Dalmaçyalı köpeklerdeki genetik farklılıklar, memelilerin bazı hastalıklara neden yatkın olduğunu anlamamıza yardımcı olabilir. Bath Üniversitesi'nden Dr. Kit Yates, Dalmaçyalıların kürk pigment hücrelerinin embriyo gelişimi sırasında nasıl oluştuğunu ve değiştiğini inceleyen bir araştırma yürütüyor. Bu köpeklerin yüksek oranda sağır olmasının melanosit eksikliğiyle bağlantılı olduğu düşünülüyor. Bu araştırma, insanlardaki benzer genetik rahatsızlıkların anlaşılmasına da katkı sağlayabilir.
15 Haziran 2024

Son 20 yılda Marmara Denizi'nde 30'a yakın yeni denizanası türü tespit edilmiş ve bu türlerin balık stokları üzerinde olumsuz etkileri olduğu belirtilmiştir. İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Melek İşinibilir Okyar, denizanalarının ekosistemdeki rolüne değinmiş, ancak denizanalarıyla beslenen deniz canlılarının sayısında azalma olduğunu vurgulamıştır. Aşırı avcılık ve insan kaynaklı faktörlerin denizanası popülasyonunu artırdığı, bu durumun balıkların üremesini ve besin zincirindeki yerini olumsuz etkilediği ifade edilmiştir. Okyar, çözümün kolay olmadığını ve yerel yönetimlerle bakanlıkların iş birliği yapması gerektiğini belirtmiştir.
3 Nisan 2023

Makale, son dönemde Türkiye'de yaşanan ve medyada geniş yer bulan zenginleşme skandallarını ele alıyor. Polat ve Candan ailelerinin lüks yaşamları ve sonrasında yaşanan hukuki süreçler toplumun dikkatini çekmiş durumda. Yazar, bu skandalların toplumda yarattığı tepkilerin, özellikle kadınların bu skandallardaki rollerinin ve medyanın bu konudaki tutumunun altını çiziyor. Ayrıca, toplumun bu tür olaylara karşı gösterdiği tepkinin, genellikle kadınlar üzerinden yürütülen bir 'temiz toplum' talebine dönüştüğünü ve asıl suçluların göz ardı edildiğini vurguluyor.
25 Kasım 2023

Genital estetik ameliyatları, özellikle labioplasti ve vajinoplasti, dünya genelinde ve Türkiye'de artış gösteriyor. Bu artışın nedenleri arasında estetik kaygılar, fonksiyonel bozukluklar ve bireylerin psikolojik ihtiyaçları yer alıyor. Türkiye, bu alanda sağlık turizmi açısından da önemli bir destinasyon haline gelmiş durumda. Uzmanlar, bu tür ameliyatların sadece fiziksel değil, ruhsal ihtiyaçlar doğrultusunda da değerlendirilmesi gerektiğini vurguluyor.
17 Kasım 2024

Britanya'daki bilim insanları, 50 yıllık araştırmalar sonucunda yeni bir kan grubu sistemi olan MAL'ı tanımlamayı başardı. Bu keşif, 1972'de hamile bir kadının kan örneğinde eksik olan AnWj antijeninin incelenmesiyle başladı. MAL kan grubu, nadir görülen bir sistem olup, hücre zarlarının stabil kalmasında ve hücre içi taşımada hayati bir rol oynayan MAL proteini ile ilişkilidir. Bu keşif, nadir kan grubu özelliklerine sahip hastaların daha iyi anlaşılmasına ve tedavi edilmesine olanak sağlayacak.
19 Eylül 2024

Avrupa Çevre Ajansı tarafından yayınlanan bir raporda, Avrupa'da hava kirliliğinin her yıl 1200'den fazla çocuk ve gencin ölümüne yol açtığı belirtilmiştir. Raporda, hava kirliliğinin uzun vadede hastalık riskini artırdığı ve birçok Avrupa ülkesindeki hava kirleticilerinin seviyelerinin Dünya Sağlık Örgütü'nün belirlediği sınırların üzerinde olduğu uyarısı yapılmıştır. Nitrojen dioksit, ozon ve PM 2.5 partiküllerine maruz kalmak, çocukların akciğer fonksiyonlarını ve gelişimini olumsuz etkileyerek solunum ve kardiyovasküler hastalıklara neden olmaktadır.
24 Nisan 2023

Bilim insanları, çürüyen ağaç kabuklarında yetişen ve ateş yakmak için kullanılan kav mantarı (Fomes fomentarius) üzerinde yaptıkları araştırmada, mantarın moleküler yapısında plastiğe alternatif olabilecek özellikler buldular. Science Advances dergisinde yayımlanan makalede, mantarın bazı kısımlarının kontrplak veya deri gibi malzemelere göre daha dayanıklı ve hafif olduğu, laboratuvar ortamında yetiştirilerek alternatif bir malzeme olarak kullanılabileceği belirtildi. Dr. Pezhman Mohammadi, mantarın yapısının spor ekipmanlarında ve ısı ile ses yalıtımında kullanılabileceğini ifade etti. Ancak mantarın doğada değil, laboratuvar ortamında yetiştirilmesi gerektiği, doğal ortamda yetişmesinin uzun yıllar aldığı ve ekosistem için önemli olduğu vurgulandı.
23 Şubat 2023

