İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), 2023 raporunda Türkiye'de ifade özgürlüğü, kadın hakları, muhalefete baskı ve LGBTİ+ hakları gibi konularda durum değerlendirmesi yaptı. Raporda, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın hükümetinin otoriter eğilimler gösterdiği, medya ve yargı üzerinde denetim uyguladığı ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'na verilen hapis cezası ve siyasi yasak kararı gibi örneklerle bu durumun altı çizildi. Ayrıca, Türkiye'de bağımsız medyanın baskı altında olduğu ve en az 65 gazetecinin gözaltında veya hapis cezasına çarptırıldığı belirtildi. Türkiye'nin İstanbul Sözleşmesi'nden çekilmesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarının uygulanmaması gibi konular da eleştirildi.
12 Ocak 2023

Avrupa Komisyonu'nun Türkiye ile ilgili raporunda, Türkiye'nin demokratik kurumlarının işleyişinde ciddi eksiklikler ve yargı bağımsızlığında gerileme olduğu belirtilmişti. Dışişleri Bakanlığı, raporu 'mesnetsiz' olarak nitelendirerek bu iddiaları ve eleştirileri reddetti. Bakanlık, AB politikalarının sadece Avrupa için değil, tüm dünyada, Ortadoğu dahil olmak üzere evrensel değerlere ve uluslararası hukuka dayanması gerektiğini vurguladı.
8 Kasım 2023

Avrupa Birliği Komisyonu, 2024 genişleme paketi kapsamında Türkiye Raporu'nu yayımladı. Raporda, Türkiye'de demokratik standartlar, hukukun üstünlüğü, yargının bağımsızlığı ve temel haklarla ilgili ciddi endişeler dile getirildi. Türkiye'nin göçmenler konusundaki çabaları takdir edilirken, AB ile Türkiye arasındaki vize serbestisi diyaloğunda ilerleme kaydedilmediği belirtildi. Ayrıca, Türkiye'nin dış politikadaki bazı tutumlarının AB ile uyumsuz olduğu vurgulandı.
30 Ekim 2024

Avrupa Komisyonu, Türkiye'nin demokratikleşme sürecinde gerileme yaşadığını ve başkanlık sisteminde yapısal sorunların devam ettiğini belirtti. Raporda, yürütme organının denetim mekanizmalarının etkisiz olduğu ve siyasi çoğulculuğun baltalandığı ifade edildi. Yargı bağımsızlığında ciddi gerilemeler olduğu ve yolsuzlukla mücadelede etkili önlemlerin alınmadığı vurgulandı. Ayrıca insan hakları durumunun iyileşmediği, ifade özgürlüğünde gerileme yaşandığı ve azınlıklar ile LGBTİ+ bireylere yönelik ayrımcılığın devam ettiği kaydedildi.
8 Kasım 2023

Avrupa Parlamentosu'nun (AP) Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne (AB) üyelik sürecinin 'demokratikleşme' olmadan başlatılmayacağına yönelik raporu Ankara'nın tepkisini çekti. Rapor, Türkiye'nin Rus sermaye ve yatırımları için bir sığınak haline geldiğini ve demokratikleşme, insan hakları ve hukuk devleti konularında eksiklikler olduğunu belirtti. Türkiye Dışişleri Bakanlığı ve Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, raporun haksız ve önyargılı olduğunu savundu.
14 Eylül 2023

ABD merkezli insan hakları kuruluşu Freedom House'un 2023 raporunda, Türkiye internetin özgür olmadığı ülkeler arasında yer aldı. Rapor, Türkiye'de internet özgürlüğünün son on yılda istikrarlı bir şekilde azaldığını belirtti. Sansürün yaygın olduğu ve yüzlerce web sitesi, çevrimiçi makale ve sosyal medya gönderisinin engellendiği veya kaldırıldığı belirtildi. Ayrıca, hükümetin çevrimiçi ifadeyi suç sayan ve sansürü artıran yasalar çıkardığı, dezenformasyonu körükleyen trol ağları oluşturduğu ve gazetecileri, aktivistleri ve sosyal medya kullanıcılarını yasal suçlamalarla karşı karşıya bıraktığı ifade edildi.
4 Ekim 2023

Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'nın (AGİT) Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Bürosu (DKİHB), Türkiye'deki seçim sürecine ilişkin bir ara rapor yayınladı. Rapor, siyasi partilerin karşılıklı kışkırtıcı mesajlar verdiğini, ifade ve medya özgürlüğüne yönelik kısıtlamalar olduğunu, kadınların siyasette yeterince temsil edilmediğini ve mevzuatın demokratik seçimler için gerekli olan temel hak ve özgürlükleri kısıtlamaya devam ettiğini belirtiyor. Ayrıca, seçim kampanyalarının tonunun genellikle çatışmacı olduğu ve kadın adayların mitinglerde yeterince yer almadığı ifade ediliyor.
28 Nisan 2023

