Çin'deki bilim insanları, yaklaşık 930 bin yıl önce başlayan ve 120 bin yıl süren bir popülasyon krizinin, küresel nüfusu 1280 üreyebilen bireye düşürdüğünü belirtti. Bu dönemde, buzul döngülerinin daha uzun ve yoğun hale geldiği, Afrika'da uzun süreli kuraklık yaşandığı belirtildi. Araştırma, günümüz insanlarından elde edilen genetik örneklere dayanarak eski nüfus dinamiklerini yeniden inşa etmeye olanak sağlıyor. Araştırmacılar, popülasyon krizinin başında insanın ilk atalarının yaklaşık yüzde 98,7'sinin yok olduğunu ve daha sonra modern insanın ortak atasının ortaya çıktığını savunuyor.
6 Eylül 2023

Yaklaşık 5 bin kilometre derinlikte bulunan Dünya'nın iç çekirdeği, sismik ölçümlere göre artık yüzeyden daha yavaş dönüyor. Nature Geoscience dergisinde yayınlanan araştırmaya göre, iç çekirdek 1970'lerin başında gezegenin geri kalanından biraz daha hızlı dönmeye başlamış, ancak 2009 yılı civarında yavaşlamış. Araştırmacılar, iç çekirdeğin dönüş hızındaki bu değişimin, Dünya'nın kendi ekseni etrafında dönmesi için geçen süredeki küçük değişimlerle uyumlu olduğunu belirtiyorlar. Diğer uzmanlar ise bulgular konusunda temkinli yaklaşıyor ve Dünya'nın merkeziyle ilgili gizemlerin devam ettiğini vurguluyorlar.
26 Ocak 2023

Anadolu Ajansı, Kahramanmaraş depremleri sonrası dünyanın farklı ülkelerinden 11 deprem uzmanının görüşlerini içeren bir infografik yayınladı. Indiana Üniversitesi'nden Tuğrulcan Elmas, Türk medyasının uzmanlarla röportajlarını depremin büyüklüğünü vurgulamak için kullandığını ve yönetmelik ihlallerini göz ardı ettiğini belirtti. Cornell Üniversitesi'nden Dr. Judith Hubbard, AA'nın kendi sözlerini yanıltıcı bir anlatı için çarpıttığını ifade etti. Ayrıca, İspanyol sismolog Jordi Diaz'ın sözlerinin de AA tarafından yanlış aktarıldığı ortaya çıktı.
13 Şubat 2023

Üsküdar Üniversitesi'nde düzenlenen 'Uluslararası Bilimler Işığında Yaratılış Kongresi'nde, evrim karşıtı bir bildiri olan 'Yaratılış Manifestosu' yayınlandı. Kongrenin amacı, bilimsel verilerle milli ve manevi değerleri güçlendirmek olarak açıklandı. Bildiride, evrenin varoluşunun bilinçli ve tasarımsal olduğu yönündeki kanıtların yeterli düzeye ulaştığı iddia edildi. Ayrıca, gençleri şüphelerden kurtarmak için tevhidi bir dil kullanılması gerektiği vurgulandı.
5 Kasım 2024

Bilim insanları, ortalama 47 yaşındaki 6 bin 500'den fazla yetişkin üzerinde yapılan bir araştırmaya dayanarak, vücudun yaşlanma sürecini altı yıl yavaşlatabilecek sekiz sağlık önlemi saptadı. Bu önlemler arasında sağlıklı beslenme, fiziksel aktivite artışı, sigarayı bırakma, yeterli uyku, sağlıklı kilo, kolesterol kontrolü, kan şekeri ve kan basıncı yönetimi bulunuyor. Araştırmacılar, bu önlemleri 'Hayatın Sekiz Esası' olarak adlandırıyor ve kardiyovasküler sağlığı iyi olan kişilerin biyolojik olarak gerçek yaşlarından daha genç olduklarını belirtiyor.
6 Kasım 2023

Limerick Üniversitesi'nden İrlandalı araştırmacılar, vücut ısısını enerjiye dönüştürebilecek bir cihaz geliştirmeyi hedefliyor. Bu cihaz, GPS takip cihazları ve akıllı saatler gibi taşınabilir elektronik cihazların vücut ısısıyla çalışmasını sağlayabilir. Araştırmacılar, lignin bazlı esnek malzemeler kullanarak çevre dostu süperkapasitörler geliştirdi. Bu gelişme, enerji verimliliğini artırmayı ve çevresel etkileri azaltmayı amaçlıyor.
7 Kasım 2024