6 Şubat depremlerinin vurduğu Kahramanmaraş ve Adıyaman'da yapılan incelemelerde asbest tespit edildi. Temiz Hava Hakkı Platformu (THHP) ve Türk Tabipleri Birliği (TTB) tarafından yürütülen analizler sonucunda, Adıyaman'dan alınan 30 örneğin ikisinde, Kahramanmaraş'tan alınan 21 örneğin sekizinde, Elbistan'da ise 15 örneğin ikisinde farklı türlerde asbest bulundu. Asbestin, 40-50 yıl sonra akciğer, karın zarı, gırtlak, yumurtalık kanserleriyle akciğer ve kalp zarlarında sertleşme, solunum ve dolaşım yolu hastalıklarına yol açtığı biliniyor. THHP ve TTB, asbest risk değerlendirmesi, atık yönetim altyapısının güçlendirilmesi, asbest analiz altyapısının geliştirilmesi ve asbestle çalışmalarda sağlık ve güvenlik önlemlerinin alınması için önerilerde bulundu.
27 Ekim 2023

İstanbul Üniversitesi ve Küresel Denge Derneği tarafından yapılan bir çalışma, İstanbul ve İzmir'deki deniz seviyesi yükselmesinin olası etkilerini ortaya koydu. Çalışma sonucunda hazırlanan rapora göre, İstanbul'da 6 milyon kişinin yaşadığı 120 kilometrekarelik alan ve İzmir'de Kordon ve tatil beldeleri sular altında kalma riskiyle karşı karşıya. Ayrıca, İstanbul'daki 16 atık su arıtma tesisinin 12'si ve İzmir'deki 20 atık su arıtma tesisinin dördü de tehdit altında. Deniz sularının yer altı sularına karışması durumunda, özellikle İzmir'deki tarımsal faaliyetler olumsuz etkilenebilir.
7 Eylül 2023

Japonya'da Osaka Üniversitesi Hastanesi'nde yatan 1675 hastayla yapılan bir araştırma, diş fırçalama alışkanlıkları ile kalp hastalığı riski arasındaki ilişkiyi inceledi. Katılımcılar diş fırçalama sıklıklarına göre dört gruba ayrıldı. Araştırma sonuçlarına göre, günde iki kez ve sadece geceleri diş fırçalayanların kardiyovasküler hastalıklardan hayatta kalma oranları, hiç fırçalamayanlara göre daha yüksek bulundu. Sadece sabahları diş fırçalamanın ise yetersiz olduğu belirtildi. Araştırmanın sonuçları Nature dergisinde yayımlandı.
4 Temmuz 2023

Yeni bir araştırmaya göre, ergenlik dönemindeki internet bağımlılığı, gençlerin beyin kimyasında bağımlılık yaratan davranışlara yol açabilecek değişikliklere neden olabilir. Araştırma, 2013 ile 2023 yılları arasında internet bağımlılığı tanısı konmuş 10 ile 19 yaş arası 237 çocuğu kapsayan 12 çalışmayı inceledi. Beynin hafıza, karar verme ve etkin düşünmeyle ilgili bölümlerindeki işlevsel bağlantıda genel bir azalma saptandı. Bu değişikliklerin, ergenlerde bağımlılık yaratan davranış ve eğilimlerin yanı sıra zihinsel sağlık, gelişim, entelektüel yetenek ve fiziksel koordinasyonla bağlantılı davranış değişikliklerine yol açabileceği belirtildi.
5 Haziran 2024

Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Erişkin Bağışıklama Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Esin Şenol, Türkiye'de erişkin aşılaması konusunda ciddi eksiklikler olduğunu belirtti. Şenol, 65 yaşın üzerindeki herkesin grip, zatürre ve hatta zona aşılarını yaptırmaları gerektiğini ifade etti. Türkiye'de aşılama trafiğinin 11 yaşından itibaren büyük bir kesintiye uğradığını ve bu durumun kabul edilemez olduğunu vurguladı. Ayrıca, Türkiye'nin erişkin aşılaması konusunda bir politikası olmadığını ve aşıyla önlenebilir hastalıklarla ilgili erişkinlerde henüz büyük bir başarı yakalanamadığını belirtti.
8 Eylül 2023

Edinburgh Üniversitesi'nden araştırmacılar, 2023 yılında çocukların yüzde 12,6'sının rızası olmadan cinsel içerikli konuşma, paylaşım, fotoğraf ve videoya maruz kaldığını ortaya çıkardı. Bu oran yaklaşık 302 milyon çocuğa denk geliyor. Araştırma, ABD'deki erkeklerin yüzde 11'inin ve Britanyalı erkeklerin yüzde 7'sinin çocuklara karşı çevrimiçi suç işlediğini itiraf ettiğini gösteriyor. Araştırmanın başındaki Paul Stanfield, çocuk istismarı materyallerinin yaygınlığının küresel bir salgın olduğunu ve acilen harekete geçilmesi gerektiğini vurguladı.
27 Mayıs 2024

