Türk bilim insanı Özden Baltekin’in de yer aldığı ekip, Britanya’da 8 milyon sterlinlik prestijli Longitude Ödülü’nü kazandı. İsveç’te geliştirilen antimikrobiyal direnç testi, idrar yolu enfeksiyonlarında enfeksiyonun bakteri kaynaklı olup olmadığını tespit ediyor ve doğru antibiyotik tedavisini belirliyor. Bu test, geleneksel yöntemlere göre çok daha hızlı sonuç vererek gereksiz antibiyotik kullanımını önlüyor. Test, Avrupa’da piyasaya sürüldü ve Türkiye’ye getirilmesi için çalışmalar başlatıldı.
21 Haziran 2024

Osteoporoz, kemiklerin kırılma olasılığını artıran bir hastalıktır ve kadınlar bu hastalığa erkeklere göre daha yatkındır. Bunun nedenleri arasında hormonal farklılıklar, kemik yapısındaki farklılıklar ve yaşla birlikte östrojen seviyesinin azalması sayılabilir. Ayrıca, besin eksikliği, aile geçmişi ve sigara kullanımı gibi diğer risk faktörleri de bulunmaktadır. Osteoporoz riskini azaltmak için ip atlama, squat sıçramaları ve kutu atlayışları gibi egzersizler önerilmektedir.
16 Nisan 2024

Nature dergisinde yayımlanan bir araştırmaya göre, yüksek yağlı besinlerle beslenen erkek farelerin sperminde bazı RNA türlerinin seviyeleri yükseldi ve bu farelerin yavrularında glukoz intoleransı gibi metabolik sorunlar gözlendi. Epidemiyolojik analizler, kilolu erkeklerin oğullarında da benzer sorunların ortaya çıktığını gösterdi. Utah Üniversitesi'nden araştırmacı Qi Chen, sağlıklı spermler için sağlıklı beslenmenin önemini vurguladı ve sağlıksız beslenmenin hem babanın hem de çocuğunun hayatını etkilediğini belirtti.
9 Haziran 2024

İsveç'te Lund Üniversitesi tarafından 4,1 milyon kişi üzerinde 40 yıl süren bir araştırma, kanser vakalarının yüzde 40'ının aşırı kiloyla ilişkili olduğunu gösterdi. Araştırmada 32 kanser türü obeziteyle ilişkilendirildi, bu sayı daha önce 13 olarak biliniyordu. Vücut kitle endeksindeki her beş puanlık artış, kansere yakalanma riskini erkeklerde %24, kadınlarda %12 artırıyor. Araştırma sonuçları, obezitenin kanser üzerindeki etkisinin daha önce düşünülenden daha büyük olabileceğini gösteriyor.
12 Mayıs 2024

Kolorektal cerrah Karen Zaghiyan, tuvalette beş dakikadan fazla oturmanın sağlık için zararlı olduğunu belirtiyor. Bu alışkanlığın, özellikle dışkılama sonrası veya beklerken sosyal medya gibi aktivitelerle zaman geçirilmesi durumunda, hemoroid gibi sağlık sorunlarına yol açabileceğini ifade ediyor. Zaghiyan, bağırsak hareketinin beş dakika içinde tamamlanamaması halinde, kalkıp daha sonra tekrar denemenin daha sağlıklı olacağını öneriyor.
3 Mart 2024

Bahar aylarının gelmesiyle birlikte polenler ve çöl tozunun artması, alerjik hastalıklar ve solunum yolu sorunlarına neden oluyor. Dünya nüfusunun yüzde 40'ını etkileyen alerjik hastalıklar, bu dönemde zirveye ulaşıyor. Alerji, vücudun zararlı olmayan maddelere karşı gösterdiği abartılı tepki olarak tanımlanır ve belirtileri soğuk algınlığı ile karıştırılabilir. Erken tanı ve tedavi, alerjinin kronikleşmesini ve astıma dönüşmesini önleyebilir.
31 Mart 2024

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve uluslararası araştırma görevlilerinin yürüttüğü bir bilimsel çalışma, dünya genelinde obezite oranlarının 1 milyar sınırını aştığını ortaya koydu. The Lancet tıp dergisinde yayımlanan araştırma sonuçlarına göre, 1990 yılına kıyasla yetişkinlerde obezite oranı bir kat, 5-19 yaş aralığındaki çocuk ve gençlerde ise dört kat artış gösterdi. Obezitenin, özellikle düşük ve orta gelirli ülkelerde daha yaygın olduğu ve kalp damar hastalıkları, böbrek hastalıkları, diyabet ve belli kanser türlerine yol açtığı belirtildi. DSÖ, obeziteyle mücadele için çeşitli önlemlerin alınması gerektiğini vurguladı.
1 Mart 2024

