kimyasalı içeriyor ve 14 gün boyunca, günde bir kez alınıyor. Türkiye'de bu ilaç henüz bulunmuyor. Doğum sonrası depresyon, annelerin işlevselliğini önemli ölçüde azaltır ve tıbbi tedavi gerektirir. Türkiye'de annelerin yüzde 6.3-50.7'sinde postpartum depresyon belirtileri bulunuyor.
16 Ağustos 2023

Elon Musk'ın beyin çipi girişimi Neuralink, bağımsız bir inceleme kurulundan onay alarak ilk insan deneyi için hasta alımına başladığını duyurdu. Felçli insanlar için beyin implantının klinik deneylerde test edilmesi planlanıyor. Yaklaşık altı yıl sürecek çalışmanın detayları henüz açıklanmadı. Daha önce maymunlar üzerinde test edilen çiplerin, beyindeki sinyalleri başarıyla yorumlayarak cihazlara aktardığı belirtilmişti.
20 Eylül 2023

Tüm Eczacı İşverenler Sendikası (TEİS), piyasada bulunmayan ilaçların yerine aynı etken maddeli ve tedavi edici etkiyi gösteren muadil ilaçların güvenle kullanılabileceğini açıkladı. Eczacıların bu ilaçları reçete edebilme yetkisine sahip olduğunu ve eşdeğer ilaçların Sağlık Bakanlığı tarafından kontrol edilip tescillendiğini belirtti. ABD ve Avrupa'da yüksek oranda muadil ilaç kullanımı olduğunu, Türkiye'de ise her 100 ilaçtan 45'inin eşdeğer olduğunu ifade etti. TEİS, eşdeğer ilaçların yanlış ya da farklı olmadığını, alerjik reaksiyonların etken maddeye karşı olduğunu ve orijinal ilaçların da aynı reaksiyonu gösterebileceğini vurguladı.
15 Ocak 2024

20 araştırmacı, 12 yıl süren bir çalışma sonucunda meyve sineğinin 3 bin 16 nöron ve 548 bin sinaps içeren beyninin detaylı bir şemasını oluşturdu. Bu çalışmanın sonuçları Science dergisinde yayınlandı. Gelişen görüntüleme teknikleri ve biyolojik bilgiler sayesinde sinirbilimi alanında önemli ilerlemeler kaydediliyor. Meyve sineğinin beyninin bu detaylı haritası, 'Zihin nedir?' ve 'Beyin nasıl düşünce üretir?' gibi sorulara bilimsel yanıtlar bulma yolunda atılmış önemli bir adımdır.
13 Mart 2023

Avustralya'daki araştırmacılar, Parkinson hastalığını fiziksel belirtiler görülmeden yıllar önce teşhis etme yöntemi geliştirdi. Melbourne'daki Florey Enstitüsü ve Austin Health'deki araştırmacılar, hastalara beyindeki bir proteine (VMAT2) bağlanmak üzere tasarlanmış sentetik bir bileşik (18F-AV-133) enjekte ederek Parkinson hastalığının belirtilerini tespit etmenin mümkün olduğunu gösterdi. Araştırmacılar, Parkinson hastalığı olan 26 hasta, 12 kişilik bir kontrol grubu ve Parkinson hastalığının önemli göstergelerinden REM uykusu davranış bozukluğu bulunan 11 kişi üzerinde çalıştı.
11 Ekim 2023

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nurettin Özgür Doğan, viral üst solunum yolu enfeksiyonlarının evde dinlenerek ve belirtilere yönelik ilaçlarla tedavi edilebileceğini, serum, vitamin ve kortizon gibi ürünlerin faydasız olduğunu ifade etti. Hastanelere gereksiz yüklenme ve rapor almak için başvuruların yoğunluğu artırdığını, bu durumun hastane içi bulaşı artırarak yoğun bakım ihtiyacını da artırabileceğini belirtti. Ayrıca, serumun iyileştirici bir etkisi olmadığını ve plasebo etkisinden başka bir işe yaramadığını vurguladı.
27 Aralık 2023
İşaretlediklerim