Opinium araştırma firmasının yaptığı bir ankete göre, artan yaşam maliyetleri nedeniyle insanlar flört ederken daha maliyet bilinçli ve seçici davranıyor. Araştırma, özellikle gençler arasında bu eğilimin daha belirgin olduğunu gösteriyor. İnsanlar, emin olmadıkları ilişkilerde para ve zaman harcamaktan kaçınıyorlar. Flört uygulamaları kullanıcıları da benzer bir eğilim gösteriyor ve daha pragmatik bir yaklaşım sergiliyorlar.
11 Mayıs 2024

İsrail'deki İbrani Üniversitesi'nden bilim insanları, sivrisinek ısırıklarını önlemek için yüzde 99 etkili yeni bir tür kimyasal kamuflaj geliştirdi. Bu kimyasal, sivrisineklerin insan derisine konmasını ve ısırmasını büyük ölçüde azaltıyor. Geliştirilen formül, indol adı verilen bir çiçek kokusu özü ve selüloz polimerinin birleşiminden oluşuyor. Araştırma bulguları PNAS Nexus dergisinde yayınlandı ve ürünün önümüzdeki yıl piyasaya sürülmesi bekleniyor.
7 Haziran 2023

Antibiyotiklere karşı gelişen direnç, her yıl 700 bin insanın ölümüne yol açıyor ve 2050 yılında bu sayının 10 milyona ulaşması bekleniyor. Türkiye, antibiyotik direnci ve kullanımında OECD ülkeleri arasında yüksek oranlara sahip. Uzmanlar, antibiyotik direncini sessiz ve sinsi bir pandemi olarak nitelendiriyor ve bu durumun sağlık sistemlerine yıllık 29 milyar dolar maliyeti olduğunu belirtiyor. Antibiyotiklerin yanlış veya gereksiz kullanımı, dozaj talimatlarına uyulmaması, tarım ve hayvancılıkta kullanımı ve kötü hijyen uygulamaları direncin artmasına neden oluyor. Yeni antibiyotik geliştirme süreci maliyetli ve zor olduğu için, mevcut antibiyotiklerin etkin kullanımı ve dirençle mücadelede uluslararası işbirliği gerekiyor.
18 Kasım 2023

Stanford Üniversitesi'ndeki bir araştırma ekibi, binlerce orta yaş ve üstü kişide yaptıkları kan testleriyle, sağlıklı görünen 50 yaş ve üstü beş yetişkinden birinde en az bir organın diğerlerine göre daha hızlı yaşlandığını tespit etti. Araştırma, 11 ana organ ve doku üzerinde yoğunlaşarak, bu organlardan kaynaklanabilecek hastalıkları öngörmeye yardımcı olabilir. Araştırmacılar, bulguların daha geniş bir örnekleme ile teyit edilmesi durumunda, hızlı yaşlanan organlar için önleyici tedavilerin başlatılabileceğini belirtiyor.
7 Aralık 2023

Erzincan İliç'te, siyanür kullanılarak yapılan altın ayrıştırma işlemi çevre ve insan sağlığı üzerinde ciddi riskler barındırıyor. İşçilerin zehirli atıklarla teması ve siyanürün Fırat Nehri'ne sızma ihtimali endişe yaratıyor. Anagold şirketi ve ortakları, yerel halkın ve bilim insanlarının uyarılarına rağmen faaliyetlerine devam ediyor. AKP iktidarı ve ilişkili isimler, madencilik yasalarında yapılan değişiklikler ve verilen imtiyazlarla eleştiriliyor. Altın madenciliği, Türkiye genelinde çevresel ve sağlık sorunlarına yol açarken, iktidarın bu konudaki politikaları tartışma konusu olmaya devam ediyor.
16 Şubat 2024

University College London'da (UCL) yürütülen yeni bir araştırmaya göre, 10 dakikalık bir MR taraması, erkeklerde prostat kanserinin tespitinde kullanılabilir. Araştırma, Prostat Spesifik Antijen (PSA) testine kıyasla MR taramalarının daha doğru sonuçlar verdiğini ortaya koydu. MR taramaları, PSA testiyle yakalanamayan ciddi kanserleri tespit etti. Araştırmanın baş sorumlusu ürolog profesörü Caroline Moore, MR'ın ciddi kanser vakalarını daha güvenilir bir şekilde erkenden tespit etme yöntemi sunabileceğine dair erken bir işaret sunduğunu belirtti.
22 Ağustos 2023

Elon Musk'ın beyin çipi girişimi Neuralink, bağımsız bir inceleme kurulundan onay alarak ilk insan deneyi için hasta alımına başladığını duyurdu. Felçli insanlar için beyin implantının klinik deneylerde test edilmesi planlanıyor. Yaklaşık altı yıl sürecek çalışmanın detayları henüz açıklanmadı. Daha önce maymunlar üzerinde test edilen çiplerin, beyindeki sinyalleri başarıyla yorumlayarak cihazlara aktardığı belirtilmişti.
20 Eylül 2023
İşaretlediklerim