Bilim Akademisi, 'Sesimi Duyan Var mı? Afetlere Karşı Akıl ve Bilim' başlıklı bir panel serisi düzenliyor. İlk panel, 3 Mart 2023'te İstanbul'da yapılacak ve herkese açık olacak. Panelde, afet yönetimi, ekonomi, halk sağlığı gibi konular ele alınacak. Moderatörlüğünü Bilim Akademisi Kurucu Başkanı Prof. Dr. M. Ali Alpar'ın yapacağı panelde, Prof. Dr. Naci Görür, Prof. Dr. Sibel Salman ve Prof. Dr. Ersin Kalaycıoğlu konuşmacı olarak yer alacak.
20 Şubat 2023

Bilim insanları, Aralık 2022'de Kuzey Kutup göklerinde görülen nadir bir 'kutup yağmuru aurora' olayının gizemini çözdü. Bu aurora, genellikle çıplak gözle görülmeyen ve düşük güneş rüzgarı seviyeleri sayesinde gözlemlenebilen bir uzay havası türüdür. Araştırmacılar, bu auroranın doğrudan güneşten gelen supratermal elektronlar tarafından üretildiğini ve 28 saat boyunca gözlemlenebildiğini belirtti. Bu keşif, kutup ışıklarının kökenlerini anlamada önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
23 Haziran 2024

Yeni bir araştırma, iklim değişikliğinin aşırı hava olaylarını tetikleme biçimlerini dört ana başlık altında inceliyor: daha şiddetli yağmurlar, daha yüksek sıcaklıklar, daha uzun süreli kuraklıklar ve artan yangın riski. Her 1 derecelik sıcaklık artışı atmosferin yüzde 7 daha fazla nem tutmasına neden oluyor, bu da yoğun yağışlara yol açabiliyor. Ayrıca, küçük sıcaklık artışları bile aşırı sıcaklıkları tetikleyebilirken, sıcak hava dalgaları kuraklıkları kötüleştiriyor ve uzun süreli sıcaklık artışları yangın riskini artırıyor.
4 Mayıs 2024

Japon araştırmacılar, dünyanın ilk ahşap uydusu LignoSat'ı uzaya fırlattı. Bu uydu, Ay ve Mars keşiflerinde kereste kullanımının erken bir denemesi olarak tasarlandı. Ahşap malzemenin uzayda dayanıklılığını test etmek amacıyla geliştirilen uydu, altı ay boyunca yörüngede kalacak. Araştırmacılar, ahşap uyduların çevresel etkileri en aza indirebileceğini ve gelecekte metal uyduların yerini alabileceğini öne sürüyor.
6 Kasım 2024

Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) İnşaat Mühendisliği Bölümü Su Kaynakları Bölümünde görev yapan bilim insanları, Türkiye'nin giderek daha sıcak ve kurak koşullara sahip olacağını, ortalama yağışların azalacağını ve aşırı yağışların artacağını ve şiddetleneceğini belirtiyorlar. Bu değişimlerin, sera gazı emisyonlarının anlamlı şekilde azaltılmadığı kötümser bir senaryoda daha belirgin olacağı ifade ediliyor. Güneydoğu Anadolu'nun en uzun kurak dönemlerin yaşandığı bölge olmaya devam edeceği, Marmara Bölgesi'nin ise kurak dönemlerin en çok uzadığı bölge olarak hesaplandığı belirtiliyor.
25 Mart 2024

Stanford Üniversitesi'ndeki bir araştırma ekibi, binlerce orta yaş ve üstü kişide yaptıkları kan testleriyle, sağlıklı görünen 50 yaş ve üstü beş yetişkinden birinde en az bir organın diğerlerine göre daha hızlı yaşlandığını tespit etti. Araştırma, 11 ana organ ve doku üzerinde yoğunlaşarak, bu organlardan kaynaklanabilecek hastalıkları öngörmeye yardımcı olabilir. Araştırmacılar, bulguların daha geniş bir örnekleme ile teyit edilmesi durumunda, hızlı yaşlanan organlar için önleyici tedavilerin başlatılabileceğini belirtiyor.
7 Aralık 2023

İstanbul'da ağustosun ilk haftasında hava sıcaklığının 34-35 dereceye ulaşması ve hissedilen sıcaklığın 40 dereceyi bulması bekleniyor. İstanbul Teknik Üniversitesi'nden Prof. Dr. Hüseyin Toros, bu sıcaklıkların iklim krizi nedeniyle daha erken başladığını ve uzun sürdüğünü belirtti. İstanbul Aydın Üniversitesi'nden Dr. Güven Özdemir ise bu sıcaklıkların afet düzeyinde olmadığını, ancak orman yangınları ve sağlık sorunlarına yol açabileceğini vurguladı. Uzmanlar, sıcak havalarda dışarı çıkmama ve orman yangınlarına karşı dikkatli olma konusunda uyarılarda bulundu.
29 Temmuz 2024