Freedom House'un 2024 İnternette Özgürlük raporuna göre Türkiye, 72 ülke arasında 56'ncı sırada yer aldı ve 'özgür değil' kategorisinde değerlendirildi. Raporda, Türkiye'deki internet özgürlüğünün baskı ve sansür uygulamaları nedeniyle kötüleştiği belirtildi. Sosyal medya paylaşımları nedeniyle verilen ağır hapis cezaları, erişim engelleri ve içerik kaldırma kararları Türkiye'nin dijital karnesini olumsuz etkileyen unsurlar arasında yer alıyor. Ayrıca, iktidarın sansür ve denetimi artıran yasalar çıkardığı ve çevrimiçi trol ağlarının hükümet yanlısı dezenformasyonu yaydığı ifade edildi.
16 Ekim 2024

Avrupa Konseyi İnsan Hakları Temsilcisi Komiseri Dunja Mijatovic, Türkiye'de insan hakları durumunun kötüleştiğini belirterek, insan hakları savunucuları, gazeteciler, sivil toplum örgütleri ve hukukçulara yönelik baskılara son verilmesi çağrısında bulundu. Türkiye'de ifade ve toplanma özgürlüğüne yönelik baskıların arttığı, 120'den fazla kişinin 'terör örgütü üyeliği' suçlamasıyla gözaltına alındığı ve özellikle azınlık grupları, LGBTİ+ bireyler ve göçmenlere karşı nefret söyleminin alarm verici seviyelere ulaştığı belirtildi. Avrupa Konseyi, Türk yetkililerden ilke ve standartlara saygı göstermelerini talep etti.
9 Mayıs 2023

Rusya'nın Avrupa Konseyi'nden çıkarılmasının ardından Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) en fazla başvuru yapılan ülke konumuna geldi. AİHM'in 2022 yıllık raporuna göre, Türkiye hakkındaki dava sayısı 20 bin 100'e ulaştı. Bu davaların yarısından fazlası, 15 Temmuz darbe girişimi sonrası yaşanan tutuklamalar, yargılamalar ve kamudan ihraçlarla ilgili. Türkiye'yi Rusya, Ukrayna, Romanya ve İtalya takip ediyor ve bu beş ülke AİHM'in iş yükünün %74'ünü oluşturuyor.
27 Ocak 2023

Yargıtay Onursal Başkanı Sami Selçuk, Türk Demokrasi Vakfı'nın düzenlediği toplantıda Türkiye'deki yargı sistemini eleştirdi. Selçuk, Türkiye'de verilen yargı kararlarının yüzde 99'unun geçersiz olduğunu ve mahkemelerin bağımsızlığının olmadığını belirtti. Ayrıca, yedek yargıç kurulunun işlevsiz olduğunu ve kendisinin bile hak arama özgürlüğünü kullanamadığını ifade etti.
31 Mayıs 2024

ABD Dışişleri Bakanlığı, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'nun ABD'nin Ankara Büyükelçisi Jeffry L. Flake hakkındaki suçlamalarına karşılık vererek, ABD hükümetinin Türkiye'yi karıştırmaya yönelik çabalara katıldığı veya destek verdiği iddialarının yanlış olduğunu belirtti. Soylu, ABD büyükelçisini Türkiye'de darbe yapma çabalarıyla suçlamış ve 'pis ellerini Türkiye'nin üzerinden çek' ifadesini kullanmıştı. ABD Dışişleri Bakanlığı ise Türkiye'nin değerli bir NATO müttefiki olduğunu ve ABD vatandaşlarının güvenliği için uyarılar yayınladıklarını vurguladı.
4 Şubat 2023

Sanat Özgürlüğünü İzleme Platformu (SÖZ), 2023'ün ilk altı ayında Türkiye'de sanatsal ifade özgürlüğüne yönelik ihlalleri içeren bir rapor yayınladı. Raporda, dizilere sansür, sanatçılara yönelik hedef gösterme, dava açılması gibi baskıların arttığı ve 37 sanatçının davalarla karşı karşıya kaldığı belirtildi. Özellikle Kürt, göçmen ve kadın sanatçılara baskının arttığına dikkat çekildi. Ayrıca, telif hakları konusunda ve müzikte saat sınırlamasının kaldırılması gibi olumlu gelişmeler de raporda yer aldı.
4 Temmuz 2023