Harvard Tıp Fakültesi kardiyoloji uzmanı Dr. Ozan Ünlü'nün açıklamalarına göre, Covid-19 aşıları kalp yetmezliği, atardamar ve toplardamar pıhtıları, beyin kanamaları gibi ciddi sağlık sorunlarına karşı koruyucu etkiye sahip. İngiltere, İspanya ve Estonya'dan 20 milyon kişinin verilerinin analiz edildiği bir araştırma, aşıların hem akut hem de uzun vadeli komplikasyon risklerini azalttığını gösterdi. Araştırma, endüstri desteği olmadan gerçekleştirildi ve aşılanmış bireylerde ciddi sağlık sorunlarının riskinde önemli düşüşler saptandı. Ayrıca, Covid-19'un kalp ve damar sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerine karşı aşıların koruyucu olduğu vurgulandı.
19 Mart 2024

Amerikan Gastroenteroloji Derneği, tekrarlayan clostridium difficile enfeksiyonlarında kullanılmak üzere dışkı mikrobiyota naklini tedavi yöntemi olarak önerdi. Bu yöntem, sağlıklı bir donörden alınan dışkı ile hastanın bağırsak mikrobiyomunun dengesinin yeniden sağlanmasını amaçlıyor. ABD'de bu yöntem etkili ve güvenli bulunuyor ve FDA tarafından onaylanan çeşitli uygulama yöntemleri bulunuyor. Prof. Dr. Zülfikar Polat, dışkı naklinin sadece belirli bağırsak hastalıklarında değil, aynı zamanda artrit, astım, otizm gibi çeşitli hastalıklarda da deneysel olarak kullanıldığını belirtti, ancak daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğunu vurguladı.
12 Mart 2024

Artan sıcaklıklar nedeniyle keneler daha geniş coğrafi alanlarda ve mevsimler arası daha erken dönemlerde aktif hale geliyor. Bu durum, Lyme hastalığı gibi kene kaynaklı hastalıkların yayılma riskini artırıyor. Lyme hastalığı, enfekte bir kene ısırığı sonucu ortaya çıkan ve bazen belirgin olmayan semptomlar gösteren bir hastalıktır. Hastalığın erken teşhisi ve tedavisi, uzun süreli sağlık sorunlarını önleyebilir. Kene ısırıklarından korunmak için alınabilecek önlemler arasında koruyucu giysiler giymek, kovucu kullanmak ve vücut kontrolü yapmak bulunmaktadır.
11 Mayıs 2024

Bilimsel araştırmalar, gıda boyalarının çeşitli sağlık sorunlarına yol açabileceğini göstermektedir. Ankara Üniversitesi'nden Prof. Dr. Ufuk Tansel, özellikle çocuklar üzerinde yapılan araştırmalarda gıda boyalarının davranışsal ve bilişsel etkilerinin saptandığını belirtmiştir. Sentetik renklendiriciler ve tatlandırıcıların hiperaktif çocuklarda çeşitli sağlık sorunlarına neden olduğu gözlemlenmiştir. Tansel, tüketicilere aşırı yapay renkli ürünlerden kaçınmalarını önermektedir.
16 Mart 2024

Bilim insanları, güneş ışığına maruz kalan plastik su şişelerinin toksik bileşikler saldığını tespit etti. Çin’in Jinan Üniversitesi'nden araştırmacılar, farklı ülkelerden temin edilen altı tür plastik su şişesini analiz etti ve kansere neden olabilen kimyasalların salındığını buldu. Bu durum, şişelenmiş suyun güvenliği konusunda endişeleri artırıyor ve tüketicilerin bu risklerin farkında olması gerektiği vurgulanıyor. Ancak, tek bir şişenin küçük kütlesi nedeniyle bu risklerin yönetilebilir olduğu belirtiliyor.
22 Haziran 2024

Son yapılan araştırmalar, meme kanserinin özellikle 20 ile 49 yaş arasındaki kadınlarda artış gösterdiğini ve bu kanser türünün giderek daha genç yaşlarda görüldüğünü ortaya koyuyor. ABD'de yapılan bir çalışma, 2000'den 2019'a kadar meme kanseri görülme sıklığının yılda yüzde 0,79 oranında arttığını ve özellikle 2016'dan sonra bu artışın daha da belirginleştiğini gösteriyor. Risk faktörleri arasında genetik mutasyonlar, ailede meme kanseri öyküsü, ilk doğumu 30 yaşından sonra yapmak, az sayıda çocuk doğurmak, emzirmemek, hareketsiz yaşam, alkol ve sigara kullanımı gibi etmenler bulunuyor. Erken teşhis için 40 yaşından itibaren mamografi ve riskli gruplarda meme ultrasonu öneriliyor.
20 Şubat 2024