Güney Kore'deki bilim insanları, nükleer füzyon deneyinde 100 milyon santigrat derece sıcaklıkta 48 saniye boyunca plazmayı tutmayı başardılar. Bu, 2021'de kırılan 30 saniyelik rekorun üstüne çıkılarak elde edilen bir başarıdır. Nükleer füzyon, güneş ve diğer yıldızlarda görülen enerji üretim sürecinin bir kopyası olup, karbon kirliliği olmadan sınırsız enerji sağlama potansiyeline sahiptir. Bu teknoloji, temiz enerji çözümleri arasında önemli bir yer tutmaktadır.
3 Nisan 2024

Harvard Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırma, fiziksel işlerde çalışan 'mavi yakalı' erkeklerin sperm sayısının masa başı çalışan 'beyaz yakalı' erkeklere göre %50 daha fazla olduğunu ortaya koydu. Araştırma, 2005-2019 yılları arasında doğurganlık tedavisi görmek isteyen 377 erkekten alınan 950 sperm örneği üzerinde yapıldı. Fiziksel işlerde çalışan erkeklerin testosteron seviyelerinin de yüksek olduğu belirlendi. Araştırmanın genel nüfusa uygulanabilirliği konusunda bazı sınırlılıklar olduğu, ancak fiziksel aktivitenin erkek üreme sağlığını olumlu etkilediği vurgulandı.
1 Mart 2023

Son araştırmalar, 2050 yılına kadar dünya çapında yaşam beklentisinin erkeklerde 4,9 yıl, kadınlarda ise 4,2 yıl artacağını öngörüyor. Bu artış, bulaşıcı hastalıklar, yenidoğan ve sindirim hastalıkları, kardiyovasküler rahatsızlıklar ve COVID-19 gibi salgınların etkisini azaltan halk sağlığı girişimlerine bağlanıyor. Araştırmacılar, daha az gelişmiş ülkelerdeki insanların yaşam beklentisinin gelişmiş ülkelere yaklaşacağını belirtiyor. Ancak, insanların daha uzun yaşamasıyla sağlıksız geçirecekleri yılların da artması bekleniyor.
21 Mayıs 2024

NASA ve ESA astronomları, Samanyolu Galaksisinde, gezegenlerin senkronize hareket ettiği bir güneş sistemi gözlemledi. Bu sistem, Dünya'dan 100 ışık yılı uzaklıkta yer alıyor ve içinde yaşam olmadığı tahmin ediliyor. Sistemin merkezindeki yıldız HD 110067'nin etrafında dönen gezegenlerin yörünge süreleri 9 ile 54 gün arasında değişiyor. Araştırmacılar, bu tür senkronize hareket eden sistemlerin nadir olduğunu ve keşfedilenler arasında HD 110067'nin en fazla gezegene sahip olduğunu belirtiyor.
29 Kasım 2023

Yerbilimci Prof. Dr. Celal Şengör, İstanbul'da beklenen büyük bir depremde yaklaşık 100 bin kişinin hayatını kaybedebileceğini ifade etti. Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü'nün araştırmalarına göre, gece saatlerinde meydana gelebilecek 7,5 büyüklüğündeki bir depremde ölü sayısının 14 binin üzerinde olacağı belirtiliyor. Şengör, depremin doğrudan etkilerinin yanı sıra yağma, yangınlar ve salgın hastalıklar gibi sonrasında ortaya çıkabilecek durumları da göz önünde bulundurarak tahminde bulunduğunu belirtti.
20 Mart 2023

Meteoroloji uzmanları, Afrika üzerinden gelen sıcak hava dalgasının Türkiye'de yarın ve cumartesi günü pik yapacağını ve sıcaklıkların İstanbul'da 37-38, Ankara'da 39-40, İzmir'de 42, Aydın, Şanlıurfa ve Mardin'de ise 45 derecelere çıkacağını belirtiyor. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Meteoroloji Laboratuvarı Başkanı Adil Tek, iklim değişikliğinin etkilerine dikkat çekerek, sera gazları ve fosil atıkların kullanımının gelecekte sıcaklıkların artmasına yol açacağını ifade ediyor. Ayrıca, sıcak hava dalgalarının orman yangınları riskini artırdığı ve aşırı sıcakların 10 gün süreceği vurgulanıyor.
13 Temmuz 2023

ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA) ve diğer gökbilimciler, Dünya'dan 3,8 milyar ışık yılı uzaklıkta bulunan SDSS J1531 galaksi kümesinde, kaydedilen en güçlü kara delik patlamalarından birini tespit etti. Patlama, bir galaksinin merkezindeki süper kütleli kara delikten kaynaklandı ve sonucunda devasa bir boşluk oluştu. Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi'nden Osase Omoruyi, daha fazla gözlemle durumu kesinleştireceklerini ve boşluğun kökenine dair daha fazla bilgi edinmeyi umduklarını belirtti. Araştırma bulguları, The Astrophysical Journal dergisinde yayınlandı.
22 Şubat 2024
İşaretlediklerim