Uluslararası Af Örgütü'nün 'Dünyada İnsan Haklarının Durumu' başlıklı raporunda, dünya genelinde LGBTİ+ haklarında hem ilerlemeler hem de gerilemeler yaşandığı belirtiliyor. Rapora göre, Letonya ve Tayvan gibi ülkelerde bazı pozitif gelişmeler yaşanırken, Rusya ve Uganda gibi ülkelerde LGBTİ+ haklarına yönelik kısıtlamalar artmış durumda. Ayrıca, dünya genelinde 62 ülke hala onaya dayalı eşcinsel ilişkileri suç olarak kabul ediyor. Raporda ayrıca silahlı çatışmalar, toplumsal cinsiyet adaleti, ekonomik krizler ve teknolojik tehditler gibi konuların insan hakları üzerindeki etkilerine de değiniliyor.
29 Nisan 2024

Uluslararası Organize Suç İnisiyatifi'nin Küresel Organize Suç Endeksi 2023 raporu, Türkiye'nin Avrupa'da organize suç endeksinin en yüksek olduğu ülkeyi gösteriyor. Türkiye'nin 2023 skoru 7,03 puan olup, bu skor 2021'de 6,89'du. Raporda, Türkiye'de özellikle cinsel sömürü ve zorla çalıştırma amaçlı insan ticaretinin yaygınlaştığı, genç kızların zorla evlendirildiği, devlet içinde yerleşik aktörlerin insan ticaretinde rol aldığı ve Türkiye'nin göçmen kaçakçılığında kilit transit ülke olduğu belirtiliyor.
27 Eylül 2023

Avrupa Konseyi Yolsuzluğa Karşı Devletler Grubu (GRECO), Türkiye'nin yolsuzlukla mücadeledeki performansını değerlendirdiği raporunda, Türkiye'nin 2015'te kabul edilen 22 tavsiyeden sadece üçünü tatmin edici bir şekilde uyguladığını, dokuzunu kısmen uyguladığını ve 10'unu ise hiç uygulamadığını belirtti. Milletvekilleri, hakimler ve savcılar arasında yolsuzluğun önlenmesi amacıyla verilen tavsiyelerin yeterince yerine getirilmediği ve yasama sürecinin şeffaflığının arttırılması gerektiği vurgulandı. Türkiye'ye, alınan tedbirlere ilişkin bir raporu en geç 30 Haziran 2024'e kadar sunması talep edildi.
7 Aralık 2023

İfade Özgürlüğü Derneği'nin (İFÖD) raporu, Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) kendi kararlarını uygulamayarak sansüre kapı araladığını belirtiyor. Rapor, AYM'nin ifade ve basın özgürlüğü ihlalleri karşısında etkisiz bir iç hukuk yolu mekanizmasına dönüştüğünü ve kontrolü tamamen sulh ceza hakimliklerine bıraktığını ifade ediyor. Rapor ayrıca, 2022 sonu itibariyle 712 bin 558 web sitesi, 150 bin URL adresi, 9 bin 800 Twitter hesabı, 55 bin 500 tweet, 16 bin 585 YouTube videosu, 12 bin 000 Facebook içeriği ve 11 bin 150 Instagram içeriğine erişim engeli getirildiğini belirtiyor.
24 Temmuz 2023

Murat Muratoğlu, yeni yasal düzenlemelerin Türkiye'de demokrasi ve basın özgürlüğünü daha da kötüleştirdiğini iddia ediyor. Yeni düzenlemelerle, ekonomik ve politik eleştirilerin 'kara propaganda' olarak adlandırılabileceğini ve bu durumun 'etki ajanlığı' suçlamasıyla sonuçlanabileceğini belirtiyor. Ayrıca, Türkiye'nin 2024 Demokrasi Algı Endeksi'nde 53 ülke arasında 47. sıraya düştüğünü ve Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi'nde ise 165. sırada olduğunu vurguluyor.
13 Mayıs 2024

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Türkiye'nin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarını yerine getirmeyen bir ülke gibi algılandığını ifade etti. Ayrıca, Yargıtay'ın Gezi davası kararını yorumlayan Tunç, Gezi'nin bir suç olduğunu ve seçilmiş hükümete yönelik bir kalkışma hareketi olduğunu belirtti. Tunç, AİHM'in Kavala ve Yalçınkaya kararlarına ilişkin olarak ise Türkiye'nin AİHM kararlarını uygulamayan bir ülke gibi gösterilmek istendiğini, ancak bunun gerçeği yansıtmadığını savundu.
6 Ekim 2023

Taha Akyol, iktidarın Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) bireysel başvurular üzerine insan hakları ihlallerini denetleme yetkisini daraltma hazırlığında olduğunu belirtiyor. Bu değişiklikle, adil yargılanma hakkı, etkin soruşturma eksikliği ve delillerin geçersizliği gibi gerekçelerle AYM'nin inceleme yapamayacağını ifade ediyor. Akyol, bu durumun Türkiye'nin hukuk devleti puanını düşüreceğini ve yalnızca yanlış kararı veren mahkemeyi değil, onaylayan Yargıtay'ı ve uygulayan Meclis'i de bağlayan AYM kararlarının önemini vurguluyor.
11 Şubat 2024
İşaretlediklerim