Britanya'da her dört yetişkinden birinin obez olduğu ve bu durumun sağlık sistemine yük getirdiği belirtiliyor. Obeziteyle mücadele amacıyla Wegovy adlı kilo verme iğnesinin pilot program kapsamında onaylanması planlanıyor. İğne, iştahı bastırarak kilo kaybına yardımcı oluyor ve Britanya Başbakanı Rishi Sunak, kilo verme hizmetleri için 40 milyon sterlin bütçe ayrılacağını duyurdu. Uzmanlar ise sağlıklı diyet ve sporun önemine dikkat çekiyor ve ilacın yan etkileri konusunda uyarılarda bulunuyor.
7 Haziran 2023

Aksaray Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Alptekin Karagöz, buğday ve genetiği değiştirilmiş organizmalar (GDO) hakkında bilgi verdi. Karagöz, dünyada genetiği değiştirilmiş buğday satışının olmadığını, Türkiye'de de GDO buğday ve buğday ürünlerinin bulunmadığını belirtti. Türkiye'nin genetiği değiştirilmiş ürün üretimini yasakladığını ancak ithalatına izin verdiğini söyledi. Ayrıca, buğdayın geleneksel ıslah yöntemleriyle geliştirildiğini ve GDO olmadığını ifade etti. Gluten konusunda ise, glutenin sadece Çölyak hastalığı ve gerçek Çölyak dışı gluten hassasiyeti olan kişiler için problem oluşturduğunu, diğer kişilerin buğday içeren gıdalardan kaçınmasına gerek olmadığını belirtti.
30 Eylül 2023

Batı Avustralya'da, madencilikte kullanılan ve radyoaktif madde içeren bir mini kapsül, Newman bölgesindeki bir maden sahasından Perth'teki depoya nakledilirken kayboldu. 6 milimetre çapında ve 8 milimetre boyutundaki kapsül için arama çalışmaları başlatıldı. Yetkililer, kapsüle dokunulmaması konusunda uyarıda bulunarak, radyasyon yanıkları ve hastalıklara yol açabileceğini belirtti. Arama ekipleri, kapsülü bulmak için radyasyon ölçüm cihazları kullanıyor.
29 Ocak 2023

Amerikan Gıda ve İlaç Kurumu (FDA), Alzheimer hastalığının tedavisinde kullanılmak üzere 'Lecanemab' adlı yeni bir ilaca hızlandırılmış onay verdi. Bu ilaç, beyinde biriken beta amiloidin protofibril formuna karşı etkili olan bir monoklonal antikordur. Faz 3 çalışmasında, ilacın kullanıldığı grupla kullanılmadığı grup arasında zihinsel gerileme oranında yüzde 27'lik bir yavaşlama gözlemlendi. Alzheimer hastalığının erken teşhis ve tedavisindeki önem artarken, ilacın yan etkileri ve kullanım koşulları da dikkate alınmaktadır. Avrupa İlaç Kurumu (EMA) henüz Aducanumab'a onay vermedi ve ilaç Türkiye'de ruhsatlandırılmadı.
7 Ocak 2023

Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu, yurt dışından ilaç teminine yönelik yeni bir yönetmelik yayımladı. Yeni düzenlemeye göre, yurt dışından ilaç tedarik eden firmaların Türkiye'de yerleşik bir temsilci bulundurması gerekecek. Toplu ilaç temini yalnızca hastaneler tarafından yapılacak ve yurt dışı ilaç tedarikçileri ile temsilcilere yönetmelik hükümlerine uymadıkları takdirde çeşitli yaptırımlar uygulanabilecek. Yönetmelikte kademeli geçiş süreci hazirana kadar devam edecek.
3 Şubat 2023

Britanya'da, mitokondriyal hastalıkları önlemek amacıyla geliştirilen Mitokondriyal Donasyon Tedavisi (MDT) kullanılarak üç kişinin DNA'sını taşıyan bir bebek dünyaya getirildi. Bu teknik, Newcastle'da geliştirildi ve 2015'te yasal düzenlemelerle uygulanmasının önü açıldı. İlk uygulama 2016'da ABD'de gerçekleşti ve Britanya'da 20 Nisan 2023 itibarıyla beşten az doğum bu teknikle yapıldı. Tekniğin başarılı olması durumunda Britanya'da her yıl yaklaşık 150 doğumda kullanılması mümkün olabilir.
11 Mayıs 2023

Bilim insanları, Büyük Patlama sırasında ortaya çıkan ve daha sonra 'kayıplara karışan' anti-maddenin, yer çekimi karşısında madde gibi hareket ettiğini tespit etti. İsviçre'deki Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi'nde (CERN) yapılan deneyler, anti-maddenin aşağı doğru hareket ettiğini gösterdi. Araştırmacılar, antihidrojen atomlarının hareket yönünü tespit eden sensörlerle anti-maddenin aşağı doğru hareket ettiğini belirledi. Bilim insanlarının bir sonraki adımı, madde ile anti-maddenin yer çekimi karşısında aynı hızda hareket edip etmediğini tespit etmek olacak.
27 Eylül 2023