Britanya'da geliştirilen yeni bir kan testi, meme kanserinin nüksetmeden önce yıllar önce geri dönüp dönmeyeceğini tespit edebiliyor. Bu test, tümör DNA'sının izlerini tespit ederek hangi hastaların kanserlerinin geri döneceğini yüzde 100 doğrulukla belirliyor. Araştırma, Londra Kanser Araştırmaları Enstitüsü'nden bir ekip tarafından 78 hasta üzerinde yapıldı ve sonuçlar Amerikan Klinik Onkoloji Derneği konferansında sunuldu. Testin, tedavinin daha erken başlamasına ve hayatta kalma oranlarının iyileştirilmesine katkı sağlaması bekleniyor.
4 Haziran 2024

Türkiye'de yaklaşık 3 milyon kadın endometriozis (çikolata kisti) hastalığıyla mücadele ediyor ve bu hastalık nedeniyle şiddetli ağrılar ve çeşitli sağlık sorunları yaşanabiliyor. Hastalar, modern tıbbın sunduğu çözümlerden yeterince fayda göremedikleri veya yan etkilerden korktukları için sülük tedavisi, hacamat, acı kavun suyu gibi alternatif yöntemlere yöneliyor. Endometriozis Araştırma ve Dayanışma Derneği, hastalara bilimsel ve doğru tedavi yöntemleri hakkında bilgilendirme yapmak amacıyla kuruldu ve Endo WomanFest adında bir etkinlik düzenliyor. Ancak, sosyal medyada ve bazı sağlık influencer'ları tarafından yayılan yanıltıcı bilgiler hastaları tehlikeli ve bilimsel olmayan yöntemlere itebiliyor.
20 Şubat 2024

ABD ve İngiltere'den elde edilen geniş çaplı genetik veriler, kahve tüketimiyle obezite ve madde bağımlılığına eğilim arasında istikrarlı ilişkiler olduğunu ortaya koydu. Ancak bu bulgular, kahve içen herkesin obez veya madde bağımlısı olacağı anlamına gelmiyor; daha çok kahve tüketimine olan eğilimin genetik faktörlerle ilişkili olduğunu gösteriyor. Ayrıca, anksiyete, depresyon ve bipolar bozukluk gibi psikiyatrik durumların da kahve tüketimiyle ilişkili olduğu bulundu. İki ülke arasındaki verilerde bazı uyumsuzluklar gözlemlendi, bu da çevresel faktörlerin ve kahve tüketim alışkanlıklarının farklılıklarından kaynaklanıyor olabilir.
23 Haziran 2024

Osman Müftüoğlu, tiroid bezinin vücuttaki önemli rolünü ve hipotiroidi durumunda ortaya çıkabilecek sağlık sorunlarını ele alıyor. Tiroid bezinin yetersiz hormon üretimi sonucu yorgunluk, kilo değişiklikleri, cilt ve saç problemleri gibi pek çok sorun yaşanabilmektedir. Ayrıca, nabız sayısında azalma, depresyon eğilimi ve bellekte zayıflama gibi ciddi sağlık sorunları da hipotiroidi ile bağlantılıdır.
4 Mayıs 2024

Dalmaçyalı köpeklerdeki genetik farklılıklar, memelilerin bazı hastalıklara neden yatkın olduğunu anlamamıza yardımcı olabilir. Bath Üniversitesi'nden Dr. Kit Yates, Dalmaçyalıların kürk pigment hücrelerinin embriyo gelişimi sırasında nasıl oluştuğunu ve değiştiğini inceleyen bir araştırma yürütüyor. Bu köpeklerin yüksek oranda sağır olmasının melanosit eksikliğiyle bağlantılı olduğu düşünülüyor. Bu araştırma, insanlardaki benzer genetik rahatsızlıkların anlaşılmasına da katkı sağlayabilir.
15 Haziran 2024

Bilim insanları, solaklığın genetik kökenlerini araştıran yeni bir çalışma gerçekleştirdi. Çalışma, nadir genetik varyantların solaklıkta önemli bir rol oynadığını ortaya koydu. Özellikle TUBB4B adlı bir gendeki nadir varyantların, solaklarda sağ elini kullananlara göre 2,7 kat daha yüksek oranda bulunduğu tespit edildi. Bu bulgular, solaklık ile vücudun sol-sağ farklılaşması arasında bir bağlantı olabileceğini düşündürüyor.
26 Mayıs 2024

Northwestern Üniversitesi araştırmacıları, spina bifida, felç ve çeşitli mesane hastalıkları olan insanlar için mesanenin doluluk oranını haber verecek bir implant tasarladı. Bu implant, mesanenin dış çeperine takılarak, doluluk oranını Bluetooth aracılığıyla bir akıllı telefon uygulamasına aktaracak. İmplant, idrar kaçırma sorunlarını önlemekle kalmayıp, sürekli enfeksiyonlar ve böbrek hasarı gibi ek organ hasarlarının önüne geçmeyi amaçlıyor. Cihaz, küçük hayvanlar ve primatlarda yapılan testlerde başarılı sonuçlar gösterdi.
28 Mart 2024
İşaretlediklerim