Türkiye'de tahmini 5 milyon birey nadir hastalıklardan etkilenmektedir ve bu hastalıklar için geliştirilen 416 ilacın yalnızca 76'sı Türkiye'de ruhsatlıdır. Diğer 75 ilaç yurtdışı ilaç listesi aracılığıyla temin edilebilirken, 265 ilaca erişim mümkün değildir. Nadir hastalıkların tanı ve tedavisi zor olduğu için 'yetim hastalık' olarak adlandırılır ve bu hastalıkların sadece %5'i için tedavi geliştirilebilmiştir. Türkiye'de nadir hastalıklar için ulusal bir politika bulunmamakta, ancak 2023-2027 Nadir Hastalıklar Sağlık Strateji Belgesi ve Eylem Planı yayınlanmıştır. Ayrıca, Türkiye'de nadir hastalıkların tanı ve tedavisinde yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği'nin raporunda detaylandırılmıştır.
7 Aralık 2023

Elon Musk'ın kurucusu olduğu Neuralink şirketi, beyin çipi deneyleri için gönüllü aramaktadır. İlk klinik deney için, kafatasının bir kısmının çıkarılmasını kabul edecek bir gönüllü gerekmektedir. Ameliyat sırasında beyne elektrot ve teller yerleştirilecek ve bu çip, beyin aktivitesini okuyup analiz ederek cihazlara aktaracak. Adayın 40 yaş altında, dört uzvu felçli bir yetişkin olması beklenmektedir.
9 Kasım 2023

Boston Üniversitesi ekonomi profesörleri Tayfun Sönmez ve Utku Ünver, optimizasyon ve iktisadi tasarım prensiplerinden yararlanarak dünyanın ilk karaciğer çapraz nakil sistemini geliştirdi. Sistem, organın en efektif şekilde hastalara ulaştırılmasını sağlamak amacıyla tasarlandı. Sistem, ilk kez Malatya'daki İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezi'nde kullanıldı ve dünyanın şimdiye kadarki en büyük karaciğer çapraz naklini gerçekleştirdi. Sönmez ve Ünver, ayrıca canlı vericiden alınan akciğerlerin de en doğru hastalara dağıtılmasının formülü ve bilgisayar yazılımını geliştirdi.
13 Ağustos 2023

Weizmann Bilim Enstitüsü ekibi, kök hücre kullanarak 14 günlük gerçek bir embriyo örneğine benzeyen bir 'embriyo modeli' geliştirdi. Bu model, laboratuvarda hamilelik testini pozitif gösteren hormonları bile salgıladı. Bu çalışmanın amacı, insan yaşamının erken dönemlerini anlamanın etik bir yolunu bulmak. Araştırma, Nature dergisinde yayınlandı ve İsrailli ekip tarafından erken embriyoda ortaya çıkan tüm önemli yapıları taklit eden ilk 'tam' embriyo modeli olarak tanımlandı.
6 Eylül 2023

Britanya'da lösemi hastası çocuklar için kemoterapiden daha az toksik olan yeni bir ilaç tedavisi uygulanmaya başlandı. 11 yaşındaki Arthur, bu tedaviyi deneyen ilk çocuklardan biri oldu ve tedavi sayesinde evde aileleriyle daha fazla zaman geçirebiliyor. Blinatumomab (blina) adlı ilaç, immünoterapi kapsamında kullanılıyor ve sağlıklı hücrelere zarar vermiyor. Arthur'un tedavisi başarılı oldu ve artık kanserden arınmış durumda.
17 Ocak 2024

Uppsala Üniversitesi'nde gerçekleştirilen bir araştırma, sağlıksız yiyeceklerin derin uyku kalitesini düşürdüğünü gösterdi. Araştırmada 15 sağlıklı, normal kilolu genç erkek katılımcıya rastgele sırayla sağlıklı ve sağlıksız diyetler uygulandı. Sağlıksız diyet uygulayan katılımcıların derin uyku kalitesi, sağlıklı diyet uygulayanlara göre daha düşük çıktı. Araştırma sonuçlarına göre, abur cubur tüketimi uyku süresini etkilemese de yavaş dalga aktivitesini azaltarak derin uykunun onarıcı özelliğini bozuyor.
1 Haziran 2023

Covid-19’a karşı aşı geliştiren BioNTech’in kurucularından Uğur Şahin, kanser için geliştirdikleri ilacın üç sene sonra piyasaya sürülebileceğini ifade etti. Şahin ve eşi Prof. Dr. Özlem Türeci, özellikle bağırsak kanseri olmak üzere çeşitli kanser türlerini hedefleyen tedaviler üzerinde uzun yıllardır çalışıyorlar. İlaçların vücudun kansere karşı kendi savunma reaksiyonunun güçlendirilmesini hedeflediğini belirten Şahin, Covid-19 pandemisi sonrasında çalışmalarının yüzde 80’inini kanserle mücadeleye ayırdığını da ekledi.
23 Ağustos 2023

ABD'nin Ohio Eyalet Üniversitesi'nden bilim insanları, yoğurdun çiğ ve pişmiş sarımsağa karakteristik kokusunu veren sülfürlü bileşenleri yok etme kapasitesini test etti. Araştırma, yoğurdun tek başına çiğ sarımsaktaki en çok koku üreten uçucuların yüzde 99'unu azalttığını ortaya koydu. Yüksek yağlı yoğurt, düşük yağlı yoğurttan daha etkili bulundu. Araştırmacılar, yoğurdun sarımsaktan hemen sonra tüketilmesi gerektiğini belirtiyor.
25 Eylül 2023

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, SMA Bilim Kurulu toplantısının ardından SMA hastaları için solüsyon şeklindeki yeni bir ilacın ruhsatlandırma sürecinin son aşamasına geldiğini duyurdu. Evlilik öncesi ve yenidoğan taramalarının önemine değinen Koca, bu taramalar sayesinde erken tedavi ile yükleme dozunu alan hastaların altı aylık sağ kalım oranının %100 olduğunu belirtti. Ayrıca, Nusinersen ve Risdiplam etken maddeli ilaçların tedavi rehberine eklendiğini, Zolgensma tedavisinin ise bilimsel veriler ve uygulamalar konusunda ciddi çekinceler nedeniyle değerlendirme sürecinin devam ettiğini ifade etti.
31 Ocak 2023

Türkiye'deki hastanelerde, inme (felç) geçiren hastalara ilk 4.5 saat içinde verilmesi gereken damar açıcı ilaç (tPA) bulunmaması, sakatlık ve ölümlere yol açıyor. İnme, Türkiye'de önemli bir halk sağlığı sorunu olup, kalıcı engellilikte birinci, ölümlerde ise ikinci sıradaki etken. İnme tedavisinde kullanılan tPA ilacının üretimi, dünyada tek bir firmanın tekelinde olup, Türkiye'de son bir-iki yıldır ilaç temininde sorunlar yaşanıyor. İnme tedavisinde kullanılan bir diğer yöntem olan mekanik tedavilerde de maliyet sorunları nedeniyle hastaneler gerekli tıbbi malzemeleri bulamıyor veya bulunduramıyor.
5 Eylül 2023

Florida Üniversitesi Onkoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Dr. İlyas Şahin, kolorektal kanser vakalarının gençlerde yılda yüzde 1-2 oranında arttığını açıkladı. Türkiye'de 50-70 yaş arası bireyler için gaitada gizli kan testi ve 50 yaş üstü için her 10 yılda bir kolonoskopi öneriliyor. Kolorektal kanser Türkiye'de en sık görülen üçüncü kanser türüdür. Amerikan Kanser Derneği raporuna göre, genç hastalarda kolorektal kanser oranı artıyor ve bu durum çevresel ve beslenme faktörlerine bağlanıyor. Dr. Şahin, erken teşhisin önemini vurgulayarak, aile öyküsü olan bireylerin daha erken yaşta tarama yaptırması gerektiğini belirtti. Ayrıca, sağlıklı beslenme ve yaşam tarzının kanser riskini azaltabileceğini ifade etti.
22 Mart 2023

Britanya Sağlık Güvenliği Ajansı, A(H1N2)v türü influenza virüsünün Britanya'da ilk kez bir insanda görüldüğünü açıkladı. Rutin ulusal grip taraması sırasında solunum semptomları gösteren bir kişide virüs tespit edildi ve hasta iyileşti. Enfeksiyonun kaynağını bulmak için çalışmalar sürerken, temaslı kişiler kontrol altında tutuluyor. Bu varyant, dünya genelinde son 20 yılda 50 vakada görülmüş ve Ağustos ayında ABD'de de bir vaka rapor edilmişti.
27 Kasım 2023

Danimarka'da Aarhus Üniversitesi araştırmacıları tarafından yürütülen bir çalışma, 1996-2018 yılları arasındaki sağlık kayıtlarını inceleyerek migren hastalarının iskemik inme ve kalp krizi riskinin daha yüksek olduğunu ortaya koydu. Araştırma, migren hastası kadın ve erkeklerde iskemik inme riskinin eşit olduğunu, ancak migreni olan kadınlarda hemorajik inme ve kalp krizi riskinin daha yüksek olabileceğini belirtti. İskemik inme, kan pıhtısının beyne giden damarı tıkamasıyla, hemorajik inme ise beyindeki bir damarın patlaması sonucu meydana geliyor.
15 Haziran 2023
İşaretlediklerim